واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه تعادل: گروه انرژی با به پایان رسیدن سال 2015 میلادی و افق مبهمی که برای سال 2016 پیش روی بازار نفت قرار گرفته است؛ موسسات بین المللی فعال در زمینه های تحقیقاتی اقتصاد سعی در ارائه تصویری از این بازار برای این سال کردند؛ «مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی» نیز به عنوان یکی از نهادهایی که فعالیت هایی نسبتا مشابه در ایران دارد، روز شنبه اقدام به انتشار گزارشی با عنوان «بررسی بازار نفت در سال آینده و قیمت آن در بودجه برخی کشورها» کرده است. گزارشی که داده های آن متکی به داده های نهادهایی همچون «صندوق بین المللی پول»، «بانک جهانی» و گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم که اغلب از سوی «مصرف کنندگان نفت» اداره می شوند، است. به گزارش «تعادل» محققان این گزارش در چکیده آن عنوان کرده اند: «بی تعادلی عرضه و تقاضا در بازار جهانی و کاهش مستمر قیمت های نفت زنگ خطری برای تولیدکنندگان بزرگ نفت محسوب می شود. پیش بینی های متعدد بازار آتی نفت نشان می دهد که در صورت برطرف نشدن عوامل برهم زننده تعادل عرضه و تقاضا قیمت های نفت همچنان روند کاهشی و رشد اقتصادی نیز به دنبال آن روند بسیار کندی خواهد داشت. البته روند نزولی کنونی نفت تنها کاهش ثبت شده در تاریخ بازار نفت نبوده کما آنکه در دهه 1970 و سال های 1998 و 2008 این روند کاهشی بیش از50 درصد بوده است.» اما همان طور که مهدی عسلی مدیرکل امور اوپک وزارت نفت چندی پیش بیان کرده بود؛ مساله قیمت نفت در بودجه کشورها؛ خود به تنهایی خواهد توانست بازار را به سمت و سوی مختلفی هدایت کند؛ برای مثال اگر ایران به جای در نظر گرفتن بازه قیمتی بین 35 تا 45 دلار؛ قیمتی پایین تر را برای نفت خام در بودجه خود در نظر بگیرد؛ سرمایه گذاران پالس های منفی را گرفته و بر شدت گاوی بودن بازار افزوده می شود. به همین واسطه است که مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز در چکیده گزارش خود نوشته است: «میانگین قیمت پیش بینی شده نفت در بودجه سال آتی اکثر کشورهای بزرگ تولید کننده نفت بین 29 تا 60دلار به ازای هر بشکه است؛ اما با توجه به روند کنونی کاهش قیمت نفت، کشورهایی که عمده درآمدهای خود را از صادرات نفت کسب می کنند، باید محتاطانه و مدبرانه این قیمت را در بودجه خود در نظر بگیرند.» محققان مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی مقدمه گزارش خود را با این مساله که کاهش غیر منتظره روند رشد تقاضا در بازار نفت، نگرانی از تغییرات آب و هوا و رویکرد کشورها به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی، جهانی شدن بازار گاز و کاهش چشمگیر هزینه ها «عوامل تاثیرگذار بر بودجه مبتنی بر قیمت نفت» در برخی کشورها هستند، آغاز کرده اند. در این گزارش مبتنی بر برآوردهای موسسات بین المللی مانند آژانس بین المللی انرژی عنوان شده است که «افت شدید قیمت نفت از ژوئن 2014» تاکنون چندان دور از انتظار نبوده است؛ البته این اظهارنظر در حالی طرح شده است که مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در هیچ یک از گزارش های ماقبل از ژوئن سال 2014 خود افت قیمت نفت را پیش بینی نکرده بود و اساسا نه در بودجه ایران نه در میان وزارت نفتی ها چنین تصوری از کاهش بهای طلای سیاه وجود نداشت. محققان مجلس در ادامه با بیان این مساله که اساسا کاهش قیمت نفت در بعضی از بازه های زمانی امری اجتناب ناپذیر تلقی می شود دوره فعلی را مشابه افت شدید بهای نفت طی دهه 1970 ارزیابی کرده اند. سلام دوباره بازار نفت به ایران مساله بازگشت ایران به سطوح سابق تولید نفت، بخش بعدی این گزارش را تشکیل می دهد؛ در حالی که تاکنون اختلاف نظرهایی در میان فعالان بازار نفت مبنی بر ماهیت ذخایر شناور ایران روی دریا و میزان آن وجود داشته است؛ مرکز پژوهش ها این ذخایر را 40 میلیون بشکه عنوان کرده که «نیمی از آن شامل نفت خام» و «بخش اعظم آن» شامل میعانات گازی است. اظهارنظری که البته تا حدودی تناقض را نشان می دهد چرا که اگر نیمی از این 40 میلیون بشکه نفت باشد، نیم دیگر میعانات گازی خواهد بود و استفاده از صفت «بخش اعظم» برای توصیف مقدار میعانات گازی عجیب است. البته آن طور که در منابع و ماخذ این گزارش که البته شماره گذاری آن نیز به اشتباه صورت گرفته؛ ذکر شده است این بخش بر اساس یکی از مطالب منتشر شده در بانک جهانی در زمینه آثار بازگشت ایران به بازارهای نفت نگاشته شده است. در ادامه این گزارش عنوان شده است که ایران اکنون به سرعت به دنبال بازاریابی سهم اولیه خود به ویژه در «اروپا» است. سهمی که طبق داده منتشر شده در این مطلب پیش از تحریم ها 700 هزار بشکه بوده است. محققان مجلس معتقدند که پالایشگاه های اروپایی به زودی نفت ایران را وارد صنایع خود خواهند کرد، ورودی ای که خواهد توانست «فشار قیمتی» زیادی را بر بازار نفت که هم اکنون نیز تحت فشار قرار دارد، وارد کند. البته این فشار در صورتی که اوپکی ها با ایران همکاری کرده و سطوح تولید خود را کاهش دهند قطعا رویکردی دیگر را طی خواهد کرد. در بخشی از این گزارش آمده است: «افزایش مصرف داخلی نفت که به دلیل پرداخت یارانه ها توسط دولت به مصرف کنندگان بزرگ صورت می پذیرد، بر سطح صادرات نفتی ایران اثر مستقیم می گذارد؛ اجرای قانون هدفمندسازی یارانه های انرژی در ایران می تواند نقطه عطفی بر افزایش صادرات نفت باشد.» در ادامه نیز برآورد شده است که سال 2017 سال بازگشت ایران به سطوح سابق 2.5میلیون بشکه یی صادرات نفت باشد. در واقع پژوهشگران مجلس اعتقاد دارند که ایران برای افزایش یک میلیون بشکه یی صادرات نفت خود به 2 سال زمان احتیاج دارد و بخشی از آن نیز از محل کاهش مصرف داخلی صورت خواهد گرفت. ابر تولید کننده ها در چه حال اند؟ گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی وضعیت کشورهای بزرگ تولید کننده نفت، نقطه تعادل بودجه آنها و ظرفیت تولید و دیگر مسائل مرتبط با آن را نیز بررسی کرده است. در مورد روسیه به عنوان نخستین کشور مورد بررسی عنوان شده است: «در حالی که تولید نفت روسیه به دلیل کاهش قیمت های نفت همچنان مصون مانده و ادامه دارد، اما اثر تحریم های بین المللی را نمی توان نادیده انگاشت، زیرا این امر باعث مسکوت ماندن پروژه های جدید میادین نفتی و افزایش فشارهای مالی و قطع مخارج مربوطه می شود.» در ادامه این بخش قیمت نفت در بودجه روسیه 30 دلار عنوان شده است؛ این اظهار البته در حالی صورت گرفته است که طبق گزارشی که سی ان بی سی 17 دسامبر منتشر کرد، روسیه تا پیش از این تاریخ قیمت 50 دلاری را برای بودجه خود در نظر گرفته بود و در نشست خبری خود در این روز عنوان کرد که این قیمت خوشبینانه بوده و با توجه به وضعیت قیمت نفت، روسیه باید در آن تجدیدنظر کند. پس از آن تاریخ اما قیمتی به عنوان قیمت نفت در بودجه روسیه عنوان نشده است. این گزارش در ادامه به سراغ رقیب سنتی ایران در منطقه رفته است. عربستان کشوری که از سال گذشته مدعی کنار زدن تولید کنندگان نفت شیل در جهان است از دیدگاه پژوهشگران مجلس قصد «حداکثرسازی درآمدها» بدون اعمال تغییرات جدید را دارد. هدفی که این کشور قصد دارد از طریق بالابردن هزینه های تولید کنندگان فرعی و حاشیه یی آن را محقق کند. اما یکی از مهم ترین نتایجی که در این گزارش گرفته شده این نکته است که در حالی که طبق گزارش های ماهانه اوپک، عربستان در 3 ماه گذشته اندکی از تولید نفت خود کاسته است؛ اگر تولید کنندگان نفت اوپک تا نیمه نخست سال 2016 تولید خود را به 30 میلیون بشکه تعیین شده کاهش دهند، ایران و عراق خواهند توانست به تدریج در نیمه دوم این سال بر تولید نفت خود اضافه کنند. در ادامه این مطلب نیز آمده است: «از قرار اطلاع، مقامات عربستانی قصد دارند بودجه سال 2112 این کشور را بر پایه نفت بشکه یی 29 دلار در نظر بگیرند که در این صورت برای جبران این کاهش قیمت نفت در بودجه به فروش سهام سازمان های دولتی و کاهش یارانه ها متوسل شده اند.» ایران به عنوان چهارمین کشور مورد بررسی قرار گرفته در این گزارش پس از عراق، مختصرترین بخش را به خود اختصاص داده است. در بررسی پژوهشگران مجلس درباره ایران آمده است: «بنا به اظهارات محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، گرچه قیمت نفت کاهش یافته، اما امیدواریم که دارایی های مالی بلوکه شده کشور بازگردد تا توانایی قدرت خرید دولت افزایش یابد. از 111میلیارد دلاری که به واسطه اجرایی شدن برجام آزاد می شود، حدود 2میلیارد دلار به دولت تعلق خواهد گرفت، 21میلیارد دلار در دارایی های ارزی بانک مرکزی و الباقی به صندوق توسعه ملی اختصاص می یابد.»
یکشنبه ، ۱۳دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه تعادل]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]