محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827889675
پیامبر(ص) چگونه ایرانیان را به اسلام دعوت کرد؟
واضح آرشیو وب فارسی:تحلیل ایران: مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات بیان داشت: عنایت و توجه پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) به ایرانیان و رفع تبعیض از موالى که در دوره خلفاى پیشین رواج داشت، سبب مى شد که ایرانیان،روز به روز شیفته و شیداى اسلام راستین شوند. به گزارش تحلیل ایران ، بدون شک ورود اسلام به سرزمین پهناور ایران، تحول عمیق و گسترده ای بر ابعاد گوناگون دینی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان داشته است، هر چند نمی توان انکار کرد که جنگ اعراب مسلمان با دولت ساسانی و شکست امپراتوری ساسانی موجب شد که اسلام با سرعت بیشتری به همه مناطق ایران برسد و آرام آرام مردم زیادی با رها کردن دین زرتشتی به دین جدید بگروند و برای بسط و تعمیق آن فداکاری های زیادی از خود نشان دهند. اما این پرسش همواره مطرح شده است که آیا نفوذ دین اسلام در ایران، معلول پیروزی عرب ها و حاصل خونریزی ها و خشونت هایی است که به آن ها نسبت می دهند (و البته اساس درستی هم ندارد) و یا محصول فرآیندی تدریجی و عمدتاً فرهنگی است که بر بستر آماده جامعه ایرانی جاری شد و با گذر از فراز و نشیب های بسیاری به اعماق لایه های ذهنی و شخصیتی ایرانیان نفوذ کرد، جریان های فکری گوناگونی با انگیزه های مختلف و خاستگاه های متفاوتی کوشیده اند تا این گونه القا کنند که اسلام ایرانیان، نتیجه قدرت شمشیر و خشونت اعراب است! نظریه ای که علاوه بر مباینت با قوانین و سنت های اجتماعی، چیزی جز تحقیر و توهین به شعور و شخصیت ایرانیان نیست! به همین منظور با حجت الاسلام امیرعلی حسنلو مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات گفت وگو کردیم که مشروح آن در ادامه می آید: *ابتدا به طور اجمالی به واکنش مردم ایران به حمله سپاه اسلام به کشورشان اشاره می کنید؟ -دلایل بسیاری بر این حقیقت تأکید دارد که نه تنها اعراب مسلمان در جریان فتح ایران، دست به کشتار و جنایت نزدند و آثار فرهنگی، دینی و ملی ایرانیان را از بین نبردند و اساساً جز با سپاه ساسانی وارد جنگ نشدند، بلکه مردم ایران، خود به سبب آشنایی با اسلام و بیزاری و نفرت از حکومت ساسانیان، به استقبال لشکر اسلام رفتند و دست کم، حکومت ساسانی را در برابر لشکر اسلام یاری نکردند، خدمات بی نظیر مسلمانان در آموختن، آموزیدن، تألیف و تصنیف علوم و معارف اسلامی و نیز بسط و گسترش و تبلیغ ارزش های اسلام نشان می دهد که ایرانیان با اختیار و از سرشوق و انگیزه های انسانی، اسلام را پذیرا شدند و به آن خدمت کردند، اسلام موجب شد ایرانیان از زیر بار ستم ها و تبعیض های ظالمانه پادشاهان ساسانی رها شده و استعداد های نهفته علمی و معنوی آنان شکوفا شود، چنان که ایرانیان نیز با قدرشناسی از نعمت اسلام، آن را در بستر فرهنگ توحیدی و انسانی خود پروریده و به اوج شکوفایی رساندند، آنچه در برخی کتاب ها درباره حمله اعراب مسلمان و جنایت های آنان به تصویر کشیده شده است، در اکثر موارد، دروغ های بی شرمانه ای است که دشمنان اسلام و ایران آن را ساخته و تبلیغ کرده اند. *خب! طبیعی تر این گونه به نظر می رسد که ایرانیان در برخورد اول به راحتی پذیرای اسلام نشدند؟ -فرهنگ هر جامعه، مجموعه اى از مؤلفه های عینى و ذهنى است که میراث نسل هاى متوالى و داراى عناصرى مانند علم و دین و... است، ابزارهاى مختلف آموزشى و تبلیغى در شکل گیرى و استمرار فرهنگ، نقش بازی می کنند،(1) انسان با ویژگى ها و احساسات خاص و پیچیده ای مانند حس برترى طلبی، کمال جویى، آزادى خواهى، سلطه گریزى و اختیار در فرآیند فرهنگ سازى نقش اول را ایفا می کند، اسلام و مسلمانی چیزی شبیه واکسن و یا جرعه آبی نیست که توسط یک فرد و در یک لحظه به حلقوم ایرانیان بریزند، هیچ کس نمی تواند ادعا کند که فلان شخص، اسلام را به ایران وارد کرد، بلکه مسلمانی ایرانیان امری فرهنگی و محصول قر ن ها تلاش و مجاهدت علمی و تبلیغی است؛ اتفاقاً حمله اعراب، این فرآیند را مقداری کند کرد و سبب شد ایرانیان قدری در برابر فرهنگ اسلامی مقاومت کنند، اما هنگامی که با آموزه های اسلام آشنا شدند، نه تنها دسته دسته به اسلام روی آوردند؛ بلکه خود مبلغ و ترویج گر آن شدند. *آیا این دعوت از زمان خود پیامبر خاتم(ص) شروع شد؟! -مطالعه سیره پیامبر(ص) نشان می دهد که تمام اقدامات ایشان براى گسترش اسلام، چه در خود حجاز و چه نسبت به کشورهای دیگر (جز موارد جنگ های دفاعی)، فرهنگى بوده است،(2) پیامبر اسلام(ص) بر اساس رسالت جهانى اش(3) به پادشاهان ایران، روم، حبشه و ... نامه نوشت و آن ها را به اسلام دعوت کرد، این رفتار پیامبر به خوبی حاکی از اعتقاد ایشان به برنامه فرهنگی برای گسترش اسلام است(4)، این گونه بود که پیامبر اکرم(ص) در مدت کوتاهى توانست با انقلاب فرهنگى، در یک جامعه جاهلى،(5) افرادى را تربیت کند که در راه گسترش اسلام جانفشانى کنند و به مراتب عالى معنوى نایل شوند، پس از رحلت پیامبر(ص)، مسلمین براى دفاع از کیان اسلام و نشر فرهنگ اسلامی به فراسوى جهان، مرزهاى جغرافیایى را در نوردیدند و زمینه هاى گسترش اسلام در ایران و دیگر کشورها را فراهم کردند. *چه عواملی در گسترش اسلام در ایران مؤثر بوده است؟ -عوامل گسترش اسلام و پایدارى و بالندگى آن پس از گشوده شدن دروازه هاى ایران به روى اسلام را می توان در موارد زیر خلاصه کرد: -شرایط اجتماعى، سیاسى و فرهنگى نامناسب ایران در دوره ساسانی سبب شد که مردم ایران به استقبال دین اسلام بروند و با اختیار خود مسلمان شوند، چنان که در بسیارى از شهرها، حاکمان بدون جنگ و درگیرى، به سبب عدم مقاومت مردم در مقابل سپاه اسلام، پرداخت جزیه را مى پذیرفتند و با سپاه اسلام صلح مى کردند.(6) -تشریع قانون جزیه از طرف پیامبر اکرم(ص) و استمرار آن و مختار بودن مردم در پذیرش دین یا پرداخت جزیه در تمام مناطق فتح شده اعمال مى شد.(7) -تخریب نکردن آتشکده هاى مجوس در ایران، چنان که گزارش شده است، یکى از سرداران عرب فرمان داد تا به یک امام جماعت و مؤذن او تازیانه زدند، چون یکى از معابد زرتشتى را ویران کرده بودند و سنگ هاى آن را در بناى مسجد به کار برده بودند، در قرن 10 میلادى، یعنى سه قرن پس از فتح ایران، آتشکده هاى زرتشتیان در عراق و فارس و کرمان و سیستان و خراسان و آذربایجان و در سراسر ایران برپا بود،(8) پیروان دین زرتشت به تدریج و به اختیار خود به دین اسلام گرویدند، وجود پیروان زرتشتى در ایران تا عصر حاضر و آزادى آنان در اجراى مراسم دینى، بهترین دلیل بر نبود اجبار و زور در پذیرش دین اسلام است.(9) -مسلمان شدن بسیارى از ایرانیان، قبل از فتح ایران که در یمن و بحرین به سر می بردند، گفته شده پس از جنگ قادسیه، 4 هزار دیلمى با اختیار خود به دین اسلام گرویدند.(10) -خدمات ایرانیان به اسلام، تولید و توسعه علوم اسلامى و تدوین هزاران کتاب در زمینه علوم به طورى که بزرگ ترین صاحبنظران در علوم مختلف اسلام از شیعه و سنى از میان ایرانیان برخاسته اند و ایرانیان با اندک فاصله پس از رسیدن اسلام به ایران، در زمینه علوم اسلامى اعم از سیره، تاریخ، فقه، حدیث، رجال، علوم قرآنى، علوم عقلى و فنى و تجربى، با نوآورى هاى شگفت، به تولید علم پرداختند و این شیوه فرهنگ سازى را به کشورهاى غربى انتقال دادند و مؤثرترین قدم ها را در تکامل علوم اسلامى برداشتند،(11) چنان که پیامبر اکرم(ص) درباره ایرانیان مى فرماید: اگر علم به ستاره ثریا آویخته باشد، گروهى از فرزندان ایران به آن دست مى یابند.(12) -در پایان دوره هخامنشى، اسکندر مقدونى سراسر ایران را به زور شمشیر فتح کرد و حکومت (سلوکیان) تأسیس شد و سال ها بر سراسر ایران حکومت کردند، اما هرگز نتوانستند فرهنگ یونانى و غربى را بر ایرانیان تحمیل کنند، بلکه از فرهنگ و معمارى ایرانیان تأثیر پذیرفتند و ایرانیان هرگز دچار خودباختگى فرهنگى و بى هویتى نشدند و به ترویج این فرهنگ ها نیز نپرداختند،(13) پس از اسلام نیز مردم ایران شاهد تهاجم اقوام مختلف از ماوراء النهر و مغولستان، با فرهنگ هاى مختلف بودند، ولى هرگز دین «شمنى مغول» را ترویج ندادند، بلکه مهاجمان را مغلوب فرهنگ اسلامى خویش ساختند، در حالی که یقیناً شمشیر مغولان از شمشیر اعراب برنده تر و تیزتر و قتل و جنایت آن ها در طول تاریخ ایران بى نظیر بوده است و اعراب مسلمان هرگز چنین جنایاتى را در ایران مرتکب نشدند. *آیا واقعاً ایرانیان بدون زور شمشیر مسلمان شدند؟ -هرگز نمى توان گسترش دین اسلام در ایران را به زور شمشیر دانست، بلکه باید آن را در علل زیر باید جستجو کرد: 1.غنى بودن محتواى دین اسلام و فرهنگ انسان دوستانه و ضد تبعیض و عدالت محور آنکه با فطرت انسان سازگار است، 2.پس از گشوده شدن مرزها، ارتباط مردم ایران با مسلمانان تنگاتنگ شد، این پیوند خود در ترویج دین اسلام مؤثر بود و ایرانیان از نزدیک شاهد جامعه مسلمانان بودند که با حکومت اشرافى و جامعه طبقاتى ساسانى متفاوت بود.(14) 3.اسراى جنگى ایرانى که به همراه خانواده و فرزندان به مدینه و شهرهاى دیگر منتقل شده و در کنار مسلمانان زندگى مى کردند، تحت تأثیر جامعه مسلمین مجذوب اسلام مى شدند.(15) 4.ایرانیانى کهقرن ها شاهد اشرافی گرى شاهان ساسانى و محرومیت طبقات دیگر جامعه از امکانات اولیه زندگى بودند، با مشاهده ساده زیستى خلفاى اسلامى، از جمله امیرمؤمنان(ع) و عاملان آن ها در شهرهاى ایران که مثل پایین ترین طبقات مردم زندگى مى کردند، به پذیرش آیین اسلام ترغیب شدند.(16) 5.حضور صحابه بزرگ پیامبر اکرم(ص) در جنگ ها و فتوحات ایران و قبول مسئولیت فرماندارى در نواحى مختلف ایران نیز یکى از عواملى بود که در ترویج اسلام در ایران تأثیر بسزایى داشت؛ سلمان فارسى وقتى از طرف خلیفه دوم براى فرماندارى مداین اعزام شد، مردم منتظر بودند که با تشریفات خاصى وارد شهر شود، اما سلمان سوار بر درازگوشى برهنه براى اداره امور مردم وارد شهر شد و خدمات ارزنده اى به مردم ارائه داد، این خود از مهم ترین عوامل ترویج اسلام در ایران بود.(17) *خب! درباره گسترش اسلام در سایر کشورها هم توضیح می دهید؟ -گسترش اسلام و پایدارى آن در ایران و صدور آن از این کشور به سایر کشورهاى جهان که هیچ فتحى در آن ها انجام نشده بود، علل دیگرى دارد، چون حکومت ظالمانه و مستبدانه بنى امیه و بنى عباس از عهده این مسئولیت سنگین بر نمى آمدند و عملکرد آن ها به عنوان خلیفه در جامعه ایران، پاسخ و نتیجه مثبتى نداشت که در رشد و پایدارى اسلام تأثیرگذار باشد، بلکه برعکس، مردم ایران با دیدن رفتار تبعیض آمیز کارگزاران خلفا و حتى برخى خلفاى اولین، درباره آن ها دچار تردید شدند و فرقه هاى مختلفى پس از ورود اسلام به ایران به وجود آمد که ناشى از عملکرد منفى مدعیان دروغین جانشینى پیامبر(ص) بود.(18) عنایت و توجه پیامبر اکرم(ص) و امیرمؤمنان(ع) و اهل بیت(ع) به ایرانیان و رفع تبعیض از موالى که در دوره خلفاى پیشین رواج داشت(19)، سبب مى شد که ایرانیان، روز به روز شیفته و شیداى اسلام راستین شوند؛ چنانکه گفته شده است: «....پدران ما تا اسلام را نمى شناختند در برابر آن جنگیدند و چون شناختند، در راه آن جنگیدند، این خود مایه سرافرازى است... یکى از بیچارگى هاى ایرانیان این است که تاریخ خود را نمى دانند»!(20) به اعتبار همین اسلام راستین، بر مبنا و محوریت اهل بیت(ع) بود که پس از نهضت امام حسین(ع)، بسیارى از ایرانیان(21) در سپاه مختار براى انتقام حضور داشتند(22) و این اندیشه را به ایران و فراسوى منطقه مرکزى، همچون خراسان و طبرستان (مازندران) و... بسط دادند و بنى عباس با زیرکى از همین موج، سود جست و امویان را برانداخت، پس از حضور امام هشتم(ع) و سایر سادات از خاندان پیامبر(ص) در خراسان، با عشق مردم ایران به خاندان نبوت، که چشمه جوشان اسلام ناب بودند، گسترش اسلام به اوج خود رسید و پیش از حضور امام هشتم(ع) که دوره اختناق امویان بود، ایران بهترین مأمن خاندان رسالت بود. در دوره وقوع اختلاف و آشوب میان بنى امیه و بنى عباس که معاصر امام باقر و امام صادق(ع) بودند، رابطه ایرانیان با چشمه هاى زلال دین و دانش برقرار بود و خردمندان و اندیشمندان ایرانى پیام اسلام را مى گرفتند و در ایران به ترویج و بسط آن مى پرداختند و با اندیشه هاى انحرافى و اختلاف انگیز تزریق شده از سوى دستگاه اموى و ... مبارزه، و از عقاید راستین اسلام پاسدارى مى کردند و با شبهاتی که از سوى دستگاه حکومت، براى نابودى اسلام بر اصول اعتقادات و کلام الهى وارد مى شد، برخورد علمى مى کردند و به آن ها پاسخ مى دادند.(23) *نتیجه گیری؟ -بنابراین یکی از مهم ترین عوامل پایدارى و گسترش اسلام در ایران، عشق و علاقه مردم ایران به اهل بیت(ع) است، چون در مناطقى که توسط امویان و عباسیان فتح شده بود، پس از انقراض حکومت آن ها اثرى از دین اسلام برجا نماند،(24) این خود بهترین دلیل بر ردّ نظریه «بسط و گسترش اسلام به زور شمشیر» است، چون هرگاه دین در قلوب مردم رسوخ کرد و جزئى از فرهنگ و زندگى آنان شد، هرگز رنگ نیستى و زوال نخواهد پذیرفت! پی نوشت ها: 1- بروس کوئن، مبانى جامعه شناسى،تهران: انتشارات سمت، چاپ چهارم، 1372، ش، ص 59. 2- ر.ک: ابن هشام، السیره النبویة، تهران، نشر اسلامیه، چاپ چهارم، 1368 ص 358؛ یعقوبى، تاریخ، ترجمه آیتى، تهران، انتشارات علمى فرهنگى، چاپ هفتم، 1374، ج 1، ص 442؛ آیتى، تاریخ پیامبر اسلام، تهران: دانشگاه، چاپ ششم، 1378ش، ص390 ؛ رسول جعفریان، تاریخ سیاسى اسلام، قم: انتشارات دلیل، چاپ دوم، 1382ش، ج 1، ص 91-377 و ص 430؛ پیامبر(ص) در مدینه اقلیت هاى دینى و اسراى مشرکین را در انتخاب پرداخت جزیه و قبول اسلام، آزاد مى گذاشت و... ؛ این ها بهترین دلیل بر به کار نگرفتن زور و استبداد در قبولاندن دین اسلام توسط پیامبر(ص) است. منبع:مشرق
سه شنبه ، ۸دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تحلیل ایران]
[مشاهده در: www.tahlileiran.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]
-
گوناگون
پربازدیدترینها