تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835274417
پژوهش ها از زنان و مردانی که به ازدواج موقت تن می دهند چه می گویند؟
واضح آرشیو وب فارسی:مهرخانه: یکی از پاسخ گویان؛ 40 ساله، که خود نیز ازدواج موقت را تجربه کرده است، در مورد علت ازدواج موقت یکی از اطرافیان خود (که مردی متأهل است) می گوید: "تقصیر خانمش هم هست. مثلاً اون روز به خانمش زنگ زد که می خواییم با هم شام بریم بیرون. خانمش گفت برای چی من بیام! خودتون برید دیگه. من کارهام مونده، باید به درس بچه ها برسم و از این حرف ها. ببین! زنش هم باهاش همراه نیست."یکی از انواع ازدواج ها که در گفتمان اسلامی مطرح و اما چالش برانگیز است، ازدواج موقت نکاح متعه یا منقطع است. درباره ازدواج موقت دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. هرچند دسته بندی نگرش صاحب نظران این عرصه به کاملاً موافق و کاملاً مخالف دقیق نیست، با نگاهی اجمالی می توان عنوان کرد که عده ای بر این اساس که صیغه یک حکم شرعی است، با آن موافق، و عده ای دیگر با توجه به کژکارکردهای احتمالی چون کاهش نرخ ازدواج دایم، زادوولد در بستر خانواده های موقت و...، مخالف آن هستند، اما به نظر می رسد که ورای این دو دیدگاه که دو سر یک طیف را تشکیل می دهند، می توان با یک نگرش سیستمی و نه سیاسی، به ازدواج موقت نگاه کرد و در مورد آن به یک فهم جامعه شناختی انتقادی و فرهنگی نایل شد. به گزارش مهرخانه ، بدون یک نگاه سیستمی به ازدواج موقت، بررسی فلسفه وجودی و توجه به کارکردهای آن ها، احتمال خطا در تحلیل و شکل گیری رویکردهای دوگانه که یکی ازدواج موقت را طرد می کند و دیگری به صورت تام و تمام مورد پذیرش قرار می دهد، بسیار خواهد بود. در این پژوهش تلاش می شود به ازدواج موقت به منزله یک سنت اجتماعی و قرائت عرفی شده یک حکم دینی توجه شود تا فهم بسترها و زمینه های جامعه شناختی موضوع بسیار جدلی "ازدواج موقت" امکان پذیر شود. به علاوه امروزه صحبت از ازدواج موقت، بدون در نظر گرفتن دیدگاهی که کنشگران اجتماعی از آن دارند، موجب خطاهای تحلیلی و نظری می شود. بنابراین شناسایی عوامل مؤثر ازدواج موقت و زمینه های آن می تواند سیاست گذاران را در جهت واکاوی مسئله و برنامه ریزی برای آن یاری کند. پژوهش ها از زنان و مردانی که به ازدواج موقت تن می دهند چه می گویند؟ در ایران، به خصوص هم زمان با اظهارات برخی مسئولان سیاسی- مذهبی، دیدگاه های جدلی درباره ازدواج موقت در سطح جامعه قوت یافت؛ اظهاراتی که با ارزش های اخلاقی و انتظارات فرهنگی درگیر شده و بحث های زیادی در رسانه در داخل و خارج کشور به راه انداخت. بدین ترتیب، زمینه انجام دادن پژوهش هایی در همین راستا فراهم آمد. حائری در تحقیقی کیفی، که نتایج آن از خلال مصاحبه با 40 زن و 9 مرد در شهرهای تهران،کاشان، قم و مشهد در سال های 1987-1982 به دست آمده، انگیزه اصلی زنان از ازدواج موقت را مالی و انگیزه اصلی مردان را شهوت دانسته است. او این طور عنوان می کند که اغلب نمونه ها در سنین کم به ازدواج با مردانی با اختلاف سنی فاحش، معتاد و دچار بیماری های خاص درآمده بودند. زنان از خانواده هایی فقیر از نظر مالی، فرهنگی و متعصب بوده اند که پس از ازدواج و بچه دارشدن، همسرشان آن ها را طلاق داده و سرخورده شده بودند. آنان پس از یک یا چند ازدواج دایم، به ازدواج موقت روی آورده بودند. بسیاری از این زنان، به دلیل وعده های مردان (بعضاً متشرع و متأهل)، مبنی بر عقد دایم، فریب ازدواج موقت را خورده و بعضی دیگر فکر می کردند بر اثر طولانی شدن سال های ازدواج موقت، شبیه ازدواج دایم، حمایت مرد را خواهند داشت. آذرکمان در «بررسی آسیب های اجتماعی ازدواج موقت در ایران» با روشی کیفی، با 60 نفر از زنان (زنان متعه و زنان دایمی که همسرانشان ازدواج موقت کرده بودند)، در شهر اهواز، مصاحبه عمیق ترتیب داده و دریافت که هر دو گروه زنان، پیشینه ای از آسیب دارند: در رابطه با زنان متعه آسیب هایی مانند فقر خانواده، خشونت؛ و در مورد زنان دایم می توان به ازدواج اجباری و فاصله ستی زیاد اشاره کرد. در تحقیقی دیگر که با عنوان «بررسی زمینه ها و پیامدهای ازدواج موقت برای زنان» انجام گرفته است، مصاحبه های عمیق با 28 نفر از زنانی که سابقه ازدواج موقت داشته اند، حاکی از آن است که دلایل ازدواج موقت این زنان به طور ترکیبی از نیازهای اقتصادی، عاطفی و جنسی و در نهایت نیاز به حمایت اجتماعی است. این زنان معمولاً مطلقه بوده و پیشینه ای از آسیب در زندگی داشته اند. از دید اغلب آنان، دلایل ازدواج موقت مردان مجرد، نیاز طبیعی و دلیل ازدواج مردان متأهل، هوسرانی است. روش شناسی پژوهشی با توجه به هدف تحقیق، که آگاهی از درک و تصور کنشگران اجتماعی از ازدواج موقت است و با توجه به حساس بودن موضوع و نبود چارچوب نظری مناسب برای آن، اتخاذ رویکردی اکتشافی و تفهمی برای دستیابی به ابعاد مختلف این پدیده ضروری به نظر می رسد. به این منظور روش تحلیل کیفی انتخاب شد. با توجه به ماهیت موضوع،که حساسیت برانگیز است، بهترین راه جمع آوری اطلاعات مصاحبه های پدیدارشناسانه است که مستلزم همدلی محقق با سوژه های تحقیق است. جامعه یا میدان مطالعه شده در این پژوهش زنان 21 تا 60 سال ساکن شهر تهران هستند. نمونه ها به گونه ای انتخاب شدند که هم افراد دارای تجربه نکاح متعه و هم افراد فاقد این تجربه در نمونه باشند. انتخاب نمونه با توجه به حداکثر تنوع براساس متغیرهایی چون سن، سطح، تحصیلات، طبقه اقتصادی، وضعیت تأهل، تحربه ازدواج موقت و وضعیت اشتغال به صورت هدفمند- نظری صورت گرفته است. نتایج پژوهش نتایج حاصل از مصاحبه های کیفی عمیق نشان می دهد که زمینه ها، انگیزه ها و شرایط نکاح موقت در اشکال متفاوتی در میان افراد تفسیر می شود. در ادامه، داده ها براساس برخی تم های اکتشافی درخصوص زمینه ها و بسترهای ازدواج موقت ارایه می شود. فشار اجتماعی فشار اجتماعی زمینه مؤثری در باب ازدواج موقت پنداشته شده است. براین اساس، مصاحبه شوندگان معتقدند ازدواج موقت می تواند ناشی از فشاری باشد که افراد در تعاملات خود آن را تجربه می کنند. به علاوه، عوامل دیگری همچون تمایل به کسب تأیید اجتماعی، مقتضیات نهاد حقوقی و خانوادگی نیز می تواند به فشار اجتماعی و در نهایت کنش ازدواج موقت، یا تفکر در مورد مبادرت به آن منجر شود. وقتی زنان از سویی تعاملات خود با اطرافیان (خانواده، دوستان، همکاران و ...) را ناامن بیابند و انتظار آرامش و امنیتی که از این تعاملات دارند-به خصوص در ارتباط با جنس مخالف- تأمین نشود، و از سویی دیگر به عللی همچون بیوه بودن و تمایل به فرار از انزوا، به این تعاملات محتاج باشند، زمینه ای برای ازدواج موقتشان فراهم می شود. مطابق با درک مصاحبه شوندگان، ازدواج موقت به منظور تمایل به کسب تأیید اجتماعی هم می تواند صورت پذیرد. به عبارتی، مردم در زندگی روزمره به دنبال «مطلوب واقع شدن» هستند و از آن در روابط اجتماعی خود لذت می برند. هنگامی که در نتیجه عوامل مختلف مانند نامشروع بودن رابطه بین دو جنس و فقدان منزلت متأهلی، کنشگران اجتماعی از این پاداش (مطلوب واقع شدن) در مبادلات انسانی روزمره خود محروم شوند، از راه هایی همچون نکاح موقت، سعی در بازپس گیری آن خواهند داشت. از دید برخی پاسخ گویان، متأهل بودن حامی منزلتی است که تعاملات اجتماعی را برای ایشان تسریع می کند. توضیح این که به سبب تعارض خرده فرهنگ تجرد و مطلقه بودن با فرهنگ غالب در جامعه، احساس ناامنی در تعاملات به وجود می آید. یکی از پاسخ گویان (مطلقه) یکی از دلایل کنش ازدواج موقت خود را این گونه می گوید: " چون آدم مطلقه پیشنهادهای خیلی مزخرف بهش میشه. همه، کسایی که من فکرش رو نمی کردم {توی فامیل و آشناها}، به من می گفتن آبجی و توی لفافه یه پیشنهاد دیگه ای {رابطه نامشروع}، به من می کردن." (فشار اجتماعی) اما از سوی دیگر، ازآن جاکه ازدواج موقت با مقبولیت اجتماعی روبه رو نمی شود، راهکاری که سوژه های دارای تجربه ازدواج موقت برمی گزینند این است که موقت بودن رابطه خود را پنهان می کنند. از این طریق، آنان هم به منزلت متأهلی دست می یابند و هم ازدواج موقت خود را نزد دیگران دایم جلوه می دهند. در درک مصاحبه شوندگان، نهاد حقوقی نیز می تواند در شکل گیری فشار اجتماعی ای که به کنش ازدواج موقت منجر می شود، مؤثر باشد. این نهاد از طریق قانون گذاری، کنش کنشگران را مطابق با هنجارهای اجتماعی تنظیم می کند و به نوعی کنترل اجتماعی دست می زند. محدودیت های قانونی که بر چندزنی دایم مترتب شده است،کنترل اجتماعی- حقوقی ای است که سوژه ها را در برخی موارد، به رغم تمایل شدید به ازدواج دایم، ناچار به ازدواج موقت می کند. پاسخ گوی دیگر، 36 ساله دارای تجربه کنش ازدواج موقت درباره دلیل عدم مبادرتش به ازدواج دایم می گوید: " از نظر قانونی نمی شد دائمی ش کنیم. چون خانمش اجازه نمی داد." (مانع قانونی برای ازدواج دائم) علاوه بر چندزنی، قوانین دیگری نظیر محروم شدن زن بیوه از حقوق مالی همسر با ازدواج دایم او، نیز شرایطی در راستای مبادرت به نکاح متعه فراهم می آورد. مصاحبه شونده دیگر، 46 سالهمی گوید: " این خانم از [آشناهامون] ازدواج موقت کرد و اصرار هم داشت موقت بمونه. به خاطر این که بابت فوت همسرش مستمری می گرفت و می دونست که اگر ازدواج دایم کنه، اون حقوق رو ازش می گیرن. این بود که مایل بود موقت باشه." (حفظ حقوق مالی ناشی از ازدواج قبلی) وجه دیگری که می تواند فشار اجتماعی قلمداد شود، فشار ناشی از خانواده است؛ بنابر روایت پاسخ گویان، فشاری که از سوی خانواده جهت یاب بر افراد وارد می شود، بعضاً در پذیرش متعه مؤثر است. افراد انتظار دارند آرامش مطلوب مورد نظر خود را در کوچک ترین، اما مهم ترین نهاد اجتماعی-خانواده- بیابند. به عبارتی، خانواده جهت یاب برایشان پایگاهی حمایتی و عاطفی، با تعاملات به دور از برچسب ها، سوءظن، متهم انگاری، و شایعات باشد. هنگامی که این امر در خانواده جهت یاب میسر نشود، راهی به نام ازدواج موقت پیش رویشان قرار می گیرد. علاوه بر این موارد، سوژه های پژوهش بارها نظام فرهنگی ای را که در آن به سر می برند، مورد انتقاد قرار داده و خود را نیازمند به حمایت ذکور خانواده جهت یاب دانسته اند؛ امری که می تواند فشار خانوادگی را تخفیف بخشد. تسهیل دینی باورهای مذهبی که در جریان جامعه پذیری توسط افراد پذیرفته می شود و به مرور زمان درونی می شود، بر نحوه نگرش و کنش افراد تأثیرگذار است. به عبارت دیگر، بعضی پاسخ گویان با تمسک به باورهای دینی ضررت ،مشروعیت و مقبولیت ازدواج موقت را تفسیر می کنند. یکی از پاسخ گویان، 46 ساله که خود ازدواج موقت را تجربه نکرده است، می گوید: "ازدواج موقت اشتباه نیست یا بد نیست. قرآن می گه-عسی ان تکرهوا شیئا و هو خیرلکم- شاید من خیلی چیزها رو نپسندم، ولی اون لازمه زندگی باشه، من چه کاره ام که توی نظر خدا بخوام اظهارنظر کنم که خوبه یا بده. من فقط می گم برای خودم نمی پسندم... من می گم ازدواج موقت یه چیزی است که خدا قرار داده و قطعاً صلاح انسان رو بهتر از انسان می دونه." (اعتقاد به ازدواج موقت به سبب الهی بودن قانون). فشار فرهنگی بنا بر روایت پاسخ گویان، منش و کردار زنان نیز می تواند از عوامل مؤثر بر شکل گیری اردواج های موقت تلقی شود. در این معنا، پاسخ گویان زنان را مقصر انگاشته و بر این باورند که عوامل فرهنگی همچون بدپوششی که از سوی خرده نظام فرهنگی زنانه ایجاد می شود، مردان را تحت موقعیتی غیرقابل کنترل قرار می دهد. بر اثر این فشار، مردان در بدترین وجه به سمت برقراری رابطه نامشروع (ازدواج موقت) سوق می یابند. یکی از پاسخ گویان، 45 ساله، با تحصیلات کارشناسی و فاقد تجربه ازدواج موقت می گوید: "خود زن هامون هم مقصر هستن. با چه شکل و شمایل می آن بیرون که باعث می شن مردها به سمتشون کشیده شن! فکر کن زنه توی خونه زحمت می کشه. از صبح تا شب به بچه هاش می رسه. درصورتی که اون یکی زن ها زن زندگی نیستن. فقط لعاب دارن." (پوشش نامناسب زنان در جامعه، زمینه ساز) احساس نیاز اساسی به تصور مشارکت کنندگان، احساس نیاز اساسی می تواند عاملی برای ازدواج موقت باشد. نیاز اقتصای، نیاز فیزیولوژیک، نیاز به ایمنی، نیاز به توجه و احترام، و نیاز به عشق و تعلق که مازلو آن ها را ازجمله نیازهای اساسی دانسته است، در گرایش فکری به ازدواج موقت یا اقدام به آن مؤثر پنداشته شده اند. نیاز اقتصادی، که در قالب نیاز به حمایت مالی و نیاز به مسکن مطرح شده، عمدتاً از سوی مصاحبه شوندگانی که خود تجربه ازدواج موقت را نداشته اند، بیان شده است. به عبارتی زنانی که متعه را تجربه کرده اند، از این عامل کمتر به منزله عامل مؤثر در اقدام خودشان به متعه یاد می کنند. آنان حتی مهریه خود را غیرمالی -نظیر شاخه گل و سفر به اماکن مقدس- تعیین می کنند. اشاره به نیاز جنسی از دید سوژه ها مختص مردان نبوده و انگیزه جنسی زنان نیز در کنار سایر عوامل از سوی سوژه ها تأثیرگذار تلقی شده است. البته با عنایت به مفهوم کنش می توان گفت ارضای جنسی در چارچوب ازدواج موقت، که اسلام آن را تجویز می کند (البته در صورت حصول شرایطی)، آزادی سامان یافته است. اگر نیازهای فیزیولوژیک، نسبتاً خوب ارضا شوند، آن گاه مجموعه جدیدی از نیازها پدید می آیند مانند حمایت و داشتن حامی مقتدر که مازلو آن را جزو نیازهای ایمنی طبقه بندی می کند. به تصور مصاحبه شوندگان، خلأ های حمایتی موجود در نظام فرهنگی برای زنان بدون همسر قابلیت آن را دارد که زنان را به این کنش سوق دهد. یکی از پاسخ گویان متأهل و 34 ساله، درباره نیاز به پس از طلاق یکی از نزدیکان خود به «سایه سر»، این گون توضیح می دهد: "جدا شده بود، سن و سالش هم بالا بود. نیاز به ساپورت داش. دلش می خواست که یکی باشه که عین همه زن های ایرانی بالاسرش باشه، با این که خودش کار می کرد." (نیاز به حمایت اجتماعی مذکر در فرهنگ ایرانی) فردی دیگر، 33 ساله، از جمله دلایل خود برای مبادرت به ازدواج موقت را چنین می گوید: "می خواستم آقابالاسر داشته باشم، سایه سر داشته باشم." (نیاز زن به حمایت اجتماعی از سوی مرد) ناکارآمدی در تعاملات زناشویی (به خصوص برای برخی مردان) از دید مشارکت کنندگان، ناکارآمدی تعاملات زناشویی از جمله شرایطی است که در ازدواج موقت مؤثر واقع می شود. عامل مذکور در ابعادی همچون نقش جنسیتی، جنسی، عاطفی و اخلاقی صورت می پذیرد. در نگاه لیبرال فمینیسم، ناکارآمدی در بعد نقش جنسیتی با مفهومی همچون «غلبه آیین زنانه» توضیح می یابد؛ آیینی که بر اساس آن زنان خود را وقف کارهای خانگی می کنند. غلبه آیین زنانه به ناکارآمدی تعاملات زناشویی منجر شده و زمینه ای برای ازدواج موقت فراهم می آورد. مثلاً یکی از پاسخ گویان؛ 40 ساله، که خود نیز ازدواج موقت را تجربه کرده است، در مورد علت ازدواج موقت یکی از اطرافیان خود (که مردی متأهل است) می گوید: "تقصیر خانمش هم هست. مثلاً اون روز به خانمش زنگ زد که می خواییم با هم شام بریم بیرون. خانمش گفت برای چی من بیام! خودتون برید دیگه. من کارهام مونده، باید به درس بچه ها برسم و از این حرف ها. ببین! زنش هم باهاش همراه نیست." (تلاش صرف زن دایم برای کار خانگی و فرزند/ آیین زنانه دایم/ ناکارآمدی در بعد نقش جنسیتی) در بعد جنسی، ناکارآمدی به دو گونه جلوه می کند: تولید نسل و روابط جنسی. حال اگر در خانواده دایم این کنش صورت نپذیرد، به اعتقاد برخی مشارکت کنندگان، ازدواج موقت می تواند این امر را میسر کند. انفعال جنسی زن دایم و به تبع آن، عدم ارضای جنسی مرد هم عامل مؤثر دیگر ارزیابی شده است. این در حالی است که برخی صاحب نظران معتقدند زن از لحاظ غریزه جنسی، نیرویی بالاتر از مرد دارد. همچنین به نظر مشارکت کنندگان، بدخلقی زن دایم و نقصان عاطفی برای مرد، مصداق دیگری از ناکارآمدی تعاملات زناشویی بوده و می تواند زمینه ساز ازدواج موقت مرد شود. یکی از پاسخ گویان؛ 36 ساله با تحصیلات زیر دیپلم که اکنون در عقد موقت به سر می برد، درباره پیشنهاد جدید عقد موقت با مردی دیگر و علت آن، این گونه می گوید: "می گه... خانمم بهم محبت اصلاً نمی کنه (خلأ عاطفی مرد در زندگی دایم)...این دوست داره زنش بگه و بخنده و شوخی کنه، زنش این جوری باهاش نیست. خیلی سنگین تا می کنه باهاش." (ناکارآمدی تعاملات زناشویی دایم در بعد عاطفی) فراهم نبودن موقعیت ازدواج دائم بر اساس ازدواج همگون، همه نظام های همسرگزینی به ازدواج همسان تمایل دارند و این خود نتیجه تعامل به معامله گری است؛یعنی معمولاً با توجه به انواع مشخصات،اشخاص همسان با یکدیگر ازدواج می کنند. از منظر سوژه ها، ناهم گونی در شرایط سنی و خانوادگی، موقعیت ازدواج دایم را برای افراد از بین برده و آنان را به نکاح متعه سوق می دهد. مصاحبه شونده ای 43 ساله، شاغل که خود ازدواج موقت را تجربه نکرده است، می گوید: "مثلاً [کسی ازدواج موقت می کنه] که شرایط دایم رو نداره و سن و سالش طوری نیست که امکان ازدواج دایم رو داشته باشه." (فراهم نشدن موقعیت ازدواج دایم) فرار از تعهدات ازدواج دایم در درک مصاحبه شوندگان، تعهداتی که ازدواج دایم بر زوجین تحمیل می کند، می تواند آنان را از این ازدواج دور کند و به سمت ازدواج موقت، که تعهدات انعطاف پذیرتری دارد، سوق دهد. به عبارتی، زوجین درصدد اجتناب از عمل به تعهدات مورد انتظار از نقش زن دایم (مانند ارایه خدمات خانگی که در عرف از او انتظار می رود) و مرد دایم (مانند تعهدات مالی نفقه و ارث که بر اثر ازدواج دایم به مردان تحمیل می شود)، به کنش ازدواج موقت مبادرت می ورزند. یکی از پاسخ گویان 40 ساله و شاغل که در عقد موقت به سر می برد، می گوید: "ازدواج موقت[مکث] یه کم از دغدغه های زندگی کمتره. فکر و خیالت وقتی زن خونه هستی [ازدواج دائم] رفت و روب، رفت و آمد، شست و شو، شوهرداری، این ها یه مسئولیت گردنته ... ازدواج موقت [این] دغدغه ها رو نداره. من وظیفه خودم نمی دونم بچه داری بکنم... با خواهرشوهر سروکله بزنم." (رهایی از تهعدات زندگی دایم) زمینه سازی برای ازدواج دایم یافته ها نشان می دهد برخی مشارکت کنندگان، ازدواج موقت را عاملی زمینه ساز برای ازدواج دایم می پندارند. در ازدواج موقت، زندگی مشترک دو جنس برای مدتی بدون تشریفات انعقاد و انحلال (موجود در ازدواج دایم) شکل می گیرد. این امر، ضمن ایجاد افزایش شناخت در ابعاد جنسی و غیرجنسی، به ازدواج دایم هم گون یاری می رساند. یکی از پاسخ گویان 24 ساله و دارای تجربه ازدواج موقت، می گوید: "[به جز مورد قبلی که گفتم] من گفتم چون تفاوت سنی مون بالاست و من هم اصلاً آمادگی دایم رو ندارم، یه سال، دوسال، موقت باشیم تا ببینیم چی می شه. باز هم قول نمی دم." (سنجیدن امکان و زمینه سازی ازدواج دایم) تنوع طلبی- سیالیت تنوع طلبی که میل به تجدید و پویایی را به منزله شرطی برای نکاح منقطع دربردارد، نمایان گر سیالیتی است که از دید مشارکت کنندگان افراد را به سمت ازدواج موقت سوق می دهد. تنوع طلبی و سیالیت به لحاظ جسمانی، زمینه ای برای ازدواج موقت فراهم می آورد. بر این اساس، سوژه های پژوهش معتقدند زنانی که به ازدواج موقت گرایش ذهنی دارند و به آن مبادرت می ورزند، صرفاً به بعد جنسی بدن توجه می کنند؛ درحالی که مردان به زیبایی بدن نیز توجه دارند. یکی از پاسخ گویان؛ 36 ساله می گوید: "زن هایی (صیغه می کنن)که شاید زود از یکی سیر می شن و می خوان برن پیش یکی دیگه." (تنوع طلبی زنان) مورد دیگر متأهل و 44 ساله، نیز می گوید: "زن هایی [ازدواج موقت می کنن] که دنبال به روز بودن و ماهواره و این هان... اگر هم زن هایی باشن که دنبال ازدواج موقت ان، این جور آدم هان...کسایی می تونن ازدواج موقت کنن که خیلی دنبال اون مسایل جنسی هستن." (تنوع طلبی جنسی) از نظر سوژه های پژوهش، بعد دیگر تنوع طلبی- سیالیت، بعد عاطفی است. این مشارکت کنندگان عشق را به منزله عاملی برای ازدواج موقت دانسته و نکاح متعه را به منزله پیوندی عاطفی می پندارند. این تم اغلب از سوی سوژه های دارای تجربه ازدواج موقت بیان شده است؛ سوژه هایی که در ازدواج موقت به «فردگرایی عاطفی» معتقدند که به منزله اساس پیوند ازدواج تعریف می شود، اما از دید کسانی که تجربه ازدواج موقت را ندارند، لازمه این ازدواج حفظ فاصله عاطفی و توانایی برقراری «روابط جیب بلوزی» است. یکی از پاسخ گویان؛ مطلقه و شاغل از جمله دلایل مبادرت به این ازدواج را همین امر دانسته و این گونه ادامه می دهد: "می تونه گزینه مناسبی باشه، ولی به شرط این که عاقلانه وارد بشن که ضربه نخورن. دیگه تو ازدواج موقت آدم باید احساس رو کنار بذاره... می بینم که امکان داره برای من هم این مشکلات پیش بیاد، پس ترجیح می دم که اصلاً واردش نشم." (سیالیت عاطفی و لزوم توجه زن به پوچی تعهد در بلندمدت) رجحان نسبی ازدواج موقت به رابطه خارج از چارچوب سوژه ها معتقدند در مقایسه ای که بین ازدواج موقت و روابط آزاد می پذیرد، کنشگران با در نظر گرفتن امنیت، تعهد و منزلت نسبی نکاح منقطع، در مقایسه با روابط خارج از چارچوب، به اجبار، ازدواج موقت می کنند. این انتخاب اضطراری در مورد هم خانگی در ایالات متحده هم گزارش شده است؛ به گونه ای که اغلب آن را تصمیمی اختیاری و انتخابی ندانسته اند. به عبارتی، زوج ها بین هم خانگی و ازدواج انتخاب نمی کنند، بلکه بین مجردماندن یا هم خانه شدن دست به انتخاب می زنند. یکی از پاسخ گویان؛ 46 ساله و متأهل می گوید: "ازدواج موقت برای اون هایی خوبه که خیلی تنوع طلب ان و جلوگیری می کنه از همین فسادی که همین جوری هرزگی و لاابالی گر... هرکس با هرکس دوست شه. به هرحال در مقایسه با لاابالی گری باز یه تعهدی، یه چیز قانونی ای، شرعی ای پشتش هست." (تعهد نسبی و رجحان نسبت به روابط خارج از چارچوب) نتیجه گیری عوامل و زمینه های متعدد شکل گیری ازدواج موقت، آن گاه که در کنار شرایط پیچیده و حتی التقاطی (دینی- مدرن)جامعه ایران قرار می گیرد، تحلیل و فهم این حکم دینی را دچار پیچیدگی دوچندان می کند که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت یا دست به تعمیم ها و ساده سازی های ناروا زد. ازدواج موقت در ذهنیت مصاحبه شوندگان وجوه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آشکار دارد؛ هرچند فهمی که از این وجوه وجود دارند، گه گاه تناقضات آشکاری با یکدیگر داشته باشد و صد البته اگرچه این فهم با آن معنایی که شارع مقدس مدنظر داشته و مورد وفاق عموم مفسران است، تطابق نداشته باشد. چنین شرایطی ایجاب می کند که ضمن بررسی جامعه شناختی مکرر این پدیده از منظری کیفی و کمی، طی تعامل با عالمان دینی، به تفسیر و تحلیل این پدیده پرداخته شود. لازم به ذکر است پژوهش حاضر با عنوان کامل "مطالعه کیفی شرایط و زمینه های شکل گیری ازدواج موقت زنان" توسط دکتر عبدالحسین کلانتری، دکتر سهیلا صادقی فسایی و صدیقه رضانیا، انجام و سال 1393 در فصل نامه علمی- پژوهشی زن در توسعه و سیاست منتشر شده است. انتهای پیام/ 930610
شنبه ، ۵دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهرخانه]
[مشاهده در: www.mehrkhane.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]
-
گوناگون
پربازدیدترینها