واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع گردشگری استان اردبیل گفت: جمعه مسجد اردبیل یکی از بناهای تاریخی و آثار ملی کشور است.جوان از اردبیل؛ جمعه مسجد اردبیل باقیمانده یک بنای بزرگ از دوره سلجوقیان است که در محله پیر شمس الدین در میان گورستانی قرار گرفته است. این اثر تاریخی در کنار آتشکده ای قرار گرفته و ساختمان قبلی مسجد مربوط به آتشکده شامل حیات، ایوان و طاق باشکوهی بوده که در حمله مغول ها تخریب شده و فعلا قسمتی از مسجد سالم است. این مسجد آخرین بار در دوران ایلخانی مورد مرمت قرار گرفته است و بنای تاریخی مسجد جمعه اردبیل به شمار 248 به ثبت تاریخی رسیده است. جمعه مسجد اردبیل نماد معماری دوران سلجوقی، ایلخانی و صفوی است مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع و گردشگری استان اردبیل گفت: جمعه مسجد اردبیل به عنوان یکی از قدیمی ترین بناهای تاریخی این استان و برگرفته از معماری دوران سلجوقی، ایلخانی و صفوی است. کریم حاجی زاده افزود: این مسجد که در برخی از نسخه ها و کتابها از آن به عنوان مسجد جامع نیز یاد شده، بازمانده مسجد عظیم و گسترده و کم نظیری است که در دوره های مختلف اسلامی بویژه دوره سلجوقی شکل گرفته و تا اوایل دوره صفوی آباد بوده است . وی گفت: مسجد در دوره های سلجوقی و ایلخانی بسیار گسترده تر و عظیم تر و وسیع تر از بنای مکعبی فعلی بوده و بنای سرپای موجود صرفا گنبدخانه و ایوان مسجد بزرگ را تشکیل می داده است. مرور زمان باعث شده اجزای بنا تا حدی که امروز دیده می شود ویران شود . علت اصلی انهدام و خرابی مسجد، زلزله شدیدی بوده که موجب تخریب این بنا شده است. شکل گیری و نقشه مسجد جمعه اردبیل برخلاف مساجد دوره سلجوقی که اغلب به صورت چهار ایوانی بنا می شده، ساخته شده است. این موضوع یکی از مختصات استثنایی پلان مسجد جمعه اردبیل محسوب می شود. معماری بی نظیرمسجد جمعه مسجد از سه بخش اصلی تشکیل شده است. اولین قسمت مناره ای است که شیوه معماری سلجوقی دارد و از دو قسمت پایه هشت ضلعی و بدنه استوانه ای به قطر پنج متر تشکیل شده است. دومین قسمت اصلی بنا، مسجد تیرپوش است به ابعاد ۸.۹ × ۵.۱۲ متر که روی نه ستون چوبی قرار گرفته و ستون ها هم بر پایه های سنگی غیر منتظم استوار شده اند. در ورودی چوبی تکه کوب شده، میخ های آهنی برجسته ای دارد و بالای یک لنگه آن نوشته ای کنده کاری شده است. سومین قسمت بنا، مسجد قدیم است که بنایی مرکب از چهار تاق و گنبد است. تمام بنا آجری و به مقدار خیلی کم در تزئینات آن کاشی به کار رفته و بسیاری از نما تقریباً از بین رفته و تنها مقداری از آن باقی مانده است. جمعه مسجد اردبیل یکی از بناهای تاریخی استان اردبیل است که امیدواریم مسئولان در مرمت و نگهداری این بنای عظیم تاریخی تمام تلاش خود را بکار گیرند. جمعه مسجد موقوفه ۷۵۰ ساله در اردبیل علاوه بر اینکه تاریخ رفته بر جمعه مسجد و تحولات این بنا در طول حکومت های سلجوقی، ایلخانی و صفوی در برخی مواقع مبهم و نیازمند شفاف سازی است و نشان می دهد مطالعات در این خصوص کافی و جامع نبوده، ازجمله موضوعات قابل توجه پیرامون این مسجد موقوفه بودن آن است که اخیراً توسط مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اردبیل مطرح شد. احیای اسناد حقوقی موقوفات و جلوگیری از تعرض سودجویان ازجمله سیاست های اوقاف در ۱۴ ماه گذشته است. حجت الاسلام اکبر قیامی گفت: ما در اردبیل موقوفاتی از ۲۰۰ تا ۸۰۰ سال داریم و غنای تاریخی موقوفات قابل توجه است؛ یکی از این موقوفات جمعه مسجد است که اسناد وقفی بودن آن را در اختیار داریم. وی با تأکید به اینکه در طول سال های اخیر برای مرمت و بهسازی این اثر تلاش و کوشش شده است، افزود: احیای اسناد حقوقی موقوفات و جلوگیری از تعرض سودجویان ازجمله سیاست های اوقاف در ۱۴ ماه گذشته است. به نظر می رسد مدیران دستگاه های متولی به ارزش تاریخی این بنا پی برده و به آن تأکید دارند و بااین وجود جمعه مسجد امروز مورد بی مهری است و حتی نتوانسته در لیست یکی از ۱۵ پروژه عمرانی احیا و بازسازی موقوفات و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قرار گیرد. این در حالی است که احیای موقوفات به کرات از سوی این نهاد اجرایی تأکید شده و اداره کل اوقاف و امور خیریه استان چنین موقوفاتی را سرمایه های فرهنگی و مذهبی این شهر می داند و هرچند به افزایش درآمد خود تأکید داشته اما اقدام درخوری برای این بنا صورت نگرفته است. تنها گردشگران این بنا مسافران شرکت کننده در تور اردبیل گردی هستند که بدون اینکه برنامه ریزی از قبل تعیین شده ای داشته باشند و این بنا را بشناسند به همراه راهنمایان گردشگری به آن سری می زنند. محدودیت اعتبار گریبانگیر اثر غنی تاریخی در طول سال های گذشته بازسازی و مرمت غیراصولی این بنا از سوی کارشناسان و رسانه ها بارها طرح شده است. بطوریکه در حال حاضر نیز تمامی دیوارهای داخلی بنا با پارچه و موکت پوشانده شده و هیچ اثری از گچ بری ها و کتیبه های تاریخی که زمانی در این بنا دیده می شد مشاهده نمی شود. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: امسال عملیات بهسازی گنبد و محوطه سازی را در دستور کار داشتیم که عملاً امکان پذیر نشد. وی افزود: بهسازی و مرمت فضای داخلی بر اساس طرح مصوب انجام شده و هیچ فردی حق تخطی از این طرح را ندارد و این طور نیست که بی حساب وکتاب مرمتی صورت گرفته باشد. عالی قدر در پاسخ به اینکه اگر با تمام ظرفیت برای مرمت این بنا اقدام می شود چرا عملیات مرمت متوقف شده است، افزود: دلیل توقف تخصیص نیافتن اعتبارات مناسب است و اگر به ما اعتبار بدهند عملیات را ادامه خواهیم داد. وی بابیان اینکه از ابتدای سال هیچ عملیات مرمتی بر روی این بنا انجام نشده است، تصریح کرد: ما برای کل پروژه اعتبار نخواستیم و اعتبارات به صورت مقطع به مقطع و با مشخص کردن عملیات موردنظر درخواست می شود؛ بطوریکه امسال عملیات بهسازی گنبد و محوطه سازی را در دستور کار داشتیم که عملاً امکان پذیر نشد. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اعتبار درخواست سال جاری را ۱۵ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: ۹ ماه از سال گذشته و ریالی تخصیص نداریم و حتی برای سال آینده نیز درخواست کردیم تا اعتبار بدهند. س
جمعه ، ۴دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]