محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830667653
کشف دیوانی از ملک الشعرا بهار
واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: یکی از مدرسان دانشگاه فردوسی از «کشف کتابی شامل شعرها و بیت های جدیدی از ملک الشعرا بهار» خبر داد. دکتر مجتبی مجرد در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه خراسان، با اشاره به نحوه پیدا شدن این کتاب با بیان اینکه «سال های زیادی در جست وجوی این دیوان بوده ام» گفت: آبان ماه امسال از روی اتفاق به دانشکده ادبیات سر زده و باز اتفاقی تر به کتابخانه دانشکده رفتم. معمولا روزهایی که در دانشکده کلاس دارم، حتما سری هم به کتابخانه می زنم و از لا به لای انبوه کتاب های چاپ سنگی و یا نسخه های خطی، سراغ نسخه ای را می گیرم که حدود شش یا هفت سال است در پی آنم. او ادامه داد: اولین کتابی که دیدم، نسخه ای قطور بود که به صورت استادانه ای صحافی شده بود. شک نکردم که از نسخه های مرحوم «سیدمحمود فرخ خراسانی» است که به دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی اهدا شده بود. مجرد با اشاره به یادداشتی که در این کتاب منتشر شده، بیان کرد: روی کتاب مهر «اهدایی خاندان استاد فرخ به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد» خورده بود. بعد از آن چند ورق سفید و ناگهان یادداشت مفصلی به خط مرحوم فرخ که چنین آغاز می شد «در پاییز 1332 از طرف دانشگاه پنجاب لاهور از این بنده، محمود فرخ، درخواست شد که بیوگرافی مرحوم استاد ملک الشعرای بهار را برای ضبط در دایره المعارفی که به زبان اردو چاپ می شود، تنظیم کنم، مشروط بر اینکه از هزار کلمه تجاوز نکند. شرح ذیل را که منشأ و مدرک آن به شرح ذیل است، تنظیم کردم و فرستادم». استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی افزود: در حدود سال های 87 و 88 به راهنمایی استادم، دکتر محمدجعفر یاحقی، مشغول گردآوری و تدوین یادداشت های مرحوم سیدمحمود فرخ خراسانی بودم و این کار را با عشقی تمام انجام می دادم. او با اشاره به فعالیت های انجمن ادبی فرخ گفت: انجمن ادبی فرخ که هر هفته صبح های جمعه و به مدت چند 10 سال در منزل او تشکیل می شد، برجسته ترین انجمن و مجمع عالی ادبای معاصر در شرق ایران بوده است. این انجمن همواره زبانزد خاص و عام و محل رفت و آمد بزرگان و سرشناسان عرصه فرهنگ و هنر بود. مجرد با بیان اینکه برخی از اعضای ثابت انجمن کسانی مانند دکتر غلامحسین یوسفی، محمد قهرمان، صاحبکار، غلامرضا صدیق، دکتر مجتهدزاده، دکتر حجازی، دکتر حسین شهیدی، دکتر احمد علوی و... بوده اند، گفت: عده ای از اعضای ثابت انجمن فرخ نیز پس از مدتی به تهران عزیمت کرده و پایتخت نشین شدند؛ از جمله این افراد می توان به مهدی اخوان ثالث، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، دکتر اسماعیل خویی، حسین خدیوجم و محمد مختاری اشاره کرد. این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه شاعران و عالمان بسیاری از مناطق گوناگون میهمان انجمن فرخ بوده و به آنجا رفت وآمد داشته اند، خاطرنشان کرد: انجمن ادبی فرخ در کتابخانه شخصی وی تشکیل می شد. بنا به گزارش مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی، در سال 1344، این کتابخانه حدود 5000 جلد کتاب چاپی و خطی داشته که این تعداد شامل حدود 300 نسخه نفیس خطی و مجموعه های نفیسی از خطوط خوش و مرقعات و بعضی از آثار عتیقه و هنری بوده که بیشتر آن ها در کتابخانه مزبور نگهداری می شد. وی افزود: در سال 1349 با کوشش دکتر جلال متینی، رئیس وقت دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، چندین هزار جلد از کتاب های چاپی و خطی کتابخانه شخصی فرخ توسط کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی خریداری شد تا محققان و دانش پژوهان خراسانی از آن بهره برند. مجرد با اشاره به ارزش کتاب های اهدایی مرحوم فرخ تصریح کرد: کتابخانه فرخ که بخشی از کتاب های آن یک بار در زمان حیاتش به دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی فروخته شده بود، پس از فوت وی نیز تا سال ها دایر بود و سرانجام کتاب های باقی مانده آن در اقدامی خیرخواهانه و فرهنگ مدارانه در سال 1381 توسط فرشته فرخ، دختر مرحوم فرخ، به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی اهدا شد؛ این کتاب ها که حدود 2280 مجلد بود به همراه سایر کتاب های مرحوم فرخ که در مرحله اول به کتابخانه دانشکده واگذار شد، هم اکنون در کتابخانه این دانشکده نگهداری می شود. استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه مرحوم فرخ معمولا در حواشی بسیاری از کتاب ها و نسخه های خطی خود یادداشت هایی نوشته است، اظهار کرد: این یادداشت ها که اغلب آن ها بسیار ارزنده و مهم است، از چند جهت قابل توجه است. وی یادآور شد: شناخت رجال و مشاهیر ادبی، تاریخی و...، خصوصا در مورد برخی چهره های معاصر، شناخت و بررسی پاره ای از کتاب ها و نسخه های خطی، ماخذشناسی برخی از داستان ها و اشعار متون کهن، بررسی و شناخت اعلام جغرافیایی و تاریخی، فواید لغوی و واژه شناسی، به ویژه مسائل مربوط به لهجه های خراسان، تصحیح برخی از ابیات، اشعار و اعلام متون کهن، افشای مطالب سانسورشده در شعر برخی شاعران معاصر مانند محمدتقی بهار و... از این نکات مهم است که در این یادداشت ها دیده می شود. مجرد در بخش دیگری از این گفت وگو با اشاره به چگونگی یافتن این نسخه اظهار کرد: زمانی که مشغول گردآوری و تنظیم یادداشت های مرحوم فرخ بودم، به نکته ای برخوردم که بسیار جالب توجه بود. مرحوم فرخ در حاشیه صفحه 514 از جلد دوم دیوان بهار، چاپ امیرکبیر در سال 1336 ذیل قصیده «دوازده برج» نوشته بود «این قصیده 43 بیت است و نسخه اصل آن به خط مرحوم بهار در اول نسخه کامل دیوان بهار که خود بنده از ابتدای جوانی تنظیم کرده ام الصاق شده است و در صفحه 780 نسخه خطی مزبور نیز پاکنویس آن ثبت است». او اضافه کرد: در آن زمان هرچه بیشتر به دنبال این دیوان نادرالوجود گشتم، کمتر نتیجه گرفتم اما از یافتنش ناامید نشدم تا آنکه بالاخره به سوی آن دیوان رهنمون شدم؛ پس از آنکه فهمیدم این کتابی که تا چند روز قبل در یک کارتن سربسته، بیش از سی و چند سال محبوس بوده، همان نسخه نفیس است. مجرد با اشاره به ویژگی های این دیوان نویافته خاطرنشان کرد: این نسخه که به سفارش مرحوم فرخ صحافی شده است، جلد تیماج کبود دارد و عطف آن تیماج جگری است. تاریخ شروع کتابت این نسخه بنابر یادداشت مرحوم فرخ در صفحه یک نسخه، سال 1335 هجری قمری است. وی ادامه داد: در این یادداشت آمده «در اوایل سال 1335 هجری قمری شروع به نگارش و استنساخ این دیوان نفیس که از مآثر افکار عالی یگانه دوران، نویسنده و شاعر دانشمند معروف ایران، استادی الاعظم و شفیقی المعظم حضرت مستطاب اجل اکرم آقای ملک الشعراء بهار است، گردید و به زحماتی وافر موفق به تنظیم آن آمدم زیرا فقط یک قسمت آن را از روی دیوان منظم به خط خود معظم له نوشته و مابقی را که حوصله خود ایشان هم به تدوین و تنظیم آن وفا نکرده بود از روی مطبوعات متفرقه و نسخ مسوده پاره پاره و بی ترتیب که در موقع انشاد آن اشعار نگاشته شده و آمیخته به هزاران سیاهی و خطوط ترقین و نسخه بدل بود، استنساخ نمودم». مجرد با اشاره به آخرین تاریخ روی این نسخه اظهار کرد: آخرین تاریخ این نسخه فروردین 1354 شمسی است. این مطلب نشان می دهد که مرحوم فرخ بیش از نیم قرن مشغول گردآوری اشعار ملک الشعرای بهار بوده است. او با بیان اینکه این نسخه 1061 صفحه دارد، گفت: علاوه بر این مقدار، چند 10 ورق خالی نیز در ابتدا و انتهای نسخه دیده می شود که مطابق رسم مرحوم فرخ، برای آن تعبیه شده که اگر به شعر یا نکته جدیدی برخورد کرد و با قراین محکم دانست که مثلا آن شعر از بهار است، آن را در نسخه خود درج کند. مجرد با اشاره به دیگر ویژگی های این نسخه گفت: نسخه از دو نوع کاغذ تشکیل شده که یکی کاغذ حنایی رنگ است که گویا صورت اولیه دیوان بوده و حدود 320 صفحه است و دیگری کاغذ سفید نازکی (کاغذ فرنگی) که در طول چند دهه، برای نوشتن سایر اشعار مرحوم بهار استفاده می شده است. استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه در آغاز عموم اشعار، شان سرایش شعر و در آغاز عموم قصاید، نام شاعرانی که قصیده به تتبع آن ها سروده شده، ذکر شده است، عنوان کرد: در پایان برخی از شعرها نیز سال سرایش آن ها ذکر شده است. این نسخه بر اساس حروف الفبا مرتب نشده بلکه مبنای ترتیب نسخه، زمان سرایش شعرها بوده است. به این ترتیب که از اولین قصایدی که بهار در نوجوانی و جوانی سروده، شروع می شود و به ترتیب زمانی جلو می رود؛ از همین رو، این دیوان برای بررسی روند تحول شعر بهار بسیار درخور توجه است. مجرد تاکید کرد: بسیاری از عبارات و واژگان دشوار اشعار، در حاشیه توضیح داده شده است. گویا برخی از این حواشی به خط مرحوم بهار و پاره ای دیگر به خط مرحوم فرخ است. نکته مهم دیگر در باب این دیوان آن است که بنابر یادداشت مرحوم فرخ «در آخر سال 1312 شمسی باز محبوس شد و پس از پنج ماه حبس در زندان طهران، مریض و به اصفهان تبعید گردید و دیوان اشعارش را که به وسیله دوست موروث او (این بنده محمود فرخ) جمع آوری (به دست ملک زاده، برادرش، از روی همین نسخه استنساخ گردیده بود) شده بود، تنظیم و پس از مراجعت از تبعید (تابستان 1313) در تهران چاپ کرد ولی نگذاشتند منتشر سازد و توقیف و ضبط شد». وی خاطرنشان کرد: بنابراین بخش نخست این نسخه (که روی کاغذ حنایی نوشته شده است) قرار بوده در سال 1313 منتشر شود که به دلایل سیاسی جلو انتشار آن را گرفته اند. مجرد تصریح کرد: بی گمان حجم قصاید و دیگر اشعار این دیوان، از حجم اشعار مندرج در دیگر دیوان های چاپی بهار، بسیار بیشتر است. به عنوان نمونه فقط در 100 صفحه نخست این دیوان (از 1061 صفحه، یعنی حدود یک یازدهم کل آن) 30 قصیده وجود دارد که در دیوان های چاپی بهار نیست. استاد ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی با اشاره به مطلع برخی از این شعرها اظهار کرد: مطلع برخی از این قصاید به این قرار است: اگر مشاهده خواهی جمال جانان را/ به محفل دل بگشای دیدۀ جان را (41 بیت)، خجسته باد و همایون در این خجسته سرای/شب ولادت اعظم ولیّ بارخدای (39 بیت)، گر پریشان زلف مشکین آن بت دلبر کند/ عاشق آشفته را از جان و از دل برکند (40 بیت)، آمد ز باغ رضوان فرخنده نوبهار/ با خلعتی که زینت از آن یافت روزگار (35 بیت)، قوام و قوت نو یافت دین پیغمبر/ ز فرّ مقدم فرزند موسی جعفر (24 بیت)، مرا ز ری که سرشته گلش به دانش و هنگ/رسید نامه ای از آن ادیب بافرهنگ (21 بیت)، گل پیرایۀ باغ جنان در بوستانستی/ که از باد بهاری بوستان همچون جنانستی (39 بیت)، باد همایون و فر خجسته و میمون/ این شب میمون و این بساط همایون (41 بیت)، تا به لالستان او از سبزه شادروان بود/ دامن عاشق ز خون دیده لالستان بود (45 بیت)، دلم از عشق آن بت نوشاد/چند باید شکسته و ناشاد (14 بیت)، ماه دگر بردمد شکوفه ز بستان/ سازد بر گل هزاردستان دستان (32 بیت)، بی می و رامش بردیم مه روزه به سر/ رامش عید فراز آور ای ترک پسر (28 بیت)، جهان شده است به میلاد شهریار جهان/ چو روی خسرو خرم چو بخت شاه جوان (26 بیت)، تا به لب جام می آن ترک می آشام آورد/ از لب جان بخش خود جان بر لب جام آورد (34 بیت)، مجرد اضافه کرد: علاوه بر این موارد، تعداد ابیات قصیده ها در این نسخه نفیس با تعداد ابیات قصاید در چاپ های متداول دیوان بهار اختلافات فاحش دارد. به عنوان نمونه، قصیده با مطلع : «ز شعر قدر و بها یافتند اگر شعرا / منم که شعر ز من یافته است قدر و بها» در چاپ های متداول 13 بیت است اما در نسخه ما 63 بیت. یعنی 50 بیت بیشتر از چاپ های متداول. یا مثلا قصیده «خرم و آباد باد مرز خبوشان / هیچ دلی از ستم مباد خروشان» که در چاپ های متداول 12 بیت است ولی در نسخه ما 47 بیت دارد. او تاکید کرد: کاستی تعداد ابیات برخی از قصاید موجود در دیوان های چاپی نسبت به نسخه اصیل فرخ امری کاملا مشهود است. بنا بر شمارشی که انجام شده فقط در 100 صفحه نخست این نسخه (یعنی حدود یک یازدهم آن)، بیش از 1200 بیت وجود دارد که در دیوان های چاپی موجود نیست.
جمعه ، ۴دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[مشاهده در: www.hodana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]
-
گوناگون
پربازدیدترینها