واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه آفتاب یزد: مژده نوروزی: « برخی از هنرها پیش رو و برخی نیز دنباله رواند. موسیقی اما از دسته نخست است.» اینها جملات سراج خواننده آثاری همچون شمس الضحی است. سیدحسام الدین سراج در سال 37 در اصفهان به دنیا آمد و در زمینه آواز از محمود کریمی و محمدرضا شجریان بهره گرفت. اما نوازندگی سه تار و سنتور را نزد فرامرز پایور، رضا شفیعیان و پشنگ کامکار آموخت. گفتگوی میراث فرهنگی را با این خواننده در مورد موسیقی سوگ در ادامه می خوانید: * برای ورود به بحث تعریف شما ازموسیقی سوگ و ویژگی های این نوع خاص از موسیقی چیست؟ موسیقی سوگ، موسیقی ویژه ای است که همیشه از سوی دو قشر به جامعه ارایه می شده و می شود؛ جامعه دانشگاهی و هیئت های مذهبی که عموما تحصیلات آکادمیک موسیقی ندارند. البته تعریفی که می توانم از موسیقی سوگ ارایه دهم با توجه به تجربیاتم در گروه نخست می گنجد، موسیقی سوگ بر پایه های موسیقی علمی استوار است. موسیقی سوگ گستره وسیعی از موسیقی است که در آن، انتخاب شعر، ملودی و شیوه ارایه درست و منطقی است. تجربه و باور به آنچه که ارایه می شود نیز از جمله مسایلی است که من هیچگاه آن را نادیده نگرفته ام. * سیر تحول موسیقی سوگ به خصوص در سده اخیر چگونه سیری بوده است؟ وقتی به گذشته نگاه می کنیم می بینیم که شیوه ارائه ای که بر پایه آواز ایرانی بود، خیلی موفق بوده است. نمونه هایی که مورد توجه عموم مردم قرار داشتند و معمولا در ایام سوگ از همان شیوه ها نیز بهره گرفته می شد. ارایه ای اصیل، شعری اصیل، ملودی درست و از همه مهمتر اجرای صحیح از ویژگی های آثاری بود که توسط جامعه هنری به مردم ارایه می شد. همچنین اجرایی که ویژگی اجرای خالصانه را همراه با خود داشت و هیچگونه کپی برداری از آثار یکدیگر نبود. به خصوص کپی برداری از آوازهایی که برای مناسبت های دیگر خوانده می شدند. به همین جهت تاثیر زیادی داشته است. * یعنی در زمینه موسیقی سوگ پیشرفت کرده ایم؟ کار هنری به تدریج صورت می گیرد. اینگونه نیست که به صورت ناگهانی و شانسی انجام شود! فکر می کنم در این سال های اخیر خیلی از عزیزان تلاش کردند تا در این زمینه کار کنند و برخی هم موفق هستند و البته این موفقیت با مراتب مختلف است. به هرحال زمینه کار فراهم و این فرصتی مغتنم است. اما در این مورد که ما پیشرفت داشته ایم یا خیر؟ نمی توانم هیچ ادعایی بکنم، فقط از این جهت خوشحالم که می بینم دوستان دیگری هم در این زمینه شروع به فعالیت کرده اند. دراین مورد، مسئله ظرف و مظروف خیلی اهمیت دارد. در زمینه مراثی، به روز بودن اهمیت دارد. شعر باید در خور مرثیه باشد. اگر شعر در خور مرثیه نباشد، کار نشود، بهتر است. حتی در برخی موارد می بینم شعر خوبی انتخاب می شود اما ملودی مناسب نیست. نحوه ملودی و اجرا در برخی از موارد با یکدیگر سازگار نیستند. فکرمی کنم اگر این تناسب و سنخیت شعر، ملودی و اجرا در نظر گرفته شود، به نتایج خوبی می رسیم. * نمونه های ارائه شده از شما به عنوان موسیقی سوگ، یکی از نمونه های قابل توجه در بین جامعه به خصوص جامعه دانشگاهی است، کارهایی که بعدها توسط علیرضا قربانی و با آهنگسازی فردین خلعتبری ، مهیار علیزاده و.... دنبال شدند و مورد توجه همه اقشار جامعه قرار گرفتند، با توجه به این ویژگی های قابل توجه، فکر می کنید دلیل اینکه کارهایی از این دست الگوبرداری نشد، چه بود؟ مخاطبان همواره با هم تفاوت دارند. فکر می کنم تنوع مخاطب سبب شده، موسیقی سوگ تا حدودی تنوع داشته باشد. از طرفی بعضی از آثار هنری الگو می شوند، این در هنر امری طبیعی است. برخی از هنرها پیشرو و الگو هستند و برخی دیگر نیز دنباله رو اند، نمی شود ایراد وارد کرد. معتقدم تناسب خیلی مهم است. حمایت مسئولان و ترویج الگوهای علمی و مورد پسند نیز از جمله کارهایی است که باید به آن توجه داشت. مسئولان فرهنگی و هنری کشور در جهت تقویت و تداوم موسیقی سوگ بر پایه های علم و نوآوری، پیشرو باشند. خیلی ها به شیوه ارایه موسیقی سوگ به خصوص از سوی جامعه غیردانشگاهی، نقدهایی دارند، نظر شما در این مورد چیست؟ شنیده ام که تصانیف یکی از خوانندگان قدیمی در حال حاضر در مراسم سوگ و در هیئت های مذهبی خوانده می شود. این کار از نظر من کار پسندیده ای نیست. این مسئله نشان می دهد که قاعدتا بضاعت ملودی و موسیقایی فردی که به این شیوه کپی برداری کرده، آنقدر کم بوده که سبب شده به سوی چنین کاری برود. این کار قاعدتا برای اهل فن و اهل نظر دلنشین نیست. * وسخن آخر... اگرمی خواهیم در باب موسیقی سوگ کار کنیم از شعر خوب و قوی، ملودی مناسب با شعر و پس از آن اجرایی دقیق و خوب استفاده کنیم . در صورتی که این موارد را رعایت کنیم توانسته ایم اثری ماندگار خلق کنیم، اثری که می تواند بر اذهان عمومی نیز تاثیر بگذارد. در این صورت است که حق مطلب را در مورد صاحب سوگ ادا کرده ایم، با کپی برداری از آثار دیگران حق صاحب سوگ ادا نمی شود.
پنجشنبه ، ۳دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه آفتاب یزد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]