واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
شب یلدا در شمال هرمزگان
شب یلدا در حاجیآباد که یکی از شهرستانهای نخلخیز هرمزگان به شمار میرود، از گذشته تاکنون مورد توجه کانون گرم خانوادهها بوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از حاجیآباد، ایرانیان باستان، روزها و ایام خاصی به جشن و سرور و پایکوبی میپرداختند به نحوی که شادی و جشن جایگاه خود را داشته و در افکار ایرانیان کهن، گریه و زاری را محصول کارهای اهریمنی میپنداشتند. آنها شادی و آرامش تن و شادی روان را محصول فروهران یعنی (فرشتگان پاکی) که هر کدام در موعد خاص خود به زمین فرود میآمدند و شادی بخش و پیامآور خرمی و خوشبختی میدانستند. در کیش زرتشت، مانند ادیان آسمانی اسلام و یهود، طول مدت آفرینش را شش روز که در قرآن و انجیل نیز همین زمان یاد شده، دانسته میشود. در آداب و آئین کهن ایرانیان باستان از آنجائی که خداوند، جهان را در شش وقت یا گاهان بار آفریده است و هر کدام از این گاهانباران جشن و شادابی مخصوص به خود داشتهاند. میدیوزروم نخستین گاهانباری بود که از 11 اردیبهشت یا خورشید روز آغاز میشد و در 15 همان ماه به اتمام میرسید به ظن و اعتقادات کهن در این گاهانبار خداوند آسمان و کهکشان و ستارگان را آفریده است. دومین گاهانبار میدیوشهم از 105 روز از سال یعنی از 11 تیر ماه شروع و تا 15 همان ماه به پایان میرسید. سومین گاهانبار پیته شهیم که 180 روز سال که اشتاد (هشتاد) مینامیدند و در این مدت بود که خدای هستیبخش زمین را آفرید. چهارمین گاهانبار آپاتوروم که 210 روز از سال میگذشت به تقویم کهن 26 مهر محسوب میشود. پنجمین گاهانبار میدیوزرم بود و این دوره 290 روز سال به حساب میآمد که به ظن آنها خداوند جانوران را خلق کرده است. و ششمین گاه همسپتهدیم که 367 روز به حساب میآید و در این ایام، خداوند در این گاه انسان را آفرید. در تاریخ 10 هزار ساله ایران این شش جشن از گذشته تاکنون شهرت داشته است ولی از جشن شب یلدا که شب آغازین فصل زمستان به حساب میآید سخنی به میان آورده نشده است و کلمه یلدا یک واژه کاملا سریانی و به معنای تولد خورشید است. اروپائیان به دلیل اینکه مصادف با تولد مسیح بود او را یلدا که به منای زایش و تولد است بنام خود اقتباس کردند. در افکار و اعتقادات سنتی ایرانیان تاریکی و شب نماد اهریمن، شیاطین، ظلم و ستم به حساب میآمد و سرما و سردی را نیز منشا افسرگی و غم و اندوه میپنداشتند. شب یلدا یا شب چله طویلترین شب در ایام سال است و سپیده و فجر صادق و روشنی کمی دیرتر از شبهای دیگر طالع میگردد و ایرانیان در این شب دراز برابر سردی و فسردگی و انجماد و تاریکی به گرداگر یکدیگر اجتماع میکردند و با افروختن آتش که نماد اهورامزدا بود نشاط را به ارمغان میآوردند. در این میان به دیدار یکدیگر میشتافتند و شب ظلمانی طولانی را به سپیده دم روشنائی صبح میرساندند این تفکر از دیرباز در ایران زمین وجود داشته و سپیده دم که نشان و پیامآور پایان ظلمت و تاریکی بود طبق اعتقادات کهن به یشن (جشن) میپرداختند. در منطقه نخلخیز حاجیآباد از توابع استان هرمزگان و در این شب طولانی، خانوادهها کندههای فرسوده نخیلات جمع و با آتش زدن آنها گروه گروه آتش از آتش افروخته بر میداشتند و در گوشهای که مصادف با روشنی همان کنده سوزان بود به شبنشینی مینشستند و در این راستا حکایت ضربالمثلی به گویش اشمی موجود است که: «دود از کنده برمیآید» و دود آنرا نیز مقدس و مداوای سرماخوردگی میدانستند. همچنین در جشن مهرگان که بعد از عید نوروز بزرگترین جشن ایرانیان به حساب میآمد به دلیل اینکه مصادف بود با برداشت محصول خرما، مردم اجتماع میکردند و رعایا و خوان و ضابت و قجر مردم را جمع میکردند و به میمنت جمعآوری محصول خرما به شادی و نشاط میپرداختند و اجرت یک سال زحمت خویش را جشن میگرفتند. در این میان مردان نقالی نیز بودند که با گفتن حکایتهای اسطورهای که در فرهنگ ایرانیان به وفور یافت میشود، حکایتهای آنان را با آب و تاب به مردم بازگو میکردند و با آتش زدن پیش نخل روشنائی را افزون میبخشیدند. کسور، بنه، تخمک مخلوط، تخم کدو و انار و هندوانه و روز گردان و پسته و آجیل از جمله تنقلاتی است در این شبی که خانوادهها دور هم جمع میشوند مصرف میشود. از غذاهایی که در این شب مرسوم است غذای سنتی و محلی اشکنه که با مخلوط کردن آب بنه و دهک با تخم مرغ و پیاز درست میکردند و شب را به صبح میرساندند. =============== جهانگیر ناظریحاجیآبادی =============== انتهای پیام/88002/س
http://fna.ir/XSTNGH
94/09/30 - 10:50
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 6]