واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: کوهدشت - چراغ بازی های محلی لرستان دیری است به نسیم شهرنشینی روبه خاموشی رفته و تنها شعله لرزانی از برخی از این بازی ها برجای مانده است.خبرگزاری مهر - گروه استان ها: طی ۳۰ سال اخیر آخرین شعله های سرکش بازی های محلی به وزش نسیم شهرنشینی خاموش شده و ردی از راه دور و دراز این بازی های نشاط آور برجای نمانده تا مورد استفاده قرار گیرند . پیشینیان و پیران ما خاطرات بسیاری از بازی هایی دارند که با فضای خاکی روستاها گره خورده بودند، بازی هایی که با روشن شدن هوا شور و هیاهو در خاک آبادی می افکندند و اوقات خالی روستائیان را چنان پر می کردند که خستگی کارهای طاقت فرسا را از تن های مشتاق می زدود . فضای پاک روستاهای ما می طلبید که بیشتر بازی های بومی در محوطه ها و میدان های خاکی برگزار شود، گاه این بازی ها دور از خطرات جسمی هم نبود اما هیچ گاه به کدورت و تنش کشیده نمی شد چراکه خنده و بیشتر، قهقهه محصول صمیمی این بازی ها بود، از میان این بازی ها می توان به «تُرنه بازی»، «کلاورونکی»، «اَلون»، «چوزِرّ»، «هفت سنگ»، «توپچو»، «شاوزیرکُنی»، «دال پَلان» و... انگشت خاطره نهاد . علی یاور عزیز پور مدیرکل ورزش و جوانان استان لرستان با اشاره به برنامه های این اداره کل برای احیا بازی های بومی و محلی در لرستان به خبرنگار مهر گفت: در این راستا برگزاری مسابقات بازی های بومی و محلی لرستان یکی از اقدامات این اداره کل در این حوزه بوده است . وی بابیان اینکه این اداره کل در ایام مختلف سال اقدام به برگزاری جشنواره های متنوع با محوریت بازی های بومی و محلی در سطح استان می کند گفت: بازی های بومی و محلی لرستان غنی بوده و تنوع فراوانی دارند . بازی مفرح «دال پلان » مدیر کل ورزش و جوانان لرستان راست می گوید اما از این بازی های اثری نیست و تنها دال پَلان توانسته خود را به دنیای شهرنشینی برساند. آن هم نه به صورت رسمی بلکه با پناه بردن به کوه ها. این روزها زمانی که دسته ای برای تفریح به کوه می روند چند ساعت را به برگزاری این بازی اختصاص می دهند . هرچند این بازی گاهی از سوی مسئولان ورزشی از ویترین بازی های بومی بیرون می آید تا به شکل مسابقه برگزار شود اما هنوز صورت رسمی به خود نگرفته تا از شاخه های ورزشی استان باشد . این در حالی است که دال پلان قابلیت آن را دارد که لباس رسمی بازی های ورزشی پوشیده و پای سنگی خود را حتی از مرزهای استان هم بیرون بگذارد تا جزو جذاب ترین و پرشورترین بازی های کشور به حساب آید . برنامه هایی برای احیا بازی های محلی مدیرکل ورزش و جوانان لرستان در ادامه خبر می دهد: هیئت ورزشی روستایی و عشایری لرستان هرساله اقدام به برگزاری جشنواره های متنوع با محوریت بازی های بومی و محلی می کند . عزیز پور همچنین از همکاری سایر دستگاه های اجرایی استان برای برگزاری این جشنواره ای بازی های بومی و محلی خبر داد و گفت: همچنین برگزاری مسابقات ورزشی جام دهیاران یکی دیگر از اقدامات در این حوزه محسوب می شود . وی هدف از برگزاری این جشنواره ها را آشنایی بیشتر مردم با بازی های بومی و محلی و آداب ورسوم استان عنوان کرد . و این همان نقطه ای است که ما پیشنهاد پوشاندن لباس ورزشی به این بازی را داریم. دال هایی که پشت سر هم چیده می شوند دال پلان در زمینی برگزار می شود که هم مسطح باشد و هم پرازسنگ، بازیکن ها به دو دسته تقسیم شده و هر دسته به فاصله ای قراردادی سه عدد دال (سنگ نشانه) را در یک ردیف پشت سرهم می چینند. فاصله هر سنگ از دیگری معمولاً یک متر است . این بازی معمولاً پنج نَوَرد یا گیم است، هر نفر که یک دال از گروه مقابل را بزند حق دارد دو سنگ و اگر کسی دودال بزند می تواند تا پایان آن گیم دو سنگ پرتاب کند، اگر یک گروه هر سه دال گروه مقابل را بر زمین بیندازد و تمام دال های خودش هنوز عمود باشند یک نَوَرد یا گیم را برده اما اگر یک یا دو عدد از دال های خودش هم افتاده باشد یک نیم گیم یا اصطلاحاً " تویل toil" را برده است . از قسمت های جذاب دال پلان زمانی است که تمام دال های گروه حرف بیفتد و گروه برنده یک نورد پیروز شده اما درگیم بعدی فقط کسی که آخرین دال حریف را انداخته حق انداختن سنگ را دارد و تا زمانی که موفق نشود یک دال از گروه مقابل را بزند هم تیمی های او حق شرکت در بازی را نخواهند داشت و به اصطلاح " مردال" شده اند . بازی دال پلان زور بازو و مهارت بازیکن را به خوبی به رخ می کشد و گاه بازیکن ها چنان دال های حریف را می زنند که جز چندتکه سنگریزه برجای نمی ماند . هرچند بازی دال پلان زمینی مسطح و سنگلاخی را نیازمند است اما می توان زمین ورزشی برایش تعریف کرد یا اجسام دیگری جایگزین سنگ ها شود تا این بازی پرشور بومی فراگیر شود .
دوشنبه ، ۲۳آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]