واضح آرشیو وب فارسی:شانا: در سالهای پس از پیروزی انقلاب و بویژه پس از پایان جنگ تحمیلی با توجه به نیاز کشور به منابع مالی برای سرمایه گذاری در صنعت نفت و دیگر بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشور، از برنامه اول توسعه قراردادهایی که برای توسعه میدانها تحت عنوان بیع متقابل و به صورت service contract منعقد شد عمدتا هدف توسعه و افزایش تولید میدانهای در حال تولید یا کشف شده نفتی وگازی را دنبال می کردند و البته قراردادهای توام اکتشاف تولید نیز در ویرایش سوم بیع متقابل به کار گرفته شد.مجموع حجم این قراردادها با احتساب پاداش پیمانکاران و دیگر هزینه های متعلقه که در پروژه های بالادستی نفت در میدانهای دریایی و خشکی و میدان مشترک گازی پارس جنوبی و برخی پروژه های جانبی متمرکز بود به حدود 45 میلیارد دلار بالغ شد که تاکنون قسمت عمده این تعهدات پرداخت شده است. در نتیجه انعقاد این قراردادها و اجرای پروژه های مربوط، تولید نفت خام به میزان سالانه حدود 160 میلیون بشکه و 100 میلیون بشکه میعانات گازی و 100 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی با ارزش سالانه حدود 40 میلیارد دلار به قیمتهای صادراتی (با قیمت امروزی) عاید کشور می شود، اما متاسفانه به آن دلیل که بیش از 60 درصد مجموع نفت و گاز استحصالی در داخل کشور و با قیمتهای یارانه ای به فروش می رسد و نیز دیگر عوامل تعیین کننده (درونی و بیرونی صنعت نفت)، اثرگذاری اقتصادی متناسب با ارزش آن در اقتصاد کشور و در جهت پیشبرد اهداف برنامه های پنج ساله ایجاد نشده است. جدول زیر مقایسه عملکرد واقعی ارزش افزوده بخش نفت و گاز و رشد بهره وری کل عوامل تولید در این بخش را (براساس آمار حسابهای ملی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) نشان می دهد که گویای اثرگذاری نهایی آن در اقتصاد کشور است. از آنجا که در برنامه ششم توسعه مطابق با سیاستهای کلی ابلاغی رشد متوسط سالانه 8 درصد تولید ناخالص به عنوان هدف کمی اصلی تعیین شده است، براساس مدلهای اقتصادی سهم ارزش افزوده بخشهای مختلف، بخش نفت و گاز باید از رشد ارزش افزوده متوسط سالانه 5/ 9 درصدی برخوردار باشد. این مهم یعنی رشد ارزش افزوده سالانه 5/ 9 درصد با نگاهی به روند گذشته این صنعت، نشان می دهد که الزامات زیر باید در دوره 1395 تا 1399 برقرار شود: ـ سرمایه گذاری کافی برای بازیابی مجدد ظرفیت و تولید و عرضه به میزان قبل از وضع تحریم ها ـ سرمایه گذاری لازم برای جبران افت طبیعی تولید میدانهای نفتی ـ افزایش بهره وری وکاهش هزینه های تولید و عرضه در صنعت ـ جلب سرمایه و به کارگیری فناوریهای نوین در این صنعت ـ افزایش ضریب بازیافت برای تضمین حداکثر بهره گیری از مخازن و سرمایه ملی و رشد اقتصادی دراز مدت به این روی با توجه به موارد یادشده و نواقص قراردادهای قبلی، ضرورت بازنگری در نحوه و چارچوب قراردادهای نفتی برای ارتقای اثر بخشی آنها در دستیابی به اهداف برنامه های توسعه ای کشور را ایجاب کرده و مسئولان مربوطه را تشویق به تجدیدنظر در چارچوب قراردادها کرده است. مهمترین مشخصه این تغییردرقراردادها(ipc)مرتبط با اهداف برنامه ششم عبارتند از: • توجه به اولویت جلب فناوری نسبت به سرمایه به منظور تضمین بهبود عملکردها • کاهش انحصار دخالت دستگاههای دولتی در امر تولید از طریق اجازه دادن به شرکتهای نفتی سرمایه گذار در مرحله بهره برداری • تضمین به کارگیری بهترین روشهای تولید در میدانهای نفتی توسط شرکت طرف قرارداد در مدت طولانی تر نسبت به قراردادهای قبلی در دوران بهره برداری. در نهایت چند نکته بسیار مهم که لازم است در راستای اهداف برنامه ششم و مرتبط با قراردادهای نفتی مورد تاکید قرارگیرد عبارتند از: • ضرورت باز کردن دایره رقابت میان شرکتهای متقاضی و واگذاری پروژه ها به بهترین پیشنهادهای ممکن • ضرورت تمرکز بر میدانهای مشترک و پروژه های ازدیاد برداشت برای صیانت از سرمایه های ملی در دراز مدت • ضرورت به کارگیری فناوری، مدیریت و کاهش هزینه ها در صنعت نفت برای رسیدن به اهداف رشد اقتصادی برنامه ششم توسعه. احمد داودی، عضو شورای رقابت
سه شنبه ، ۱۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]