واضح آرشیو وب فارسی:گرمه: کمی که برج های بلند و روزمره گی ها را کنار بزنیم، زیر آسمان همین شهر می شود خاطرات بسیاری را بیدار کرد.به گزارش پایگاه خبری گرمه به نقل از خبرگزاری مهر: محله تجریش داستان های بسیاری دارد؛ از مسجد رفتگرها گرفته تا قبرستانی که بیمارستان شد، از نوستالژی ماه مهر پیرمردهای ۸۰ساله و کوچکترین مسجد ایران و داستان ها و داستان هایی که در سینه قدیمی های شمیران باقی مانده است. مدل وطنی «دیوار آدامسی» آمریکا اینکه شما از سر بیکاری و انتظار آدامس های بی مزه تان را به دیوار بچسبانید و چند سال بعد همین آدامس ها بشود جاذبه توریستی(!) چندان پذیرفتنی و حتی باور کردنی نیست، اما در سال ۱۹۹۱ زمانی که مردم فقیر نشین محله سیاتل برای دریافت بلیط تئاتر در کنار دیوار به صف می ایستادند، آدامس های جویده شده خود را به دیوار خانه ای متروک می چسباندند و دیوار جاذبه توریستی ۲۵ ساله را در این شهر به وجود آورده اند و هر ساله همین آدامس ها کلی گردشگر را به تماشای خود دعوت می کنند. برای مصداق عینی این اتفاق عجیب، البته نیازی نیست حتما سری به سیاتل آمریکا بزنید؛ توی کشور خودمان هم از این دست خلاقیت ها به وفور پیدا می شود. کوی گل رو؛ محله تجریش اگرچه درختان تنومند و چندین صد ساله بسیاری در خیابان های تجریش برای قدیمی ها خاطره شده اند و جای خود را به ملزومات زندگی مدرن داده اند، اما در میان درختان سالخورده باقی مانده، تک درخت کوی «گل رو» ویژگی ای دارد که او را از همسالانش متمایز می کند. ۵ سال است که اهالی محله، آن قدر آدامس های رنگارنگ و تلخ شده خود را به پوست این درخت چسبانده اند که آن را رسما به درخت آدامسی تبدیل کرده اند؛ تنه ای از جنس آدامس. این آدامس و آدامس بازی البته صرفا یک کپی برداری از دیوار توریستی سیاتل نبود. رمز گشایی یکی از اهالی درباره آدامس ها هم شنیدنی است: ۵ سال است که هر کسی از این کوچه رد میشود، آدامس خودش را به پوست درخت می چسباند. اما از ابتدا این آدامس های رنگارنگ فقط حکم چراغ راهنمایی را داشتند(!) و راوی ادامه می دهد: این درخت درست وسط کوی، سبز شده و الان این آدامس های رنگارنگ به راننده های شب هشدار می دهند. نفرت شاه قاجار از یک عمارت مسکونی و تبدیل آن به مدرسه در همسایگی درخت آدامسی، از قدیمی ترین مدرسه شمیران به سبک جدید اثری نمانده است. مدرسه «شاپور سابق» از سال ۸۵ به کل نابود شد و دبیرستان جلال آل احمد جای آن را گرفت. اما سیر تطوّر این مدرسه هم داستان شنیدنی و عجیبی دارد. نقل است عمارت ییلاقی فردوس به دستور محمدشاه قاجار ساخته شد، اما مرگ این پادشاه در سردابه عمارت، موجبات دلزدگی ناصرالدین شاه را فراهم آورد و او این بنا را به دامادش دوست علی خان معیرالممالک هدیه داد. سال ها بعد دوستعلی خان قطعاتی از این محله را به تومانیانس، از تاجران معروف قدیم پایتخت فروخت و او هم پس از ورشکستگی عمارت را قطعه قطعه واگذار کرد. مدرسه شاپور هم حاصل همین دوره است؛ زمانی که علی اصغر حکمت(وزیر معارف) بخشی از باغ را خرید و سال ۱۳۱۸ نخستین مدرسه شمیران را به سبک جدید دایر کرد و با تاسیس این مدرسه، این ملک بد شگون، عاقبت به خیر شد؛ مدرسه ای که تا ده سال پیش هنوز پابرجا مانده بود. نوستالوژی دانش آموزان مدرسه شاپور در ماه مهر اگرچه از بنای اصلی مدرسه اثری باقی نمانده، اما دانش آموختگان آن به شدت نوستالوژی باز هستند. پیرمردهای ۷۰ و ۸۰ ساله اولین جمعه مهر ماه هر سال، با صدای کوبیده شدن چکش بر تخته فلزی صف می کشند و دانش آموز می شوند. ۱۵۰ پیرمرد که خیلی از آن ها حتی ساکن ایران نیستند خودشان را برای این گردهمایی مهم، می رسانند، خاطره می گویند و عکس های هم کلاسی های درگذشته شان را دور تا دور موزه سینما می چینند؛ و پای مردگان هم به ضیافت باز می شود. قبرستانی که بیمارستان شد/ پنجشنبه ها اینجا شمع روشن می کنند تنها چیزی که جلوی این ساختمان سفید یک لحظه هم خاموش نمی شود، صداست؛ تلفیق عجیب اشک و لبخند و آژیر آمبولانس که دائم با گریه و خنده قاطی می شود؛ این جا، بیمارستان شهدای تجریش است. این «حجم صدا»، در زمینی اتفاق می افتد که زمانی نامش «آرامستان» بوده است؛ بیمارستان شهدای تجریش درست روی یکی از قدیمی ترین قبرستان های شمیران پا گرفته است. هنوز انگشت شماری از قدیمی های شمیران شب های پنجشنبه اینجا جمع می شوند، کنار دیوار بیمارستان شمع روشن می کنند و فاتحه می خوانند. جنوبی ترین تلاقی بیمارستان با پیاده رو، محل دفن بخش مهمی از تاریخ معاصر است. احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران داستان ربوده شدن رئیس شهربانی دولت مصدق را این گونه روایت می کند: اینجا محل دفن محمود افشارطوس است. رئیس شهربانی دولت مصدق را اردیبهشت ۱۳۳۲ در میدان بهارستان تهران ربودند، در تلخ آب کشتند، مثله اش کردند و جنازه اش را اینجا به خاک سپردند. برادر دکتر حشمت اولین پزشک بیمارستان شهدای تجریش پرونده بیمارستان شهدای تجریش که ورق می خورَد، پر است از اتفاق و شخصیت . آن قدر که غلامرضا محسنی، رئیس بیمارستان شهدای تجریش این جا را بیمارستان سیاسی خطاب می کند. آن طور که راوی های قدیمی محله می گویند، سال ۴۲ موسی خان نجم آبادی و دکتر امیرحسین حشمت(برادر ابراهیم حشمت، هم رزم میرزا کوچک جنگلی) طبابت را در این آرامستان قدیمی آغاز می کنند. این خانه بهداشت محقر، در اوایل دهه ۵۰ جای خود را به ساختمان هشت طبقه ای می دهد که توسط یکی از وابستگان پهلوی دوم افتتاح شد. در همین بیمارستان داماد دکتر محمد قریب طرح پزشک روستا را می دهد تا روستاها از پزشک خالی نماند، اما نشد. پرونده پزشکی هاشمی رفسنجانی در روزهای پس از ترور لابه لای پرونده های بیمارستان هنوز باقی مانده است و... . ماجرای بی سابقه مسجد رفتگرها در محله تجریش دو مسجد بسیار کوچک هم هست که داستان های جالبی پشت خود دارند. ماجرای مسجد شیخ حاج علی از یک باغ بزرگ آغاز می شود؛ دوره فتحعلی شاه قاجار و تهران ۳۰۰ سال قبل. مالک باغ شیخ علی شریعتمدار استرآبادی، نامی بوده که در گوشه ای از این باغ چندین هکتاری، نمازخانه اختصاصی ساخته بود برای نماز جماعت های خانوادگی. حدود ۹۰ سال قبل، الزامات شهرنشینی پای کوچه ها را به این باغ ها باز کرد. یکی از همین کوچه های سرگردان، نمازخانه را از تنه اصلی باغ جدا کرد و با رضایت صاحبان ملک، مسجد کوچک حاج شیخ علی، مستقل شد. اگرچه نام رسمی این مسجد کوچک، حاج شیخ علی است، اما بسیاری از قدیمی های تجریش بی توجه به شناسنامه ثبتی، آن را مسجد رفتگرها خطاب می کنند. رفتگرهایی که ده روز اول عاشورا را از دهه ۳۰ در این مسجد اقامه عزا می کردند، وارثان مجازی این مسجد کوچک شده اند و به قول مسجدجامعی درکل ایران این پدیده که رفتگرها مسجدی داشته باشند بی سابقه است. مسجد کشاورزان؛ کوچکترین مسجد ایران کمی پایین تر از مسجد رفتگرها، مسجد ۲۰ متری ای قرار دارد که روزگاری نمازخانه کشاورزان تجریش(!) بوده است؛ روزگاری که این حجم عظیم آهن و سیمان به خاک شمیران تجاوز نکرده بود، اینجا زمین کشاورزی بود و قنات و کشاورز و چنارهای سرو قد. به روایت تابلوی نقاشی موجود در موزه صاحبقرانیه، تجریش در زمان ناصرالدین شاه پر بود از درختان انجیر و گیلاس و مزرعه های با صفا. این باغ ها و زمین ها کشاورزانی داشت که برای نماز خواندن و استراحت کردن بنای کاهگلی کوچکی را در کنار قناتی بنا کردند؛ از آن همه تنها همین بنا مانده که امروز مسجد عمو رمضان می خوانندش و به مسجد کشاورزان معروف شده است. یکی از همین کشاورزان که عمو رمضان صدایش می کردند، متولی مسجد می شود و امروز نوه همان عمو رمضان، سرایدار فعلی مسجد است. گزارش: سیامک صدیقی
سه شنبه ، ۱۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گرمه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]