واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تجديدنظرطلبان 16 آذر را علیه 16 آذر میخواهند
نماد شدن روز دانشجو در 16 آذر نه به دوران پس از انقلاب، بلكه مربوط به دوران اوج قدرت رژيم پهلوي است.
نویسنده : محمد اسماعیلی
نماد شدن روز دانشجو در 16 آذر نه به دوران پس از انقلاب، بلكه مربوط به دوران اوج قدرت رژيم پهلوي است. ماههاي پس از كودتاي ننگين 28 مرداد سال 1332 كه با طراحي سرويسهاي جاسوسي امريكا و انگليس دولت قانوني مصدق سقوط كرد، قرار بود نيكسون معاون رئيسجمهور وقت امريكا از طرف آيزنهاور به ايران بيايد تا به قول آيزنهاور نتايج «پيروزي سياسي اميدبخشي را كه در ايران نصيب قواي طرفدار تثبيت اوضاع و قواي آزادي شده است» ببيند.
از سوي ديگر فضلالله زاهدي نخستوزير كودتا، دستور از سرگيري روابط با انگلستان را كه در دوره مرحوم مصدق به دليل تنشها بر سر موضوع ملي كردن صنعت نفت متوقف شده بود، صادر كرد. علاوه بر اين همزماني برگزاري دادگاه فرمايشي مصدق توسط رژيم پهلوي با روزهاي منتهي به ورود نيكسون به ايران، دست به دست يكديگر داد تا دانشجويان خشمگين از كنار گذاشته شدن دولت قانوني مصدق و روي كار آمدن دولت كودتايي زاهدي، خشم خود را همزمان با ورود نيكسون بروز دهند.
بر اين اساس در روز ۱۴ آذر ۱۳۳۲ با ورود دنيس رايت، كاردار جديد سفارت انگليس به ايران دانشجويان دانشكدههاي حقوق و علوم سياسي، دندانپزشكي، فني، پزشكي و داروسازي در دانشكدههاي خود تظاهرات برپا كردند و فرداي اين روز، تظاهرات اعتراضي دانشجويان به خارج از دانشگاه كشيده شد كه همين موضوع باعث بروز درگيري شديدي ميان مأموران انتظامي رژيم پهلوي و دانشجويان شد.
توحش به خرج داده شده از سوي مأموران رژيم پهلوي عليه دانشجويان و سپس دستگيري بسياري از دانشجويان، آتش اين اعتراض را شعلهورتر كرد؛ موضوعي كه رژيم را بر آن داشت تا با استقرار دائمي گروهي از نظاميان در محوطه دانشگاه، اقتدار خود را به آنها نشان دهد. اينچنين بود كه در يك اقدام كمسابقه در روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، نيروهاي لشكر ۲ رزمي به دانشگاه تهران اعزام شدند.
صبح 16 آذر 1332 دانشجويان دانشگاه تهران موقع ورود به دانشگاه، متوجه اين حضور پررنگ نيروهاي نظامي در محوطه دانشگاه ميشوند. فضاي نظامي، دانشگاه را به شدت آبستن حادثه و درگيري كرده بود. به رغم تلاش مسئولان دانشگاه براي جلوگيري از درگيري، سرانجام حادثه به وقوع پيوست و تنش شكل گرفته ميان دانشجويان و نظاميان، باعث شروع تيراندازي به سمت دانشجويان شد؛ اقدامي كه منجر به شهادت احمد قندچي، مهدي شريعترضوي و مصطفي بزرگنيا شد.
شهيد دكتر مصطفي چمران كه از شاهدان اين واقعه تلخ در دانشگاه تهران بود، پيرامون آغاز اين درگيري ميگويد: «دستهاي از سربازان با سرنيزه از در بزرگ دانشكده وارد شدند. اكثر دانشجويان به ناچار پا به فرار گذاشتند تا از درهاي جنوبي و غربي دانشكده خارج شوند. در اين ميان بغض يكي از دانشجويان تركيد. او كه مرگ را به چشم ميديد و خود را كشته ميدانست ديگر نتوانست اين همه فشار دروني را تحمل كند و آتش از سينه پرسوز و گدازش به شكل شعاري كوتاه بيرون ريخت «دست نظاميان از دانشگاه كوتاه.»هنوز صداي او خاموش نشده بود كه رگبار گلوله باريدن گرفت و چون دانشجويان فرصت فرار نداشتند به كلي غافلگير شدند و در همان لحظه اول عده زيادي هدف گلوله قرار گرفتند.»
درست دو روز بعد از واقعه 16 آذر بود كه سرانجام نيكسون به ايران آمد و در همان دانشگاهي كه هنوز به خون دانشجويان بيگناه رنگين بود، دكتراي افتخاري حقوق دريافت كرد. روز بعد، يكي از روزنامهها در سر مقاله خود تحت عنوان «سه قطره خون» نامه سرگشادهاي به نيكسون نوشت. در اين نامه سرگشاده ابتدا به سنت قديم ايرانيها اشاره شده بود كه «هرگاه دوستي از سفر ميآيد يا كسي از زيارت بازميگردد يا شخصيتي بزرگ وارد ميشود، ما ايرانيان به فراخور حال در قدم او گاوي، گوسفندي قرباني ميكنيم»، سپس خطاب به نيكسون گفته شده بود كه «آقاي نيكسون، وجود شما آنقدر گرامي و عزيز بود كه در قدوم شما سه نفر از بهترين جوانان اين كشور يعني دانشجويان دانشگاه را قرباني كردند.»
در حالي در آستانه 16 آذر روزي كه به نماد مقاومت و ايستادگي دانشجويان در برابر استكبار و استعمار غرب شهرت يافته هستيم كه جريان تجديدنظرطلب همانند سالهاي گذشته درصدد سوءاستفاده از اين روز و استفاده تبليغاتي- انتخاباتي از آن است.
بهرهبرداري سياسي از اين نوع مناسبتها از سوي جريان برانداز سياسي كه در طول دو دهه اخير، دائماً درصدد كسب قدرت در جامعه - به هر نحوي - بوده، همواره سنگي بزرگ در جلوي حركت عدالتخواهانهو آرمانگرايانه جريان دانشجويي بوده است؛ طيفي كه دانشجويان را نه يك نيروي فكري و علمي كه بهعنوان يك ابزار در جهت پيادهسازي پدرخواندههاي خود در عرصه سياست تلقي ميكند و تلاش دارد با ترويج اباحهگري، غوغاسالاري و تنشآفريني در محيطهاي
علمي- دانشگاهي و نيز با ايجاد خواستههاي فرعي در حركتهاي دانشجويي اين قشر تأثيرگذار در اهداف كلان انقلاب و نظام را از آرمانها و اهداف كلانش دور نمايد.
«زدودن روحيه استكبارستيزي» و «مخالفت با گفتمان نظام سلطه» در قشر جوان جامعه و به ويژه دانشجويان، يكي از مهمترين اولويتهاي اتاق فكر جريان مخالف گفتمان انقلاب در طول سالهاي اخير بوده كه البته به عقيده نظريهپردازان اين جريان «مقابله دانشجو با اساس و ماهيت نظام اسلامي» هم از اين رهگذر اتفاق ميافتد.
برخلاف جريان نشانهدار مذكور، جنبشهاي دانشجويي حامي گفتمان انقلاب تلاش دارند با دعوت از شخصيتهاي وفادار و دلسوز انقلاب در اين روز و با برگزاري مراسم ويژه ضمن صيانت و حمايت از دستاوردهاي رخداد تاريخي 16آذر، سناريوهاي پيچيده هواخواهان ليبراليسم براي دانشگاه و دانشجو را خنثي و تأثيرگذارترين قشر در پيشرفت و توسعه انقلاب را نسبت به بسياري از تحولات داخلي و بينالمللي آگاه نمايد كه از جمله آن ميتوان به مراسم دانشگاه شهيد بهشتي با حضور سردار سليماني فرمانده سپاه قدس و عزت الله ضرغامي رئيس سابق صداوسيما اشاره كرد. در دانشگاه صنعتي شريف هم سعيد جليلي دبيرسابق شوراي عالي امنيت ملي به سخنراني خواهد پرداخت و در دانشگاه تهران هم الياس نادران و سعيد زيباكلام به ميان دانشجويان خواهند رفت.
تلاش امروز تجديدنظرطلبان براي تزريق التهاب به دانشگاههاي كشور و بهرهبرداري جناحي در آستانه انتخابات هم عيناً در سالهاي حاكميت دوم خرداد بر كشور تكرار شده است. يكي از ثمرههاي جريان تجديدنظرطلب در آن هشت سال، تغيير بنيادين فضاي دانشگاهها از سمت علمي- فكري به سمت سياسي- حزبي بود، به گونهاي كه نقشآفريني پررنگ دانشجويان دانشگاههاي تهران در شكلگيري مهمترين شهرآشوب زمان تصديگري اين جريان بر عرصه مديريت
اجرايي- غائله 18 تير78- را ميتوان به وضوح مشاهده كرد.
در طول اين هشت سال بارها برخی گروههای منتسب به دانشگاه نقش اول «فشار از پايين» را براي «چانهزني پدرخواندههاي تجديدنظرطلب از بالا» برعهده گرفته و تمثال تندروهاي كف خيابان را جهت پيادهسازي استراتژيهاي پيچيده رهبران تئوريك اين طيف به خوبي ايفا كردند. در طول آن سالها برخي از جنبشهاي دانشجويي نظير انجمن اسلامي و تحكيم وحدت چگونه ضمن وابستگي به كانونهاي قدرت، زمينهساز انحراف و جدايي بخشي از بدنه تأثيرگذار جريانات دانشجويي از نظام و اجتماع شدند. هنوز فراموش نشده كه وزير علوم وقت، نامهاي به رئيسجمهور مينويسد تا با 50 دانشجوي عضو انجمن اسلامي مستقل كه در اجتماع اعتراضي جلوي وزارت علوم شركت كردهاند برخورد امنيتي، قضايي، اطلاعاتي و سياسي و حقوقي شود.
در نمونهاي ديگر زماني كه آغاجري توهينهاي بيسابقه را عليه اركان نظام مطرح و قوه قضائيه را محكوم كرد، يك هسته مركزي در بدنه اجرايي كشور تشكيل و به رؤساي دانشگاهها دستور ميدهد جهت حمايت از اين فرد مجوز برگزاري تجمعات در درون دانشگاهها صادر شود.
اما اهداف جريان تجديدنظرطلب را از برگزاري مراسمهايي كه قرار است در اين روز برگزار شود بايد اينگونه تشريح كرد: انحراف در نفس و هدف برگزاري مراسمي كه با اهداف مشخص شده نظير «استكبارستيزي» و «مقابله با ترفندهاي نظام سلطه» بوده و جايگزين كردن اولويتهاي حزبي وگروهي نظير«آزادي زندانيان سياسي» و «بازگشت اصلاحطلبان به قدرت» در شعارهاي دانشگاهیان وابسته به اين جماعت و سخنان برخي از سخنرانان نشانهدار اين جريان در طول سه سال اخير يكي از اهداف مهم است.
همانطور كه بارها تأكيد شده است به باور رهبران اين طيف، «قدرت چانهزني» در مقابل حاكميت و عبور از خطوط قرمزي كه باعث حذف آنها از عرصه سياسي شده در انتخابات پيش رو ميتواند به وسيله دانشگاهيان «افزايش چشمگيري» يابد چراكه مهمترين گروه براي ايفاي «نقش فشار از پايين به نظام» بخشي از همين گروه سني جامعه است كه امتحان خود را در فتنه18 تير78 پس دادهاند، بنابراين ملتهب كردن فضاهاي دانشگاهي و امنيتي كردن فضاي آن ميتواند كمك شاياني به اهداف برزمين مانده آنها در مسير بازگشت به قدرت نمايد. مرور اتفاقات صورت گرفته طي دو سال اخير- كه به قسمتي از آن اشاره شد- بهخوبي گوياي اين موضوع است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۹۴ - ۱۸:۳۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]