تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایقسواری تالاب انزلی؛ تجربهای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکسترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816448410
تاملی در اقتصاد سیاسی تعیین نرخ سود بانکی
واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: تاملی در اقتصاد سیاسی تعیین نرخ سود بانکی
نرخ سود بانکی پدیدهای است که در آن درست و نادرست با هم آمیخته شده تا در سه دهه گذشته رکورددار یکی از پرچالشترین مسائل اقتصاد ایران باشد.
به گزارش نامه نیوز، مهدی نوروزیان در اقتصادنیوز نوشت؛
ویلیام شکسپیر در پرده چهارم کوتاهترین نمایش تراژیک خود، مکبث صحنهای را به تصویر میکشد که جادوگران پس از حضور در صحنه و وردخوانی خود به شخصیت اصلی داستان میگویند دروغ و حقیقت را به هم آمیز تا به آنچه میخواهی دست یابی.این توصیف با کمی دستکاری قابل تعمیم به یکی از متغیرهای کلان در اقتصاد ایران است. نرخ سود بانکی پدیدهای است که در آن درست و نادرست با هم آمیخته شده تا در سه دهه گذشته رکورددار یکی از پرچالشترین مسائل اقتصاد ایران باشد.
این متغیر به کسری میماند که صورتی متفاوت اما مخرجی مشترک دارد. اکثریتی که به این موضوع ورود کردهاند همواره خواهان کاهش آن در ادوار مختلف بودهاند. اما این خواسته با زبان و بیانی متفاوت بیان شده است. از همینرو میتوان آن را هدفی دانست که با نیات و خواستههای متفاوت تعقیب میشود. در مقابل این اکثریت ناهمگون اما دارای هدف واحد تفکری قرار دارد که با دستکاری این نرخ مخالف است، تفکری که گرچه در اقلیت بوده اما تلاش کرده موثر عمل کند. این تفکر در قالب پژوهش و شواهد مختلف نشان داده دستکاری اداری نرخ سود با هر هدفی انجام شود وافی به مقصود نیست و در عمده حوزه فکری دیدگاه مدافعان را به چالش کشیده است. اما جریانهای مدافع کاهش نرخ سود بانکی از مسیرهای متفاوت برای نیل به هدف وارد شدهاند. در جریانشناسی مدافعان کاهش سود بانکی میتوان به چهار گروه رسید. جریانی با نگاه فقهی، گروهی با نگاه اداری، دسته سوم، مفسران اقتصادی که از منظر کاهش هزینه بنگاهها وارد بحث میشوند و دست آخر جریان افزونهخواهی که همواره به دنبال استفاده از تسهیلات ارزانقیمت است.
حرمت ربا و کاهش نرخ سود
در اقتصاد ایران تفکری وجود دارد که از زاویه فقهی به تعیین نرخ سود بانکی نگاه میکند. این دیدگاه روش فعلی تعیین نرخ سود را برخلاف بانکداری بدون ربا میداند. به باور آنان در نظام بانکی بدون بهره، صاحبان سپردهها در سـود حاصـل از عملیـات موضـوع مشـارکت، بـه طـور مستقیم سهیم هستند. این سهم برخلاف نظام ربوی، دارای نرخ ثابتی نیسـت و بـه عـواملی چـون مـدیریت درست، سرعت عمل و وجود بازار برای محصول، بستگی مستقیم دارد. به همـین دلیـل، سـبب تشـویق طرفین به فعالیت بیشتر در جهت تحقق اهداف موضوع مشارکت خواهـد شـد. در نتیجـه، سـودآوری و بهرهوری فعالیتهای تولیدی، بیشتر خواهد شد. تحقق آثار فوق در نظام بانکی بدون ربا، به طـور طبیعـی دو اثر مهم دیگر به دنبال خواهد داشت که عبارتند از: افزایش تولید کل و کاهش تورم.
با استناد به این اصل فقهی و قانونی دیدگاه مورد اشاره بر تعیین نشدن نرخ ثابت برای عقود مشارکتی تاکید دارد. اصلی که به نظر میرسد در حوزه گفتمانی با مخالفان جدی روبهرو نباشد. اما نقطه آغاز چالش از زمانی است که این گروه به موضوع نرخ سود عقود مبادلهای وارد میشود. این گروه معتقد در بحث نرخ سود عقود مبادلهای رای به تعیین نرخ ثابت بر اساس میانگینی از نرخ سود عقود مشارکتی میدهد. چالش از این نقطه آغاز میشود. مخالفان نرخ سود بالا که از زاویه ربوی به بحث ورود پیدا میکنند معتقدند در تعیین نرخ سود به میزان نرخ تورم یک امای بزرگ وجود دارد. آنان اگر چه با این نظر شهید صدر که باید تعیین سود به میزان تورم باشد صراحتاً مخالفت نمیکنند اما میگویند این شرط با یک ملاحظه روبهرو است که از سوی نظام بانکی رعایت نمیشود. به باور آنان یکی از ملاحظات شهید صدر در تعیین نرخ سود به تناسب تورم این بود که سیستم بانکی خلق پول نکند، اما در حال حاضر عامل اصلی خلق پول در اقتصاد ایران سیستم بانکی است و در واقع نظام بانکی از یک طرف پول را تضعیف میکند و از طرف دیگر متناسب با تورم آن را جبران میکند. به باور آنان اگر بانکداری بدون ربا به درستی اجرا شود دیگر دعواها برای نرخ سود بانکی و تورم که یکی از نشانههای بانکداری ربوی است، وجود نخواهد داشت. اگر قرار باشد به تفسیر قضاوت این گروه در ماجرای نرخ سود پرداخت، جان کلام این است که این جریان با استناد به قانون بانکداری بدون ربا و نحوه اجرای عقود معتقدند که بانکها با عدول از این رویه در قبال بانکداری متعارف عمل میکنند. در صورتی که اگر به اصل قانون بازگردند نیازی به دریافت نرخهای سود بالا نیست. این گروه بر اساس مبانی اقتصاد اسلامی، حذف ربا از نظام اقتصادی را موجب افزایش سرمایهگذاری، رشـد تولید و کاهش تورم میدانند. به همین دلیل انتظار دارند بـا حـذف ربـا در نظـام اقتصادی، سرمایهگذاری نسبت به قبل بیشتر شود و به دنبال آن، تولید افزایش و تورم کاهش یابد.
کاهش سود، کاهش هزینههای بانکها، رونق اقتصاد
بوروکراتها و چهرههای فعال در سپهر سیاست جریان دومی هستند که میتوان به اقتصاد سیاسی تعیین نرخ سود بانکی وارد کرد. در ادوار مختلف و در قالبهای متنوع این دیدگاه به موضوع نرخ سود بانکی ورود کرده است. شاید اوج آن را دورهای دانست که با طرح اسپرید بانکی به مقابله با این متغیر پولی رفتند. مروجان این دیدگاه معتقد بودند: تفاوت بین میزان سود دریافتی بابت تسهیلات اعطایی از یک سو و سود پرداختی به سپردههای بانکی از سوی دیگر که در اصطلاح Spread بانکی نامیده میشود، نشانگر عدم کارایی بانکها در استفاده بهینه از منابع موجود است. آنان با مقایسه تفاوت بالای این نرخ در ایران با دیگر کشورها باور داشتند: بانکها با این واسطه علاوه بر آنکه سود بالاتری نسبت به سپردهگذاران میبرند بهدلیل ساختار غیراقتصادی خود منابع را به درستی به سوی تولید سوق نمیدهند.
این گروه با طرح اشکال و آسیبشناسی خود به دنبال تحول در مدیریت و اداره بانکها از طریق کاهش تفاوت نرخ سود تسهیلات و سپردهها بودند. با این نگاه در دورهای اقدام به تصویب قانون برای کاهش سود بانکی کردند. قانون که هدفش کاهش هزینههای بانکها و سوق دادن منابع بیشتر به سوی تولید بود. اما نقطه آغاز کار را کاهش سود بانکی میدانست. این گروه نیز بر این اعتقاد بود که چون نرخ سود تسهیلات بانکی با میزان سرمایهگذاری رابطه عکس دارد، بنابراین با کاهش این نرخ سرمایهگذاری رونق مییابد. هدف اصلی این جریان، تحرک سرمایهگذاری در بخش غیردولتی، کاهش هزینههای تولید و رقابتی شدن تولید داخلی و بهبود وضعیت اشتغال کشور عنوان شده است. البته منتقدان این دیدگاه، نرخهای سود بانکی را دارای اثر قابل توجهی بر حجم سرمایهگذاری و تولید نمیدانستند و مشکلات بخش تولید کشور را معطوف به ضعف بنیانها و ساختارهای تولیدی کشور عنوان میکردند که تنها با کاهش نرخهای سود بانکی بهبود نخواهد یافت.
مارپیچ تورم و سود بانکی
به این دو گروه میتوان خاستگاه سومی را اضافه کرد که از زاویه تولید به مساله نرخ سود وارد میشود. به باور این گروه تورم در اقتصاد ایران منشاء هزینهای دارد و باید نرخ سود را معادل تورم گرفت. این گروه نرخ سود بانکی را یکی از متغیرهای اصلی تامین مالی میداند. بنابراین اگر مبنای نرخ سود، نرخ تورم باشد، هزینههای تولید، افزایش مییابد و با افزایش هزینههای تولید مجدداً نرخ سود بالا میرود. این گروه از «حرکت دورانی» سخن میگوید که اگر خط دورانی شکسته نشود نقطه پایانی برای آن نمیتوان تصور کرد. از سوی این گروه کاهش نرخ سود بانکی نقطه شکست این دایره خبیثه پیشنهاد میشود. بنابراین مسوولیت کاهش نرخ تورم از نگاه این گروه بر گردن سود بانکی گذاشته میشود و این نرخ باید لنگر کاهش شاخص قیمت مصرفکننده در اقتصاد ایران شود. جریان مذکور در حالی در برهههای مختلف سیاستگذاری نظر خود را به کرسی نشانده است که پژوهشهای مختلف اقتصادی از وضعیت بنگاههای اقتصادی، نشان دادهاند کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، عامل تعیینکننده در هزینههای بنگاهها محسوب نمیشود. در ادبیات آماری چنین وضعیتی را «خطای نوع دوم» مینامند، خطایی که با وجود اثبات غلط بودن آن از سوی گروهی، بهعنوان گزاره غلط پذیرفته نشده است.
افزونهخواهان نامرئی
با وجود آنکه در عرصه اقتصاد ایران سه گروه مورد اشاره در کسوت سیاستگذار ظاهر شدهاند و از این طریق بهدنبال کاهش نرخ سود بانکی بودهاند اما به نظر میرسد جریانی در اقتصاد ایران وجود دارد که گرچه وارد عرصه سیاستگذاری نشده اما خارج از گود سیاستگذاری برای شکار وام ارزان توراندازی کرده است. جریان نامرئیای که اتفاقاً صدای بلند دارد، جریانی که میتواند در پس هر کدام از این گروهها قرار بگیرد و ارادی یا غیرارادی در نقش گروه ذینفوذ بر کاهش نرخ سود بانکی اصرار بورزد. هدف این گروه گرچه با استعارههای گوناگون بیان میشود اما یک مسیر است؛ دسترسی به وام ارزان که در حکم رانت است. این گروه روزی در قامت تولید، سودای وام ارزان دارد و روزی دیگر با بیان و ادعایی دیگر تمنای کاهش نرخ سود بانکی را مطرح میکند.شاید سهم این گروه در منازعه نرخ سود بیش از دیگران باشد. به قول یکی از اقتصاددانان کشور در منازعه سود بانکی همه جریانها بازیگر هستند و این گروه کارگردان. آنان با آمیختن سخنان درست و نادرست بهدنبال گلآلود کردن آبهای زلال هستند تا ماهی منفعت خود را صید کنند.
۰۴ آذر ۱۳۹۴ - ۲۲:۴۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[مشاهده در: www.namehnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]
صفحات پیشنهادی
شروط تاثیر گذاری کاهش نرخ سود بانکی بر اقتصاد / انحصار تعیین سود بانکی جرم است
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران در گفت وگو با ایلنا شروط تاثیر گذاری کاهش نرخ سود بانکی بر اقتصاد انحصار تعیین سود بانکی جرم است نایب رییس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه هماهنگی بانک ها و انحصار چند جانبه آنها در تعیین نرخ سود بانکی جرم محسوب می شود گفت تا مشکلات بانکی فعلزوم اصلاح ساختار اقتصادی کشور/نرخ بالای سودبانکی عامل رکود است
نماینده مردم کرمان و راور لزوم اصلاح ساختار اقتصادی کشور نرخ بالای سودبانکی عامل رکود است شناسهٔ خبر 2972140 - پنجشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۴ - ۱۰ ۲۳ استانها > کرمان کرمان - نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه آینده اقتصادی کشور نیازمند اصلاح ساختار است گاقتصاد دستوری و کاهش نرخ سود بانکی
در شرایط کنونی اقتصاد ایران یکی از دغدغه های بنگاه های اقتصادی در خصوص سیاستگذاری های اخیر دولت تعدد سیاست ها و کنترل های شدید اقتصادی نتایج سیاست ها و آثار اقتصادی آن بر شاخص های اقتصادی از قبیل رشد بیکاری تورم و شاخص بورس است عصر بانک اقتصاد دستوری و کاهش نرخ سود بانکی عنوزیر اقتصاد: شیوه کاهش نرخ سود بانکی هنوز نهایی نشده
تراز وزیر امور اقتصادی و دارایی در باره کاهش نرخ سود بانکی گفت مسلما نرخ سود باید متناسب با کاهش نرخ تورم کاهش پیدا کند به گزارش تراز علی طیبنیا پس از دیدار با وزیر اقتصاد کشاورزی و تجارت هلند در جمع خبرنگاران افزود این بحثی است که در شورای پول و اعتبار مطرح است وی گواردات رسمی بلای جان اقتصاد کشور/ سود بانکی باید تحقیقی تعیین شود نه دستوری/ 99 درصد وعده های دولت عملی نشده ا
عملی نشدن حجم بیشتری از وعده های اقتصادی دولت و نداشتن برنامه مدون اقتصادی به نوعی نشانگر سردرگمی تیم اقتصادی دولت است که ارزیابی عملکرد اقتصادی دولت را در سومین سال فعالیتش می طلبد به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از رازق بهبود وضع اقتصادی کشور مهم ترین وعده حسن روحکاهش نرخ سود سپردههای بانکی فعلا توصیه نمیشود
مرکز پژوهشهای مجلس کاهش نرخ سود سپردههای بانکی فعلا توصیه نمیشود شناسهٔ خبر 2974878 - یکشنبه ۱ آذر ۱۳۹۴ - ۱۷ ۵۱ اقتصاد > بانک و بیمه وبورس مرکز پژوهشهای مجلس با طرح این پرسش که چرا بانک مرکزی تاکنون نتوانسته ساختاری ایجاد کند که ناچار به تعیین دستوری نرخ سود نباشد اعلاموزیر اقتصاد: نرخ ارز را بازار تعیین میکند/ تورم نقطهبهنقطه دی تکرقمی میشود
وزیر اقتصاد نرخ ارز را بازار تعیین میکند تورم نقطهبهنقطه دی تکرقمی میشود وزیر اقتصاد با بیان اینکه نرخ سود بانکی با بخشنامه و دستورالعمل کاهش نمییابد گفت نرخ تورم نقطه ای تا انتهای آذرماه یا اوایل دی ماه تکرقمی میشود به گزارش نامه نیوز علی طیبنیا در حاشیه جلسه شورچالش نرخ سود بانکی ادامه دارد/ آیا بانک ها گردن کلفتی می کنند؟
چالش نرخ سود بانکی ادامه دارد آیا بانک ها گردن کلفتی می کنند اقتصاد > اقتصاد کلان - سئوال این است که آیا با قوانین بانکداری کنونی که از عمر آن 60 سال گذشته می توان انتظاربانکداری مترقی داشت نگار احمدی- «هم اکنون 34 بانک و موسسه اعتباری تحت کنترل بانک معبده تبریزی:نرخ سود سپرده بانکی باید به ۱۰ تا ۱۱ درصد برسد
مشاور وزیر راه وشهرسازی با اعلام تک رقمی شدن تورم در پایان آذر از اجرای قانون اخذ مالیات بر خانه های خالی و نقل و انتقال ها از ابتدای سال آینده خبر داد وگفت با توجه به پیش بینی دولت در زمینه کاهش تورم باید نرخ سود سپرده بانکی به ۱۰تا ۱۱درصد برسد به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکوزیر امور اقتصادی و دارایی: کاهش نرخ سود بدون توجه به عرضه تسهیلات به جایی نمیرسد/نرخ تورم دی ماه تک رقمی می
وزیر امور اقتصادی و دارایی کاهش نرخ سود بدون توجه به عرضه تسهیلات به جایی نمیرسد نرخ تورم دی ماه تک رقمی میشود افزایش نرخ ارز کوتاهمدت استوزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به ملاحظات شورای پول و اعتبار برای کاهش نرخ سود بانکی گفت برای کاهش نرخ سود شورای پول و اعتبار به دن-
گوناگون
پربازدیدترینها