تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835338683
تزریق ٢٥٠میلیارددلار نفت رایگان به اقتصاد فقط در سال ٩٠
واضح آرشیو وب فارسی:تین نیوز: تین نیوز | به نظر من اقتصاد جزئی از توسعه است و بخشی از هدف توسعه را تشکیل می دهد. وقتی از توسعه صحبت می کنیم الزاما نباید و نمی توانیم هر نقدی درباره حاکمیت یا نیروهایی که گویی از بالا نازل می شوند، داشته باشیم و خودمان را بری از ایراد بدانیم. من با این حرف آدام اسمیت موافقم که می گوید بهترین محبتی که آدم ها می توانند به اقتصاد ملی کنند، این است که فقط به خودشان فکر کنند. این حرف در اقتصاد درست است از آنجایی که به خصوص بعد از تجربه ٣٥ سال اخیر متوجه شدیم، هرگاه کسی تلاش کرده به مام میهن فکر کند، بدترین کارکرد و عملکرد را نسبت به میهن داشته است. توسعه یعنی ساختار و رشد موزون و همگن که در آن همه شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، روانی و امنیتی یک جامعه، موزون یا نسبتا موزون دنبال می شود. اینکه یک جامعه این طور مانند ایران نسبت به محیط زیست خود بی تفاوت باشد، به منزله توسعه نیافتگی است. اگر دقت کنیم بدون تردید بالاترین درآمد سرانه در دنیا به قطر تعلق دارد اما هیچ کس، هیچ معیار و هیچ شاخصی قطر را یک کشور توسعه یافته نمی داند چراکه اقتصاد و رشد اقتصادی بخشی از توسعه است و توسعه موضوع بسیار فراگیرتری است. توجه به محیط زیست، فرهنگ، آموزش و... همگی با هم تلقی یک پیکره کلی از توسعه یافتگی را به دست می دهد و اقتصاد هم یکی از بخش های آن است. اینکه درباره ایران حرف می زنیم، یک نوع تخصیص ماجراست وگرنه توسعه نیافتگی بیش از اینکه یک مفهوم ملی و کشوری باشد، یک مفهوم جغرافیایی است. بخش هایی از دنیا کاملا توسعه نیافته هستند؛ گرچه با موضوعی روبه رو هستیم که اساسا محل چالش است و نمی تواند دقت نظرهایی مانند علم فیزیک یا ریاضی بر آن اعمال شود اما یکی از دقیق ترین تقسیم بندی ها، تقسیم بندی ای است که به نام «شمال و جنوب» مطرح است. خطی کشیده اند که به طرز شگفت آوری هم مستقیم است و هم تقریبا ٩٠ تا ٩٥ درصد همه توسعه یافته ها و همه توسعه نیافته ها را در خود جای داده است. از این رو ما نمی توانیم فقط درباره مسئله ایران بحث کنیم. ایران گورستان ماشین آلات در خاورمیانه حال اگر بخواهم درباره موضوع بحث وفادار باشم، اگر به مفهوم توسعه نیافتگی در ایران قائل باشیم و فرض کنیم ایران توسعه نیافته است (گرچه موضوع توسعه یافته یا نیافته بودن ایران نیز بحث زیادی دارد) به نظر می رسد عامل اقتصاد سهمی در توسعه نیافتگی ندارد. اگر به تاریخ ١٠٠ ساله اخیر نگاه کنیم، دست کم از سال ١٣٠٠ به این سو، به قیمت امروز، حدود چهار هزار میلیارد دلار درآمد نفتی به جامعه ایران تزریق شده است. این مسئله را با این مقایسه کنید که در سال ١٩٨٧ دولت «حبیب بورقیبه» در تونس فقط به این دلیل که نتوانست ٣٠ میلیون دلار از بانک جهانی وام بگیرد، سرنگون شد. چهار هزار میلیارد دلار پول بسیار زیادی است. برنامه های سوم و چهارم قبل از انقلاب بدون تردید طلایی ترین دوره تاریخ اقتصاد ایران از نظر پیشرفت است که به همگن ترین شکل ممکن اتفاق افتاده است. کل اعتبار ارزی برنامه عمرانی سوم شاه، ٦,٥ میلیارد دلار بود و این مبلغ در برنامه چهارم که قرار بود غوغا کند، به ١٠ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. در برنامه پنجم که یک انحراف و اعوجاج عجیب وغریب ساختاری در آن اتفاق افتاد، عملکرد به حدود ١٠٠ میلیارد دلار رسید مثلا ما در سال ١٣٩٠ بیش از ٣٠٠ میلیارد دلار درآمد نفتی وارد اقتصاد کرده یا نفت و انرژی اولیه رایگان به اقتصاد کشور تزریق کرده ایم. برون داد این ماجرا در سال ١٣٩٠ که ١٢٠ میلیارد دلار فقط نفت صادر شده و حدود ٢٥٠ میلیارد دلار نیز نفت رایگان به اقتصاد ایران تزریق شده، یک رشد اقتصادی چهار درصدی بوده است که در سال هایی که این نفت وجود نداشته، رشد اقتصادی دو درصد می شد بنابراین اگر نگاه کنیم، می بینیم اگر اقتصاد را شامل عواملی مانند سرمایه درنظر بگیریم، در اینجا جامعه ما حساسیت خود نسبت به سرمایه را از دست داده است. در حوزه نیروی انسانی نیز، بیشتر ما محصول دوره ای هستیم که جامعه ایران یک سوم درآمد خانوار را صرف آموزش فرزندان خود کرده است. در دهه ٦٠ تا ٧٠ درحالی که جمعیت کشور کمتر از ٦٥ میلیون نفر بود، در برخی مقاطع تا ٢٢ میلیون نفر معلم، دانش آموز و دانشجو سر کلاس بودند و ایران بالاترین سرانه های آموزش را در دنیا داشت. حالا فشار جمعیت آموزش پذیر نسبت به دهه ٦٠ تا ٧٠ بسیار کم شده و حدود پنج میلیون دانشجو و سالانه یک میلیون فارغ التحصیل داریم. درحالی که در دهه های گذشته به قیمت سوءتغذیه پدران و مادران، عمده درآمد خانوار صرف آموزش رسمی و غیررسمی فرزندان شده است و اینک از نظر نیروی انسانی، کشور برای رسیدن به توسعه مشکلی ندارد و این چارچوب توسعه مسئله نیروی انسانی هم نبوده است. در حوزه ماشین آلات و سخت افزار، ایران به گورستان ماشین آلات در خاورمیانه معروف است. به اطمینان عرض می کنم در بهترین سال هایی که در بخش صنعت بوده ایم و بهترین عملکرد را در حوزه اقتصاد داشته ایم، توانستیم حدود ٦٠ تا ٧٠ درصد از ظرفیت ماشین آلات کشور را استفاده کنیم. حالا بسیاری از صاحب نظران معتقدند این میزان به کمتر از ٤٠ درصد رسیده است. یعنی بیش از ٦٠ درصد ظرفیت تولیدی کشور بلااستفاده شده است. این سه مورد، سه ضلع مثلث مشکلات عمده اقتصاد ایران را تشکیل می دهند، گرچه مشکلات دیگری هم وجود دارد و اضلاع بیشتری قابلیت اضافه شدن به شکل هندسی اقتصاد ایران را دارند، اما من این سه مشکل را اساسی می دانم و ازاین رو اگر برای اقتصاد یک مثلث قائل شویم که یک ضلع آن سرمایه و دو ضلع دیگر نیروی انسانی آموزش دیده و ماشین آلات باشد، باید ایراد را در جایی بیرون از اقتصاد جست وجو کنیم. چراکه این سه مورد در طول چند دهه اخیر به اندازه نیاز در دسترس بوده است. موانع توسعه ایران بیش از هر چیز به نظر می رسد موانع تاریخی، جغرافیایی و تا حدی اقلیمی باشد و فقط هم به ایران مربوط نمی شود. مثلا عربستان ٨٠٠ تا هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد، اما هیچ کشوری در دنیا عربستان را یک کشور توسعه یافته قلمداد نمی کند. یکی از قدیمی ترین برنامه نویسی ها در تاریخ دنیا متعلق به ایران است، یعنی ما قبل از هند و بعد از اتحاد جماهیر شوروی، دومین کشور برنامه نویس هستیم که ١٠ برنامه توسعه ایجاد کرده ایم. توسعه، به معنای وجه آمرانه آن که گروهی از نخبگان، جامعه را به میل یا اکراه به دنبال خود بکشند، نه در شوروی و نه در هند اتفاق نیفتاده است و در چین نیز که در حال اتفاق افتادن است یک نظام کاملا کاپیتالیستی ایجاد شده که تحت پوسته دیکتاتوری ای که لباس کمونیسم به تن دارد به پیش می رود و هنوز هم چالش های آن شروع نشده است. من فکر می کنم، در صد سال اخیر مشکل توسعه نیافتگی، مسئله اقتصاد نبوده است بلکه هرچقدر که تلاش کرده ایم، پول خرج کرده و برنامه ریزی کرده ایم، در نتیجه همه عرق ریزان روحی و جسمی بزرگی که داشته ایم، سرریز منابع و وفور منابع مانند هر جامعه بشری دیگری ساختارهای کشور را فاسد کرده است. به نظر می رسد برای اینکه به توسعه دست پیدا کنیم باید به آزادسازی اقتصادی روی بیاوریم و این آزادسازی اقتصادی به دلیل شکنندگی گروه های جامعه عملی نیست؛ یعنی گویا با یک کلاف سردرگم مواجه هستیم؛ اگر به مناظره های اقتصاددانان لیبرال و نهادگرایان توجه کنید، هم طرفی که می گوید باید اقتصاد ایران آزاد شود و هم طرفی که می گوید این ساختار اجتماعی به مرز شکنندگی رسیده، درست می گویند. گفتمان و تعامل طبقاتی لازمه توسعه است برای اینکه بتوانیم بدون ورود به مقوله تاریخ، به ریشه ها و موانع توسعه نیافتگی بپردازیم، باید وارد آرایش نیروهای اجتماعی و طبقاتی ایران شویم. این آرایش در ایران به گونه ای است که هیچ گروهی برای خود شایسته نمی بیند که برای پیشبرد کشور، با گروه های دیگر گفتمان و تعامل کند. ما هنوز به آن مرحله از توسعه یافتگی فرهنگی و طبقاتی نرسیده ایم که بدانیم بدون تحمل همدیگر هم می توانیم کشور را به پیش ببریم. فکر می کنم در حال حاضر این موانع تاریخی، میراثی به جا گذاشته که با ورود عنصر نفت در صد سال اخیر وضع را ناهنجارتر کرده است به گونه ای که جامعه ایران تا به یک بحران تمدنی نرسد گویی وفاقی بر سر مسائل آن شکل نمی گیرد. مثلا مسائلی که در سال ١٣٨٩ در ایران اتفاق افتاد، یک وفاق ملی حداقلی بود که آثار آن در انتخابات ٩٢ دیده شد. یعنی به محض اینکه ایران در اثر حوادث ٨٨ در معرض گسست تمدنی قرار گرفت، تمدن ایران در هر دو سوی طیف های سیاسی و اجتماعی به این نتیجه رسید که ظرف جامعه در حال شکسته شدن است و بعد از رسیدن به این جمع بندی، هر دو طیف جامعه تلاش کرد به مرکز و در واقع پیداکردن یک راه حل میانه گرایش پیدا کند. حالا هم آثار این راه حل میانه را که در اقتصاد، اجتماع و فرهنگ ایران اتفاق افتاده، در توافق هسته ای، می توان دید. من فکر می کنم بعد از این به سمت تعمیق و گسترش این وفاق پیش خواهیم رفت اما با آهستگی بیشتر. این هم ناشی از این است که خوشبختانه اولا درآمد نفت رو به کاهش است و دیگر نمی تواند در ساختارهای کشور تلاطم اجتماعی ایجاد کند که یک طبقه اجتماعی بگوید من با نفت و بدون کمک طبقات دیگر اجتماع می توانم جامعه را اداره کنم؛ چراکه اگر نفت نباشد ما بهتر برنامه ریزی و تحمل می کنیم و بهتر کار خواهیم کرد. منتظر بحران کفن ودفن سال های ١٤٢٠ تا ١٤٤٠ باشید درآمدهای بادآورده نفت یک عنصر تشدیدکننده بی ثباتی و توسعه نیافتگی در ایران بوده و هست چراکه در پنج دولت قبلی از دولت هویدا تا دولت مهندس موسوی و بعد از آن دولت هاشمی و اصلاحات و احمدی نژاد، هر گاه که درآمدهای نفتی ایران افزایش یافته، دچار بی انضباطی های شدید مالی و متعاقب آن دچار تلاطم های شدید اجتماعی و سیاسی شده ایم و این تلاطم های اجتماعی و سیاسی برعکس جامعه ایران را به عقب رانده است. وقتی درباره پنج دولت صحبت می کنیم که گویی به لحاظ سیاسی، ایدئولوژی و فکری از پنج سیاره متفاوت آمده اند و عملکرد آنها درباره این عنصر درآمد بادآورده به یک شیوه است؛ معلوم می شود که مسئله، مسئله ایدئولوژیک و فکری نیست بلکه مسئله ساختارهای مادی یک کشور است. ازاین رو عنصر ورود درآمدهای نفتی به اقتصاد ایران در شرایط فعلی را غیر از موارد تاریخی، عنصر مهمی به عنوان یک مانع توسعه نیافتگی می دانم چراکه بنا به ذات خود، تلاطمی ایجاد می کند که با تمام قوا وارد اقتصاد می شود. نفت از بشکه ای ١٥٠ دلار به ٣٠ دلار می رسد و دوباره به ١٥٠ دلار می رسد و ما موفق نشده ایم جلوی ورود این تلاطم به اقتصاد را بگیریم. یکی دیگر از عوامل بی ثباتی در ایران که ممکن است اندکی پیچیده تر باشد، تحولات جمعیتی بوده است. به این عامل که من نقش بسیار مهمی برای آن قائل هستم کمتر توجه شده است. اگر دقت کنیم در دهه ٦٠ به ازای هر سال دو میلیون، یعنی حدود ٢٠ میلیون در ١٠ سال، ثبت تولد داشته ایم. این جمعیت ٢٠ میلیونی در دهه ٦٠ از زمان تولد تا سال ١٤٢٠ و ١٤٤٠ ایران را تحت فشار قرار داده و خواهد داد چراکه هیچ وقت فضا و زیرساخت مناسب و مورد نیاز برای این گروه مهیا نبوده و نیست. این جمعیت وقتی به سن دبستان رسیدند ساختار آموزش وپرورش ایران را به تلاطم کشیدند. وقتی به راهنمایی رسیدند در این مقطع بحران معلم و کلاس پیدا کردیم و بعد که به ١٦سالگی رسیدند جنبش دوم خرداد را پدید آوردند. وقتی این جمعیت به سن ٢٠سالگی و سن اشتغال و ازدواج رسیدند قاعدتا باید سالانه ٩٠٠ هزار تا یک میلیون ازدواج داشته باشیم اما هیچ گاه نتوانستیم بیش از ٧٠٠ هزار ازدواج در سال انجام دهیم و سرانجام این زوج های شکل نگرفته، به شکلی مانند ازدواج سفید بروز می کند. وقتی می خواهیم با ایجاد دانشگاه آزاد، زمان ازدواج را به تأخیر بیندازیم اتفاقات کنترل ناپذیر دیگر رخ می دهد. وقتی این موج به پیش برود در سال های ١٤٢٠ تا ١٤٤٠ ما بحران کفن ودفن هم پیدا خواهیم کرد. این موج جمعیتی با عبور خود در پشت سر مقدمات یک نوع آرامش هم ایجاد می کند که اگر به همراه آن تلاطم ورود درآمد نفتی هم کم شود و به آرامش نسبی در جامعه برسیم از این به بعد شاهد وضعیت باثبات تری در توسعه خواهیم بود. اما برای توسعه به مفهوم رشد متوازن و همگن، باید به ثبات در جامعه و بین طیف های جامعه برسیم. اگر طبقات و گروه های اجتماعی خود را در توسعه ذی نفع نبینند بساط توسعه را در هم می پیچند و رشد اقتصادی را متوقف می کنند. حالا نگاه کنید طبقات محروم در جامعه ایران تقریبا رو به اضمحلال هستند و معتقدم اگر در دو، سه سال آینده قرار باشد رشد اقتصادی اتفاق بیفتد، قطعا با مخالفت طبقات فرودست جامعه مواجه خواهد شد. می توانید این را یک پیش بینی گستاخانه فرض کنید اما اگر احساس مشارکت در برداشت و بهره مندی از محصولی که در نتیجه توسعه به دست می آید در همه گروه های اجتماعی، از طبقه حاکم، که در سال های اخیر شکل گرفته، تا طبقات نقطه مقابل و محروم جامعه، ایجاد نشود، اجازه شکل گیری به آن نمی دهند و بی ثباتی به شکل هایی که تاکنون وجود داشته ادامه خواهد یافت.
چهارشنبه ، ۴آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تین نیوز]
[مشاهده در: www.tinn.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]
-
گوناگون
پربازدیدترینها