محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830142192
زبان فارسی در خراسان بزرگ
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: اشاره: آنچه در پی می آید، بخشهایی از گزارش دکتر عبدالله استاد زبان و ادبیات فارسی و مدیر بخش ایران شناسی دانشگاه ابولیخان قزاقستان در باره وضعیت زبان فارسی در خراسان بزرگ (آسیای مرکزی) است. ما هرچه داشته ایم و داریم از برکت زبان شیرین و ادبیات بی نظیر پارسی است. ادبیات ما از نادرترین ادبیات جهان است که در آن تمام دانشها ـ از فلسفه و حکمت تا تاریخ و فرهنگ ـ به گونه ای هنرمندانه و دلنشین تجلی یافته است. بدین روی، روشن است که بزرگترین سرمایه ملی ما «زبان فارسی» و به دنبال آن «ادبیات فارسی» است. بی تردید برجسته ترین عنصر فرهنگیی که مردم ایران بدان در جهان نام برآورده اند، ادبیات فارسی است. با آنکه در پرتو این زبان و ادبیات، فارسی زبانان جهان به گونه ای وحدت و همدلی دست یافته اند و ما یک زبان واحد داریم، متأسفانه به دلایلی در ادبیات به نحوی از هم گسیختگی ها و جدایی هایی به نظر می رسد که باید مورد توجه و تحقیق، به ویژه در فرهنگستان قرار بگیرد. در جهان امروز که اقوام از پی هویت جویی هستند و می خواهند جای پای خویش را مستحکم تر کنند، ما با یک خطر بسیار جدّی روبرو شده ایم که به ایران تاریخی و فرهنگی و یا سرزمینهایی که به اصطلاح فلات فرهنگی ایران بوده اند و حالا با دلایلی زبان پارسی از آن کشورها رخت بربسته، مربوط است. پیش از همه کشورهای آسیای میانه و قفقاز و شبه قاره هند مورد نظر من است. در زمان شوروی، براثر تقسیم بندهای مصنوعی و به قول استاد بارتلد (خاورشناس بزرگ روس) تقسیم بندی های ناعادلانه و غیرعلمی در جمهوری های ساخته شده صورت گرفت که باعث بیش از پیش محدود شدن میدان فعالیت زبان و ادبیات فارسی در آسیای میانه و قفقاز گردید. به سبب این تقسیم بندی که آن را دبیر اول حزب کمونیست روسیه، زیلنسکی، «تبر تقسیم» نام داده بود و تأکید کرده بود که حزب باید به این موضوع (یعنی تقسیم بندی جمهوری های آسیای میانه) برگردد، ولی پیداست که دیگر برنگشت… کار چنان شد که فارسی زبانان را در شهرهای تاریخی و گهواره تمدن ایرانی و خاستگاه زبان فارسی دری با زبان مادری خود و با فرهنگ خویش بیگانه گردند. سبب اصلی این بود که از امکان و احتمال وحدت و یکپارچه شدن آنان نگران بودند. به همین دلیل از پارسی زبانان آسیای میانه که از مردم بومی بودند، خط فارسی را هم گرفتند و برای جدایی انداختن، نام زبان آن مردم را نیز تغییر دادند. چون حزب کمونیست دشمن دین و آیین مردم بود و در برنامه های حزب سیاست یکسان کردن اقوام شوروی جایگاه برجسته ای داشت، طبیعی است که باید کاری می کردند که مردم زبان و فرهنگ ملی خود را از یاد ببرند و بدبختانه تا جایی هم موفق شدند. براثر کشته شدن هزاران نفر از روشنفکران که در آن روزگار در آن سامان زندگی می کردند و آنها را به اصطلاح «ملا» و یا «دامُلا» می گفتند که مترادف روشنفکر بود، و با در نظرداشت آن مناسبت مغرضانه ای که کمونیست ها نسبت به دین و آیین و سنن مردم داشتند و هر کسی را که با خط فارسی آشنایی داشت متهم به قرآن خوانی و مذهبی بودن می کردند و از پی نابودی چنین افراد بودند، پیداست که امیدی برای رشد فرهنگ ملی و زبان مادری نیز نمانده بود. به همین دلیل سطح سواد جامعه سخت فروکاست و دورشدن از خط و ادبیات فارسی مردم را به سوی انحطاط و نابودی کشاند. چونین بود که ادبیات زمان شوروی، به ویژه تا سالهای شصتم قرن گذشته، بسیار ابتدایی شده بود و اغلب تحت فشار ایدیولوژی کمونیستی شعارپرتایی (شعارپراکنی) می کردند! زبان فارسی نیز بسیار کوچه بازاری شده بود و اگر با وجود همه ناملایمات و تلاشهای دهشت زا در راه نابودی این ملت همچنان زنده مانده است، این همه از برکت آثار گرانسنگ و بی مثل میراث ادبیات فارسی است. به تدریج در شوروی نیز براثر تحولات سیاسی و پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی و آهسته آهسته بالا رفتن سطح زندگی مردم در زمان خروشچف و به خصوص در دوران حکومت بریژنوف، روی آوردن به ریشه ها و حرکت به سوی خودشناسی شروع شد و از برکت آن دگرگونی ها فارسی زبانان آسیای میانه نیز امکان پیدا کردند که تا حدی به سوی خودشناسی ملی روی بیاورند و مسکو را متقاعد سازند که اجازه بدهد در برخی از دانشگاهها خط فارسی را به عنوان «خط نیاکان» بیاموزند. وقتی ادیبان خط پارسی را یاد گرفتند و پارسی خوان شدند، ادبیات نیز تغییر کرد و چهره از دست رفته خود را کم کم دوباره زنده کرد. استاد لایق بزرگترین پدیده همین دوره از ادبیات فارسی ورارود است. شعر مؤمن قناعت، بازار صابر، مستان شیرعلی، قطبی کرام، گل نظر، گلرخسار و شاعران بعد از ایشان در تحول کیفی ادبیات نقش مؤثر داشته است. داستان نویسان خوبی مثل فضل الدین محمدی اُف، استاد کهزاد، ساربان، بهمنیار، سیف رحیم زاد و دیگران محصول همین دوره هستند. ازبکستان و افغانستان در ازبکستان که میلیونها پارسی زبان زندگی می کنند، زبان پارسی مدتهاست به زبان گفتگوی خانوادگی بخش اعظم مردم بدل شده است و تقریباً کاربرد آن چنانی ندارد. صدها مدرسه تاجیکی (فارسی) را بستند و در دانشگاهها تدریس به زبان فارسی تقریباً ممنوع شده است. در ازبکستان کنونی وضع زبان بسیار آشفته و کوچه بازاری شده است. خط رسمی تاجیکستان نیز پس از فروپاشی شوروی هنوز روسی مانده است و امروز هم سرنوشتش در آن سامان نامشخص است. همان اتفاقی که برای زبان نوشتاری در ترکمنستان و ازبکستان و جمهوری آذربایجان افتاد، احتمال دارد در دیگر کشورهای آسیای مرکزی هم تکرار شود. زبان پارسی در افغانستان کنونی (که این کشور نیز از خاستگاه های زبان و ادب پارسی است) حال چندان خوبی ندارد و از سوی قبیله سالاران بارها مورد حمله قرار گرفته است. به گزارش روشنفکران آن کشور چندی است که حمله به زبان فارسی و علیه آنهایی که واژه های دیرینه فارسی را به کار می برند، شروع شده است؛ اما اکنون کار از حذف صد کلمه و هزار کلمه گذشته و یک جریان خاص تلاش دارد تا به دلایل سیاسی، زبان فارسی را از مردم افغانستان بگیرد و زبان پشتو و انگلیسی را جایگزین نماید! بدبختانه این نگرانی بسیار جدّی است و می توان گفت که زبان فارسی در دنیای امروز این وضعیت نگران کننده را دارد و باید در این موردش تدابیر جدّی اندیشیده شود. در شهر آلماتی ـ پایتخت قزاقستان ـ تعدادی فارسی زبان و تعدادی تاجیک و افغانستانی مهاجر و اندکی از ایرانیان هستند. همچنین در استان جنوبی قزاقستان چند مدرسه فارسی برای تاجیکهایی است که سالها در آنجا زندگی می کنند. قزاقستان کشور بسیار پهناوری است. بخشهایی از آن در طول تاریخ جزو ایران بوده است؛ خصوصاً جنوب قزاقستان. شما در فرهنگ و تمدن ایران و یا ادبیات فارسی بارها به نام «طراز» برمی خورید. نام این شهر در اشعار فارسی بسیار ذکر شده است؛ یا «بت قبچاق» که نظامی گنجوی می گوید: «سبک رو چون بت قبچاق من بود». در زبان قزاق ها شمار درخوری واژه ناب فارسی وجود دارد و هزاران نام فارسی. حتی نامهای اسطوره ای ما از قبیل رستم (به شکل رستیم)، اسفندیار (به شکل اسپندیار)، یا «بیژن» که همیشه در بین قزاقها رایج بوده است. در زبانهای منطقه آسیای مرکزی واژه های فراوانی می یابیم که یا ایرانی هستند یا عربی هایی که از طریق زبان فارسی انتشار پیدا کرده اند؛ مثلاً در اینجا نام نمازهای پنج گانه به فارسی است: نماز بامداد، نماز پیشین، نماز دگر، نماز شام و نماز خفتن. حتی در کشورهای آسیای مرکزی نیّت نماز و نماز جنازه را به فارسی می خوانند. در ادبیات اقوام ترک زبان آسیای مرکزی هزاران واژه فارسی می یابیم. مثلاً اگر یک شعر قرون وسطی را به ترکی بخوانید، دهها ترکیب فارسی دارد؛ به ویژه در زبان ازبکی، مثلاً: لیلی سر زلف شانه می کرد مجنون دُر اشک دانه می کرد به زبان ازبکی چنین ترجمه شده است: لَیلی سر زلف شانه ای دور مجنون دُر اشک دانه ای دور یا مثلاً «ای ساربان آهسته ران، کارام جانم می رود» شده: «ای ساربان آهسته یور، کآرام جانم باروی». آموزش زبان فارسی دانشگاههای قزاقستان اغلب خصوصی هستند و دانشجویان بورسیه نمی شوند و پول هنگفتی می پردازند: برای یک سال حدود ۳۰ هزار دلار. اکنون زبان فارسی به عنوان زبان تنها در دو دانشگاه ابولیخان و دانشگاه فارابی تدریس می شود. بعضی دانشجویان هم آن را به عنوان زبان دوم و یا سوم انتخاب می کنند؛ اما غالباً آن را یاد نمی گیرند. اگر بخواهیم به راستی آب رفته را به جوی بازگردانیم و کرسی های ازدست رفته زبان فارسی را احیا کنیم، باید به طور جدی از سوی ایران یاری برسد. عقد قراردادهای علمی و آموزشی متقابل و مبادله استاد و دانشجو از جمله نخستین اقداماتی است که باید صورت پذیرد. آقای دکتر حداد عادل که مدیریت بنیاد سعدی را نیز بر دوش دارند، به این مسائل توجه بیشتری می کنند؛ به شرطی که بنیاد سعدی کاری کند شبیه آنچه انستیتوی گوته در آسیای میانه انجام می دهد. خود شناسی ملّی از شناخت خود شروع می شود. هیچ بی سوادی دنبال این خود شناسی نیست. بزرگانی مثل بوعلی، فردوسی، نظامی، ناصر خسرو، سهروردی و بزرگان دیگر ما دنبال خود شناسی ملی بودند و در این راه کار های عظیمی را به انجام رسانیدند تا ما خود را بیشتر بشناسیم. این موضوع جدّی است.
سه شنبه ، ۳آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]
-
گوناگون
پربازدیدترینها