واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تحصیل در کنار خانواده
در حال حاضر بيش از 5/4 ميليون دانشجو در دانشگاههاي مختلف كشور مشغول تحصيل هستند...
نویسنده : حسن رضايي

در حال حاضر بيش از 5/4 ميليون دانشجو در دانشگاههاي مختلف كشور مشغول تحصيل هستند. يعني چيزي قريب به 5 درصد جمعيت كشور! طبيعتاً برنامهريزي و هدايت صحيح اين حجم از نيروي انساني تحصيلكرده، تأثيرات كوتاهمدت و بلندمدت قابلتوجهي بر سبك زندگي، پيشرفت و كاهش معضلات اجتماعي كشور خواهد داشت. چه اينكه اين افراد طبيعتاً با خانوادههاي زيادي مرتبط هستند و تأثيرات مستقيم و غيرمستقيمي بر آنها خواهند گذاشت. از طرفي نهاد دانشگاه به عنوان يكي از مهمترين نهادهاي موجود در هر اجتماع انساني نقش زيادي در رقم زدن آينده و جهتگيري منفي يا مثبت آن در بلندمدت خواهد داشت. از همين رو رهبر كبير انقلاب اسلامي دانشگاه را مبدأ تمامي تحولات جامعه معرفي كرده و ميفرمايند: «دانشگاه مبدأ همه تحولات است. از دانشگاه، چه دانشگاه علوم قديمه چه دانشگاه علوم جديده، از دانشگاه سعادت يك ملت و در مقابل سعادت، شقاوت يك ملت سرچشمه مىگيرد.» (صحيفه امام(ره)، جلد 8، صفحه 64) حركت به سمت و سوي تحقق دانشگاه اسلامي يكي از مباحث ثابت محافل فكري كشور در چند سال اخير بوده است. يكي از مسائل مهم و كمهزينه در اين مسير تأكيد بر پذيرش بومي دانشجويان در سطح كشور است. مسئلهاي كه به علت اثرات اخلاقي - تربيتي مثبت و فراوان آن ميتواند به عنوان يكي از راهكارهاي غيرمستقيم تحقق دانشگاه اسلامي مطرح باشد. شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز در سند جامع دانشگاه اسلامي به اين اصل مهم در تحقق دانشگاه اسلامي پرداخته است. با اين وجود بحث پيرامون چرايي و چگونگي تحقق اين هدف نيازمند تأملي بيش از اين خواهد بود، اول آنكه پذيرش بومي دانشجو داراي مزاياي چندبعدي خواهد بود. پذيرش بومي دانشجويان ميتواند تا حد زيادي زمينه اجرايي شدن عدالت آموزشي در سطح كشور را فراهم كند و از طرفي زمينه خروج نخبگان استانهاي محروم و هجوم آنها به سمت كلانشهرهاي اصلي كشور را بگيرد. طبيعتاً اختصاص بخش اعظم پذيرش دانشجو در رشتههاي مطرح هر دانشگاه به دانشجويان بومي تأثيري مستقيم بر اين مسئله خواهد گذاشت. بعد ديگر اين سياست آموزشي تقويت ارتباط دانشگاه و خانواده خواهد بود. طبيعتاً تحصيل يك دانشجو در شهر محل زندگي خود ميتواند زمينه ارتباط هرچه بيشتر مديريت آموزشي دانشگاه با خانوادههاي دانشجويان را فراهم كند و تأثير مستقيمي در رفع مشكلات آموزشي، اخلاقي و اجتماعي دانشجويان داشته باشد. اين مسئله علاوه بر آنكه ميتواند موجب ارتقاي سطح علمي و آموزشي دانشجويان شود، تأثيرات مهمي بر زندگي اخلاقي و معنوي دانشجويان خواهد گذاشت. زندگي در خوابگاه دانشجويي اگرچه ميتواند از جهتي تجربه اجتماعي خوبي به حساب آيد با اين وجود داراي آسيبهاي قابل توجهي نيز خواهد بود. چه اينكه محيط آموزشي دانشگاه نيز ميتواند تجربه درك زندگي در يك فضاي اجتماعي جديد را در اختيار دانشجويان بگذارد. بنابراين مزاياي بسيار اقامت در كنار خانواده ميتواند جايگزين مناسبي براي اقامت دانشجويان در فضاي خوابگاههاي دانشجويي باشد. اين مسئله البته براي دانشجويان دختر شكل جديتري به خود خواهد گرفت. چه اينكه بنا بر فرهنگ ايراني-اسلامي كه بنيان آن بر فطرت بشري قرار گرفته است، دختر هرچه در نزديكي خانواده خود تحصيل و فعاليت كند، احساس امنيت و راحتي بيشتري خواهد داشت و طبيعتاً از گزند ناهنجاريهاي اجتماعي دورتر خواهد بود. حجم آسيبهاي فرهنگي ناشي از حاكميت مظاهر زندگي مدرن بر ابعاد مختلف زندگي اجتماعات انساني باعث شده است تا حضور در محفل گرم خانواده بيش از پيش به عنوان يكي از پيشنيازهاي زندگي بدون آسيب در فضاي كنوني مطرح شود. بنابراين حضور دانشجويان در كنار خانواده بيش از آنكه به عنوان يك راهكار تلقي شود، اكنون به عنوان يك نياز و ضرورت مطرح ميشود. اين حضور اما براي هر دو طرف (دانشجو و خانواده) مفيد خواهد بود. زيرا هر دو طرف از مزاياي عاطفي و اقتصادي حضور در كنار يكديگر بهرهمند خواهند شد. فرد دانشجو (اعم از دختر يا پسر) در صورت حضور در كنار خانواده ميتواند علاوه بر بهرهگيري از حضور در محفل گرم خانواده، با بهرهگيري از اوقات فراغت خود و تشريك مساعي با ساير اعضا، زمينه كمك به اقتصاد خانواده را نيز فراهم كند. از طرفي شكلگيري دانشگاه اسلامي نيز علاوه بر ابعاد علمي داراي جهات فرهنگي و اخلاقي خواهد بود. در اين مسير، پذيرش بومي دانشجو به عنوان يك سياست آسان و كمهزينه ميتواند علاوه بر حركت در مسير تحقق عدالت آموزشي، ما را به سمت و سوي ارتقاي توأمان سطح علمي و اخلاقي-تربيتي دانشگاههاي كشور رهنمون كند. مسئلهاي كه ممكن است در اين راستا مطرح شود و اين سياست را مغاير اصل عدالت آموزشي تلقي كند، آن است كه بيشتر دانشگاهها و امكانات آموزشي خوب در سطح شهرهاي مهم كشور متمركز شده است و تأكيد بر پذيرش بومي دانشجو به معناي محروميت دانشجويان ديگر استانها از اين موقعيتهاي بهتر خواهد بود. اين مسئله چندان هم دور از واقعيت نيست، وليكن به دليل عدم اطلاق نميتوان آن را به عنوان دليلي براي رد ديگر منافع و مزاياي پذيرش بومي دانشجو در سطح كشور به حساب آورد. در اين مسير تجهيز دانشگاههاي استانهاي محروم كشور و پذيرش كشوري رشتههاي معدودي كه داراي چنين محدوديتي هستند ميتواند به عنوان راهكار مناسبي براي اين معضل به شمار رود. ديگر مزيت پذيرش بومي دانشجو را ميتوان كاستن از هزينههاي اقتصادي تحصيل دانشجويان به حساب آورد. چه اينكه در صورت عدم توجه به پذيرش بومي دانشجويان، هزينه اقامت در خوابگاههاي دانشجويي در كنار هزينه رفت و آمدهاي چندين ساله به دانشگاه محل تحصيل ميتواند به عنوان بار اقتصادي اضافهاي بر خانوادهها تحميل شود. ختام سخن آنكه تأكيد بر پذيرش بومي، ناحيهاي و منطقهاي دانشجو ميتواند به عنوان سياستي با مزاياي چندبعدي تلقي شود و راهكاري در زمينه كاهش معضلات اخلاقي و اجتماعي موجود در فضاي دانشگاهها به حساب آيد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۲ آذر ۱۳۹۴ - ۱۵:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]