واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: همه می دانند که پیشنهاد تشکیل سازمانی که به اوپک گازی معروف شد یا همان کشورهای صادرکننده گاز، از سوی ایران و مقام معظم رهبری بود ولی هنگامی که این سازمان تشکیل شد، دولت پیش نتوانست هیچ یک از مناصب عالی این سازمان را در اختیار بگیرد. به این معنا که دبیرکلی آن نصیب روس ها شد و دبیرخانه آن نیز در قطر قرار گرفت. در حالی تولید و ظرفیت گاز ایران بسیار بیش از قطر است ولی هنگامی که در آبان ماه سال 1392 و در دولت جدید، اجلاس این سازمان تشکیل شد، نماینده ایران به عنوان دبیرکل انتخاب شد و روز شنبه نیز این انتخاب دوباره تایید شد. اهمیت این انتخاب ها در چیست و چه تاثیری بر قدرت ایران می گذارد؟ برای این منظور باید به اهمیت گاز به عنوان نوع خاصی از منبع انرژی اشاره کنیم. فرق میان دنیای امروز از گذشته، در تنوع منابع انرژی و میزان استفاده از آن است. در گذشته منبع انرژی، قدرت بازوی انسان و استفاده از حیوانات و چوب بود، ولی امروز این منابع انرژی شاید جزو بسیار بسیار کوچکی از انرژی مصرفی جامعه را تامین کند. منبع اصلی زغال سنگ و نفت و گاز یا سوخت های فسیلی و اتم و انرژی های پاک است و مهم ترین آنها اکنون نفت و گاز است که نه تنها برای سوخت استفاده می شود بلکه منبع مناسب برای تولید سایر مواد مثل پلیمرها نیز هست. بنابراین هر کشوری که بر این منابع کنترل داشته باشد واجد قدرت نیز هست. کشورهای نفتی حدود 50 سال پیش سازمان اوپک یا همان کشورهای صادر کننده نفت را تشکیل دادند و یک گام به جلو برداشتند، ولی کشورهای گازی تا دهه گذشته چنین ویژگی ای را پیدا نکرده بودند. این ضعف تا حدی به دلیل تفاوت در ماهیت کالای گاز و نفت است، زیرا مبادله گاز به سهولت مبادله نفت نیست و نمی تواند مثل نفت بازار جهانی داشته باشد. ولی یک برتری مهم برای گاز وجود دارد که آینده آن را بسیار نویدبخش می کند. در واقع افزایش مصرف انرژی، از طریق مصرف بیشتر زغال سنگ و نفت، برای محیط زیست جهانی مشکلات گوناگونی به وجود آورده است، لذا همه کشورها می کوشند که انرژی های پاک تری را جانشین این منابع کنند. انرژی اتم یکی از جایگزین ترین ها است هر چند مشکلات دیگری دارد، انرژی های پاک و سبز نیز هنوز از نظر اقتصادی به صرفه نیستند و در این میان گازِ خالص، پاک ترین انرژی است که مطلوبیت زیادی در بازار انرژی دارد. نکته مهم برای ما این است که ایران به تنهایی حداقل 18 درصد کل منابع گازی جهان را در اختیار دارد و بعد و شاید حتی اندکی بیش از روسیه بیشترین سهم را از منابع گازی در اختیار دارد. ایران و روسیه و قطر جمعا بر بیش از 50درصد منابع گاز دنیا مالکیت دارند. در اهمیت این منابع همین بس که در تعامل میان روسیه و اروپا، روس ها به دلیل داشتن گاز و فروش آن به کشورهای اروپایی همواره در برابر اروپا از یک سپر دفاعی قدرتمند برخوردار بوده اند. بنابراین داشتن منابع گازی فراوان و سپس دیپلماسی موثر و متکی بر حمایت مردم، موجب شده است که ایران یک کشور قدرتمند در عرصه انرژی شود و این قدرت اگر درست به کار گرفته شود، به طور طبیعی منافع آن به سایر مولفه های قدرت نیز سرریز خواهد شد. آمدن رهبران کشورهای گازی از جمله آقای ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه به ایران، به لحاظ سیاسی و دیپلماتیک برای ایران بسیار ارزشمند است و دشمنان ایران را مجبور به تغییر نگاه نسبت به ایران می کند. در کنار همه اینها یک مساله مهم وجود دارد که باید مورد توجه قرار دهیم. برخی ها گمان می کنند چون گاز داریم، پس حق هم داریم که به هر شکلی آن را مصرف کنیم. مصرف ایران در زمینه انرژی نسبت به جمعیت کشور و از آن مهم تر نسبت به سطح تولید اقتصادی ایران بسیار بالاست. در واقع ایران قدرت انرژی خود را به صورت غیرعادیی در حال مصرف و به تعبیر دقیق تر در حال تلف کردن است. مصرف انرژی ایرادی ندارد، ولی وقتی که کشورهای پیشرفته برای تامین نیازهای خود سوخت و گاز کمتری را مصرف می کنند و ما برای تامین نیاز مشابه تا چند برابر آنها گاز مصرف می کنیم، این به معنای آن است که یک جای کار ما ایراد دارد. دبیرکلی کشورهای صادرکننده گاز باید با مسوولیت برای مصرف بهینه گاز همراه باشد. قدرت ایران باید در کاهش مصرف سوخت و نفت و گاز در حدی باشد که به لحاظ اقتصادی قابل توجیه باشد. اگر نتوانیم قدرت مدیریتی و اقتصادی خود را نیز در حد قدرت دیپلماتیک و نیز قدرت خدادادی خود با داشتن منابع نفت و گاز هماهنگ کنیم در این صورت این قدرت دیپلماتیک نیز دیر یا زود زایل خواهد شد. آقای وزیر نفت در این اجلاس و در پاسخ به پرسش خبرنگاری که پرسید میان گاز و نفت کدام را مهم تر می دانید و انتخاب می کنید به درستی پاسخ داد که: عقل را انتخاب می کنیم. این پاسخ دقیق و درست است. اگر در دهه گذشته به جای اتکا به نفت ابتدا به عقل خود متکی می شدیم الان ده ها گام جلوتر بودیم.
دوشنبه ، ۲آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]