واضح آرشیو وب فارسی:ایانا: شهروند| تهران از همان ابتدا بیش از آن که مزایایی برای انتخاب شدن به عنوان یک پایتخت را داشته باشد بیشتر به دلایل سیاسی و جغرافیایی به عنوان پایتخت انتخاب شد. تهران برخلاف دیگر شهرها در کنار آب بنا نشد؛ در جایی بنا شد که از شر مهاجمان گاه و بیگاه در امان باشد. به همین دلیل هم وجود حداقل ١٣ آب انبار بزرگ و معروف در سطح شهر تهران و همچنین وجود حداقل ٨٠ رشته قنات در اطراف و داخل آن بی دلیل نبوده است. با همین نکته کوچک اما مهم می توان دریافت که کار تأمین آب تهران (شرب و حتی صنعتی و کشاورزی) کار چندان آسانی نیستبراساس اخبار منتشر شده، جبهه هوای ال نینو به سمت ایران درحرکت است در شرکت آب منطقه ای تهران برای مدیریت سیلاب های احتمالی چه اقداماتی انجام شده است؟ درحال حاضر که ٥٠ روز از شروع سال آبی جدید می گذرد (این سال از اول مهرماه شروع می شود) ٤٧ میلیمتر بارندگی داشته ایم که نسبت به سال گذشته که بارندگی ٣٧ میلیمتر بود، نشان دهنده وضع بهتری است. اما ما همواره نگران سیلاب های شهر تهران هستیم. مانند سیلاب هایی که طی سال های گذشته در بخش «کن» آمد. با وجود آن که دوره زمانی برگشت سیلاب در خود رودخانه کن کمتر از سیلاب بیست وپنج ساله بود، اما در شاخه کشار دور برگشت سیلاب از برگشت پنجاه ساله هم بیشتر و حدود ٨٢ مترمکعب برثانیه بود. این امر خساراتی به بار آورد و چند قربانی گرفت. در همین زمینه ما همواره با شهرداری تهران برای سیل تهران همکاری داریم. آخرین اقدام ما دراین باره نامه وزیر نیرو برای شهردار تهران و روسای سه قوه بود که در آن درباره سیلاب تهران هشدار داده شده بود. ما تجربیات نامناسبی از سیل های تهران داریم، سال ٦٦ سیلاب دربند را داشتیم. سال ٧٤ سیل کن اتفاق افتاد و سال ٩١سیلاب به متروی اکباتان نفوذ کرد. امسال هم ٢ سیلاب در منطقه کن و پاکدشت خساراتی به بار آورد. این روند نشان می دهد هر موقع بارندگی در ارتفاعات شمال تهران داشته باشیم، خطر سیل در کمین بخش هایی از شهر خواهد بود. در همین زمینه شهرداری تهران مطالعاتی را برای مدیریت آب های سطحی تهران و پهنه بندی سیل انجام داده است. آب منطقه ای تهران نیز درباره مسیل ها و رودخانه های تهران مطالعاتی انجام داده است. ما بستر و حریم رودخانه ها را مشخص کرده ایم و به شهرداری اعلام کردیم. براساس مطالعات انجام شده اگر سیلاب در تهران به وجود بیاید، چه نقاطی از رودخانه ها و سازه هایی که درآنها ساخته شده است را تخریب خواهد کرد. مثلا رودخانه فرحزاد در نقطه ای به اتوبان یا پلی برخورد می کند. آیا این پل قابلیت عبور سیلاب را دارد یا خیر. تمام این موارد بررسی و مستندات آن به شهرداری اعلام شده است. در جلسه مشترک اخیر که با حضور شهردار تهران و وزیر نیرو برگزار شد، قرار شد کمیته هایی که در تفاهمنامه های سال ٨٨ پیش بینی شده، تشکیل شود؛ همچنین شهرداری طی برنامه ای کانال ها را عریض تر کند یا ارتفاع مسیل ها را افزایش دهد. تجمیع آب سیلاب ها یکی از راه های مقابله با خشکسالی است. دراین باره چه فعالیت هایی انجام شده است؟ با توجه به شیب تند زمین در شمال تهران و کوتاه بودن زمان تمرکز سیلاب، نمی توان اقدامات زیادی دراین زمینه انجام داد. بنابراین محلی برای ذخیره سازی آب ها وجود ندارد. ضمنا در بالادست کلانشهرها و شهرهای بزرگ صنعتی ذخیره کردن آن ریسک بزرگی دارد. بنابراین در شمال تهران باید اقدامات آبخیزداری توسط جهاد کشاورزی انجام شود و از سوی دیگر باید آب پاکی که حدود ١٤٠ میلیون متر مکعب از ٨ رودخانه شمال تهران جاری می شود را در سفره های زیرزمینی تهران ذخیره کنیم. زیرا این آب تأمین کننده آب چاه های تهران است. در شرایط معمولی ٣٠ درصد آب شرب تهران ازچاه ها تأمین می شود. اما در شرایط خشکسالی این رقم به ٤٠ درصد هم می رسد. اگر نتوانیم آب سالم کوهستان را در منابع آب شرب تجمیع کنیم، ٣٠ درصد آب آشامیدنی را از دست خواهیم داد. بر همین اساس بیشتر روی آب های شمال تهران برای تغذیه منابع زیرزمینی فکر می کنیم. هر آنچه که به سمت جنوب می رود و از شهر خارج می شود که بیش از ٣٠٠ میلیون مترمکعب آب است، بخشی از آن با اجرای طرح فاضلاب تهران جمع آوری می شود و بخشی حدود ٢٠٠ تا ٢٢٠میلیون مترمکعب آن در طرحی به نام ساماندهی آب های جنوب تهران را جمع می کنیم. با اجرای این طرح فاضلاب رودخانه های شهر تهران را جمع آوری و تصفیه می کنیم و آب پساب سالم را برای بخش های کشاورزی و خدمات و صنعت استفاده خواهیم کرد. اگر سیلابی در تهران اتفاق بیفتد کدام مناطق تهران در معرض خطر بیشتری هستند؟ در قدیم رودخانه های فرحزاد، ولنجک و دارآباد درمسیر خود باغات و اراضی را سیراب می کردند و به سمت دشت ری می رفتند. به دلیل ساخت وسازها و این که بسیاری از رودخانه ها تبدیل به کانال شده مسیرهای تعیین شده در بعضی نقاط جوابگوی عبور سیلاب ها نیست و بر همین اساس خیلی از این کانال ها باید تعریض شود. در مسیر ولنجک رودخانه مقصود بیک، رودخانه شهرزاد و در بخش هایی از سیل برگردان غرب تهران که شامل رودخانه های درکه، فرحزاد و حصارک می شود، این کانال ها مناسب عبور سیل نیست و شهرداری تصمیم دارد با تعریض کانال ها و پل ها این مشکل را برطرف کند. در این زمینه مطالعاتی نیز توسط شهرداری و شرکت آب منطقه ای تهران انجام شده است. وضعیت چاه های غیرمجاز استان تهران چگونه است؟ در سطح استان تهران از اول امسال تابه حال ٦٠٠حلقه چاه غیرمجاز را تعطیل کرده ایم. همچنین در برنامه تعادل بخشی سفره آب های زیرزمینی حدود ٢ هزار حلقه چاه غیرمجاز نیز پلمب خواهد شد. اما در خود شهر تهران ١٠ هزار حلقه چاه دستی وجود دارد که ما آنها را تعطیل نمی کنیم؛ زیرا سبب می شود مردم از آب تصفیه شده برای شست وشوی پارکینگ، آبیاری فضای سبز، استخر و غیره استفاده کنند. بنابراین صرفا در مناطق ٢٢گانه تهران ما به این نوع چاه ها پروانه هم می دهیم. این کار به کاهش مصرف آب تصفیه شده کمک می کند. البته میزان برداشت آب از این چاه های دستی نیز بسیار محدود است. اما خارج از شهر تهران ما به شدت پیگیر تعطیلی چاه های غیرمجاز هستیم. تعدادی چاه در تهران وجود دارد که برای آبیاری فضای سبز و از سوی شهرداری استفاده می شود که در صددیم با همکاری شهرداری تهران آن را با پساب جایگزین کنیم. یعنی پساب تصفیه خانه ها را برای فضای سبز استفاده کنیم و چاه های غیرمجازی که برای آبیاری فضای سبز استفاده می شود را ببندیم یا اگر کیفیت آن مناسب است به مصرف آب شرب برسانیم. با توجه به آن که آب تمام سدهای اطراف تهران برای مصرف شرب تصفیه می شود، درحقیقت آبی برای کشاورزی در زمین های اطراف شهر باقی نمی ماند. در این حالت کشاورزان آب مورد نیاز خود را از کجا تأمین می کنند؟ آیا این روند به اکوسیستم منطقه آسیب نمی رساند؟ در شهر تهران بالغ بر ٨ تا ٨,٥ میلیون نفر و ٥ میلیون نفر در استان ساکن هستند. به این ترتیب حدود ١٣ تا ١٤ میلیون نفر یا به عبارتی ١٦ درصد جمعیت کشور در استان تهران ساکن هستند. ما ناگزیر شدیم برای تأمین آب شرب آب رودخانه ها و سدها را استفاده کنیم که قبلا در کشاورزی کاربرد داشت. هم اکنون بالغ بر ٢٠٠ میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده تهران چه در قالب تصفیه خانه جنوب تهران و چه در قالب چاه های کانال رباط کریم برای کشاورزی به دشت های همجوار منتقل می کنیم. با این روش از فرونشست زمین در دشت ها جلوگیری می کنیم. البته این برنامه را باید حداقل به میزان ٤٠٠ میلیون مترمکعب آب افزایش دهیم. یعنی اگر ٧٠٠ میلیون متر مکعب را از اطراف تهران برای شرب استفاده می کنیم، باید بتوانیم بخشی از آن را پس از مصرف برای کشاورزی و صنعت در قالب طرح تعادل بخشی آب های زیرزمینی به دشت های همجوار برگردانیم. بنابراین سیاست های مربوط به کشاورزی و فعالیت های صنعتی در اطراف تهران بر چه مبنا خواهد بود؟ هم اکنون براساس سیاست های استان، توسعه صنعت و به خصوص کشاورزی در اطراف شهر تهران ممنوع شده است. زیرا آب برای توسعه این مصارف نداریم و باید آب موجود را مدیریت کنیم. در بخش صنعت هم فقط صنایع «های تک» (صنایع پیشرفته) باید در تهران استقرار یابد. این روند چه به لحاظ زیست محیطی وبه لحاظ آب برای تهران مناسب است. از سوی دیگر کشاورزی اطراف تهران هم چه از لحاظ تولید و کشت و چه از لحاظ مصرف آب باید کنترل شده باشد. یعنی ما باید تولید گندم، جو و غلات با این آبی که گران تأمین می شود را بکاهیم. همچنین جهاد کشاورزی باید به سمتی برود که محصولاتی در اطراف تهران تولید شود که ارزش اقتصادی بالا داشته باشند.
یکشنبه ، ۱آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]