واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نظری بر پیشینه ورود مهاجرین افغانستانی به ایران/16
تشکیلات سیاسی مهاجرین در ایران چگونه شکل گرفت
مهاجرین افغانستانی از ابتدای ورود به ایران تشکیلات سیاسی متعددی به وجود آورده و ساختارهای بعضاً محکمی از فعالیتهای سیاسی پایهگذاری کردند.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، در قسمتهای گذشته، به جدایی افغانستان از ایران و آغاز مهاجرت اقوام گوناگون افغانستان از شهرهای مختلف این کشور به ایران و فعالیتهای آنان در زمان ناصرالدین شاه و همچنین 4 دهه گذشته اشاره شد. در این قسمت مؤسسات و تشکیلات سیاسی مهاجرین افغانستانی در شهر مشهد با استفاده از نظرات «علی نجف زاده» محقق ایرانی و نویسنده کتاب «گروههای مهاجر به مشهد از صفویه تاکنون» معرفی خواهند شد. مراکز سیاسی مهاجرین مهاجران افغانستانی از ابتدای ورود به ایران در مشهد تشکیلات سیاسی متعددی به وجود آوردند. آنگونه که نجف زاده ذکر کرده است، بیشتر فعالیتهای سیاسی مهاجرین در همان دهه اول مهاجرت شکل گرفت. یکی از اولین گروههای سیاسی شکل گرفته مهاجرین در مشهد، گروه «مستضعفین» بود، در زندگی نامه شهید «سجادی» در شماره 78 حبل الله درباره تشکیل این گروه آمده است: این جریان توسط «صابری»، «موحدی»، «ناطقی»، «رضایی»، «معینی»، «صالحی»، «اعتمادی» و «مهدوی» به وجود آمد. این گروه از طلاب جوان افغانستانی مقیم مشهد مقدس بودند که بعد از سال 1357خورشیدی گروه مستضعفین را به وجود آوردند و در مشهد 3 منزل در اختیار داشتند. اولین اعلامیه این گروه علیه حکومت کودتا و رژیم متجاوز روس منتشر شد. حزب اسلامی رعد «حزب اسلامی رعد افغانستان» که دفتر مرکزی آن در مشهد بود از قدیمیترین حزبهای سیاسی افغانستان بود که بعدها انشعابات زیادی در این حزب صورت گرفت. عمده فعالیتهای سیاسی این حزب در داخل هرات بود که جنگهای شهری را سازماندهی میکرد و در شهر مشهد نیز به جمعآوری نیرو و فعالیتهای سیاسی، نظامی و فرهنگی مشغول بود. رهبری این حزب را ابتدا «شیخ زاده خزایی قندهاری» بر عهده داشت و به دنبال اختلافاتی که بین حزب صورت گرفت «سعادتملوک تابش» رهبری آن را بر عهده گرفت و با تشکیل «حزب وحدت اسلامی افغانستان» حزب رعد نیز منحل شد. گروه مهاجر گروه «مهاجر» یکی دیگر از گروههایی بود که توسط طلاب دینی که اکثر آنان از مناطق مرکزی افغانستان بودند به وجود آمد، این گروه تحت رهبری جمعی از طلاب مشهد همچون «فیاض»، «نامور»، «سید شیفی» و «فصیحی» شکل گرفت و به چاپ جزواتی در محکومیت کودتای مارکسیستی پرداخت. مجتمع آموزشی پیروان ولایت فقیه «مجمع آموزشی پیروان ولایت فقیه» که به گروه «جندالله» نیز معروف بود در سال 1361خورشیدی توسط «حاج خلیل شیخ زاده»، «سید حبیب علوی» و «رجایی» به وجود آمد و افراد برجسته آن هراتیها و «سید هادی لولنج» بودند و دفتر مرکزی این مجمع در مشهد بود. ادغام احزاب شیعه در حزب وحدت احزاب بزرگ سیاسی افغانستان نیز در مشهد نمایندگی داشتند که بعدها با تشکیل «حزب وحدت اسلامی افغانستان» تمام احزاب شیعه غیر از «حرکت اسلامی افغانستان» با محوریت حزب وحدت فعالیت میکردند. حزب وحدت اسلامی که در برگیرنده تمام جریانات سیاسی-نظامی شیعه بود در تهران هفتهنامه «وحدت» را منتشر میکرد. این حزب بعدها به 2 جناح «مزاری» و «اکبری» تقسیم شد و دفتر مشهد در اختیار جناح اکبری قرار داشت و هفته نامه بیناد وحدت نیز زیر نظر این جناح منتشر میشد. حزب حرکت اسلامی افغانستان حزب حرکت اسلامی افغانستان به رهبری «آیت الله شیخ آصف محسنی» از دیگر احزاب بزرگ سیاسی افغانستان بود که در ایران و به ویژه در مشهد فعالیت گسترده سیاسی و فرهنگی داشت. این حزب در تمام نقاط مهاجرنشین شهر مشهد کانونهای فرهنگی و سیاسی دایر کرده بود و به تربیت نیرو و کادرهای فرهنگی و سیاسی مشغول بود. حزب الله افغانستان «حزب الله افغانستان» نیز از احزابی بود که دفتر مرکزی آن در مشهد بود و در اواخر 1359 خورشیدی در شهر هرات تاسیس شد و مؤسسان این تشکیلات سیاسی-نظامی به سرپرستی مجاهد «قاری احمد علی غور دروازهای» بود. احزاب سیاسی اهل سنت احزاب سیاسی اهل سنت نیز در ایران فعالیت سیاسی گستردهای داشتند که از مهمترین آنها میتوان به فعالیت «حزب جمعیت اسلامی افغانستان» به رهبری «برهان الدین ربانی» اشاره کرد. اکثریت مطلق اعضای این حزب از قوم تاجیک و فارسی زبان بودند و در شهرهای مهاجرنشین از جمله مشهد در سطح گستردهای فعالیت داشتند. «حزب اسلامی افغانستان» به رهبری «گلبدین حکمتیار» از دیگر احزاب اهل سنت بود که در ایران فعالیتی گسترده داشت و طرفداران و اعضای این حزب از قوم پشتون بودند. مجتمع فرهنگی مهاجران مسلمان «مجمع فرهنگی مهاجران مسلمان» از دیگر مراکزی بود که در سال 1361 خورشیدی در مشهد تاسیس شد و بیشتر فعالیت سیاسی و فرهنگی انجام میداد. این تشکل توسط جمعی از معلمان و دانشجویان هرات در گلشهر مشهد با همکاری نهضت اسلامی شکل گرفت، رهبر این گروه «سید محمود اختر»، «معلم ناصری»، «معلم رضا» و «فدای هروی» بودند. منطقه فعالیت فرهنگی این مجمع در گلشهر و «سید نسیم علوی» سخنگوی این مجمع است. در طول 4 دهه گذشته جریانات سیاسی دیگری نیز در ایران و به خصوص شهر مشهد فعالیت داشتند که با تحولات جدید در افغانستان، اکثر تشکلهای سیاسی افغانستان به داخل این کشور منتقل شدند. انتهای پیام/ح
94/08/18 - 12:02
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]