تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1814804735
کنترل مناسک عزاداری،منجر به فروپاشی آن میشود
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۱
سرپرست گروه مطالعات فرهنگی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم عنوان کرد: کنترل و هدایت مناسک عزاداری محرم، توسط نهادهای رسمی، منجر به فروپاشی آن میشود. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه خراسان، در نشست تأثیر تحولات مناسک عزاداری محرم بر هویت شهری در محل پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن، دکتر جبار رحمانی اظهار کرد: در سه دهه اخیر، ساختارهای قدرت و نهادهای رسمی تلاش کرده‌اند تا اجتماعات آیینی و مناسک عزاداری را کنترل و هدایت کنند و الگویی یکسان را به آن تحمیل کنند، اما این مسئله با ذات ودرون این مناسک در تناقض است. وی ادامه داد: مهمترین ویژگی اجتماعات آیینی این است که باید بگذاریم افراد رها باشند و با خلوص نیت در آن حضور پیدا کنند. عزاداری در بطن جامعه کار خود را انجام می‌دهد و علی‌رغم اینکه در تمام دوران، همیشه نیرویی وجود داشته تا این آیین اجتماعی را کنترل کند، این مناسک از این نیرو، همواره در حال گریز بوده است؛ نهاد قدرت و علما و نهاد سیاست، نتوانسته‌اند بر روی آن سیطره پیدا کنند؛ چراکه این مناسک با ذات و یا روح زندگی جمعی مردم، چه در شهر و چه در روستا، پیوند خورده‌است. این استادیار گروه مردم شناسی در تعریف آیین‌های اجتماعی، گفت: ما در ساختارهای زندگی اجتماعی خود، با دو تیپ حیات اجتماعی مواجه هستیم؛ یک تیپ آنجایی است که ما به ساختارهای بنیادین انسانی برمی‌گردیم و همه انسانها برابر می شوند؛ تعلقات عاطفی و معنوی به حداکثر می‌رسد و آدم‌ها برای منافع مادی روزمره و زندگی عقلانی و حساب شده خود نمی‌آیند، بلکه برای نوعی صمیمیت و خلوص می‌آیند، در این حالت سلسله مراتب لغو میشود. در تیپ دیگر،اما با زندگی روزمره مواجه هستیم که در آن منافع مادی را دنبال می‌کنیم، روابط قدرت در آن مهم است و سلسله مراتب وجود دارد. این دو تیپ از ساختار و ضدساختار، در کنارهم زندگی ما را تامین می‌کنند و نمی‌توان در هیچکدام از آنها غرق شد. وی در خصوص آیین‌های عزاداری در ایران، ابراز کرد: آیین‌های عزاداری آنجایی است که تشیع بیش از همه، از آن تغذیه معنوی می‌کند. اشتباهی که ما در ایران داریم این است که سعی می‌کنیم این آیین‌های اجتماعی را بسط دهیم،اما منطق امر قدسی این است که باید محدود باشد. وقتی بیش از حد این امر قدسی را به خورد آدم‌ها بدهیم، از جایی به بعد دچار خودتخریبی می‌شوند. امر قدسی وقتی در دسترس قرار بگیرد و مفهوم عام بگیرد، کم کم خودش را تقدس‌زدایی می‌کند و به یک امر روزمره تبدیل میشود و اگر خیلی روی آن پافشاری کنیم، مورد تمسخر قرار می‌گیرد. دکتر جبار رحمانی در مورد حواشی مناسک عزاداری عنوان کرد: معمولا در نقد و آسیب شناسی عزاداری‌ها سعی می‌کنند تصویر ایده آل، انتزاعی و کلیشه‌ای ارائه دهند و می‌گویند باید فقط دینداری کنید، اما این گونه نیست؛ در عزاداری همه چیز رخ می‌دهد؛ معمولا بعد از عزاداری‌ها افراد دور هم جمع می‌شوند و شوخی و خنده می‌کنند و این دلیل توهین به یک امر قدسی نیست، چون شما قرار نیست دائما در حال عزاداری و اوج شور باشید. شما به یک اوج می رسید، یک تجربه معنوی و دینی و نوعی بشاشیت را به‌دست می‌آورید. وقتی به یک امر بی‌نهایت متصل می‌شوید، هم سبک می‌شوید و هم نگاه فراخ‌تری پیدا می‌کنید و از لحاظ روحی سبک می‌شوید. این عزاداری است که توانسته تمام زندگی اجتماعی ما را دربر بگیرد و حتی لذت و تفریحات ما با آن تعریف میشود. وی با تأکید بر اهمیت مناسک عزاداری، گفت: مناسک عزاداری دو کارکرد خیلی جدی دارد؛ یکی تمایز شیعه از غیر شیعه است و دیگری ایجاد نوعی تمایز داخلی است. وقتی به هیأت یک محله می‌رویم، در واقع درحال ایجاد تمایزی هویتی و تعلقی داخلی هستیم. هر کس به یک هیأت خاصی تعلق دارد. معمولا در تاسوعا عاشورا موج عظیمی از مهاجرت در تمام ایران رخ می‌دهد و افراد به نقطه صفر خود بازمی‌گردند تا نشان دهند که به کجا تعلق دارند. بنابراین، عزاداری را باید خیلی فراتر از یک امر مذهبی ببینید، بحث هویت مذهبی، اجتماعی، فرهنگی و حتی هویت سیاسی شما است. سرپرست گروه مطالعات فرهنگی، از "هیأت" با عنوان پدیده‌ای مدرن یاد کرد و افزود: در 80 سال اخیر، پدیده‌ای به نام هیأت در ایران ظهور پیدا کرده است؛ هیأت دقیقا یک پدیده مدرن است و در ایران مدرن ساخته میشود. قدیمی‌ترین جایی که اسم هیأت را در آن می‌توان پیدا کرد، به سال 1309 در شیراز بازمیگردد. وی ادامه داد: بعد از رسیدن به یک بحران معنوی، دیگر آن اشکال سنتی و نهادینه شده و ثابت مناسک جمعی، کارآمدی کافی نداشت و پدیده مدرنی به نام "هیأت" شکل می‌گیرد که شبکه‌ای از آدم‌ها را به هم متصل می‌کند. "هیأت" لزوما امری محلی نیست و در آن، دیگر افراد ارتباط محله‌ای و خویشاوندی ندارند؛ این صورت‌بندی جدید از روابط گروه‌های آیینی بعدا ممکن است وارد جهان روزمره نیز بشود. "هیأت" عملا ناشی از پویایی فرهنگ شیعی بوده است تا بتواند خود را در شرایط جدید از لحاظ معنوی و هویتی احیا کند. جبار رحمانی با تأکید بر گستردگی فرهنگ شیعی، عنوان کرد: فرهنگ شیعی با تمام گستردگی که دارد، هر چقدر اجازه بدهیم به تکثر برسد و اشکال متنوع در آن بروز پیدا کند، خودش را تعدیل می‌کند. در کوتاه مدت ممکن است افرادی بیایند که آن را به انحراف بکشند، اما این سیستم، خود، آن را پس می‌زند. وی همچنین ابراز کرد: ما در سیستمی اجتماعی زندگی می‌کنیم که هیچ فضای عمومی دیگری نداریم، که در آن جامعه بتواند بروزی این چنینی پیدا کند. همه اقشار جامعه، با تمام ویژگی‌هایشان، در هر سیستم اجتماعی نیاز دارند که در برهه‌ای از زمان، در چنین گردهمایی‌های جمعی حضور پیدا کنند و محرم چنین ویژگی‌ای دارد و از صفر تا صد جامعه باید بتوانند در آن، حضور پیدا کنند. رحمانی ادامه داد: در گذشته کارکرد محرم اینگونه بوده‌است که در آن ارامنه، زرتشتی‌ها و یهودی‌ها نیز حضور پیدا می‌کردند و تمام جامعه به هم پیوند می‌خوردند، زیرا همه آزادانه حق حضور داشته‌اند. این سیستم آنقدر وسیع است که در آن همه آدم‌ها، قابل جذب هستند و این می‌تواند کل جامعه را با همه تکثر، در خود ادغام کند. وقتی سیستم شهری بعضی‌ها را سانسور کند، باعث ایجاد تفرقه خواهد شد. این مردم شناس، هیئات را جزو مناسک مردانه دانست و در مورد مناسک زنانه، این چنین اظهار کرد: در میان زنان چیزی به نام "هیأت" وجود ندارد؛ اجتماع آیینی‌ای که بیش از همه عزاداری زنان را تشکیل می‌دهد، مجالس روضه و سفره‌ها است. سفره ساختاری فوق‌العاده پیچیده دارد که هویت‌های گروهی زنان را بازسازی می‌کند. بخشی از آن که به فضای اندرونی باز می‌گردد، پیوندهای صمیمانه خویشاوندی را نشان می‌دهد. سفره نه فقط ساختار پیشا اسلامی، بلکه ساختار پیشا آریایی دارد و به 3یا 4 هزار سال قبل بازمیگردد. دکتر جبار رحمانی در پایان با تاکید دوباره بر اهمیت این مناسک عزاداری، گفت: این اجتماعات آیینی، چه در شکل مردانه و چه در شکل زنانه، جایی هستند که روح فرهنگ و اجتماعات شیعی را بازتولید می کنند. در دنیای مدرن، این سفره‌ها و این هیأت‌ها آخرین سنگرهای فرهنگ مردمی شیعه است و متاسفانه چیزی که به آن خنجر می‌زند، دوست داخلی است. حقیقت امر این است که اگرچه بعید می‌دانم این دو سنگر فتح شوند، اما تشیع بدون آیین‌های عزاداری نمی‌تواند پابرجا بماند. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]
-
گوناگون
پربازدیدترینها