واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: انديشه خدمت در باور امام خميني (ره)
ابوذر ابراهيمي تركمان
در آموزههاي ديني و اخلاقي ما، مردم در كليت خود داراي جايگاه و ارزش والايي هستند. از منظر اخلاق، مردم عيال خداوندند و نبايد به فراموشي سپرده شوند و از منظر سياسي و اجتماعي پايههاي اصلي حكومت به دوش آنها نهاده شده است و به هر ميزان كه در حكومت نقش آفرين باشند، آن حكومت از استواري و استحكام بيشتري برخوردار است. هرگز نبايد از نظر دور داشت كه هر تلاشي بيآنكه به سعادت مردم بيانجامد نميتواند از مقبوليت اجتماعي برخوردار باشد.
امام خميني (ره) در نهايت محبوبيت خويش كه بياغراق كمتر رهبري در قرن اخير به اين ميزان مورد توجه و اقبال عمومي در جامعه خود قرار داشته است، هرگز در محاسبات خود فارغ از مردم عمل نكرد و با آنكه به مقتضاي اينكه يك رهبر روحاني بودو مشروعيت را از ناحيه خداوند ميدانست. در عين حال مخلوق را در رتبه طولي پس از خالق ميديد و هر گونه خدمت به مخلوقات را عين اطاعت از خالق ميانگاشت و البته چنين ديدگاهي هرگز به نگاه سياستمدارانه براي جلب آراي مردم تبديل نشد و هبچگاه مردم اين احساس را نداشتند كه در باور امام خميني (ره) كمتر از آني هستند كه به زبان او ميآيد.
امام خميني (ره) در انديشه سياسي خود اساس تشكيل حكومت اسلامي را مقدمه براي واجبات ديگري برمي شمارد و در استدلالهاي ايشان در كتاب ارزشمند ولايت فقيه، اين استدلال كه تشكيل حكومت مقدمه انجام واجبات خداوند است، جايگاه ويژهاي دارد.
اين انگاره از حكومت، هرگز تحليلهاي تئوري قدرت در انديشه سياستمداران را برنميتابد، به ويژه آنكه از نگاه يك رهبر مذهبي به اين معني است كه فضاي خدمت به جامعه گستردهتر شود و از مجراي تشكيل حكومت بتوان در گستره جامعه، زمينه خدمات رساني را به عموم و به ويژه آسيب پذيرترين اقشار، فراهم آورد.
امام خميني (ره) بيآنكه خود را نيازمند حفظ پيراموني مردم بداند، انديشه خدمت به آنان را جزو وظيفه خويش تلقي ميكرد و بسيارند نامههاي خصوصي ايشان به ديگران كه متضمن همين معني هستند.
بارها تعبير اينكه «خدمتگزار همه هستم» در كلام ايشان جاري شد و اين نبود جز آنكه ايشان به اين جمله باورداشت، و مردم نيز اين را باورداشتند. برخي از تعابير ايشان را در ذيل ميآوريم تا اين باور را از درون كلمات ايشان بكاويم.
«اميدوارم دعا كنيد كه كوتاهي نكنم»
«من هر جا باشم خدمتگزار همه هستم»
«من به حق، خدمتگزار شما هستم»
«اميد است كه اين آخر عمر در خدمت شما باشم»
«تا نفس ميكشم، خدمت به شما ميكنم»
«من تا آنقدر كه هستم خدمت ميكنم به شما»
از اين نمونهها در كلام ايشان فراوان يافت ميشود. نكته مهم آن است كه اين گفتهها يا نوشته ها، هرگز براي جلب نظر و محور توجه قرار گرفتن ادا نشده است. آنان كه دوران امام خميني (ره) را درك كردهاند به خوبي ميدانند كه اصلاح بين امام خميني (ره) و مردم ، مرهون اصلاح بين او و خدا است كه «من اصلح بينه و بين ا...، اصلح ا... بينه و بين الناس» هركه ميان خويش با خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او با مردم را اصلاح خواهد كرد.
امام خميني (ره) كردههاي خود را هيچ ميپنداشت و هرگز حتي يكبار از او سخني در ستايش خود شنيده نشد و اين واقعا بينظير است.
«من هميشه اين مطلب در ذهنم بوده است كه در مقابل ملت ايران كه الآن همه چيزشان را دارند در راه اسلام ميدهند و در مقابل اين پدرهاي جوان از دست داده من خدمتي نكرده ام» اساسا چنين نگرشي، به جهان بيني امام خميني (ره) بر ميگردد، رمز وراز چنين نگاهي را در شرح ايشان بر چهل حديث ميتوان يافت: «اي مدعي معرفت و جذب سلوك و محبت و فنا، خداوند از لسان پيامبرش فرموده «اوليائي تحت قبائي لايعرفهم غيري» تو اگر از اولياي حق و محبين و مجذوبيني، خداوند ميداند، به مردم اين قدر اظهار مقام و مرتبت مكن و اين قدر قلوب ضعيفه بندگان خدا را از خالق خود به مخلوق متوجه مكن و خانه خدا را غضب ناك مكن»
عارف همه موجودات را در معيت حق ميداند و خود را نميبيند
عالم عشق است هرجا بنگري از پست و بالا
سايه عشقم كه خود پيدا و پنهاني ندارم
هرچه گويد عشق گويد، هرچه سازد عشق سازد
من چه گويم، من چه سازم، من كه فرماني ندارم
كم نبودهاند مسئولين و روسايي كه در جوامع مختلف، براي آنكه خود را مردمي نشان دهند و آراء آينده مردم را از آن خود كنند، سخنان روح نوازي را بر زبان جاري ساختهاند و خواستهاند چنين بنمايانند كه مردم در انديشه آنان از جايگاه ويژهاي برخوردار است. حكومتهاي كمونيستي بيش از ديگران با بهره گيري از شگردهاي تبليغاتي خود را دوستدار مردم نشان دادهاند و همه را رفيق ناميدهاند ولي در نهايت چهره پنهان شده آنان نمايان شده است.
چه آنكه در انديشه آنان حكومت ابزاري براي به قدرت رسيدن بوده است. اما در انديشه امام خميني (ره) حكومت مركب راهواري است كه راكب را به خدمت بر خلق خدا ميرساند.
مقام معظم رهبري بارها در خلال سخنانشان بر اين موضوع تاكيد كردهاند و تا آنجا كه سالي را با نام سال خدمت رساني ناميدهاند و اين نشان از آن دارد كه ايشان نيز بر همين باور و راي هستند.
در انديشه مردمسالاري ديني، حكومت اهداف چهار گانه تامين عدالت ، امنيت،رفاه وتربيت جامعه را دنبال ميكند ودر اين ميان هر تلاشي براي تحقق هريك از اين اهداف تلاش در جهت دستيابي به اهداف حكومت اسلامي و مردمسالاري ديني خواهد بود
خدمت در انديشه امام خميني يعني تحقق يافتن عدالت ،امنيت،رفاه وتربيت وآموزش در جامعه . كه خود در اين راه تا واپسين روزهاي حياتش كوشيد اميد آنكه ما نيز در متحقق ساختن خطوط ترسيم شده از سوي ايشان موفق باشيم
چهارشنبه 8 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 264]