واضح آرشیو وب فارسی:خبر نیوز استان قم: آب از دیرباز مهمترین عامل توسعه در جهان بوده است. انسان ها در دوران اولیه زندگی نزدیک رودخانه ها و منابع آب تجمع می کردند و به فعالیت های کشاورزی می پرداختند.۹۷ درصد منابع آبی غیرقابل استفاده برای کشاورزی بوده و مقدار بسیارمحدودی از آن ها به طور مستقیم از سوی انسان مورداستفاده قرارگرفته است.افزون بر آن، کمی بیش از ۱ /۷۶ درصد از آب های کره زمین به صورت رودخانه های یخی از دسترس خارج شده و آنچه تقریباً باقی مانده در عمق زمین ذخیره شده است. بهره گیری از روش های نوین کشاورزی و استفاده بهینه از آب، عوامل حیاتی برای نیل به هدف تأمین غذای جمعیت درحال افزایش دنیا است. طبق برآورد FAO، در ۳۰ سال آینده مردم جهان نیازمند ۶۰ درصد غذای بیشتر خواهندبود. بخش قابل توجهی از این افزایش تولید، حاصل کشت متراکم (استفاده از زمین کمتر برای تولید بیشتر) که نیازمند آبیاری است، خواهندبود. با این توصیف، دسترسی و رقابت برسر منابع آب یک چالش اساسی در سرراه بشر خواهدبود. بنابراین از هم اکنون قبل از آن که دیر شود باید به فکر چگونگی استفاده بهینه از آب برای تولید موادغذایی بود. اصلاح شیوه تولید در بخش کشاورزی نخستین راه حل در زمینه ارتقای سطح بهره وری آب در مصارف کشاورزی است. با استفاده از بذرهای اصلاح شده، ارتقای کیفیت باروری خاک و بهره گیری از سایر روش های جدید کشاورزی می توان همزمان به افزایش تولید و استفاده بهینه از منابع آب دست یافت. در این میان به کارگیری شیوه های کارآمد آبیاری و بهبود روش ها و استحصال آب از اهمیت بسزایی برخوردار است. بخش کشاورزی با صرف بیش از ۷۰ درصد آب های قابل استحصال، بزرگترین مصرف کننده است. برای تولید محصول، آب قابل توجهی باید صرف شود؛ به طوری که مثلاً تولید یک کیلوگرم برنج نیازمند حدود ۱ تا ۳ مترمکعب آب است. با افزایش جمعیت آب مصرفی بخش کشاورزی نیز افزایش می یابد. نتایج تحقیقات انجام شده توسط فائو در ۹۳ کشور درحال توسعه نشان می دهد ذخیره منابع آبی در این کشورها درحال کاهش است. این درحالی است که امکان جایگزینی این منابع امکانپذیر نیست و ۱۰ کشور در شرایط بحرانی قرار دارند. به این معنی که برای تأمین منابع آب موردنیاز بخش کشاورزی شان نیازمند مصرف حدود ۴۰ درصد کل منابع تجدیدشونده آبی خود هستند. ۸ کشور دیگر با مشکل جدی در تأمین آب مواجه هستند و این کشورها نیز ناچار به تخصیص ۲۰ درصد از مجموع کل منابع تجدیدشونده آبی خود به بخش کشاورزی هستند. اگرچه کشورهای درحال توسعه هم به کشت آبی و هم دیم اهتمام دارند تا بتوانند موادغذایی خود را تأمین کنند، ولی بخش اعظم تولیدات کشاورزی باید از طریق اراضی آبی تأمین گردد. براساس پیش بینی فائو انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ میزان اراضی آبی در کشورهای درحال توسعه تا ۲۰ درصد افزایش یابد. با افزایش تراکم کشت می توان سطح زیرکشت را از ۲۵۰ میلیون هکتار به ۳۲۰ میلیون افزایش داد. تأمین آب لازم برای افزایش سطح مستلزم بهره برداری بهینه از هر قطره آب است. ایران از نظر اقلیم جزو کشورهای نیمه خشک به شمار می رود. با این که صرفه جویی در منابع آب در ایران مطابق استانداردهای جهانی صورت نمی گیرد و از این نظر در سطح پائینی قراردارد، اما همین کمبود منابع آب باعث شده تا کشورمان تاریخ دیرینه ای در مدیریت آب داشته باشد. سد کریت در استان یزد، سد کبار، سد ساوه و انبوه آب انبارها و پل بندها نشان از اهمیت مدیریت منابع آب در گذشته دارد. ۹۴ درصد آب در کشور در بخش کشاورزی، ۴۰ درصد برای آشامیدن و ۲ درصد در صنعت مورد استفاده قرارمی گیرد.در ابتدای قرن اخیر، جمعیت ایران به ۶۵ میلیون نفر رسیده و سهم سرانه هر ایرانی از این منبع طبیعی درحدود ۲۱۵۰ مترمکعب در سال (یک چهارم سرانه جهانی) است. بدیهی است با افزایش جمعیت به ۱۰۰ میلیون نفر در سال ،۱۴۰۰ بخش اعظم استان های کشور در شرایط کم آبی قرار خواهندگرفت. همانطور که گفتیم، در اینجا بحث کمبود آب از نظر آشامیدن نیست بلکه بحران آب بر تولید موادغذایی در کشور هم اثر می گذارد. جمعیت کشور درحال حاضر حدود ۶۵ میلیون نفر است که پیش بینی شده در ۵۰ سال آتی به ۲ برابر یعنی حدود ۱۳۰میلیون نفر برسد. آیا امکان دارد برای حفظ وضع موجود تولیدات کشاورزی به ۲ برابر یعنی ۱۳۰ میلیون تن برسد. اگر توجه کنیم که درحال حاضر برای تولید ۶۵ میلیون تن محصول حدود ۸۵میلیاردمترمکعب آب مصرف می کنیم، به این واقعیت تلخ می رسیم که هرچند زمین کشاورزی به قدر کافی دراختیار داشته باشیم، منابع آب کشور این اجازه را نخواهدداد که ۲ برابر برداشت فعلی را که ۱۷۰ میلیاردمترمکعب آب نیاز دارد، داشته باشیم.
چهارشنبه ، ۱۳آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر نیوز استان قم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]