واضح آرشیو وب فارسی:عقیق: شرحی به عربی به نام «ریاض السالکین» در 54 روضه به عدد ادعیه صحیفه به قلم سید علیخان نگارش یافته است. این شرح، برترین شرحی است که از هر حیث که تاکنون بر صحیفه کامله نوشته شده است.عقیق : صحیفه سجادیه مجموعه ای از دعاها و مناجات امام عارفان حضرت زین العابدین(ع) است که به انجیل اهل بیت، زبور آل محمد(ص) و اخت القرآن معروف است، دعا و نیایش محتوای اصلی آن را تشکیل می دهد که در این کتاب بسیاری از حقایق علوم و معارف اسلامی، نکات تربیتی و اخلاقی و حتی مسائل سیاسی و اجتماعی در قالب دعا بیان شده است، روز دوازدهم محرم بنا به روایتی سالروز شهادت این امام همام ذکر شده است، به همین منظور با گروه شبهه یابی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه درباره دلایل انتساب صحیفه سجادیه به امام سجاد(ع) گفت وگو کردیم که در ادامه می آید: *صحیفه سجادیه چگونه و در چه شرایطی شکل گرفت؟ -از آنجا که زمان امام چهارم شرایط اختناق آمیزی حکمفرما بود، امام بسیاری از اهداف و مقاصد خود را در قالب دعا و مناجات بیان می کرد، مجموعه دعاهای امام سجاد(ع) به نام «صحیفه سجادیه» معروف است که پس از قرآن و نهج البلاغه، بزرگ ترین و مهم ترین گنجینه گرانبهای حقایق و معارف الهی به شمار می رود، به طوری که از ادوار پیشین از طرف دانشمندان برجسته ما «اخت القرآن»؛ «انجیل اهل البیت(ع)» و «زبور آل محمد(ص)» لقب گرفته است. صحیفه سجادیه تنها شامل راز و نیاز با خدا و بیان حاجت در پیشگاه وی نیست، بلکه دریای بیکرانی از علوم و معارف اسلامی است که طی آن مسائل عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و پاره ای از قوانین طبیعی و احکام شرعی در قالب دعا مطرح شده است. پس از قرآن و نهج البلاغه، مهم ترین گنجینه گرانبهای معارف الهی به شمار می رود، به طوری که از از طرف دانشمندان برجسته به زبور آل محمد(ص) لقب گرفته است در سال 1353 هجری قمری مرحوم آیت الله العظمی نجفی مرعشی(ره)، نسخه ای از صحیفه سجادیه را برای علامه معاصر مؤلف تفسیر طنطاوی به «قاهره» فرستاد، وی پس از تشکر از دریافت این هدیه گرانبها و ستایش فراوان از آن در پاسخ چنین نوشت، «این از بدبختی ماست که تاکنون بر این اثر گرانبهای جاوید که از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هر چه در آن می نگرم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از کلام خالق پایین تر می یابم». *در مورد انتساب این صحیفه به امام سجاد(ع) توضیحاتی ارائه می فرمایید؟ -اسناد و انتساب صحیفه کریمه سجادیه به امام سجاد(ع) نزد محققان و علمای بزرگ امامیه مانند نجم الدین، میرداماد، هبة الله، میرسید علی خان، بهاء الدین و... قریب به تواتر است و هیچ شک و تردید در این که کلام امام است نتوان کرد و اولین نسخه از صحیفه سجادیه در دست یحیی بن زید بن علی السجاد(ع) بوده است. فصاحت و بلاغت عالی صحیفه و زبان دعا و حمد خاصی که در آن به کار رفته است، برای کسانی که اهل فن هستند شکی را باقی نمی گذارد که این جملات نورانی از معصوم صادر شده است، همچنین وجود اسناد و اجازه نامه های متعدد که علامه مجلسی به آن ها اشاره کرده است، اطمینان را کامل می کند. *آیا دعاهای امام سجاد(ع) در همین صحیفه سجادیه خلاصه شده است؟ -لازم به ذکر است دعاهای امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه خلاصه نشده بلکه ادعیه دیگری از آن حضرت نقل شده است که توسط عالمان شیعه در قالب مجموعه هایی دیگر گردآوری شده و به نام های؛ «الصحیفه الثانیه»، «الصحیفه الثالثه» و... چاپ شده است.(1) *صحیفه سجادیه از چه جایگاهی برخوردار است؟ -به خاطر اهمیت و اعتبار کم نظیر صحیفه سجادیه، در تاریخ اسلام شرح های بسیاری به زبان عربی و فارسی بر این کتاب نوشته شده است. مرحوم علامه «شیخ آغا بزرگ تهرانی» در کتاب پر ارج «الذریعة» در حدود 50 شرح غیر از ترجمه ها بر صحیفه سجادیه را نام برده است. فصاحت و بلاغت عالی صحیفه و زبان دعا و حمد خاصی که در آن به کار رفته است، برای کسانی که اهل فن هستند شکی را باقی نمی گذارد که این جملات نورانی از معصوم صادر شده است علاوه بر این شرح ها، گروهی از دانشمندان گذشته و معاصر، ترجمه های متعددی بر صحیفه نوشته اند که تعدادی از آن ها در سال های اخیر چاپ و منتشر شده است(2). از آن جمله شرحی به عربی به نام «ریاض السالکین» در 54 روضه به عدد ادعیه صحیفه به قلم توانای صدرالدین علی بن احمد بن محمد معصوم حسینی متوفی 1120 هجری قمری معروف به سید علیخان شارح صحیفه است، این شرح، بزرگ ترین و بهترین شرحی است از هر حیث که تاکنون بر صحیفه کامله نوشته شده است.(3) *به نمونه ای از مسائل سیاسی مطرح شده در صحیفه سجادیه اشاره می کنید؟ -صحیفه سجادیه تنها شامل راز و نیاز و مناجات و عرض حاجت در پیشگاه خدا نیست، بلکه ابعاد سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و عقیدتی نیز دارد، امام سجاد(ع) در ضمن دعاهای خود در چندین مورد، مباحث سیاسی به ویژه مسأله «امامت» و رهبری جامعه اسلامی را مطرح کرده است که به یک نمونه از آن اشاره می کنیم: در دعایی که امام روز عید قربان و روز جمعه می خوانده چنین آمده است: «.... خدایا این مقام (خلافت و رهبری امت اسلامی که اقامه نماز در عید قربان و روز جمعه و ایراد خطبه از شئون آن است) مخصوص جانشینان و برگزیدگان تو، و این پایگاه ها، از آن امنای تو است که آنان را در رتبه والایی قرار داده ای؛ ولی ستمگران (مانند خلفای ستمگر اموی) آن را به زور، غصب و تصاحب کرده اند... تا آنجا که برگزیدگان و خلفای تو مغلوب و مقهور گشته اند، در حالی که می بینی احکام تو تغییر یافته، کتاب تو از صحنه عمل دور افتاده، فرائض و واجبات دستخوش تحریف گشته و سنت پیامبرت متروک گشته است. خدایا دشمنان بندگان برگزیده ات از اولین و آخرین و همچنین اتباع و پیروانشان و همه کسانی را که به کارهای آنان راضی هستند، لعنت کن و از رحمت خود دور ساز». در این دعا امام با صراحت از مسأله امامت و رهبری امت که اختصاص به خاندان پیامبر دارد و غصب شدن آن توسط ستمگران را یاد می کند و بدین ترتیب مشروعیت حکومت بنی امیه را نفی می کند.(4) پی نوشت ها: 1-سیره پیشوایان، ص274، به نقل از الذریعه، شیخ آغا بزرگ تهرانی، ج15، ص19 ـ 21. 2-مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1380ش، ص269 ـ 271. 3-عزیزی، عباس، فضایل و سیره چهارده معصوم در آثار علامه حسن زاده آملی، انتشارات صلاة، 1382ش، ص329 4- سیره پیشوایان، ص274 الی 276. منبع:فارس
سه شنبه ، ۱۲آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عقیق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]