واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا، شرحی جدید بر آثار ابن سینا، حکیم و موسس فلسفه «مشاء»، با عنوان «جوامع علم موسیقی: ریاضیات شفاء» با ترجمه و شرح سید عبدالله انوار، مصحح و نسخه شناس را منتشر کرده است. ابن سینا که از سرآمدان فلسفه اسلامی است، در این رساله خود به شرح و بسط موسیقی پرداخته است. جایگاه علمی و فلسفی ابن سینا افول نمی کند در بخشی از پیشگفتار این کتاب می خوانیم: «فلسفه و حکمت سینوی و بیش از آن طب سینوی و کتاب مستطاب «قانون» به مدت 5 قرن کتاب شاخص علمی در اروپا بوده است که این کتاب و درمان های پزشکی سینوی هنوز هم به طور مستمر در اقصی نقاط جهان از آمریکا تا آسیا مورد توجه و اقبال عمومی است. میراث حکیم هزاره ها؛ اینک بیش از هر زمان دیگری مورد توجه محافل حوزوی و دانشگاهی در ایران و شرق و غرب عالم است. کتاب ها و رساله های او بارها و بارها تجدید چاپ می شوند و تصحیح متون و نسخ خطی آثار شیخ و بازخوانی، نقد، بررسی و شرح و بسط آرای حکمی، فلسفی و طبی اش در مراکز علمی و پژوهشی هنوز هم رونق بسیار دارد. میراث فلسفی جناب بوعلی در هزاره گذشته با همه فراز و نشیب های سیاسی و اجتماعی ایران، هیچ گاه به خاموشی نگراییده است؛ هرچند بی مهری و عداوت های غیر علمی نه تنها آثار ایشان، بلکه میراث بزرگان و نام آوران دیگر را بی نصیب نگذاشته است.» از منظر نگارنده پیشگفتار کتاب حاضر، حکمت سینوی در عبور از تاریخ هزار ساله این کشور و حوزه تمدنی آن، نقشی غیرقابل کتمان داشته و فهم عقلانی مشایی ـ عرفانی شیخ الرئیس با وجود تفاسیر بعضاً متفاوت، موجب گسترش و تثبیت حکمت اسلامی ـ ایرانی شده است. در حوزه های دینی کتاب های بوعلی سینا با احترام و تکریم تدریس شده و صدها و بلکه هزاران نقد و شرح و حاشیه و تعلیقه و... درباره آنها به انجام رسیده است. زبان رسمی جهان اسلام در عصر زندگی ابن سینا، عربی بوده و البته شیخ کتاب هایی ارزنده به لغت پارسی و زبان مادری اش نیز از خود بر جای گذاشته است. علم موسیقی برآمده از کتاب «شفاء» سید عبدالله انوار، کتاب حاضر را در 6 مقاله تصحیح کرده است که هر کدام از مقالات دارای فصل های مجزایی است. این نسخه شناس پیشکسوت در مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «برگردان یکی از کتب «شفا» از زبان عربی به فارسی است. این کتاب که در صفحه عنوان چاپی آن به نام «جوامع علم موسیقی» آمده است و به ظاهر باید این نام از سوی مؤلف آن، حضرت شیخ الرئیس بوعلی سینا بر آن گذارده شده باشد، در مباحث نظری علم موسیقی بحث می نماید و کتاب سوم از فلسفه اوسط «شفا» ست و فلسفه اواسط نیز بحث در ریاضیات، یا به قول طلاب، علم تعلیمی می کند و چنان که به وقت بر خواندن کتاب مشاهده خواهید کرد محتویات آن در شش مقالت آمده است و هر مقالت آن، بر حسب احتواء مطالب تحت خود، دارای فصول مختلف بر حسب شمار است که در بین آنها مقاله پنجم واجد بیشترین فصول، یعنی پنج فصل است و مقالات دوم و چهارم و ششم حاوی کم ترین فصول، یعنی هر مقاله دارای دو فصل می باشد.» انوار در ادامه مقدمه خود از مفقود شدن کتابی با عنوان «لواحق» خبر داده و نوشته است: «متاسفانه حضرت شیخ در برابر همه کتاب های نوشته خود، کتابی به نام «لواحق» داشته اند که امروزه به دست نیست. این کتاب به محاذات سایر کتاب های شیخ قرار داشته و شیخ، همه نوآوری های خود را در هر زمینه ای، در این کتاب می نگاشته اند، حتی نوآوری هایی که در خود کتاب مربوطه نمی نگاشته اند. در موسیقی هم، نوآوری هایی که در کتاب «جوامع علم موسیقی» آنها را نیاورده اند، در پایان آن، به «لواحق» ارجاع داده اند.» مقاله نخست این کتاب، مشتمل بر چهار فصل است. در فصل اول «در رسم و اسباب صوت وحدت (زیری) و ثقل (بمی)» نام دارد. برای فصل دو و سوم ، به ترتیب عناوین «در شناخت ابعاد متفق و ابعاد متنافر»، «در ابعاد متفق به اتفاق اول (اصلی)» انتخاب شده است. خوانندگان در فصل چهارم «در ابعاد متفق به اتفاق دوم (بدلی)» را از نظر می گذرانند. «جمع و تفریق ابعاد» و «تضعیف و تصنف (دو برابر و نیمه کردن ابعاد)» دو فصل مقاله دوم است. علاقه مندان می توانند در ادامه مطالعه این کتاب، مقاله سوم را شامل چهار فصل با موضوعات «جنس و انواع آن»، «در عدد جنس»، «در جنس های قوی» و «گفتار در اجناس ابعاد لینه» را مطالعه کنند. انوار، بخشی از تصحیح خود را در مقاله چهارم و رد دو فصل «جمع» و «در انتقال» قرار داده است و در ادامه پنج فصل را با مباحث مربوط به نغمات، در شمار اصناف و شعر و وزن های آن را ترجمه و پیش روی مخاطبان قرار داده است. این نسخه شناس، بخش پایانی کتاب را مقاله ششم نامگذاری کرده و در آن به بررسی تالیف لحن و آلات موسیقی پرداخته است. «جوامع علم موسیقی: ریاضیات شفاء» در 166 صفحه، شمارگان هزار نسخه، به بهای 10 هزار تومان از سوی بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا منتشر شده است.
شنبه ، ۹آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]