واضح آرشیو وب فارسی:فارس: معاون ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم:
تعزیه قم هنری ریشهدار و عمیق است
معاون هنری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم گفت: تعزیه در قم ریشهای عمیق دارد و از قوت و ظرفیت زیادی برخوردار است.
به گزارش خبرگزاری فارس از قم تعزیه نمایشی است که در زمینه شهادت امام حسین(ع) و مصیبتهای وارد شده به اهل بیت(ع) اجرا میشود، اشعاری در مدح اهل بیت(ع) در تعزیه قرائت میشود که مخاطبان با شنیدن این اشعار و مشاهده تعزیه به یادآوری صحنه عاشورا و کربلا میپردازند و در سوگ اهل بیت(ع) اشک میریزند. تعزیه علاقمندان فراوانی دارد، علاوه بر بزرگسالان، کودکان نیز برای مشاهده نمایش تعزیه مشتاق هستند و بارها به مشاهده تعزیه میپردازند و حتی فیلم آن را نیز برای مشاهده تهیه میکنند، زیرا هر بار برای آنها تازگی دارد. شیعیان و محبان اهل بیت(ع) برای عرض ارادت خود به اهل بیت(ع) تعزیه اجرا میکنند تا با اجرای این نمایش مذهبی و سنتی بتوانند آسانتر مصائب وارد شده به خاندان عصمت و طهارت(ع) را تحمل کنند و تسلی بخش غم و اندوه آنها باشد. کودکان در تعزیه به نقشهایی مانند طفلان مسلم، حضرت رقیه(س) و نوجوانان و جوانان به ایفای نقش حضرت قاسم(ع) و حضرت علی اکبر(ع) و در سن بزرگسالی به شهادتخوانی و مخالفخوانی میپردازند. به منظور آگاهی از وضعیت هنر تعزیه و جایگاه آن در شهر قم و حمایتهای صورت گرفته از آن با وحید فرجی معاون هنری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم به گفتوگو پرداختیم. فرجی در ماههای اخیر به عنوان معاون هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب شده است و پیش از این ریاست حوزه هنری استان قم را به عهده داشته است. فارس: تعزیه چه اهمیت و تاثیری در جامعه دارد؟ تعزیه هنر است؛ یکی از نعمتهای عظیم خداوند بوده که به ما ارزانی داشته نعمت درک و خلق هنر است، با هنر زندگی جلوه زیبا به خود میگیرد، بر همین اساس است که کلام خداوند با ما در قالب هنر و به صورت قرآن که معجزه پیامبر اکرم(ص) است، نازل شده است. تعزیه نیز پیام، درسهای قیام عاشورا و پیامهای اخلاق و مذهبی را در قالب هنر ارائه میکند. دیگر اینکه تعزیه هنر نمایشی است و نمایش با استفاده از تصویر و تقلید وقایع آن دوران را برای مردم عیان میکند تا جلوه بیرونی و مجسم تخیلات را در ذهن خود برای سالها تثبیت کنند، تعزیه نیز تصویری ماندگار از وقایع کربلا و دیگر لحظات تاریخ اسلام برای مخاطبان ایجاد میکند و در بین آن درسهای اخلاقی را در ذهن حک میکند. فارس: مردم در اجرای هنر تعزیه چه نقشی دارند؟ نکته مهم دیگر در اهمیت تعزیه این است که تعزیه هنری آیینی و مردمی است. بشر در هیچ زمان یا مکان از تاریخ حیاتش از آیین جدا نشده است و همیشه خواستههای خود از جهان را در قالب آیینها بروز داده است. آیینها در بسیاری از موارد به صورت خودجوش و توسط مردم برپا میشود و هر گاه که مسیر مردمی و طبیعی خود را دنبال کند، حیات بهتر و زندهتری دارا است، مانند همین مراسم عاشورا و تاسوعا و یا مراسم اربعین در کربلا که اگر یک مقام رسمی بخواهد این مراسم را برپا کند بعید است که آنچنان موفق شود اما ما میبینیم که چگونه این حجم وسیع و منظم مراسم و با صرف هزینهها صورت میگیرد، آنچنان این مراسم مردمی و خودجوش برپا میشود که شاید در هیچ زمانِ دیگر امکانپذیر نباشد. نعمت هنر تعزیه این است که با حرکتی خودجوش و مردمی بسیاری را گرد هم خود جمع کرده و ضمن انتقال ابعاد دین اسلام، فرهنگ و هنر تشیع را قوام میبخشد. اینکه ملتی اینگونه فرهیخته باشند که به عنوان مثال در یک محرم و صفر در سطح وسیعی از کشور اجراهای نمایش هنری، با تکنیک بالا، مخاطبان بسیار و تاثیرگذاری فراوان برپا کند، نشان از اهمیت هنر تعزیه برای ما دارد. فارس: تعزیه در استان قم از چه جایگاهی برخوردار است؟ قم یک استان معمولی نیست، بلکه میتوان گفت استان قم با این حجم از مراکز ملی و بینالمللی که در خود جای داده در اصل پایتخت معنوی و علمی جهان اسلام و تشیع است و آنچه در قم رخ میدهد، تاثیر در بسیاری از نقاط ایران و جهان دارد. زمانی که میخواهیم از هنر تعزیه در قم صحبت کنیم باید در نظر داشته باشیم که قم شرایط مناسبی برای خلق تعزیه را داشته و دارد. مردمان قم که همیشه روحیه انقلابی داشتهاند در سالیان دور آن زمان که طاغوت جلوی تعزیه را میگرفت با توجه به اعتقادات مذهبی و شور حسینی سبب شد تقریبا در تمام روستاها و نیز محلات قم هیئتهای تعزیه بر پا شود و همین امر عاملی بود تا استان قم امروز سرمایههای فراوانی از هنرمندان تعزیه داشته باشد و اکنون میدانیم که این سرمایهها هستند که امروز در هر کوی و محله مجالس تعزیه را بر پا میکنند. در این ایام در هر شهر یا روستا، شاهد نوای اولیا و اشقیاخوانان یا صدای طبل و شیپور تعزیه هستیم که مردم را در عزای حسینبن علی(ع) شرکت دادهاند. این روزها بنرهای مجالس را در بزرگداشت شهدا یا نذر بانیان تعزیه در و دیوار شهر را مزین کردهاند. در مجموع باید بگوییم تعزیه در قم ریشهای عمیق داشته و از قوت و ظرفیت زیادی برخوردار بوده و هست و البته اگر با توجه به مراکزی مانند حوزه علمیه و علمای قم، مراکز علمی، پژوهشی در زمینه احادیث و تاریخ و نیز قوت هنری زیادی که در زمینه نمایش و به ویژه نمایش مذهبی در قم وجود دارد، میتوان امید داشت که با بهره بردن بیشتر از این موهبت شاهد درخشش بیشتر هنر تعزیه در قم باشیم و بتوانیم با اصلاح و تقویت متون تعزیه و تطبیق بیشتر آن با سلیقههای مخاطب امروز ضمن حفظ جنبههای سنتی و خاطرهانگیز آن زمینه را برای جذب و تاثیرگزاری بیشتر مخاطب امروز را فراهم آورند. فارس: در سالهای اخیر شاهد کمرنگ شدن هنر تعزیه هستیم، چرا از تعزیه به درستی حمایت نمیشود؟ از ویژگیهای تعزیه مردمی بودن آن است و آنچه سبب شده در طول این سالیان و با ناملایمات زمانه به حیات خود ادامه دهد، همین است. اگر تعزیه به درستی حمایت نمیشود باید ریشه را در مخاطب و حمایت مردم از آن دانست، زیرا برپا کننده و حمایتکنندگان تعزیه خود مردم هستند. یکی از دلایل حمایت درست نشدن تعزیه میتواند در حمایتهای گاه ناهماهنگ بعضی از نهادها و مراکز رسمی باشد که این هنر را از هنر مردمی به هنر رسمی تبدیل میکنند. به نظر میرسد حامیان باید کمک کنند تا شرایط آشنایی و مشارکت مردم فراهم شود، زیرا توانایی مردمی بسیار بیشتر از تواناییهای رسمی خواهد بود، همانطوری که در استان قم شاهد هستیم مجالسی با همت مردم بر پا میشود، بسیار با دوامتر و منسجمتر است که از جمله آنها میتوان به مجالس جمکرانیها یا مجلس دسته شام غریبان محله عربستان قم یا شاهحمزه و ... اشاره کرد. فارس: علت اینکه تاکنون مکان ثابتی برای اجرای تعزیه در قم تعیین نشده چیست؟ تعزیه هنر میدانی است؛ هر کجا که عدهای امکان اجرا و عدهای امکان مشاهده آن اجرا را پیدا کنند، برپا میشود که شامل میدانگاهی محلی تا داخل حسینیهها است، بنابراین در قید مکان نیست. آنچه تجربه از تاریخ به ما نشان داده، مکان و زمان ثابت و مناسب شرایط جذب مخاطب و تقویت کار را فراهم میآورد. به عنوان مثال در خوانسار از زمانی که محلی برای تعزیه فراهم شده هر ساله در زمان مشخص عده زیادی مردم از سراسر کشور و حتی کشورهای دیگر برای مشاهده تعزیههای خوانسار راهی آنجا میشوند و یا شهر تفرش که تکیههایی مخصوص تعزیه آماده شده است. زمانی که مکان مناسب و دائمی باشد اعلام عمومی آسانتر خواهد شد و این خود به خود فرهنگ جمعی مناسبی را فراهم میآورد. تا به امروز در قم مکان ثابت و مناسب برای تعزیه ساخته یا مشخص نشده و هر هیئت تعزیهخوان یا در تکیه خود مجلس را بر پا میکند با مردمان همان محل یا کسانی که مطلع میشوند و یا فضای بازی را به صورت موقت برای این کار آماده میکنند. این اقدام ضمن هدر دادن بخش زیادی از انرژی و امکانات عادت مشاهده تعزیه ثابت خوب را از مخاطب محروم میکند. ==================== گفتوگو: ایمنالسادات موسوینژاد ==================== انتهای پیام/78003/ن30
94/08/08 - 11:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]