واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: معنای دعوت غرب از ایران در بحران سوریه-جعفر حق پناه* جمهوری اسلامی ایران در حالی برای نخستین بار بدون پیش شرط به مذاکرات صلح سوریه دعوت شده است که برگزاری این مذاکرات با حضور کشورهای مختلف و تأثیرگذار منطقه و ماورای منطقه، امکان مدیریت بحران از طریق برقراری تعامل میان بازیگران با منافع متفاوت را فراهم می کند و منتهی به آن می شود که سازوکارهای حل منازعه، چانه زنی و استفاده از ابزارهای دیپلماسی اولویت می یابد.
با توجه به تصاعد بحران پس از مداخله نظامی روسیه و برقراری موازنه میان نیروهای موافق و مخالف دولت بشار اسد، بحران سوریه به تدریج در وضعیتی قرار گرفته است که همه طرف های درگیر به تدریج گزینه دیپلماسی و تعامل را دارای منفعت نسبی و هزینه کمتری می بینند.پذیرش نقش و نفوذ بی بدیل ایران در مدیریت بحران سوریه را در همین قالب می توان تحلیل کرد. بر همین اساس دولت های محافظه کارعربی و ترکیه به عنوان بازیگران منطقه ای مخالف دولت بشار اسد در کنار دولت ها و قدرت های فرامنطقه ای مانند امریکا، فرانسه و انگلیس به تدریج موضع پیشین خود را در قبال ایران کنار نهادند و پذیرفتند که ایران بخشی از راه حل منازعه است و نه بخشی از مسأله. این در حالی است که حل چالش هسته ای میان ایران و کشورهای بزرگ جهان در به وجود آمدن فضای جدید و استقبال از نقش آفرینی منطقه ای ایران تأثیر بسزایی داشت. حال آنکه ایران نیز بعد از حل مسأله هسته ای، جهت گیری دیپلماسی خود را در مسیر تأثیرگذاری بر ساختار امنیتی پیچیده منطقه قرار داد. ارائه طرح های ابتکاری و نقش آفرینی در قالب دولتی که با طیف های مختلف درگیر بحران سوریه تعامل دارد، نمونه ای از تلاش های تهران برای حل یکی از بحران های مهم منطقه ای است. از این رو دعوت از ایران به مذاکرات سوریه در واقع نتیجه رایزنی های پویای منطقه ای و تداوم دیپلماسی رو به پیش در پرتو توافق هسته ای قلمداد می شود. نکته مهم درباره ورود ایران به مذاکرات حل بحران سوریه آن است که کشورهای طرف مذاکره پیش شرط خاصی را برای مشارکت ایران در این گفت و گوها تعیین نکرده اند که همین مسأله دستاورد مهم دیگری برای مقامات کشورمان تلقی می شود. بر همین مبنا می توان آینده سیاسی بشار اسد را در ایجاد سازوکارهایی که بر اساس آن بتوان خواست اکثریت مردم سوریه را مبنای عمل قرار داد، ترسیم کرد.مهمترین دستاورد کوتاه مدت حضور ایران در مذاکرات حل بحران سوریه، کمک به تخفیف تنش در داخل این کشور و ایجاد چارچوبی برای مردم سوریه و حل مشکلات آوارگان و پناهندگان در این کشور خواهد بود که می تواند اولویت سایر دولت ها و بازیگران نیز قرار گیرد. در صورت موفقیت در این عرصه می توان انتظار داشت که الگوهای تازه ای برای مدیریت سایر بحران های منطقه ای در عراق، یمن و لبنان در دستور کار نهادهای بین المللی قرار گیرد که در همه آنها می توان چنین نقش و کارکردی پیش رو و سازنده برای ایران در نظر گرفت.با توجه به چنین فضایی، سایر دولت های منطقه، فراسوی هیاهو و جنجال های ایران ستیزانه که بعضاً برای مصرف داخلی به وجود می آید، به تدریج موقعیت جدید منطقه ای ایران را به رسمیت خواهند شناخت و طبعاً رفتار مسئولانه و متعهدانه ایران در قبال بحران های منطقه ای می تواند به تنش زدایی و کاهش چالش بازیگران مؤثر در ترتیبات امنیت منطقه ای در آسیای جنوب غربی کمک کند.*کارشناس مسائل منطقه**روزنامه ایران/پنجشنبه هفتم آبان1394
07/08/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]