واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نگاهی به دیروز و امروز ارتش در افغانستان/ بخش دوم
ارتش افغانستان؛ از ساختارسازی ظاهرشاه و حضور زنان تا شرایط فعلی
در طول حکومت 40 ساله ظاهر شاه، تغییراتی در ارتش افغانستان بوجود آمد و کسانی چون «سپهسالار شاه محمود خان»، «ژنرال محمد عارف» و «ژنرال محمد خان» یکی پس از دیگری فرماندهی ارتش را با عنوان وزیر دفاع در اختیار داشتند.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، سرزمینی که امروز افغانستان نامیده میشود کانون دولتی بود که «احمد شاه ابدالی» در سال 1747 میلادی آن را پایه گذاری کرد و اساس ارتش منظم افغانستان در زمان «امیر علی شیر نوایی» به فرماندهی «سپهسالار حسین علی خان» بنیان گذاشته شد. در نخستین قسمت این گزارش، چگونه شکل گیری ارتش نوین افغانستان توسط امیر شیر علی خان و توسعه آن تا زمان «محمد نادر خان»، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. در قسمت دوم و پایانی این گزارش، وضعیت ارتش افغانستان از زمان حکومت «محمد ظاهر شاه» تا دوران فعلی مورد بررسی قرار میگیرد. در طول حکومت 40 ساله ظاهر شاه، تغییراتی در ارتش بوجود آمد و کسانی چون «سپهسالار شاه محمود خان»، «ژنرال محمد عارف» و «ژنرال محمد خان» یکی پس از دیگری فرماندهی ارتش را با عنوان وزیر دفاع در اختیار داشتند. برخی بر این باورند که در زمان ظاهر شاه انتخاب افسران ارتش بر اساس شایستگی نبوده و نگاه قومی و ارتباط با خانواده شاهی در پذیرش افراد تاثیر داشته است. «ژنرال نبی عظیمی» از افسران بلند پایه ارتش افغانستان در خاطرات خود نوشته است: اکثر افسران عالی رتبه ارتش در زمان ظاهر شاه بی سواد و از تخصص بی بهره بودند ولی چون به محمد نادر خان در گرفتن تاج و تخت کمک کرده بودند به رتبههای بلند نظامی نایل شدند. در زمان نخست وزیری «محمد داوود خان» بود که نیروهای چپ و طرفداران شوروی در ارتش افغانستان از نفوذ بسیار بالایی برخوردار شدند و اکثر تسلیحات ارتش در این زمان از شوروی وارد شد که چند سال بعد همین نیروها علیه حکومت کودتا کردند. در سال 1352 خورشیدی بود که «سردار محمد داوود خان» که پسر عموی ظاهر شاه میشد علیه وی کودتای نظامی کرد و به وسیله نیروهای مسلح افغانستان شاه را که در خارج از افغانستان به سر میبرد از قدرت بر کنار کرد. ارتش افغانستان در زمان داوود خان آنگونه که «دولت آبادی» نیز اشاره کرده است کاملاً از هر نظر متفاوت بود، هم از نگاه تسلحیات و امکانات و هم از نگاه سیاسی، چرا که در این دوره پای نیروهای مسلح افغانستان به تدریج به سیاست کشیده شد. فعالیت نیروهای چپ در این دوره به اوج خود رسید و کسانی که در سال 1352 خورشیدی داوود خان را کمک کردند تا حکومت شاهی را ساقط کند، این بار نقشه سرنگونی وی را در سر میپروراندند. سر انجام نیز در 7 اردیبهشت 1357 در یک کودتایی خونین سردار داوود خان و 17 نفر از اعضای خانواده وی در ارگ ریاست جمهوری به قتل رسیدند. با کودتای خونین سال 1357 که «حزب دموکراتیک خلق افغانستان» به رهبری «نور محمد تره کی» به قدرت رسید و چند ماه بعد نیز ارتش شوروی به طرفداری از این حکومت به افغانستان تجاوز کرد و مقاومت مردمی علیه حکومت دست نشانده و متجاوزین روسی آغاز شد. در این زمان تعداد نفرات ارتش تا 150 هزار نفر نیز رسید و امکانات نظامی نیز چند برابر شد. با سقوط دولت «نجیب الله» به عمر حکومت مارکسیستی در افغانستان پایان داده شد و مجاهدین مسلمان قدرت را در افغانستان در دست گرفتند. مجاهدین افغانستان نتوانستند که به توافق واحد برای رسیدن به قدرت برسند و از همان روزهای اولیه جنگ های داخلی توسط این گروه ها آغاز شد و ساختارهای جامعه افغانستان را از هم فروپاشید. ساختار نیروهای مسلح افغانستان همگی نابود شد و قدرت در دست نیروهای قومی قرار گرفت و همین امر نیز باعث بوجود آمدن گروه طالبان در افغانستان شد. در زمان طالبان نیز قدرت نیروهای مسلح در کنترل این افراد و ساختار منظم ارتش هیچگاه شکل نگرفت. ساختار جدید و فعلی ارتش افغانستان با سقوط حکومت طالبان و روی کار آمدن «حامد کرزی» در افغانستان، ارتش ملی این کشور در سال 1382 خورشیدی شکل تازهای به خود گرفت و ساختار جدید ارتش با کمک دولتهای غربی در افغانستان شکل گرفت و تا سال 1390 خورشیدی نفرات ارتش به 190 هزار نفر رسید. در حال حاضر نیز ارتش افغانستان در حال توسعه است و هم اکنون در بیشتر مناطق این کشور نیروهای ارتش به تنهایی با طالبان پیکار میکنند. نیروی هوایی افغانستان نیز در سالهای اخیر تقویت شده است و در حال حاضر بیش از دهها فروند هواپیما جنگی که توسط جامعه جهانی خریداری شده است در اختیار نیروهای مسلح این کشور قرار گرفته و جایگزین هواپیماهای روسی شده است. تشکیلات ارتش ملی بعد از حدود 10 سال یکبار دیگر در سال 1391 خورشیدی توسعه پیدا کرد و در حال حاضر لشکر زمینی ارتش در جلالآباد، هرات، قندهار، پکتیا و بلخاب قرار دارند. در کابل پایتخت افغانستان نیز در حال حاضر فرقه مرکزی 511 و فرقه عملیاتهای خاص مستقر است. در ساختار جدید ارتش افغانستان بر خلاف ساختارهای قبلی آن که سربازی اجباری بود، سربازی داوطلبانه است و عضویت افراد بین 22 تا 35 ساله زن و مرد به صورت داوطلبانه در ارتش پذیرفته میشود و به صورت ماهانه به آنان حقوق داده میشود. در تحولات جدید در ارتش افغانستان میتوان به عضویت زنان در ارتش و پلیس افغانستان اشاره کرد که تا قبل از این حضور زنان در ارتش افغانستان سابقه نداشته است. در حال حاضر زنان در کنار مردان هم در نیروی زمینی و هم در نیروی هوایی ارتش افغانستان خدمت میکنند و تا بالاترین سطح فرماندهای نیز رسیدهاند. در حال حاضر بخش عمدهای از آموزش نیروهای ارتش افغانستان بر عهده نیروهای نظامی خارجی قرار دارد. انتهای پیام/
94/08/06 - 08:43
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]