واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه/ دالغا خاتین اوغلو *شهر مرزی آستارا میان ایران و جمهوری آذربایجان موقعیت بسیار مناسبی در راستای افزایش همکاریهای تجاری-اقتصادی میان دو کشور دارد. حداقل دو پروژه عظیم بینالمللی از همین منطقه در حال اجرایی شدن است، فیبر نوری اپگ و خط آهن کریدور شمال-جنوب.فعلا فیبر نوری اپگ که از آلمان تا خلیج فارس کشیده شده است، بصورت زودهنگام راه اندازی شده و در حال تکمیل است، اما خط آهن کریدور شمال-جنوب در شرق دریای خزر تقریبا تکمیل شده و در غرب آن هنوز با اما و اگرهایی مواجه است. در صورت تکمیل دو پروژه یاد شده، احتمالا چهره اقتصادی-سیاسی منطقه بهکلی عوض خواهد شد و پتانسیل بسیار بالایی برای همکاریهای کشورهای ساحلی خزر تا آسیای شرقی ایجاد خواهد شد. خط لوله گازی آستاراایران و آذربایجان بیش از همهچیز بهعنوان دارنده منابع عظیم نفت و گاز و تجربه اکتشاف، تولید و صادرات آن، در این حوزه میتوانند همکاریهای دوجانبه داشته باشند. مقامات شرکت ملی نفت ایران ماه اکتبر سفری به ایران داشتند و در حوزه اکتشاف دریای خزر تفاهمنامهای امضا کردند.بیژن نامدار زنگنه ۲۲ آبان سال جاری در ترکیب هیاتی بلندپایه به رهبری حسن روحانی رییسجمهوری ایران وارد باکو شد و طی دیداری که با وی داشتیم، بر چند موضوع تکیه داشت که یکی از آنها موضوع ذخیره گاز ایران در جمهوری آذربایجان است.ایران هم اکنون دو مخزن ذخیره سازی طبیعی گاز دارد که سال جاری دو میلیارد متر مکعب به آنها (شوریجه و سراجه) گاز تزریق کرد و در پاییز و زمستان که با کمبود گاز مواجه است، برداشت از این مخازن را آغاز نمود. اما آذربایجان دو مخزن بزرگ ذخیره گاز دارد که پتانسیل ذخیره سازی گاز حدود ۵ میلیارد متر مکعب است که چهل درصد آن بدون مصرف باقی مانده است.هم اکنون ایران و آذربایجان از طریق خط لوله گازی آستارا روزانه ۱٫۲ میلیون متر مکعب عملیات سوآپ (معاوضه) گاز انجام می دهند و از همین خط لوله با تغییرات اندکی می توان گاز ایران را در تابستان به مخازن مخزن قرهباغ و مخزن قالماز آذربایجان منتقل و ذخیره سازی کرد و در فصول سرد سال، دوباره برداشت و از طریق خط لوله آستارا به ایران منتقل کرد.البته از طریق همین مسیر می توان با سرمایه گذاری اندک و کشیدن خط لوله موازی و راه اندازی کمپروسورهایی، گاز مازاد ایران را در آینده تحویل گرفت و همراه با گاز میدان شاه دنیز آذربایجان به اروپا صادر کرد. البته در شرایط تحریم، این موضوع ممکن نخواهد بود.خود ایران در توسعه میدان گازی شاهدنیز آذربایجان یک دهه است که مشارکت دارد. این میدان دارای بیش از یکتریلیون مترمکعب گاز قابل استخراج است که هماکنون از فاز اول آن روزانه ۲۷میلیون مترمکعب گاز و ۵۰ هزار بشکه میعانات گازی استخراج میشود. ایران سهمی ۱۰ درصدی در این پروژه دارد، یعنی باتوجه به اینکه نوع قرارداد «مشارکت در تولید» است، ۱۰ درصد از کل ذخایر این میدان در مالکیت ایران است. فاز دوم این میدان نیز انتظار میرود که تا سال ۲۰۱۹ به بهرهبرداری کامل برسد و سالانه ۱۶ میلیارد مترمکعب گاز تولید کند. با این حساب از فاز اول و دوم شاهدنیز سالانه ۲۵ میلیارد مترمکعب گاز تولید خواهد شد. قرار است کل گاز تولیدی از فاز دوم این میدان به ترکیه و اروپا صادر شود. برای همین منظور یک خط لوله از آذربایجان به گرجستان (کریدور جنوبی)، یک خط لوله از گرجستان به مرزهای غربی ترکیه (خط لوله ترانس آناتولین) و یک خط لوله از ترکیه به اروپا (خط لوله ترانس آذریاتیک) در نظر گرفته شده است. پروژه اپگکابل فیبرنوری پروژه مخابرات دیتا و اینترنت «اپگ» از فرانکفورت آلمان تا جمهوری آذربایجان و ایران و عمان گسترش یافته است، قرار است به هند و کشورهای آسیای شرقی متصل شود.شبکه فیبر نوری انتقال داده اپگ (EPEG) از آلمان تا لهستان و اوکراین و آذربایجان امتداد یافته و از طریق ایران به خلیج فارس و عمان متصل می شود. بخشهایی این پروژه در سال ۲۰۱۲ به بهره برداری رسید. طول این فیبرنوری ۱۰ هزار کیلومتر است که حدود یک سوم آن از خاک ایران می گذرد.این پروژه آلترناتیوی برای کابل نوری کانال سوئز است که تا عربستان و آسیای شرقی کشیده شده است. حدود یک سوم مسیر اپگ، بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر، از خاک ایران می گذرد و ظرفیت این پروژه ۳۲۰۰ گیگابیت بر ثانیه هست که قرار است تا پایان سال ۱۳۹۴ تکمیل شود.ایران هم اکنون ظرفیت حدود ۲۰۰ گیگابیت بر ثانیه این پروژه را بهره برداری می کند و قرار است تا پایان ۱۳۹۳ این رقم به ۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه افزایش یابد.پروژه اپگ می تواند به امتداد فیبر نوری که از کانال سوئژ می گذرد «اِی آی جی» (Europe India Gateway) متصل شود، و بدین ترتیب، عملا ارتباط اینترنتی ایران با هند و آسیای شرقی برقرار خواهد شد که می تواند درآمد هنگفتی برای ایران و دیگر کشورهای مسیر ترانزیت دیتا ایجاد کند.پروژه ای آی جی به طول ۱۵ هزار کیلومتر فیبرنوری زیردریایی است که بریتانیا را به برخی کشورهای اروپایی و از آنجا به لیبی، مصر، عربستان، امارات، عمان و هند متصل می کند. خود ایران می خواهد از ۱۰ درصد ظرفیت اپگ استفاده کند. پروژه کریدور شمال- جنوبموضوع دیگر، پروژه خط آهن شمال جنوب است که بخش شرقی آن (شرق دریای خزر) ماه گذشته افتتاح شد و کشورهای قزاقستان، ترکمنستان را به ایران متصل کرد. بخش جنوب دریای خزر این پروژه که اراضی ایران هست، بصورت نصف و نیمه ساخته شده و قرار است به خط آهن آستارا در مرزهای ایران و آذربایجان متصل شود. راه آهن آستارا در بخش جمهوری آذربایجان تنها با ساخت هشت کیلومتر راه آهن تمکیل خواهد شد و در صورتی که این پروژه راه اندازی شود، عملا دور تا دور دریای خزر از طریق خط آهن به همدیگر متصل خواهد شد و از طرفی کشورهای ساحلی خزر از طریق شبکه خط آهن ایران به خلیج فارس متصل خواهند شد.از طریق خط آهن بخش غربی خزر، سالانه می تواند ۱۰ میلیون تن کالا و سه میلیون نفر مسافر را جابجا کرد و بخش شرقی نیز به همین میزان و حتی بیشتر پتانسیل فعالیت دارد.* تحلیلگر حوزه انرژی و مدیر اخبار ایران در بخش انگلیسی خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان
۴ آبان ۱۳۹۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]