واضح آرشیو وب فارسی:دانا: پژوهشگر هرمزگانی با اشاره به پیشینه مرثیه سرایی در هرمزگان گفت : مرثیه در هرمزگان از عصر صفویه شکل گرفته و ما شاهد شاعران نوحه گویی زیادی در هرمزگان هستیم که البته شاعران مرثیه سرای هرمزگانی که در وادی مرثیه سرایی طبع آزمایی کرده اند.به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ سهراب سعیدی پژوهشگر هرمزگانی در گفتگو با خبرنگار مکران نیوز اظهار کرد : قالب هایی که برای سرایش اشعار نوحه در هرمزگان مورد استفاده بسیاری از شاعران قرار گرفته متنوع است و مرثیه سرایان در قالب و بحرهای متفاوت طبع آزمایی کرده اند که بیشترین اشعار مورد سرایش در قالب های مثنوی، قصیده، مستزاد، ترکیب بند، بحر طویل، ترجیع بند، قطعه و در گاهی مواقع نیمایی است . وی به ویژگی های اشعار نوحه در هرمزگان اشاره کرد و افزود : از ویژگی های مهم اشعار مرثیه در هرمزگان تنوع و گستردگی مضامین است؛ نوحه ها با ویژگی های خود از حیث تقطیع و تلفیق اوزان گوناگون شعر فارسی، با در بر داشتن سادگی لفظ و معنی بسیار نزدیک به زبان محاوره و ملموس بودن است که در میان مردم با استقبال فراوان همراه شد و این خود مسیری بسیار مهم در شکل گرفتن سبکی ادبی در شعر فارسی به نام مرثیه سرایی گشت. سعیدی با بیان اینکه شاعران مرثیه سرای هرمزگان در پایان همه ی قالب های شعری که ذکر آن در بالا رفت تخلص و نام شعری و هنری خود را ذکر می نمایند ولی در شعر فارسی ایران این امر فقط در قالب غزل نمایانگر می شود، به نظر می رسد شاعران از ذکر نام خود در پایان همه ی شعرهایشان چند هدف داشته اند ، تصریح کرد : شاعران در پایان شعر خود از پیامبر و خاندان پاکش درخواست دارند تا واسطه شوند و خداوند از گناه آن ها در گذرند تا در روز قیامت و جهان دیگر در بهشت با امامان محشور شوند و از این رو نام خود را در پایان شعرها آورده اند تا به هنگام خواندن نوحه ها، نوحه خوانان، شاعر آن سروده ها را نیز از دعای خیر خود فراموش ننمایند. وی ادامه داد: شاعر با نوشتن تخلص خود در پایان شعرها جدای از جلوگیری از سرقت ادبی نام خود را در یادها و یادگارها محفوظ بدارند و همین طور چون هیچ کدام از شاعران دیوان مستقلی نداشته اند و اشعار آن ها سینه به سینه و دست به دست می شده با نوشتن نام خود در پایان شعرها، اشعار خود را از دیگران جدا و متمایز می کردند. پژوهشگر هرمزگانی در مورد نحوه ی اجرای نوحه در هرمزگان چنین توضیح داد و بیان داشت :نحوه ی اجرای آن نوحه ها در هرمزگان بدین گونه است که قبل از این که روحانی محل، روضه خوانی را شروع کند چند نفر از ساکنین محل با آهنگی سوزان به نوحه خوانی در رثای یکی از شهدای کربلا می پردازند که به این افراد «ذاکر» گفته می شود به همراه ذاکرها، حضار در مجلس نیز سینه زنی می کنند و ابیاتی از اشعاری را که ذاکرها می خوانند به همراه آنان همخوانی می نمایند و به اصطلاح جوابی می دهند و شیوه ی اجرای این اشعار در نوحه خوانی ها به این گونه است که ذاکرین در صدر مجلس روضه خوانی به دو یا چند گروه تقسیم می شوند و درمقابل هم می نشینند در این هنگام یک نفر نوحه ای را می خواند و بقیه ی ذاکرین در حال سینه زدن هستند و هر جایی که لازم باشد جواب نوحه را می خوانند؛ که گاهی جواب نوحه به صورت یک بیت است که یک مصراع را گروه اول و مصراع دیگر را گروه مقابل جواب می گویند و گاهی نیز دوبیتی است که یک بیت را یک گروه و بیت دیگر را گروه مقابل همخوانی می کنند؛ البته بعضی از نوحه ها جواب سه مصراعی و تک مصراعی نیز دارند. سعیدی اضافه کرد: عزا نیز که معمولا یا به صورت واحد و یا به صورت جوابی است؛ اینگونه است که ذاکران مداح را وسط مجلس قرار می دهند و همه بسته به جمعیت چند یا چندین حلقه دایره مانند منظم تشکیل می دهند و در حالی که بند کمربند همدیگر را گرفته اند با حرکت دادن پا به صورت منظم و یکدست ، یک دست خود را بالا برده و بطوری که صدای واحدی از آن ایجاد شود بر سینه می کوبند اگر شخصی با دیگران هماهنگ نباشد می گویند نوحه و عزا را شکسته است ولی عزار خوانان حرفه ای با صدا و آهنگ نوحه ذاکران را با خود تنظیم و هماهنگ می نمایند. پژوهشگر هرمزگانی در مورد سابقه مرثیه سرایی هرمزگان گفت :سابقه مرثیه سرایی هرمزگان و میناب به دوره ی صفویه و قاجار که نقطه اوج آن است و حکومت پهلوی می رسد در این مدت شاعران بسیاری در این کهن دیار طبع زیبایی خود را در مرثیه سرایی مشکین نموده اند.
پنجشنبه ، ۳۰مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]