واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۹ مهر ۱۳۹۴ (۱۰:۳۳ق.ظ)
يک کارشناس مسائل آفريقا در گفتگو با موج: نيازهاي نظامي عربستان، دليل حضور سودان در يمن است موج - گروه اقتصاد سياسي
تحولات يمن در بيش از 6 ماه گذشته تقريبا به بن بست سياسي رسيده است؛ شرايطي که نه پيشروي نيروهاي ائتلاف نظامي تحت رهبري عربستان را به دنبال دارد و نه از تفوق نيروهاي مردمي و حوثي ها بر متجاوزان خارجي حکايت مي کند. در اين شرايط عربستان پس از تلفات گسترده اي که در يک ماه گذشته از سوي حوثي ها متحمل شد، با مشکل تامين سرباز براي نبرد زميني روبرو شده است. در اين ميان مصر و پاکستان درخواست رياض را براي اعزام پرسنل رد کردند اما کشور سودان به رهبري عمر البشير به اين تقاضا پاسخ مثبت داد و 450 سرباز را در قالب دومين گروه از نيروهاي سوداني به يمن فرستاد.
اين در حالي است که سودان در داخل مشکلات امنيتي بسياري دارد. بر اين اساس براي پاسخ به علل اتخاذ چنين تصميمي در خارطوم، با جعفر قنادباشي، کارشناس مسائل آفريقا و استاد دانشگاه، گفتگويي کرديم که در ادامه مي خوانيد:
چرا دولت سودان به رغم بحران امنيتي در داخل، در راستاي همراهي با عربستان، تاکنون 6 هزار سرباز به يمن فرستاده است و همچنين تصميم دارد اين تعداد به را 10 هزار تن برساند؟
براي پاسخ به اين سوال دو دليل در رابطه با همراهي دولت عمر البشير با عربستان در جنگ يمن مي توان بر شمرد: دليل اول به مسائل سياسي و صبغه اخواني دولت عمر البشير بر مي گردد. در واقع دولت سودان از دو سال قبل که اخوان المسلمين در مصر سقوط کرد، موقعيت خود را در خطر ديد. زيرا از يک طرف با تحرکات مخالفين داخلي براي سرنگوني خود روبرو شد که به دليل جهت گيري هاي اخواني عمر البشير خواهان برکناري او بودند و از طرف ديگر با حمايت عربستان از اين مخالفان در داخل مواجه شد. از اين رو عمر البشير براي تقويت مواضع خود در چرخشي 180 درجه اي، به سمت مخالفان اخوان المسلمين که در راس آنها عربستان قرار دارد، گرايش پيدا کرد. در واقع دولت سودان در نظر داشت تا از اين طريق بتواند ضمن برخورداري از پشتيباني سياسي رياض، مخالفان داخلي خود را نيز سرکوب کند.
دليل دوم گرايش سودان به عربستان در تحولات يمن را بايد در مسائل اقتصادي جستجو کرد. زيرا سودان از زماني که به دو قسمت تقسيم شد و کشور جمهوري سودان جنوبي شکل گرفت، درآمدهايش به حداقل کاهش يافت. زيرا منابع اصلي نفت در سمت جنوبي اين کشور بود در حال حاضر از دسترس خارطوم خارج است. از اين رو عمرالبشير براي رتق و فتق امور دولتش نيازمند کمک هاي خارجي شد. بر اين اساس دولت مذکور تصميم گرفت نقش مصر را در منطقه بازي کند. در اين راستا لازم به ذکر است که مصر تا پيش از اين در جنگ هاي مختلف منطقه و حتي جنگ ايران و عراق، تلاش مي کرد با ارسال سرباز، درآمد کسب کند.
به همين دليل، سودان نيز به تاسي از اين کشور سياست اعزام نيرو براي به دست آوردن درآمد را در پيش گرفت. ضمن آنکه اين طرح با توجه به ضعف ارتش هاي عربي منطقه از لحاظ آموزش نظامي و تعداد نفرات، به نتيجه نيز خواهد رسيد. به خصوص آنکه کشوري همچون سودان با بيش از سي ميليون جمعيت، مشکلي از بعد تامين نيروي نظامي ندارد.
آيا تحولات داخلي يمن و بهره مندي از منافع احتمالي در اين کشور در آينده، بر تصميم عمر البشير براي حضور نظامي گسترده در جنوب شبه قاره عربستان تاثير نگذاشته است؟
در اين رابطه تنها دليلي که مي توان برشمرد، بحث منافع سياسي است. زيرا حزبي در يمن وجود دارد به اسم «اصلاح» که رويکرد اخواني دارد اما در شرايط کنوني با تغيير در سياست هاي خود، نظر عربستان را توانسته است جلب کند به طوري که رياض از حزب اصلاح در يمن حمايت مي کند و تلاش دارد در ميان بازي هاي سياسي اين کشور، اين حزب بر سر کار بيايد. از اين رو سوداني ها با توجه به پوششي که اصلاح در پيش گرفته، در نظر دارند با استفاده از شرايط موجود به برادران اخواني خود در يمن کنند تا تحت حمايت آل سعود تبديل به يک متغير تاثيرگذار شوند. به طور حتم در صورت تحقق چنين نياتي، سودان نيز در يمن از شرايط موجود به نفع خود استفاده خواهد کرد.
آيا اطلاعاتي در مورد ميزان کمک هاي اقتصادي عربستان به سودان در يک سال گذشته وجود دارد؟
کمک هاي اقتصادي عربستان از سال گذشته که سودان روابط خود را با بستن دفاتر فرهنگي ايران در پايتخت اين کشور، به سردترين حالت ممکن درآورد، به خارطوم گسيل شده است. اما به علت علني نبودن اين مساله اطلاعات دقيقي وجود ندارد. با اين همه عمرالبشير اميدوار است با سياست هاي مذکور در آينده نيز از اين کمک ها بازهم منتفع شود.
بر اين اساس شرايط موجود حوزه نفوذ سياست خارجي عربستان را گسترش داده است...
بله همين طور است. با مسائلي که درباره رويکردهاي سودان مطرح شد، در حال حاضر نفوذ عربستان در شمال آفريقا و همچنين سودان گسترش يافته است. ضمن آنکه سياست خارجي خارطوم به نوعي متاثر از جهت گيري ها و چرخش هاي رياض شده است؛ زيرا روابط سودان با ايران به حداقل رسيده، ارتباطاتش با برادران اخواني کاهش يافته و تحرکاتي که در ليبي به نفع اخواني ها داشتند، متوقف شده است.
از اين رو سياست عربستان که به آن سياست «دست چکي» هم مي گويند، به اين معنا که براي پيشبرد هر مساله چک مي کشند، سودان را فعلا به يکي از پيروان سياست خارجي اين کشور مبدل کرده است.
شما در سخنانتان از کلمه «فعلا» استفاده کرديد، بر اين اساس با توجه به پيشينه اخواني سودان اين احتمال وجود دارد که رويکردهاي خارجي خارطوم به زغم نيازمندي هاي اين کشور به حمايت هاي مالي و سياسي عربستان، تغيير کند؟
لازم است اشاره شود که يکي از ويژگي هاي اخوان المسلمين تقيه است. يعني اين حزب در شرايط ويژه در لاک خود فرو مي رود تا شرايط بهبود يابد. در اين بازه زماني دست از مواضعش مي کشد تا بتواند بقا و امنيت خود را تضمين کند. لذا به نظر مي رسد سودان نيز دست به چنين کاري زده باشد. زيرا اخواني ها ماهيتا نمي تواند با وهابيت جمع شوند و مردم سودان هم مانند مردم مصر از وهابيت متنفر هستند.
همچنين اخواني ها در انتخاب شکل حکومت به دو دسته تقسيم مي شوند؛ آنها يا به دنبال دموکراسي هستند و يا خلافت. اما در هر دو دسته با شکل پادشاهي عربستان و وهابيت مخالف اند. به همين جهت خارطوم در شرايط کنوني و صرفا براي گذر از بحران هاي اقتصادي و سياسي داخلي و به نوعي فرافکني، به عربستان متمايل شده باشد.
*حسيني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]