واضح آرشیو وب فارسی:بهاران نیوز: امروزه با توجه به وضعیت پذیرش و نحوه تکمیل ظرفیت دانشگاه ها دیگر غولی به نام کنکور معنا ندارد. هر شخصی بنابر علاقه خود فقط با صرف هزینه می تواند در رشته مورد علاقه خود به تحصیل بپردازد، اما اینکه این پذیرش و نحوه گذران دوره تحصیلی در دوره های دانشگاهی به چه شکلی است و به چه میزان به افزایش علم دانشجویان منجر می شود، جای تامل دارد. باید توجه داشت که شمار دانش آموختگان دانشگاهی بسیاری از کشورها با میزان سرمایه انسانی- علمی رابطه مستقیم دارد. این در حالی است که افزایش شمار دانشجویان کشور ما در سال های اخیر پیامدهایی به دنبال داشته که بیشتر منفی بوده است. از جمله این پیامدها می توان به افت کیفیت آموزش و پژوهش، عدم بهره مندی دانشجویان از توان علمی لازم، کاهش توان رقابت دانشگاه ها در عرصه بین المللی، نبود امکان اشتغال برای دانش آموختگان دانشگاهی و… اشاره کرد. در زمینه کم و کیف آموزش در دوره های تحصیلات تکمیلی کشور با غلامرضا ظریفیان، معاون دانشجویی وزارت علوم در دولت اصلاحات به گفت وگو پرداختیم که در ادامه می خوانید: وضعیت دانشگاه ها را از لحاظ کمی و کیفی پذیرش دانشجو چگونه ارزیابی می کنید؟ دانشگاه های کشور از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ تا قبل از آغاز به کار دولت های نهم و دهم از لحاظ کمی و کیفی با رشد متوازن همراه بوده است. باید توجه داشت که قبل از انقلاب زمینه تحصیل در بسیاری از دوره های تحصیلات تکمیلی در کشور وجود نداشت، اما بعد از پیروزی انقلاب تا دوره اصلاحات با توسعه دانشگاه ها در مناطق محروم شاهد ارتقای روند کیفی رو به رشد در دانشگاه ها بودیم که در این مدت جمعیت ۱۷۰ دانشگاه به ۲ میلیون افزایش یافت و دانشگاه ها نیز از ۲۵ واحد به ۶۰ واحد گسترش پیدا کردند. در آن دوران علاوه بر دانشگاه های رسمی و دولتی شاهد تاسیس دانشگاه های دیگر همچون پیام نور، دانشگاه علمی کاربردی و دانشگاه فنی و حرفه ای بودیم که این اقدام دانشگاه های ایران را چند بعدی کرد. از نتایج این اقدام می توان به افزایش فضای مجازی دانش آموختگی اشاره کرد که در آن دوران رشد کمی و کیفی را به همراه داشت و حتی در دوره جنگ تحمیلی و اصلاحات نیز دانشگاه ها با رشد متوازن به فعالیت می پرداختند. با توجه به جامعه جوان کشور توجه به دانش پژوهی یک مبحث جدی است و در این زمینه نیز دانشگاه ها نقش موثری در توسعه کشور در دوران جنگ و بعد از آن ایفا کردند. در دوران سازندگی نیز نقش دانشگاه ها در بازسازی کشور و گسترش مرزهای دانش با اقدامات مناسب روبه رو بود. هم اکنون نیاز دانشگاه های کشور چیست؟ به دلیل گسترش کمی و کیفی دانشگاه ها باید به سمتی حرکت کرد تا زمینه اشتغال و سرمایه گذاری مهیا شود. باید جمعیت ۲ میلیون دانشجو را به سمت کیفی سازی سوق داد تا به این ترتیب توسعه دانشگاه با صنعت، پیوند برقرار کند. توسعه پایدار منوط به تحقق توسعه ملی و توسعه علمی است و برای تحقق این مهم باید از دانشگاه آغاز کرد. در دولت های نهم و دهم چه تصمیماتی اتخاذ شد که نارسایی هایی در امر آموزش را به همراه داشت؟ در دولت قبل شاهد رشد سرطانی و بی قواره دانشگاه ها بودیم و این رشد فقط از لحاظ توسعه کمی بود که در نتیجه در مدت چهار سال تعداد دانشجویان از دو میلیون نفر به چهار میلیون و پانصد نفر افزایش یافت و به دنبال آن دوره های تحصیلات تکمیلی به شکل بی رویه توسعه پیدا کرد. در زمینه جذب اساتید نیز باید گفت که بسیاری از آنها مورد بی مهری قرار گرفتند و برخی دیگر نیز بازنشسته شدند. در دولت های نهم و دهم شاهد رشد نامتوازن و گسترش کمی دانشگاه ها بودیم. برای مثال ۶۰ دانشگاه از ابتدای تاسیس دانشگاه تهران تا اواخر دولت اصلاحات آغاز به کار کرد که نشان دهنده رشد منطقی است اما در دولت قبل تعداد دانشگاه های دولتی ۲ برابر شد. در زمینه دانشگاه های غیرانتفاعی نیز شاهد رشد سرطانی بودیم که نتیجه این اقدامات نسنجیده هم اکنون کمبود دانشجو و صندلی های خالی دانشگاه است. در دولت گذشته شاهد گسترش دانشگاه پیام نور و تشکیل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری در این دانشگاه به دلیل رقابت با دانشگاه آزاد بودیم که این اقدامات نه تنها برای وزارت علوم و سیستم آموزش کشور ثمربخش نبود بلکه زمینه ساز مشکلات عدیده ای نیز شده است. این در حالی است که قبل از روی کار آمدن دولت های نهم و دهم دانشگاه های کشور با ۶۰ هزار استاد و بیش از نیم میلیون دانشجو به فعالیت می پرداختند که بخش عمده ای از دانشجویان نیز به سهولت در دانشگاه های مطرح دنیا جذب می شدند اما در دولت گذشته گسترش نامتعارف دانشگاه ها با مشکلات اساسی همراه بود که یکی از آنها تنزل بار علمی دانشگاه ها بوده است. در زمینه آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی چه شکاف ها و مشکلاتی وجود دارد؟ دوره های تحصیلات تکمیلی باید با استفاده از اساتید مجرب با صلاحیت آموزش داده شود. با توجه به اینکه تعداد دانشجویان افزایش یافت به نسبت باید زمینه ارائه پایان نامه های باکیفیت نیز افزایش یابد. در مجموع به دلیل وجود بودجه نامتناسب امکان گسترش کیفی این گروه ها اندک است و با آموزش نامتوازن روبه رو هستیم. در واقع مهم ترین هدف آموزش، رسیدگی به دغدغه ارتقای کیفیت آموزش در آموزش عالی کشور است و برقراری این امر در شرایط کنونی دانشگاه ها دشوار است. دلیل این مسأله این است که این نارسایی رشد نامتوازن دانشگاه ها را با مشکل روبه رو کرده است. مقارن با عدم توجه به مسأله کیفیت آموزش و ارتقای آن در دانشگاه های کشور، فارغ التحصیلان نیز با مشکل کارآمدی و چگونگی پیوند با بازار کار روبه رو می شوند. از سوی دیگر شاهد رشد بی رویه جذب دانشجو در دوره های تکمیلی هستیم که این امر نیازمند برنامه ریزی جدی است تا بتوان مسیر سیطره کمیت را با اهداف مشخص همچون کیفیت بخشی در آموزش دوره های مختلف دانشگاه راه اندازی کرد. یکی از سیاست های مورد توجه وزارت علوم تجمیع بخشی از دانشگاه هاست و به این ترتیب در بخش دانشگاه های غیردولتی نیز باید چنین سیاستی اعمال شود و دولت نیز با اختصاص امکانات و تسهیلات بتواند با یک اقدام جدید عزمی جدی را در زمینه ارتقای کیفیت آموزش برقرار کند. با اتخاذ این سیاست دانشگاه هایی که با بحران دانشجو مواجه شده اند می توانند یک مجموعه کارآمد، کوچک و چابک را راه اندازی کنند. +آرمان
سه شنبه ، ۲۸مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بهاران نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]