واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه شهروند: شهرام اقبال زاده نویسنده ودبیر نشر قطره، محراب قلم و به نگار پس از پیشنهاد تولیدکنندگان داخلی مبنی بر افزایش تعرفه واردات کاغذ و اعلام نظر برخی ناشران مبنی بر اینکه در چنین شرایطی آنها مجبور ند به سمت انتشار الکترونیکی کتاب بروند، سوال های زیادی قابل طرح هستند. یکی از این سوالات آن است که آیا اساسا کتاب های الکترونیکی می توانند جای کتاب های کاغذی را بگیرند؟ چرخش های فرهنگی یک شبه نمی توانند اتفاق بیفتد. در وانفسایی که توزیع و فروش کتاب با آن مواجه است، اگر کتاب های کاغذی از عرصه خارج شوند آن هم در شرایطی که هنوز فرهنگ خواندن کتاب الکترونیکی یا ایبوک آن هم در قلمرو ادبیات کودک جا نیفتاده، مسائل بغرنج دیگری پدیدار خواهند شد. کافی است در یک فرآیند آمارگیری به این اصل برسیم که مراجعه به کتاب در دنیای مجازی، در کمترین میزان قرار دارد. مهم ترین مسأله دقیقا همین موضوع است. سوال اینجاست که اگر به صورت ناگهانی با چنین چرخشی مواجه شویم، چه ضربه ای به کتابخوانی وارد خواهد شد؟ در تمام دنیا کتاب کاغذی و ایبوک مکمل هم هستند نه ضد هم، بنابراین نمی توانند جایگزین یکدیگر باشند چراکه هر کدام شان کارکرد خود را دارند. فرهنگ استفاده از کتاب کاغذی (البته با پذیرش این موضوع که کتابخانه های عمومی در ایران بسیار کم رونق هستند) در ایران رواج چندانی ندارد، با این وجود می توان حدس زد، جایگزین کتاب کاغذی با کتاب های ایبوک، میزان کتابخوانی را از آنچه امروز در جامعه وجود دارد کمتر هم خواهد کرد. این چرخش یک کار صرفا فرهنگی نیست، بنابراین باید از منظر فرهنگی و تاریخی هم مورد مطالعه قرار بگیرد. از نظر من و دیگر همکارانی که کارشناس کتاب کودک هستند، چنین جایگزینی یک فاجعه در حوزه کتاب کودک به حساب می آید. باید فکر دیگری کرد. بسیاری از ناشران معتقدند کیفیت کاغذ داخلی خیلی بد است. دلیل این مسأله را می توان در سخت افزار تهیه کاغذ جست وجو کرد. با این توضیح که ممکن است دستگاه های تولیدکننده کاغذ داخلی، دستگاه های فرسوده و قدیمی هستند. از سوی دیگر ممکن است کیفیت مواد اولیه چندان مناسب نباشد و ... باید این مسأله را حل کرد. وگرنه به گمان من همه ناشران علاقه مند هستند از تولید ملی حمایت کنند. با این وجود ناشر حاضر نیست کتاب را با کیفیت پایین به دست مخاطب برساند چراکه می داند چنین کاری به سهم خود به اقبال مخاطبان کتاب صدمه خواهد زد. سوال مهم این است که راه جایگزین چیست؟ باید درباره این موضوع فکر کنیم. کسانی که پیشنهاد افزایش تعرفه واردات کاغذ را داده اند، آیا به این موضوع هم فکر کرده اند به چه قیمتی باید از تولیدات داخلی حمایت کرد؟ در این بین ناشر و مصرف کننده ممکن است متضرر شوند. این تصمیم از آن دست اقداماتی است که به صورت آنی پیشنهاد شده و باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد. متاسفانه در شرایط کنونی ما برای هیچ یک از سیاست های مان راهبرد روشنی نداریم، بنابراین تصمیم ها از بالا و بدون مشورت، خردجمعی و بدون توجه به کسانی که درگیر این تصمیم هستند، گرفته می شود. امروز نهاد اتحادیه ناشران، انجمن ناشران کودک و نوجوان و نهادهای مدنی مانند انجمن نویسندگان، شورای کتاب کودک و ... را داریم که به لحاظ کیفی نظرات قابل تاملی دارند. باید از این افراد نظرخواهی شود. مسائلی از این دست به نوع تصمیم گیری مربوط است. کلیت مسأله مطروحه قابل تایید است اما سیاستی که به منظور رسیدن به هدف اتخاذ شده قابل دفاع نیست. جایگزینی کاغذ داخلی با کاغذ خارجی باید مورد توجه قرار بگیرد اما مسأله بر سر چگونگی آن است. اینکه کتاب ارزان به دست مخاطب برسد، اتفاق خوبی است اما در این بین کیفیت نباید فدا شود. مردم نباید پول شان را دور بریزند. در حوزه کودک و نوجوان که جلوه بصری و کیفیت کار باید بسیار بیش از حد معمول باشد، این مسأله حساس تر هم خواهد شد. امیدوارم مسئولان مربوطه به فکر این باشند که از چه راهی می شود کیفیت کاغذ داخلی را بالا ببرند و نه اینکه به هر قیمتی بخواهند از تولید داخلی حمایت کنند.
سه شنبه ، ۲۸مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه شهروند]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]