واضح آرشیو وب فارسی:شفقنا: شفقنا- سیمون هندرسون از مدیران ارشد و روزنامه نگاران کهنه کار آمریکایی روز گذشته در گزارش تحلیلی در موسسه واشنگتن از رقابت در درون خاندان آل سعود رونمایی کرد. محمدحسین باقی در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: او در این گزارش می نویسد: از ماه ژانویه که ملک عبدالله درگذشت و ملک سلمان جانشین او شد رهبری عربستان با بحران و مشکلات بی شمار دست به گریبان شده است. ملک سلمان به جای پرداختن به مشکلات در اولین گام فرزند ۲۹ ساله خود محمد را به وزارت دفاع رساند. جایگاه محمد بن سلمان سه ماه بعد مستحکم تر شد آنگاه که پادشاه او را به عنوان معاون ولیعهد برگزید. وارث اسمی تاج و تخت برادرزاده سلمان یعنی ولیعهد و وزیر کشور محمد بن نایف است که ۵۶ ساله است. اما محمد به پادشاه نزدیک تر است و این تصور در میان بسیاری از اعضای خاندان سلطنت وجود دارد که او جانشین واقعی پادشاه است. تنش های متعاقب این وضعیت باعث نگرانی خاندان سلطنت و افکار عمومی شده است؛ احساسی که با نگرانی در مورد هزینه های جنگ یمن و کاهش قیمت نفت بدتر شد که هر دو باعث کاهش درآمدهای دولت و گرفتاری های مالی اش شده است. اینکه این تنش ها چگونه حل و فصل شود محل گمانه زنی است. محمد بن نایف به دلیل همکاری هایش در زمینه مبارزه با تروریسم مطلوب واشنگتن و فردی کم سخن است اما محمد بن سلمان که چندی پیش به روسیه رفت تا با پوتین در مورد اسد و احتمالا قیمت نفت مذاکره کند فردی است که به خود بسیار مطمئن است. اگرچه او ظاهرا به پسرعموی خود احترام می گذارد اما محمد بن سلمان به نوعی دست به تحقیر می زند (مثلا، تصویری رسمی از دیداری که محمد بن نایف در هنگام فاجعه منا در مکه بود نشان داد که محمد بن سلمان مجلات را هم می خواند). افزون بر این، به گردش در آمدن دو نامه از شاهزاده گمنام سعودی که از خاندان سلطنت خواسته بود علیه ملک سلمان دست به کودتا بزنند و در عین حال اشاره کرده بود که سیاست های محمد بن سلمان باعث شده کشور به سمت فاجعه اقتصادی، سیاسی و نظامی برود هم مواردی قابل ذکر هستند. این شاهزاده گمنام که هویتش محل گمانه زنی های بسیار شده است می تواند باعث تشکیل جبهه ای برای سایر اعضای خاندان سلطنت شود. در یکی از این نامه ها، شاهزاده گمنام گفته بود بهتر است برادر تنی پادشاه « احمد» به تاج و تخت برسد هرچند صلاحیتش کم است. احمد ظاهرا فردی بی عرضه و بی حاشیه است که نقش ولایتعهدی را به ملک عبدالله و ملک سلمان واگذار کرد. مولفه دیگر بحران در این کشور سلامت پادشاه است. در سن ۷۹ سالگی سلمان از بیماری های بسیاری رنج می برد و وضعیت جسمانی اش هم بدتر شده است. این مساله ای است که – هرچند نه به صورت آشکار- از سوی بسیاری از غربی ها تایید شده است. گفته می شود او روزهای خوب و بد دارد؛ کلامش دائم قطع می شود و «تپق» می زند و دیوان سلطنتی فردی را تعیین کرده که هنگام صحبت پادشاه، سخنان قطعه قطعه شده او را درست کرده و به طرف مقابل انتقال می دهد. در واقع، این فرد مفسر سخنان پادشاه است. در پرتو این واقعیات، چند سناریو محتمل است: ۱ – ملک سلمان محمد بن نایف (ولیعهد) را خلع کند و محمد بن سلمان را به جای او بگمارد. این می تواند موجب بن بست نظامی در ارتش عربستان شود چرا که ارتش تحت امر محمد بن سلمان است و نیروهای چشمگیر شبه نظامی زیرنظر وزیر کشور و ولیعهد محمد بن نایف هستند. بن نایف احتمالا مورد حمایت گارد ملی عربستان است که فرمانده اش متعب بن عبدالله است؛ یکی از فرزندان پادشاه فقید و متحد بن نایف. ۲ – ملک سلمان از پست دوگانه خود به عنوان نخست وزیر استعفا داده و فرزندش محمد را به این مقام برساند و محمد بن نایف را معاون نخست وزیر و تابع فرزند جوان خود سازد. پادشاه پیش از این هم چنین تغییراتی را انجام داده است و چنین وضعی مسبوق به سابقه است. هرچند محمد بن نایف ریاست شورای مهم «امور سیاسی و امنیتی» را در دست دارد اما بن سلمان در آنجا هم یک کرسی دارد. با این حال، فرزند پادشاه بر مجموعه تصمیم گیر دیگر (شورای امور اقتصادی و توسعه ای که مراکز مهم را در کنترل خود دارد) برتری دارد؛ مجموعه ای که بن نایف از آن طرد شده است. ۳ – بن نایف و بن سلمان سعی می کنند یکدیگر را سرنگون سازند. موضع ضعیف بن نایف در قضیه منا و حجاج نقطه ضعف اوست چرا که مسوولیت آن با بن نایف بود. البته بن سلمان هم می تواند در قضیه یمن آسیب پذیر باشد؛ طرحی که ظاهرا برای محبوب ماندن در این پادشاهی طراحی شده بود اما واشنگتن آن را ماجراجویی نامید. مساله هر چه باشد اما موفقیت تمام عیار نظامی و سیاسی دور از دسترس است. ۴ – کاخ آل سعود مجبور است برخی یا تمام کنترل را به چهره های ارشد نظامی که بیرون از خاندان سلطنت هستند بسپارد؛ امری که با بی تجربگی و بی کفایتی رهبری سلطنتی بدتر شده و باعث شده بخشی از بدنه ارتش هم ورود به یمن را احمقانه بداند. محتمل ترین سناریو همین مورد آخری است که نقش شاهزاده های ارشد در شورای بیعت (وفاداری) را جدی می انگارد. مجموعه ای که در دوران ملک سلمان و ارتقای بن سلمان عملا حاشیه نشین شده است. این شورا باید برداشت خود از آینده بلندمدت خاندان سعودی را با این برداشت کوتاه مدت که رهبری در حال به خطر انداختن مشروعیت حکومت سعودی و چشم انداز آینده در عربستان است، متوازن سازد. نزد آمریکا، جدی ترین جنبه بحران سعودی ها همانا تاثیر آنها بر بازار نفت است. با این حال، کشف نفت شیل در آمریکا از آسیب پذیری آمریکا کاسته است هرچند هرج و مرج در عربستان می تواند عرضه و توزیع نفت را متاثر ساخته و به اقتصاد جهانی لطمه وارد آورد. اوباما باید توازن استراتژیک میان جهان اهل سنت و تشیع را برقرار سازد. با این حال، تراژدی حجاج باعث شد تهران بن سلمان را مقصر دانسته و او را به عنوان «جوانی بی تجربه» ارزیابی کند. با این حال، اکنون زنگ خطر برای خاندان سعودی به صدا در آمده است. اینکه این زنگ خطر از سوی ارکان اصلی قدرت شنیده شود یا نادیده انگاشته شود را زمان مشخص خواهد کرد. نفع آمریکا در این است که فعلا به دنبال ثبات در این پادشاهی باشد و رهبری قابل پذیرش را تشویق کند. www.fa.shafaqna.com
دوشنبه ، ۲۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفقنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]