تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805648798
قدیمی ترین نسخه گزارش کروشینسکی در کتابخانه ملک است/ کامل شدن پازل منابع سقوط صفویه با این اثر ارزشمند
واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، نشست تخصصی «کروشینسکی و مطالعات صفوی؛ با نگاهی به نسخه های خطی سفرنامه کروشینسکی در کتابخانه و موزه ملی ملک» شنبه 25 مهر در تالار محققان بزرگ ترین موقوفه فرهنگی ایران برگزار شد. در این نشست، دکتر محسن جعفری مذهب، پژوهشگر تاریخ ایران و عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی و علیرضا دولتشاهی، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ لهستان سخنرانی کردند. پرآوازه ترین شهروند لهستانی که به ایران آمد و دراین باره نوشت علیرضا دولتشاهی، پژوهشگر تاریخ و فرهنگ لهستان در آغاز این نشست گفت: امسال بر اساس گاه شماری مسیحی، یعنی سال 2015، با سیصد و چهل سالگی تادئوش کروشینسکی روحانی و پزشک لهستانی برابر است. به این مناسبت قرار بود در ماه مه و همزمان با رویداد زایش وی مراسمی برگزار شود که بنابر دلایلی این کار تا امروز به تاخیر افتاد. وی افزود: گروهی را که در سال 1604 میلادی توسط پاپ کلمنت هشتم به ایران اعزام شدند، می توان نخستین میسیونرهای لهستانی دانست که برای تبلیغ دین مسیح به ایران آمدند. این میسیونرها از گروه کرملی های پابرهنه بودند. اما بر اساس اسناد یسوعی ها، در میان سال های 1627 تا 1723 میلادی، 114 میسیونر یسوعی یا ژوزوئیت لهستانی در ایران به سرمی برده اند. در سال 1646 نخستین مرکز مسیونری لهستانی در اصفهان با هزینه همسر پادشاه لهستان لادیسلاس چهارم ایجاد می شود اما از میان همه لهستانیانی که در عصر صفویه به ایران آمدند، در ایران زیستند، درباره ایران قلم زدند و در خاک ایران خفتند، یوداش تادئوش کروشینسکی بی شک پرآوازه ترین آنان است. از اسناد شخصی او چنین برمی آید که گذشته از زبان های لهستانی و لاتین، او به 9 زبان شرقی از جمله ارمنی ادبی، روسی و فرانسوی نیز آشنا بوده و تسلط داشته است. این کشیش - پزشک ژوزئیت، که گاه حتی نامی از وی در میان نیست و تنها با عنوان یک سیاح فرنگی یاد می شود، در ایران با خوانش های گوناگونی از نام اش نامدار است. نسخه ای از گزارش کروشینسکی درباره سقوط اصفهان عصر صفوی این پژوهشگر فرهنگ و تاریخ لهستان با اشاره به نسخه های موجود از شناخته ترین اثر کروشینسکی در ایران در مجموعه نسخه های خطی موجود در کتابخانه ملی ملک، که به اشتباه با عنوان سفرنامه نامدار شده است، تاکید کرد: کروشینسکی در سال 1748 میلادی همه دست نویس های خود را به کتابخانه زاوُیسکی در ورشو اهدا کرد. این کتابخانه در حقیقت نخستین کتابخانه عمومی در لهستان و بزرگ ترین کتابخانه در آن کشور به شمار می آید. همچنین یکی از قدیم ترین کتابخانه های عمومی در اروپا است؛ کتابخانه ای که سرگذشتی جالب دارد. هرچند بیان آن در چهارچوب نشست امروز نمی گنجد اما نمی توانم از اشاره به آن خودداری کنم. وی ادامه داد: این کتابخانه در طول حیات خود بارها به تاراج نیروهای اشغالگر روسی و یک بار هم در جنگ دوم جهانی به تارج نیروهای آلمانی رفته است. موجودی آن کتابخانه، در دو کشور روسیه و آلمان، مدت ها بخشی از کتابخانه های آن دو کشور را تشکیل می داد. از این سرگذشت آنچه به بحث امروز ما مربوط می شود، نسخه ای از گزارش کروشینسکی درباره سقوط اصفهان در میان اسنادی است که پس از شکست روسیه از جمهوری دوم لهستان و بنابر پیمان ریگا در سال 1920 به لهستان عودت داده شده است. به گفته دولتشاهی، کروشینسکی سرانجام در 22 اگوست 1757 در شهری در جنوب شرقی لهستان درگذشت. پانزده سال بعد، یعنی در سال 1772 میلادی رژیم پادشاهی در لهستان سقوط کرد؛ رویدادی که در سنت تاریخ نگاری لهستانی به تجزیه اول نامدار است. این رخداد در حدود دو دهه به سه تجزیه لهستان انجامید و در فرجام، به حذف نام لهستان به عنوان یک واحد سیاسی مستقل از نقشه جغرافیا انجامید. قدیم ترین نسخه گزارش کروشینسکی در کتابخانه ملی ملک دولتشاهی با اشاره به وجود دو روایت از گزارش کروشینسکی و با یادآوری این نکته که هر دو گزارش به زبان فارسی ترجمه شده اند، به بیان سیر تدوین، نگارش و ترجمه این دو روایت از گزارش کروشینسکی پرداخت. وی سپس نسخه های خطی موجود در کتابخانه ملی ملک از این سند تاریخی را معرفی کرد. این پژوهشگر فرهنگ و تاریخ لهستان افزود: با مراجعه به فهرستگان نسخه های خطی فارسی که به نام دنا معروف است، درمی یابیم این گزارش با نام های بصیرت نامه یا عبرت نامه در کتابخانه های ایران دارای 20 نسخه است. اما مشکلی که این فهرستگان دارد درباره نسخه شماره 9/1482 کتابخانه ملی ملک است. این نسخه در دنا، بی تا آمده اما اگر به برگ آخر نسخه نگاه کنیم یا حتی به فهرست نسخه های خطی کتابخانه ملی ملک نگاهی حتی سرسری بیندازیم، درمی یابیم که این نسخه، تاریخ 1268 قمری را بر خود دارد. با توجه به تاریخ دیگر نسخه، آن را می توان قدیم ترین نسخه شناخته شده این گزارش در ایران دانست. دولتشاهی در ادامه، افتادگی هایی که این نسخه دارد را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: این نسخه با چند رساله دیگر متن هایی به شمار می آیند که به مجموعه ای متعلق به مسیو ریشارد تعلق داشته و بعدها از فرزند او خریداری و رسالات دیگری به آن افزوده شده است. همچنین صحافی آن نیز تعویض شده است. وی افزود: همه بازنشرها و تصحیحاتی که از این اثر در ایران از زمان ترجمه آن به فرمان عباس میرزا تا امروز در دسترس است، همه یک ترجمه واحد به قلم عبدالرزاق ابن نجفقلی مفتون دنبلی دارد. این ترجمه همان گزارش اصلی و روایت اولی به شمار می آید که کروشینسکی به زبان لاتین نگاشته است. روایت دوم این گزارش که با افزوده هایی از ژان آنتونیو دوسرسو است، در دو جلد دردر سال 1728 در لاهه به زبان فرانسوی و به همت ولی الله شادان در سال 1364 خورشیدی در تهران منتشر شده است. دولتشاهی در پایان سخنانش گفت: با توجه به ترجمه های موجود به نظر می رسد ترجمه دیگر اگر نه از اصل لاتین که دست کم از ترجمه ترکی یا فرانسوی گزارش کروشینسکی برای ما لازم است. این در حالی است که هنوز لهستانیان شانس خواندن هیچ کدام از آثار این کشیش هم میهن خویش را که نزدیک به بیست و شش سال در ایران زندگی کرده است، به زبان لهستانی ندارند؛ حتی رساله نه چندان جدی او درباره شیوه درستِ تهیه کردن قهوه عربی را. روایتی دگرگونه از سقوط اصفهان صفوی محسن جعفری مذهب، پژوهشگر تاریخ ایران و عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی سخنران بعدی نشست تخصصی «کروشینسکی و مطالعات صفوی؛ با نگاهی به نسخه های خطی سفرنامه کروشینسکی در کتابخانه و موزه ملی ملک» بود. وی گفت: من نمی توانم نگاهی که جناب دولتشاهی به لهستان، کروشینسکی و نسخه های خطی کتاب کروشینسکی در کتابخانه ملی ملک دارند را داشته باشم. از نظر من کتاب کروشینسکی بخشی از پازل منابع سقوط صفویه است. وی افزود: سیصد سال پیش، در گاه شماری هجری 1135 هجری قمری، دو اتفاق مهم به صورت هم زمان در ایران رخ داد. افغان ها اصفهان را فتح و قوای پترکبیر رشت را اشغال کردند. این دو اتفاق هم زمان تبعاتی داشت؛ به طور مثال سفیر ایران از پتر خواست که در صورت کمک برای بازپس گیری اصفهان، دولت ایران، ایالت های دربند، شیروان (باکو)، گیلان، مازندران و استرآباد را به روس ها واگذار می کند. به گفته این پژوهشگر تاریخ ایران، همین امر باعث برخی ادعاهای روس ها در دوره های دیگردرباره این بخش از ایران شد. پترکبیر با استفاده از ضعف دولت صفویه از آستراخان حرکت کرد و با بیانیه ای به زبان های فارسی، ترکی عثمانی و تاتاری اعلام کرد «برادر تاج دار ما در ایران نتوانست شورش های جنوب قفقاز را کنترل کند و لذا خودمان وارد می شویم» جعفری مذهب در بخشی دیگر از سخنانش افزود: برای مورخان مرکزگرای ما، سقوط اصفهان از سقوط رشت مهم تر بود که البته در ابتدا درست به نظر می رسید. تاریخ نگاران ما در نیمه دوم سده دوازدهم و حتی در نیمه نخست سده سیزدهم هجری، پس از سقوط صفویه تا مرگ عباس میرزا، اما به آن اندازه که به افغانان، به دعواهای نادر و تهماسب دوم، نادر و مساله مذهب جعفری و عثمانیان، مدعیان حکومت صفوی، درگیری زندیان و قاجاریان، لطفعلی خان زند و آغا محمدخان و پسران فتحلی شاه قاجار پرداخته اند، به اشغال بخش های شمالی کشور توجه نکرده و در واقع اصلا نگران آنجا نبوده اند. حتی نیروی دریایی و کارگاه های کشتی سازی نادرشاه در شمال نیز مورد توجه آنان قرار نگرفته است. پس از آن هم برای آن که به تشویش افکار عمومی و مخالفت با قراردادهای حکومتی و دشمنی با ولیعهد قانونی مورد حمایت قرارداد ترکمانچای متهم نشوند، به کلی مساله را به فراموشی سپرده اند. نگاه مورخان ما به سقوط اصفهان باید تغییر یابد عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه تصریح کرد: منابع سقوط صفویه اکثرا صفوی اند و افغانان را بیگانه فرض می کنند؛ من می توانم از همانجا جدایی افغانستان از ایران را فرض کنم. گزارش افغانی سقوط صفویه یا تهیه نشده یا نادیده گرفته شده است. شاهدان بیگانه هم اما به کروشینسکی محدود نیست. پطرس دی سرکیس گیلاننتز کشیش ارمنی که در رشت بود و وقایع سقوط را روزبه روز به روس ها گزارش می داد نگاهی دورتر دارد که باید توجه کرد. جالب آن که مترجم گزارش های گیلاننتز، کتاب خود را که در رشت اشغالی تهیه شده است «سقوط اصفهان» نام نهاده است؛ یعنی سقوط اصفهان به دست یک قوم ایرانی را از اشغال رشت به دست بیگانه مهم تر می دانسته است. این نگاه عمومی مورخان ما تاکنون است که باید تصحیح شود. دورتر از او دمیتری کانتمیر است که به همراه پتر کبیر در لشکرکشی به ایران شرکت دارد و مترجم اعلامیه فارسی او است؛ گزارش های او از سقوط صفویه نیز مورد توجه قرار نگرفته است. سفارت نامه های عثمانی هم باید مورد توجه قرار گیرد و سرآخر نقشه ابراهیم متفرقه که پیوست ترجمه کتاب کروشینسکی است، بسیار راه گشا به نظر می آید.
یکشنبه ، ۲۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[مشاهده در: www.ibna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
گوناگون
پربازدیدترینها