واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: یکشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۴ - ۱۶:۲۰
در نشست بررسی طرح تحول علوم سیاسی در ایران دکتر صادق حقیقت عضو هیأت علمی دانشگاه مفید به بررسی این طرح پرداخت و تأکید کرد که این طرح نیاز به تحول دارد. به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این استاد دانشگاه در ابتدای صحبتهای خود به بیان تاریخچهای از شکلگیری علوم سیاسی پرداخت و گفت: رشته علوم سیاسی در دهه 1970 به عنوان یک رشته علمی شناخته شد. وقتی که علوم سیاسی حدود 100 سال پیش به ایران وارد شد تا اندازه زیادی رشد کرده بود، بنابراین ابتدا در غرب رشد کرد و سپس وارد ایران شد، اینطور نبود که اندیشمندان ایرانی درباره آن تصمیم بگیرند بلکه از دنیای متجددانه آمده و بدون ترک تجدد نیز نمیتوان آن را درک کرد. او سپس خاطرنشان کرد: ما به تحول نیاز داریم چون علوم سیاسی در دنیای دیگری بر اساس مفاهیم بنادین دیگری طراحی شده است . وقتی آن علوم سیاسی به ایران میآید باید بومی و اسلامی شود. این استاد دانشگاه در ادامه به مطرح کردن برخی اصول در رابطه با تغییر و تحول در علوم سیاسی پرداخت و گفت: ما اصول جهانشمولی برای همه زمانها و همه مکانها نداریم که اگر دانشمندان علوم سیاسی در بخشی از دنیا نشستند و فکر کردند و اصولی تعریف کردند این اصول بدون تغییر وارد کشورهای دیگری مثل ایران، افغانستان یا پاکستان شود. این عضو هیأت علمی دانشگاه مفید بحث حقوق بشر را مطرح کرد و افزود: جماعتگرایان میگویند حقوق بشر به هر جا که برود شکل خاص خود را می گیرد مثلاً وقتی به ایران میآید ایرانی میشود و در چین چینی میشود. بر همین اساس مدرنیتههای متفاوتی داریم. مثلاً مدرنیته غربی در مالزی شکل دیگری است و مدرنیته ژاپنی در این کشور شکل بومی به خود گرفته است. پس ما میتوانیم مدرنیته ایرانی هم داشته باشیم. اما گامهایی که در این زمینه برداشتهایم چند درصد بیشتر نبوده است. اگر بتوانیم مدرنیته ایرانی داشته باشیم پس میتوانیم علوم سیاسی و علوم انسانی خواست خودمان را هم داشته باشیم. منتها اصلش این است که یک کل سیستماتیک و منسجم بسازیم. حقیقت ادامه داد:ما باید نسبت به تجدد دیدگاه واقعبینانهای داشته باشی، یعنی نه افراط کنیم و نه تفریط. افراط به معنای غربگرایی است و تفریط به معنای غرب ستیزی. او سپس واکنشهایی را که میتوان نسبت به تجدد داشت برشمرد و گفت: یک واکنش گرایش سنتی است. این گرایش که عموماً در علمای دینی ما وجود دارد غرب را نادیده میگیرد، یعنی نه بر ضد تجدد و نه طرفدار آن. رویکرد دیگری که وجود دارد بنیادگرایان هستند. این افراد تجددستیزاند و مثال بارز آنها داعش و طالبان است. او افزود: رویکرد دیگر اسلام سیاسی است که اعتقاد دارد حکومت اسلامی باید بر اساس شریعت تشکیل شود. انقلاب اسلامی نیز زیرمجموعه گفتمان اسلام سیاسی است. البته باید توجه کنیم که در این رویکرد نیز رویکردهای تند و میانه وجود دارد. مثلاً آیتالله مطهری رویکرد میانهای به این مسأله دارد. ایشان در یکی از کتابهای خود میگوید حقی که جان لاک بر گردن ما دارد کمتر از ادیسون نیست. این یعنی آیتالله مطهری به جان لاک و تأثیر او بر حیات اجتماعی توجه دارد. البته باید توجه کنیم بخشی از صحبتهای آیتالله مطهری که با فضا سازگاری دارد برجسته میشود و بخشی که این سازگاری را ندارد خاموش میشود. این استاد دانشگاه مفید در ادامه به تشریح گفتمان نواندیشی پرداخت و گفت: آیتالله مطهری در این جایگاه هم جایی میگیرد. البته باید توجه کنیم که نواندیشی دینی را باید از روشنفکری دینی جدا کرد. نواندیشان دینی فقه سیاسی را قبول دارند اما روشنفکران دینی تجدد را قبول میکنند و حامی سکولار هستند. حقیقت افزود: نواندیش دینی که در شخص آیتالله مطهری وجود داشته ریشهاش به آیتالله نائینی میرسد ایشان نیز تجدد را پذیرفتند. ربط این مسأله به طرح تحول علوم سیاسی این است که باید توجه کنیم روح حاکم بر طرح تحول اگر تجددستیزانه باشد جواب نمیدهد. اگر متجددانه هم باشد جواب نمیدهد. یک راه بینابین وجود دارد و آن برخورد واقعبینانه با تجدد است. وی ادامه داد: بعلاوه روح حاکم بر طرح تحول نباید ایدئولوژیک باشد. همچنین فضای حاکم بر طرح باید فضایی مردمسالارانه باشد. یعنی هر کس صحبت خود را بدون هراس بگوید و بعد یک عقل جمعی در مورد آن تصمیم بگیرد. این عضو هیأت علمی دانشگاه مفید همچنین تأکید کرد: روح حاکم بر طرح تحول علوم سیاسی نباید سیاسی و یا جناحی باشد بلکه روح آن باید علمی و مبتنی بر دانش باشد. از سوی دیگر اصل تناسب علوم سیاسی با نیازهای جامعه ما نیز باید مورد توجه باشد. مثلا در جامعه کنونی ما که اکثریت پستهای سیاسی به وسیله غیر تحصیلکردههای این رشته پر شده چه نیازی به فارغالتحصیل علوم سیاسی داریم. در حال حاضر شرایطی فراهم شده که خیلیها اتوبوسی میآیند. اگر همانطور که اتوبوسی میآیند اتوبوسی هم میرفتند مشکلی نداشتیم. حقیقت در بخش پایانی صحبتهای خود گفت: روح حاکم بر طرح تحول علوم سیاسی باید کاربردی باشد و نه دانش انتزاعی و نه صرفاً تئوری. مثلاً رشتهای به نام مطالعات خاورمیانه داریم که دانشجوی آن حتی یک بار هم به این منطقه سفر نکرده و از سوی دیگر دانشجویان به دنبال موضوعاتی میروند که دردسرساز نباشند. آنها باید به سراغ موضوعاتی بروند دردی از جامعه ما دوا کند. نکته آخر نیز این است که روح حاکم بر تحول باید اینگونه باشد که دین اسلام و فقه سیاسی جایگاه خود را پیدا کند. باید توجه کنیم که نباید انتظار حداکثری از فقه داشت به این معنا که فقه به همه مسائل پاسخ میدهد. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]