تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1849905226
تشکیل کمیته حقیقت‌یاب؛ اولین گام پیگیری حقوقی فاجعه منا
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
دکتر فضل‌الله موسوی تاکید دارد که کمیته حقیقت‌یاب باید از سوی سازمان ملل تشکیل شود تشکیل کمیته حقیقت‌یاب؛ اولین گام پیگیری حقوقی فاجعه منا از زمان وقوع فاجعه منا تا کنون مباحث مختلفی درباره ابعاد حقوقی این فاجعه و مسئولیت رژیم آل سعود در قبال حادثه دیدگان مطرح شده و دولت جمهوری اسلامی‌ایران نیز پیگیری‌های خود را برای مشخص شدن دلایل حادثه و پاسخگو کردن دولتمردان سعودی ادامه می‌دهد.
به گزارش جام جم آنلاین، در کنار این مساله مسئولان قضایی کشورمان نیز از پیگیری این فاجعه در محاکم بین المللی سخن گفته و تاکید کرده اند که باید ابعاد این ماجرا روشن شده و دولت سعودی، مسئولیت های خود را در این زمینه بپذیرد. در همین زمینه و درخصوص این که برای پیگیری حقوقی این ماجرا چه باید کرد و در سطح بین المللی چه سازوکارهایی برای چنین موضوعاتی پیش بینی شده است با دکتر سیدفضل الله موسوی، رئیس پیشین دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت وگو کرده ایم. او در این مصاحبه در خصوص راهکار شکایت خانواده حادثه دیدگان از رژیم سعودی نیز سخن گفته است. *در بررسی حقوقی فاجعه منا، از چه ابعادی می توان دولتمردان عربستان را مقصر دانست؟ واقعه منا را باید از دو بعد حقوق داخلی و حقوق بین الملل مورد بررسی قرار داد. در بعد داخلی باید گفت در هر کشوری اگر اقدامی انجام شود که موجب خسارت به افراد شود این مساله باعث ایجاد مسئولیت شده و باید جبران خسارت شود که به اصطلاح حقوقی به آن «تسبیب» می گویند به این معنی که فرد یا نهادی که سبب ایجاد خسارت شده، مسئول است. به عنوان مثال در همان حادثه ای که قبل از فاجعه بزرگ منا اتفاق افتاد و آن جرثقیل سقوط کرد فارغ از این که عمدی بود یا غیرعمدی، در آن حادثه فرد یا شرکت کارفرما که مسئول این جرثقیل هاست مسئول است و اگر خسارت جانی، مالی و غیره وارد شده است باید جبران شود. البته آن کارفرما یک مسئول مستقیم است ولی از این جهت که محل فعالیت جرثقیل ها در جایی است که مراسم حج برگزار می شود در اینجا به احتمال زیاد، دولت عربستان هم نظارت می کند یا حداقل می توان گفت که به طور غیرمستقیم مسئول است و باید بر آن کارفرما ناظر باشد. در این زمینه تفاوتی هم میان اتباع خارجی و داخلی نیست و آن کسی که سبب بروز این خسارت شده و آن کسی که ناظر بر این اقدامات بوده، مسئول هستند و مسئولیت مدنی برایشان ایجاد می شود. اما از بعد دیگر، حجاجی که از کشورهای مختلف برای زیارت آمده اند به اصطلاح حقوقی، بیگانه محسوب می شوند و در حقوق بین الملل کنوانسیون های مختلفی وجود دارد که بر حمایت از اتباع بیگانه تاکید دارد، می گوید که مسئولیت حفظ جان و امنیت آنها در دست دولت میزبان است. این مساله هم از دو جهت قابل دقت است یکی موضوع مکان و یکی موضوع زمان. از بعد مکان باید به این موضوع پرداخت که در اماکن خاصی مثل منا، هر سال در این ایام جمعیت زیادی حضور می یابند و بنابراین این محل باید از امنیت برخوردار باشد و وقتی که مسیر ممکن است حادثه خیز باشد باید پیش بینی های لازم از سوی مسئولان برگزاری انجام شود و شرایط به گونه ای باشد که مشکلی پیش نیاید. شما می بینید که در اربعین در کربلا، آنطور که گفته می شود جمعیتی حدود 20 میلیون نفر جمع می شوند ولی حادثه خاصی پیش نیامده (مگر این که کسی خدای نکرده بمبی بگذارد یا خرابکاری بکند) ولی در مراسم حج، کل جمعیت زائران حدود دو میلیون نفر است که اینها هم که در جاهای مختلفی هستند و در آن زمان بر اساس نوبت بندی هایی که می شود تعداد بسیار کمتری در آن مکان بوده اند و این سوال پیش می آید که چرا اینطور شده و مدیریت درستی نشده است و یا چه عاملی بوده که سبب شده چنین اتفاقی بیفتد. اما از لحاظ زمان نیز باید دولت ها در زمان های خاص، پیش بینی های لازم را انجام دهند. به عنوان مثال فرض کنید در تقویم یک روز هست که می گویند در آن روز، دولت ترکیه سابق یا عثمانی، ارامنه را کشته است. در چنین روزی اگر جمعی از ارامنه بخواهند تظاهرات کنند و اطراف سفارت ترکیه جمع شوند، دولت باید در آن روز از سفارت ترکیه، محافظت ویژه کند و در غیر اینصورت مسئولیت خودش را درست انجام نداده است زیرا زمان، زمانی است که ممکن است حادثه ای به وجود بیاید. در مراسم حج نیز از نظر زمانی مشخص است که در چنین روزهایی جمعیت زیادی گردهم می آیند. اگر یک ماه قبل بود و مکه خلوت بود شاید نظارت خاصی نمی خواست ولی چون زمان، زمان خاصی است بنابراین دولت میزبان باید در این زمان خاص، شرایط لازم را در نظر بگیرد و پیش بینی های لازم را انجام دهد. به لحاظ بین المللی حتی اگر دلایلی را که حکایت از عمدی بودن بخش هایی از این اتفاق است کنار بگذاریم آیا دولت عربستان می تواند از بار مسئولیت در این ماجرا شانه خالی کند؟ بحث مسئولیت بین المللی، بحث بسیار مهمی است و نظرهای مختلفی وجود دارد که می گوید یک دولت در اتفاقاتی که در کشورش می افتد مسئول است. یکی از این نظریه ها، نظریه «خطا» است که بر اساس آن یک کشور براساس خطا یا تقصیر، در اتفاقی مسئول است. یک نظریه هم نظریه خطر است و بر اساس آن اگر دولتی خطایی هم نداشته باشد ولی نقضی صورت گرفته باشد، در چنین حالتی هم مسئول است. حتی ما در دسته سوم اعمالی را داریم که می گویند این اعمال از نظر بین المللی منع نشده اند ولی ممکن است یک کشور در قبال آنها مسئول باشد. برای این که این مسئولیت ایجاد شود چهار عامل باید وجود داشته باشد. یکی وجود خسارت است که در مورد فاجعه منا می بینیم نه تنها خسارت مالی بوده که جانی هم بوده است. دوم این که خسارت وارد شده منتسب به دولت باشد و دولت مسئول باشد. سوم این که یک رابطه سببیت بین خسارت و بی احتیاطی و عملی که واقع شده وجود داشته باشد و چهارم این که نقض وظیفه شده باشد یعنی وظیفه ای که دولت داشته انجام نداده و نقض کرده است که در اینجا می توانیم بگوییم وظیفه اش این بوده که از اتباع بیگانه حفاظت و حمایت کند که در اینجا ممکن است صورت نگرفته باشد. در انتساب یک عمل به دولت در رویه قضایی بین المللی، آنچه که مطرح است این است که اعمال ارگان های دولتی یا نمایندگان آنها ناقض یک تعهد بین المللی باشد که در اینجا این تعهد بین المللی، حفاظت از اتباع بیگانه است که ممکن است نقض شده باشد و این سبب مسئولیت می شود. بنابراین اگر مسئولیت اداره حج به عهده دولت عربستان یا ارگان های این دولت یا نمایندگان آنها باشد این قطعا مسئولیت را برای دولت به همراه دارد. حتی در بحث مسئولیت ذکر شده است که اگر دولت هم نبوده است و اشخاص حقوقی این کار را انجام داده اند همان طور که ممکن است درخصوص عربستان این بحث مطرح باشد که می گویند دولت این اختیار را به موسسات و شرکت هایی داده است که مراسم را اداره کنند؛ در چنین حالتی اگر اعمال از جانب اشخاص حقوقی هم صورت گرفته باشد باز هم دولت ملزم است و وظیفه دارد که نظارت کند و تلاش لازم و مقتضی را برای جلوگیری از اتفاقات انجام دهد. بنابراین دولت ها موظفند که تمامی این معیارهای معقول و متعارف را در جهت جلوگیری از این اعمال انجام دهند و بجا بیاورند. به هر حال اسناد مختلفی وجود دارد که باید از اتباع بیگانه حمایت شود از جمله اعلامیه حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، اعلامیه حاکمیت دائمی بر منابع طبیعی و منشور حقوق و تکالیف اقتصادی کشورها و اسناد دیگر. حمایت از بیگانگان محوری دارد که هم حاکمیت کشور میزبان باید حفظ شود و هم از حقوق اتباع بیگانه حمایت شود و یک سازشی در این خصوص وجود دارد. در هر صورت به نظر می رسد حتی اگر ماجرا عمدی نبوده باشد، قصور و تقصیرهایی صورت گرفته که مسئولیت را متوجه دولت عربستان می کند. برای پیگیری حقوقی این ماجرا چه گام هایی باید برداشت؟ فکر می کنم که در اولین گام باید کمیته حقیقت یاب تشکیل شود تا ماهیت این قضیه روشن شود. نکته بالاتری را باید در اینجا اشاره کرد، این که حتی اگر قبل از این حادثه هم تقصیری را به عهده دولت عربستان بار نکنیم که البته هست ولی باید بعد از حادثه هم دقت کنیم زیرا بر اساس اخبار و گزارش شاهدان عینی، بعد از این اتفاق، عده ای زنده بودند و نیاز به آب داشتند و اگر سریعا دولت عربستان رسیدگی می کرد و به آنها آب می رساند و مجروحان را کمک می کرد و روی آنها آب می پاشیدند که در اثر گرما هلاک نشوند در حد زیادی از گستردگی ابعاد فاجعه می کاست ولی متاسفانه این اقدام هم انجام نشد بنابراین یک مسئولیت قبل از اتفاق داریم و یک مسئولیت بعد از اتفاق. موسوی: کمیته حقیقت یاب باید از سوی سازمان ملل تشکیل شود و دولت ایران کشورهای دیگر را ترغیب کند که از سازمان ملل بخواهند این کمیته را حتما تشکیل دهد به هر حال این کمیته حقیقت یاب باید تشکیل و مشخص شود که علت حادثه چه بوده است و احیانا چه کسانی تقصیر داشتند و یا کوتاهی کردند که این حادثه به وجود آمد. بعد از این که این جنبه ها مشخص شد آن وقت می توان تصمیم گرفت که چطور و از چه جنبه هایی با آن برخورد کرد. آیا مساله کیفری هست و عاملان اتفاق، جرمی انجام داده اند یا این که عمدی نبوده و فقط تقصیر بوده و باید خسارت پرداخت شود. اینها چیزهایی است که بعدا مشخص می شود. فعلا باید کمیته حقیقت یاب تشکیل شود. این کمیته به چه شکل و در چه جایی باید تشکیل شود؟ اگر بگوییم در ایران تشکیل شود ممکن است بگویند یکطرفه است و مورد قبول آنها نخواهد بود. اگر بگوییم عربستان این کمیته را تشکیل دهد آن هم قطعا خوب نیست و آنها یکطرفه به قاضی می روند همانطور که الان تقصیرها را به گردن دیگران می اندازند و خودشان را بی تقصیر می دانند. ممکن است عده ای بگویند سازمان همکاری های اسلامی چنین کاری انجام دهد اما آنجا ظاهرا سازوکاری پیش بینی نشده است و از طرفی هم در آن سازمان چون خود عربستان، بخش زیادی از هزینه های مالی را پرداخت می کند قطعا این مساله تاثیر دارد و ضمنا معلوم نیست اگر به جایی هم برسند ضمانت اجرا چه خواهد بود. بنابراین شاید بهتر این باشد که کمیته حقیقت یاب از سوی سازمان ملل تشکیل شود و دولت ایران باید کشورهای دیگر را ترغیب کند که از سازمان ملل بخواهند این کمیته را حتما تشکیل دهد. سازمان ملل هم براساس سابقه ای که در ورود به چنین مسائلی دارد باید در این زمینه نیز ورود کند. شما می بینید که چند سال قبل درخصوص رفیق حریری، نخست وزیر وقت لبنان که در انفجار بمب کشته شد ورود کردند و کمیته حقیقت یاب و حتی دادگاهی بین المللی تشکیل دادند. وقتی برای قتل یکی دو نفر، کمیته حقیقت یاب ویا حتی دادگاه بین المللی غیرملی لبنان تشکیل می شود آن وقت برای این حادثه که براساس تخمین ها بیش از 4000 نفر به راحتی کشته شده اند آیا نباید یک کمیته حقیقت یاب تشکیل شود. قطعا باید تشکیل شود و سازمان ملل باید این کار را انجام دهد و اگر هم این کار را نمی کند وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران باید فعال شود و هم خودش این موضوع را مطالبه کند و هم کشورهای دیگر را ترغیب کند که در اسرع وقت این کمیته تشکیل شود و به موضوع رسیدگی کند. اگر خانواده جان باختگان و آنهایی که در این فاجعه خسارت دیده اند، بخواهند از دولتمردان سعودی شکایت کنند روند این شکایت به چه شکل باید باشد؟ اگر بخواهد شکایتی مطرح شود این کار هم می تواند بعد از حقیقت یابی صورت بگیرد و هم زودتر. برای این کار ممکن است عده ای بگویند در ایران دادگاهی را به این موضوع اختصاص دهیم ولی با توجه به این که حکم دادگاه در این زمینه غیابی خواهد بود و در اختیار ما نیست که اگر کسی مقصر باشد بتوانیم اعمال مجازات کنیم معلوم نیست چه نتیجه ای داشته باشد. ممکن است عده ای هم بگویند که در عربستان دادگاه تشکیل شود. در این صورت سوال این است که آیا اتباع ما و خانواده های جان باختگان می توانند طبق قانون عربستان در دادگاه های آن کشور شکایت کنند. این قضیه باید بررسی شود ولی به هر حال مسئولان حج یا سفارت ما در عربستان می توانند این شکایت ها را به نمایندگی از خسارت دیدگان در دادگاه های عربستان مطرح کنند و در آنجا به آن مساله رسیدگی شود. البته بعد از این که حقیقت یابی شد اگر در عربستان تلاش شد که شاکیان نتوانند کاری بکنند بحثی وجود دارد تحت عنوان حمایت دیپلماتیک، به این معنی که دولت ایران در حمایت از اتباع خودش در مجامع بین المللی مثل دیوان بین المللی دادگستری، طرح دعوا کند. اما در کل ابتدا حقیقت یابی شود تا جنبه های مساله مشخص شود که آیا جنبه حقوقی صرف دارد یا کیفری است.
دوشنبه 20 مهر 1394 ساعت 04:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها