تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836751523
حق آزادی بیان برای همه افراد جامعه
واضح آرشیو وب فارسی:بهاران نیوز: روز گذشته در پیش همایش حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی(ره) که در محل پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی برگزار شد، سیدحسن خمینی به همراه محمد سروش محلاتی و داوود فیرحی و محمدرضا بهشتی، به تبیین حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام و فقه پرداختند. به گزارش جماران، حجت الاسلام سیدحسن خمینی در این همایش، با اشاره به حقوق مردم در حکومت دینی گفت: درباره این موضوع از دو منظر می توان بحث کرد؛ اول اینکه در یک نظام دینی که حاکمیت را از آن دین می داند چه حقوقی برای مردم قرار داده شده است و دوم اینکه در صورت تزاحم میان حقوق مختلف کدام حق بر دیگری اولویت دارد. او با اشاره به اینکه مردم دو معنای عام مجموعی و عام انحلالی دارند و تعبیر حقوق مردم حامل دو معنای «جمعی» و «فردی» است، افزود: حقوقی همچون استقلال، عزت و محیط زیست مربوط به تمام مردم است و اگر حقوقی برای جامعه قائل می شویم، جامعه امری انتزاعی متشکل از مجموع افراد است. همچنین در مقابل، برخی حقوق مانند امنیت و آزادی برای تک تک افراد جامعه معنا دارد؛ براین اساس، آزادی همان استقلال در بعد فردی است و استقلال، به معنای آزادی در حیطه فردی است. در خطابات قانونیه امام شهروند متولد می شود سیدحسن خمینی با بیان اینکه حق تعیین سرنوشت الزاما به این معناست که تک تک افراد باید از آن برخوردار باشند، گفت: همه افراد جامعه از حقوقی چون آزادی بیان باید برخوردار باشند گرچه در نظام حقوقی برخی کشورها ممکن است این حقوق کمتر یا گسترده تر باشد. او با اشاره به قاعده «تزاحم» در فقه، گفت: گاهی میان حقوق دینی و حقوق مردم، یا بین حقوق افراد یا میان برخی حقوق فردی و اجتماعی، تزاحم رخ می دهد؛ بدین معنا که اگر در جایی حق فردی بخواهد اعمال شود، حق جمعی دچار مشکل می شود یا در نقطه مقابل، اعمال برخی حقوق جمعی موجب تضییع حقوق فردی می شود. یادگار امام با اشاره به سخنان اخیر مقام معظم رهبری درباره حق الناس بودن نظارت شورای نگهبان گفت: «مردم» در جایی که سخن از شورای نگهبان مطرح می شود عام مجموعی است؛ به این معنی که حق عمومی مورد نظر است و در جایی که سخن از حق رأی است مراد از مردم، عام انحلالی و استغراقی است؛ به این معنی که حق تک تک مردم مورد نظر است. او گفت: در تمام نظام های فکری و فلسفی جهان، اگر یک دستگاه فکری توانایی حل نقاط تزاحم را داشته باشد، نشانگر توانمندی آن است. سیدحسن خمینی با اشاره به سؤالات گوناگون در این زمینه، ازجمله دامنه اختیارات اکثریت یک جامعه یا اختیارات حاکم، گفت: ما نه می توانیم بگوییم حق تقدم با امور جمعی است و نه با امور فردی؛ نمی توان گفت یک نفر آزاد است، اما به قیمت اینکه آزادی بخش اعظم مردم از بین برود؛ زیرا در سابقه تاریخی جهان، با همین استدلال شکنجه توجیه می شد و به بهانه هایی چون حفظ امنیت عمومی، با این روش از افراد اعتراف گرفته می شد؛ بنابراین دیده ایم در برخی کشورها ۴٠ سال حالت فوق العاده اعلام شده و برخی حقوق اجتماعی و سیاسی مردم تعطیل می شد؛ در آن کشورها که شوروی، از جمله آنها بود یک بُعد از حقوق مردم تأمین می شد و بقیه شئون کنار گذاشته می شد. او در همین زمینه یادآور شد: «خطابات قانونیه» امام تغییر یک پارادایم دائمی در فقه است؛ زیرا مفهوم «شهروند» از آن متولد می شود و در آن رابطه فقه یا فقیه یا حاکم با مردم، تبدیل به رابطه قانون و شهروند می شود که این اتفاق آثار بزرگ درون فقهی دارد. سیدحسن خمینی همچنین درباره تزاحم میان حقوق فردی و جمعی گفت: افراد بیرون حکومت معمولا اصالت را به افراد می دهند؛ زیرا وقتی حکومت ها محدود شوند، کسانی که در اپوزیسیون قرار دارند راحت تر نفس می کشند؛ همچنین کسانی که وارد حکومت ها می شوند، مقداری حقوق جمعی را مهم تر می بینند. یادگار امام با اشاره به قاعده «اهم فالاهم» گفت: نمی توان گفت کدام یک از این دو نوع حقوق بر یکدیگر تقدم دارد؛ در اینجا دو نکته وجود دارد، یکی اینکه امر «محتمَل» چقدر قوی است و دیگر اینکه «احتمال» چقدر قوی است؛ اینکه ما کسی را تعزیر کنیم تا افشا کند محل یک بمب کجاست، باید بررسی کنیم اگر آن بمب منفجر شود چه پیامدهایی خواهد داشت و دیگر اینکه چقدر احتمال دارد این فرد به حل مشکل کمک کند؛ اگر ما این گونه عمل کنیم در برخی جاها به تقدم حق عمومی و برخی جاها به تقدم حق خصوصی می رسیم. امام مسئولان را تنبه می داد که مردم شما را سرکار آوردند او یادآور شد: طبق بیان امام، حاکمان از جایگاهی برخوردار می شوند که باید حق عمومی را رعایت کنند و وظیفه ای جز این ندارند؛ اما هنگام ایجاد این تزاحم که کجا حقوق عمومی و کجا حقوق خصوصی باید رعایت شود، ایشان عنصری به نام «مصلحت» و جایگاهی عرفی به نام «مجمع تشخیص مصلحت نظام» را تبیین کردند. سیدحسن خمینی با توصیف مجمع تشخیص مصلحت نظام به جایگاهی که در آن مجموعه ای از کارشناسان باید حقوق فردی و جمعی را پاسداری کنند و قوانین و مصوبات شان مخصوص دوره های زمانی مشخص است، گفت: حاکمان در چارچوب نگاه امام تبدیل به خادم مردم می شوند؛ همان طور که ایشان تا پایان سخنان خود یادآوری می کنند حکومت طاغوتی حقوق مردم را از بین برده بود و بعد از پیروزی انقلاب دائما به مسئولان تنبه می دادند که مردم شما را سر کار آوردند و اگر آنان نبودند شما همچنان در زندان و تبعید بودید. او گفت: وقتی حاکمان وظایف شان به جز اجرا و اداره، حل تزاحم به نحو اهم است، باید توجه کنند حقوق فردی و حقوق جمعی که هر دو در نظام حقوقی به رسمیت شناخته شده، رعایت شود. ازهمین رو تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام توسط امام برای تعیین قانون مهم تر میان قوانینی است که با هم به مشکل و تزاحم برخورد کرده اند. سروش محلاتی: مردم باید خود بفهمند و بپذیرند حجت الاسلام محمد سروش محلاتی در سخنرانی خود با موضوع «حق تعیین سرنوشت و حق حاکمیت دینی در اندیشه امام خمینی(ره)» با بیان اینکه من برخلاف کسانی که می پندارند که مسئله تعیین سرنوشت و انتخابات نزاعی سیاسی است، معتقدم این نزاع ها ریشه های جدی فقهی دارد، افزود: تا وقتی آن ریشه ها حلاجی نشود و به تفاهمی نرسیم، نمی توانیم از این مشکلات برهیم. او با اشاره به منابع فقهی و آرای فقهای شیعه درباره حق حاکمیت، گفت: فقهای ما اصل حاکمیت الهی را پذیرفته اند. مرحوم نراقی در عناوین بحث ولایت را از همین جا آغاز می کند. «احدی بر احدی ولایت ندارد و ولایت از آن خدا است». وقتی سراغ آثار امام خمینی(ره) به ویژه کشف الاسرار می رویم؛ در بحث اجتهاد و تقلید هنگامی که شئون فقیه را بررسی می کنند، باز از همین مبنا شروع می کنند که احدی بر احدی ولایت ندارد و ولایت از آن خداست. خدا ولایت را این گونه تعیین کرده است که ابتدا پیامبر اکرم(ص) سپس ائمه(ع) و بعد هم فقیه جامع الاشرایط ولایت دارد. این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بحث به نگاه امام خمینی(ره) به مقوله حق تعیین سرنوشت پرداخت و گفت: در دوره نهضت انقلاب اسلامی، بحثی با عنوان حق تعیین سرنوشت برای مردم از سوی امام به طور مکرر مطرح می شود؛ آیا امام از آن مبنای فقهی که پیش ازآن مطرح کرده بودند، عدول کرده بود؟ آیا امام از مبانی فقهی خود فاصله گرفته بود؟ فضای سیاسی دارد مسئله ای را برای خود او، که به لحاظ اصولی پذیرفته شده نیست، مطرح می کند و جهت آن این است که نسبت به مخالفان جنبه جدل دارد. باید مردم بتوانند در جریان نهضت سرنوشت خود را خود تعیین کنند یا نه؟ آیا این یک استدلال واقعی است؟ اگر چنین است سازگاری آن با مبنای گذشته چیست؟ او ادامه داد: در جریان تدوین قانون اساسی برخی از فقها این معما را غیرقابل حل می دانستند. یکی از کسانی که در این باره از ایشان سؤال شده است و نظر داده اند، حضرت آقای مصباح هستند. برخی معتقدند این امر جنبه سلبی دارد، نه جنبه ایجابی. ناظر به اثبات نیست که چه کسی حق حاکمیت دارد. جنبه سلبی، یعنی اینکه هیچ گروه و طبقه ای حق ندارد برای خود حق حاکمیت قائل باشد و کاری ندارد حق حاکمیت برای دیگران چگونه باید باشد. برخی معتقدند این یک حق عرفی است که مطرح شده است. نظر دیگری هم مطرح شده است، اینکه مسائلی که در فرمایشات حضرت امام مطرح شده، جنبه های سیاسی دارد و کاربردی در مقطعی خاص داشته تا مردم را به صحنه انقلاب بیاورد و نهضت را به وسیله این شعارها گرم نگه دارد. سروش محلاتی با بیان اینکه این توجیهات با فرمایشات امام ناسازگار است، گفت: امام در زمینه حق تعیین سرنوشت بسیار صریح، گویا و مستدل است. ایشان مسئله را نه عرفی، بلکه عقلی می داند. در ضمن مسئله را سلبی نمی داند و ایجابی می داند. در مبحث انتخابات سراغ حق تعیین سرنوشت بوده اند. او با بیان این نکته که بیانات مکرر امام درباره حق تعیین سرنوشت مردم نشان از جدیت مسئله و پذیرفته شدن آن در مبانی فقهی و اصولی امام دارد، تأکید کرد: هنگام تدوین قانون اساسی و بعد از آن عده ای بنا بر تعارض گذاشتند و گفتند این حق را ما نمی شناسیم. تا اینکه بعدا درصدد توجیهاتی برآمدند و حق تعیین سرنوشت را از مضمون و محتوای خودش تخلیه کردند و جنبه شکلی صرف به آن دادند. هیچ کدام از اینموارد با اصول و مبانی اندیشه امام سازگار نیست. این محقق و استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنرانی خود با اشاره به چالش های جمع کردن حق الهی حاکمیت و حق تعیین سرنوشت در دیدگاه برخی هنگام تدوین قانون اساسی، گفت: شهید بهشتی وقتی در این موارد با اعتراض هایی مواجه می شدند، استدلالی که مطرح می کردند این بود که فاصله بین تعیین و تحمیل سرنوشت را با حق تعیین سرنوشت مشخص می کردند؛ حتی در زمان حضور امام معصوم(ع) که تعیین سرنوشت توسط خداوند صورت می گیرد، مجوزی برای تحمیل نیست. پس از تعیین و وقتی که نوبت به مردم می رسد که سرنوشت مردم دست خودشان است آزادانه زمینه حاکمیت را برای امام فراهم می کنند. این نقش در زمان غیبت وسیع تر و گسترده تر و مؤثرتر خواهد بود؛ چون آنجا نصب بر شخص است و اینجا نصب بر عنوان است. قطعا باید جایگاه این باشد که مردم خود بفهمند، خود تشخیص دهند و بپذیرند و بعد نوبت به تحقق حکومت اسلامی در جامعه اسلامی می رسد. فیرحی: امام احکام شرعی مانند حقوق را، ذیل اختیار انتخاب مردم قرار داد حجت الاسلام داود فیرحی با بیان اینکه ما در حوزه عمومی دو نوع حق داریم، گفت: این دو نوع حق، حقوق عمومی ناشی از حق مردم و حقوق عمومی ناشی از تکلیف مردم هستند. بحثی که من در این مقاله خواستم دنبال کنم این بود که خطاب های قانونی قسمتی از مشکلات دولت مدرن را که در نظرییه مرحوم نائینی بود، از بین می برد. ظاهر قضیه این است که به نظر می آید دولت مدرنی که در زمان مرحوم آخوند (خراسانی)، مرحوم نائینی و بزرگان مشروطه طراحی شده بود، یک سری گسل هایی داشت که در دوره های بعد احتیاج به تکمیل شدن داشت. این نظریه خطاب های قانونی درواقع این گسل ها را پر می کند. یعنی انسان مسلمان هم به اعتبار حق شرعی و هم به اعتبار تکلیف شرعی این حق را پیدا می کند که حاکمش را انتخاب کند. او خطاب های قانونی را به دو نوع تقسیم کرد و گفت: ما شریعت را به حکم و حق و حکم را به حکم شخصی و قانونی تقسیم می کنیم. حکم قانونی یا احکام خطاب های قانونی را نیز به دو قسمت تقسیم می کنیم. یک سری خطاب های قانونی مثل امربه معروف، اقامه نماز و پرداخت خمس و زکات احتیاج به قضاوت و حکومت ندارند. در چنین خطاباتی اصلا حکومت شرط نیست و واسطه بودن حکومت اهمیت ندارد. یعنی در هر جامعه ای مردم می توانند زکات را جمع و فقر را برطرف کنند. دولت لازم نیست در این حوزه ها دخالت کند. او در مورد نوع دوم خطاب های قانونی نیز با بیان اینکه در آنجا واسطه ای به نام حکم و قضاوت نهفته است، گفت: به طورمثال امام خمینی(ره) در کتاب ولایت فقیه می گویند که ما دو نوع اختلاف در جامعه داریم. یکی اختلافی است که شهروندان دچارش می شوند و خودشان نمی توانند دعوا را فیصله دهند. در این مورد برای حل اختلاف نیاز به قاضی واجدالشرایط است. مورد دیگر جایی است که اختلاف نیست، بلکه مسئله ناامنی، ظلم یک طرفه و موارد این چنین است. این موارد نیز احتیاج به حکومت دارد. به طورمثال تجهیز ارتش و امنیت مرزها یک تکلیف همگانی است، اما برای اینکه بتوانند ارتشی را تنظیم کنند به وساطت حکومت نیاز دارند. فیرحی ادامه داد: طبق نظر امام در اینجا مردم حاکمان را با یک سری شروط انتخاب می کنند. مثلا قاضی باید فقیه باشد یا حاکم طبق نظریه ولایت فقیه باید فقیه باشد. او در جمع بندی مطالب عنوان شده گفت: طبق دیدگاه های دولت مدرن، دموکراسی همیشه از حقوق می آمد. این در جهان اسلام یک مشکل داشت. بخشی از زندگی جزء حقوق نبود و پارادوکس ایجاد می کرد که ما باید یا به شریعت یا به حقوق تکیه کنیم. کمکی که ادبیات امام کرد این بود که بحث احکام شرعی را نیز مانند حقوق، ذیل اختیار انتخاب مردم قرار داد. یعنی حقوقی را به مردم داد که این حقوق ناشی از تکلیف اجرای شریعت بود. براین اساس احکام شرعی را به خطابات شخصی و تکالیف عمومی تقسیم کرد. تکالیف عمومی نیز در ادبیات امام به دو قسمت تقسیم می شود. یک سری از تکالیف عمومی احتیاج به حکومت ندارد و به صورت شخصی شکل می گیرد. اما قسمتی احتیاج به حکومت دارد. آنجا هم امام می فرمایند که شهروندان می توانند دولت ها را با شروطی انتخاب کنند. محمدرضا بهشتی: نظریه های امام خمینی)ره( تکیه گاه قانون اساسی است محمدرضا بهشتی هم در این همایش، گفت: از آن جهت که براساس این اندیشه یا با تکیه بر بخش عمده ای از اندیشه های ایشان چیزی به عنوان قانون اساسی در این کشور نوشته شده و مرجع و تکیه گاه قانون اساسی این نظریه ها بوده و بعد از آن نیز به عنوان کسی که محل رجوع است، من فکر می کنم بررسی نظریه های امام خمینی(ره) فقط یک امر نوستالژیک راجع به گذشته یا بزرگداشت یک چهره که مدت زمانی از بودن او در میان ما گذشته، نیست، این مسئله اهمیت بنیادینی دارد. او با بیان اینکه باید مجال بدهیم فضایی برای اندیشیدن و بازاندیشی در اندیشه های امام خمینی(ره) فراهم شود، در مورد حقوق مردم در اندیشه امام، گفت: حقوق مردم در سه دایره، یعنی دایره حقوق بشر، دایره حقوق اساسی و دایره حقوق شهروندی قابل طرح است که هرکدام از اینها اقتضائات خاص خودش را دارد. به خصوص تفاوت عمده میان حقوق بشر و حقوق شهروندی این است که حقوق بشر تابع قانون گذاری تک تک کشورها نیست. درحالی که حقوق شهروندی تابع نسبتی است که افراد با این حاکمیت و این حکومت دارند. عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه در هر دو این موارد ما نیاز به طرح پرسش های بنیادین داریم، گفت: به هرحال امام نظریه ای داشتند و این نظریه مثل هر نظریه دیگری باید در برابر یک سلسله از پرسش ها که در مورد آن سؤال یا نقد می کنند، پاسخ گو باشد و بتواند تاب بیاورد. او اضافه کرد: من فکر می کنم این توانمندی را در نظریه ها و اندیشه امام در حدود بالایی می توانیم بیابیم.
یکشنبه ، ۱۹مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بهاران نیوز]
[مشاهده در: www.baharannews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
گوناگون
پربازدیدترینها