واضح آرشیو وب فارسی:ایکنا: گروه هنر: موزه آستان حضرت عبدالعظیم(ع) یکی از اماکنی است که می توان با بازدید از آن سفری کوتاه به تاریخ گذشته کشورمان داشته باشیم، به ویژه نسخه های خطی قرآن که زینت بخش این موزه است.به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) ، برای سفر به زمان حتماً لازم نیست که در ماشین زمان نشسته و به دوره ای که می خواهیم سفر کنیم، بلکه با گذری در موزه ها می توان به این خواسته رسید، اما متاسفانه در چند سال اخیر، فرهنگ موزه رفتن به شدت در کشور ما رنگ باخته است، به نحوی که برخی از موزه ها به تعطیلی کشیده شده اند. در این میان موزه هایی هستند که به دلیل سود بردن از موقعیتی سوق الجشینی رونق لازم را دارا هستند. موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) واقع در شهرری یکی از این موزه هاست. ساختمان فعلی موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) در مجاورت مصلّای بزرگ ری به وسعت ۳۰۰۰ متر مربع در سه طبقه قرار دارد که گنجینه ای از قرآن های نفیس، نسخ خطی، سکه هایی از ایران باستان، هدایای ارزشمند شخصیت ها، مدال های اهدایی ورزشکاران و ادوات و تجهیزات قدیمی استفاده شده در ضریح و حرم مطهر را در خود جای داده که هر روزه پذیرای علاقه مندان است. بهمن ماه سال 1373 شمسی به همت تولیت محترم آستان مقدس آیت الله محمدی ری شهری با توجه به اهمیّت تاریخی ری، سالنی در صحن واقع در ضلع غربی مرقد شریف حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)، جهت عرضه آثار اختصاص یافت که پذیرای انبوه کثیری از زائران علاقه مند است. ساختمان فعلی موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) در مجاورت مصلّای بزرگ ری به وسعت ۳۰۰۰ متر مربع در سه طبقه قرار دارد که گنجینه ای از قرآن های نفیس، نسخ خطی، سکه هایی از ایران باستان، هدایای ارزشمند شخصیت ها، مدال های اهدایی ورزشکاران و ادوات و تجهیزات قدیمی استفاده شده در ضریح و حرم مطهر را در خود جای داده است. در سال 1375 شمسی با اجرای طرح توسعه حرم مطهر این محل در برنامه بازسازی قرار گرفت و موزه به طور موقت به ساختمان دیگری در مجموعه آستان انتقال یافت و به مدت 3 سال به فعالیّت ادامه داد و پس از تکمیل ساختمان فعلی موزه در ضلع جنوب شرقی و در مجاورت مصلّای بزرگ ری، به وسعت 3000 متر مربع در سه طبقه به این محل انتقال داده شد و پس از اتمام مراحل، سرانجام در هشتم آبان ماه سال 1381 موزه آستان مقدّس بازگشایی شد. در ابتدای بازدیدمان از این موزه آنچه بیش از همه جلب توجه کرد درب هایی است که در موزه قرار دارد. مجموعه مزبور شامل درب آهنین قرن ششم - هفتم هجری، درب منبّت مشبّک با کتیبه برجسته ازعهد تیموریان، درب های منبّت کتیبه دار دوره صفوی به سال 918 هجری قمری و در چوبی با تزئینات موسوم به مدادی مشهور به در چوب پنبه ای دارای کتیبه برجسته در فضائل حضرت عبدالعظیم(ع) از دوره صفویه به سال 944 هجری قمری، درب چوبی مشبک از عهد صفویه ، درب فولادی مشبک با روکش نقره دارای کتیبه های برجسته از دوره قاجار متعلّق به مرقد امامزاده حمزه(ع) و درب های خاتم از دوره قاجار مزین به اشعار فارسی و کتیبه تاریخ از جمله این درب هاست. نکته جالب توجه نحوه نگهداری درب هاست. منظور اینکه قواعد موجود در موزه های استاندارد در این مکان هم لحاظ شده تا با گذشت زمان و تغییرات آب و هوا آثار صدمه نبینند. این مسئله را حتی در نحوه تابیدن نور خورشید به روی درب ها نیز می توانیم مشاهده کنیم، چون به نحوی نورپردازی انجام شده که هم زیبایی آثار محفوظ مانده، هم این که باعث آسیب دیدن کارها نمی شود. در این گزارش معرفی کوتاه از چند درب به نمایش درآمده داریم. درب آهنین عهد سلجوقی درب آهنی دو لنگه؛ طول هر لنگه 255 سانتیمتر و عرض آنها 95 سانتیمتر است، هر لنگه با یراق حلقوی فولادی به عنوانِ کوبه مزین است و سراسرِ درب میخکوبی و با نقوش لوزی چلیپائی تزئین یافته. درب موصوفه بنا به نقل متواتر متعلق به آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) است که راهرو جنوبی صحن قدیم امامزاده حمزه (ع) را به خارج متصل می کرد. پشت درب، الوار چوبی کاملاً هویدا و دارای کلون و بست چوبی است و به شماره ثبت 550 در معرض بازدید قرار دارد. بخشی دیگر از موزه به قفل ها اختصاص دارد. قفل هایی که قدمت شان از دوره قاجار شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. عمده این قفل ها نیز از فولاد و نقره هستند، همچنین کتیبه برجسته متضمن قصارالسور، متعلق به ضریح های مطهر حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، امامزاده حمزه (ع) و امامزاده طاهر (ع) یکی دیگر از بخش های زیبای این موزه هستند. درب نفیس چوبی مشهور به مدادی از دوره صفویه درب بزرگ دو لنگه چوبی به سال 944 هجری با دماغه، یراق و کوبه طلاکوب، بدنـﮥ منبت و میخکوبی و رویه با طرح زیگزاگ الوان (چوبی مدادی شکل، قرینه سازی) منبت نقش برجسته، کتیبه ای به خط ثلث جلی از دوره صفویه قرن دهم هجری زمان سلطنت شاه طهماسب اول از گوشه پائین لنگه راست آغاز شده و تا گوشه پائین لنگه چپ ادامه دارد و متضمن مناقب اهل بیت (ع)، ولایت حضرت علی (ع) و ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) است. در این موزه بخشی وجود دارد که مربوط به نسخه های دست نویس می شود که بسیار زیبا و گرانبهاست. این صحوف شامل؛ مصحف شریف و ادعیه است که عمدتاً از قرن هفتم تا دوران معاصر بوده و در برخی از آنان نام و رقم کاتبان نیز به چشم می خورد. در کنار کتب خطی بخشی دیگر در نمایشگاه وجود دارد که مربوط به قرآن های خطی است. در این بخش قرآن های دست نویس بسیاری وجود دارد که برای نمونه به چند اثر اشاره می کنیم. قرآن کریم خطی به شیوه نسخ کهن قطع رحلی خشتی از قرن هفتم هجری شیوه سلجوقی از کاغذ سمرقندی، هر ورق دارای دوازده سطر و عناوین سور به قلم زر مشتمل بر نام، عدد آیات و محل نزول سوره است و علایم تزئینی، سجدات، جزء، حزب، نصف، رکوعات به صورت مذهب در حاشیه صفحات نقش بسته است. ابعاد هر ورق 24 × 5/31 سانتیمتر است و در سال 1230 هجری وقف بر بقعه حضرت عبدالعظیم (ع) شده و اکنون با شماره ثبت 173 در معرض بازدید قرار دارد. نسخه خطی مجالس المـﺆمنین این نسخه به تاریخ 1066 هجری دوره صفویه اثر قاضی نورالله شوشتری، قطع رحلی، رویه جلد لاکی روغنی در ابعاد 24 × 4/37 سانتیمتر که بعضی از صفحات آن محشّی و عناوین مطالب به قلم شنجرف است و به شماره ثبت 143 در معرض بازدید قرار دارد. سند خطی طوماری به خط نستعلیق این سند به تاریخ 1140 هجری در دوره صفویه، حاکمیت افاغنه در وضعیت قریه مردها آباد درباره زراعت - حقابه و انتصاب ناظر- ملاعاشور- است. در پشت سند، مهرِ ثبت دفتر و تسجیل و ارقام به سیاق، شکسته نستعلیق و نستعلیق تحریری است. ابعاد سند 5/31 ×144 سانتیمتر است و با شماره ثبت 556 در معرض بازدید قرار دارد. کتیبه های خطی به خط نستعلیق مذهب مجموعه کتیبه های خطی به نظم و نثر مربوط به سال 1291 هجری و اثر محمد ابراهیم طهرانی مشهور به میزرا عمو است. بخش اول: کتیبه مزبور در هشت قطعه جداگانه به نظم و مذهب هر کدام در ابعاد 22×77 سانتیمتر است که مضمون ماده تاریخ بنای بقعه و ایوان در اواسط دوره قاجار است. بخش دوم: پنج قطعه با کتیبه های بازوبندی، منقوش به درج نام ائمه معصومین (ع) است. بخش سوم: پنج قطعه کتیبه مستطیل و مذهب به رنگ لاجوردی با نقوش تزئینی درباره بقعه و ایوان سابق امامزاده حمزه (ع) است که ستون ها و ترکیب سقف آن مربوط به دوره صفویه بوده، دوست محمدخان معیرالممالک در دوره قاجار به تزئین آن پرداخته است. کتیبه های مزبور اثر ابراهیم طهرانی است که در آن ایوان قرار داشته و به استناد رقم کاتب، مجموعه این کتیبه به سال 1291 هجری به اتمام رسیده. در بخش دیگر این موزه مدال های ورزشکارانی قرار دارد که مدال های خود را به موزه هدیه داده اند. در کنار این بخش؛ پرده ماهوت عهد قاجار، روپوش زری مرقد حضرت عبدالعظیم (ع) از دوره صفویه، صندوق مطهر مرقد امامزاده حمزه (ع)، در دولنگه نقره قلم زده از دوره قاجار، زیارتنامه طلاکوب طرح محرابی و کتیبه فلزی به خط کوفی از دیگر کارهای این موزه هستند.
شنبه ، ۱۱مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایکنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]