واضح آرشیو وب فارسی:صید نیوز: صفت مجازی در این تعریف بدان معناست که بخش عمده آب مصرف شده در فرایند تولید، در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد و درحقیقت بخش بسیار ناچیزی از آب مصرفی در پایان به عنوان آب واقعی در بافت محصول باقی خواهد ماند. نکته مهم اینکه، صفت مجازی به معنای غیرواقعی نیست، بلکه صریحا باید گفت آب مجازی، آبی کاملا واقعی است؛ برای مثال، آب مجازی مورد نیاز برای تولید یک کیلوگرم گندم به طور متوسط هزارو ٣٠٠ لیتر است. مطالعه ای موردی که سال ٢٠٠۴ در استرالیا انجام شده نشان می دهد میزان آب مجازی برای ساخت یک آپارتمان مسکونی، معادل ١۵ سال مصرف آب ساکنان آن ساختمان است. مقدار آب مجازی برخی از مواد غذایی و کالاهای مصرفی در جدول یک ارائه شده است؛ همان طور که از جدول شماره یک پیداست تولید یک خودرو حدود ۴٠٠ مترمکعب از منابع آبی را مصرف می کند، بنابراین لازم است صنایع خودروسازی یا در مناطقی پرآب احداث شوند یا قطعاتی که مصرف آب زیادی دارند از طریق واردات تأمین شوند یا از منابع آب غیرقابل تصفیه در این بخش استفاده شود. این مورد در تمام صنایع دیگر نیز لازم الاجراست. آب مجازی رابطه عکس با بهره وری آب دارد یعنی با افزایش بهره وری آب، مقدار آب مجازی در محصول یا کالای مورد نظر کاهش می یابد. رابطه آب مجازی و بهره وری آب با توجه به پایین بودن بهره وری آب کشاورزی در ایران، مصرف آب مجازی در این بخش بسیار بالا است، بنابراین بهترین راهکار در شرایط موجود، توسعه هرچه بیشتر تجارت آب مجازی است. در واقع کشورهای کم آب (همچون ایران) می توانند با تجارت آب مجازی و واردات محصولات آب بر، مقدار آب موردنیاز برای تولید آنها را ذخیره کنند. بیشترین حجم تجارت جهانی آب مجازی مربوط به محصولات کشاورزی است و در بین آنها گندم بالاترین میزان را دارد. در جدول شماره دو، ١٠ کشور اول صادرکننده و واردکننده آب مجازی خالص در سال های ١٩٩٧ تا ٢٠٠١ میلادی فهرست شده اند. همان طور که از جدول دو مشخص است ایران فقط با ١۵ میلیارد مترمکعب واردات آب مجازی در رتبه هشتم است و ژاپن که بحران آب ندارد با واردات آب مجازی به میزان ٩٢ میلیارد مترمکعب (یعنی شش برابر واردات ایران که حدود ٧٠ درصد آب تجدید پذیر سالانه ماست) در رتبه نخست قرار دارد. براساس پژوهشی که در سال ١٣٨۵ روی محصولات غذایی کشور انجام شده است، غلات، حبوبات، خشکبار و دانه های روغنی از لحاظ آب مجازی، محصولاتی پرمصرف و میوه ها، سبزی ها و محصولات صنعتی، کم مصرف هستند. با توجه به این تحقیق و تحقیقات مشابه لازم است: ١- مسئولان در نگرش خود نسبت به آب مجازی ترتیب اثر داده و بر اصرار یک دهه گذشته در راستای خودکفایی در بعضی محصولات، به ویژه گندم (به عنوان یک محصول پرمصرف که فشار زیادی بر منابع آبی کشور وارد کرده است) خاتمه دهند. برای مثال گندم با سهم ۵/۵٨ درصدی در واردات آب مجازی، بزرگ ترین محصول وارداتی در سال های ١٣۶٢ تا ١٣٨٢ بوده است و با واردکردن ۱۰.۴ میلیون تن گندم در سال های ١٣٨٢-١٣٧٨ بیش از ۱۱.۶ میلیارد مترمکعب آب در کشور ذخیره شده است. ٢- در برخی محصولات نیاز است تجارت آب مجازی در بین استان ها نیز انجام شود به این صورت که با توجه به شرایط مناسب شمال کشور از نظر منابع آبی، کشت برنج فقط در این منطقه صورت گیرد و وزارت جهاد کشاورزی با تعیین الگوی کشت مناسب هر منطقه، مانع از بحرانی ترشدن منابع آبی شود. ٣- واردات براساس محصولاتی که بیشترین مصرف آب مجازی را دارند تنظیم و در مقابل بر تولید محصولاتی که مصرف آب مجازی کمتری دارند تأکید و نسبت به صادرات آنها اقدام شود. ۴۷۴۷
پنجشنبه ، ۹مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صید نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]