محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831490889
حکایت فوتبال در شهر جنگ زده آبادان/خاطراتی از تلاقی ورزش و جنگ
واضح آرشیو وب فارسی:خوزنیوز: فوتبال در آبادان با سایر شهرهای ایران حکایتی متفاوت دارد. فوتبال در این شهر جنگ زده فراتر از ورزش است چرا که حتی جنگ نیز آن را از بین نبرد ولی بعد از جنگ، فوتبال در آبادان به ایست قلبی رسید. شاید باید همه چیز را زیر سر پارچه هایی دانست که در هم پیچیده می شدند تا گرد شوند و توپ، یا شاید هم نیاز است که تقصیر را بر گردن توپ تنیس انداخت که وقتی در نفت انداخته می شد، پوست می انداخت تا در آبادان برای فوتبال تغییر کاربری دهد. هر چه بود و هر گردی که مقصر است، دیگر تفاوتی ندارد، به این خاطر که این دیار شهر فوتبال ایران شد؛ حتی در روزهای فرود. نمی شود سرگذشت فوتبال آبادان را در محدوده پاراگراف ها زندانی کرد اما شاید این سطور قسمتی باشند از داستانی که فراتر از یک کنش اجتماعی در یک بوم خودنمایی کرد. فوتبال در آبادان به درستی و به دور از اغراق یک «فراورزش» است. به تعبیری-در فضای قیاس- می توان فوتبال آبادانی را در گذر زمان به مثال «آبستره» ای تعریف کرد که باید دید و از آن گذشت. فوتبال همپای «هوبیو» آبادانی شد بدون شک بازی های محلی دارای قدمت بیشتری نسبت به ورزش های مدرن و نه ورزش های مادر هستند اما در کنار هوبیو و اش تی تی؛ فوتبال هم خیلی زود جای خودش را در کوچه های داغ کواتر و غیر کواتر (خانه های شرکت نفت) آبادان پیدا کرد. در خصوص تولد رسمی فوتبال در آبادان تفاوت روایت وجود دارد اما شاید قابل استنادترین قصه در این فضا «انگلیسی» بودن این رشته ورزشی در این شهر است. بعد از گره خوردن داستان نفت و جنوب، خارجی های بسیاری به مناطقی مثل بوشهر، بندرعباس و چابهار سرازیر شدند که همین افراد پس از پیدا شدن نفت در مسجدسلیمان حرکت خود را به سمت خوزستان آغاز کردند. تفریحات پرتغالی ها و انگلیسی ها در آن روزها پرداختن به ورزش هایی مثل کریکت، بیس بال، شنا، راگبی و مخصوصاً فوتبال بود. انگلیسی ها در سال های ابتدایی ورود به آبادان فوتبال هفت نفره را بازی می کردند که مهاجران سراسر ایران با تماشای این ورزش علاقمند به تشکیل تیم هایی در منطقه شدند تا حریف تمرینی مناسبی برای تیم های خارجی باشند. بنابر شنیده ها از موسپیدکرده های ورزش آبادان، در آن سال ها تیم های این شهر را بیشتر کلونی (منتخب) قوم ها و حتی مذاهب تشکیل می دادند. تیم ارمنی ها، بلوچ ها (تیم شاهپوری)، عرب ها، بوشهری ها (تیم رویین تن) نخستین شکل سازمان یافته محلی را برای دور هم جمع شدن و برنده شدن را در فوتبال آبادان شکل دادند. آغاز رقابت های دپارتمانی این دیدارها با حضور ۸۰ تیم از ادارات پالایشگاه در دو رده ارشد (رتبه اول) و جزء (دسته دوم) آغاز به کار کرد تا تورنمنت هر ساله فوتبال شهر که جوایز آن هم از انگلیس می آمد شکل بگیرد. این بازی ها به شکل نظم یافته ی انگلیسی و با جدولی شبیه لیگ این کشور برگزار می شد. ۱۷ زمین خاکی در شهر وجود داشت که با برنامه مدون و صحیح از تمام آن ها برای برگزاری مسابقات ارشد و جزء استفاده می شد. بازیکنان با لباس منظم و یکدست و با اتوبوس های متحدالشکل قبل از دیدار به سمت زمین حرکت می کردند تا ضمن استفاده از نوشیدنی، تغذیه مناسب و مدون، ارائه دهنده فوتبال باشند. تیم های حمل و نقل، ساختمان، ابزار دقیق و حراست را شاید بتوان قدرتمندترین تیم های درون سازمانی پالایشگاه آبادان دانست، تیم های که همواره بر سر قهرمان شدن در مسابقات دپارتمانی دست به کری(!) بودند. فوتبال فراتر از پالایشگاه با تماشای جذابیت مسابقات دپارتمانی کم کم فوتبال به نقاط دیگر شهر و بیرون از پالایشگاه نیز راه پیدا کرد و تیم داری برای ورود به برگزاری رقابت های باشگاهی از حدود سال۱۳۱۰شمسی در آبادان پا گرفت. نخستین تیم سازمان یافته شهر متشکل از مقتدرترین بازیکنان مسابقات ادارات مثل رودباری، برادران بم زاده و... با عنوان «کارگر» تشکیل شد تا تیم شماره یک آبادان شود؛ تیمی که بعدها بازیکنان به نامی مثل حاجیان، سردار، سیاه زاده و برادران سعدونی را هم در ترکیب دید. پس از آنکه کارگر که تیمی پالایشگاهی بود به عنوان قدرت نخست فوتبال منطقه مطرح شد، با توجه به این موضوع که دیگر مردم شهر-غیرنفتی ها- تیمی را در اختیار نداشتند، گروهی محصل از مدارس فرخی و رازی اقدام به شکل دادن مجموعه ای با عنوان «محصلان» کردند که بنیان گذاران این تیم محمدعلی حسینیان و پرویز دهداری بودند. تیم محصلان با جمع کردن نخبه های تحصیلی - ورزشی شهر مثل فخروییان، ترابی، ثامت، جلال زاده و صفریان ضمن اینکه به فعالیت های سیاسی می پرداخت؛ اخلاق و ورزش را هم دنبال می کرد. این گروه آنقدر در آبادان محبوب شد که هر بازیکن برای ورود به آن حق عضویت پرداخت می کرد. آرام آرام تیم محصلان تغییر نام داده و عنوان «آزاد» را برای خود انتخاب کرد، تیمی که مورد غضب نیروهای سلطنتی هم قرار داشت. همین مجموعه با قدرت گرفتن به مرور زمان به جدی ترین رقیب برای کارگر که تا آن روز حرف اول را در خوزستان و حتی کشور می زد تبدیل شد. بعد از آنکه حکومت از فعالیت های سیاسی بازیکنان تیم آزاد-نام برگفته از آزادی اندیشه- پرده برداشت این تیم به «جم» تغییر اسم داد که در واقع جم ریشه اصلی تیمی شد که بعدها شاهین نام گرفت و در سال ۱۳۳۹ نخستین قهرمان فوتبال ایران شد؛ تیمی که می توان موسس اصلی آنرا فردی به نام حسین مشکین که قهرمان تنیس روی میز بود، نامید. ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد به مرور زمان سن و سال بازیکنان قدیمی جم بالا رفت و این مجموعه نیازمند نیرویی جوان تر شد که بازیکنانی مثل برمکی، سالیا، جاسمیان و علمداری از تیم البرز و سعدونی، کوهزاد، شاعری و فتاحی از تیم الوند به جمع یاران دهدای پیوستند. در همان سال ها بود که مرحوم دهداری برای انجام یک بازی به عنوان بازیکن کمکی به جمع شاهینی های تهران پیوست که بعد از آن مسابقه به پیشنهاد مسئولان تیم تهرانی و با توجه به این موضوع که جم آبادان پشتوانه و حامی مالی و معنوی نداشت و البته دقت به این مسئله که دو تیم به لحاظ عقیده و تفکر به هم نزدیک بودند تیم جم تبدیل به شاهین آبادان شد؛ تیمی که هواداران پرشماره آن در ورزشگاه این شهر در زمان ورودش به زمین مسابقه با شعار «ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد»، زنگ خطر را برای حریف صرفا فوتبالی به صدا در می آوردند. در همان سال ها کارگری ها هم بیکار ننشسته بودند. آنها با تقویت کارآموزان رو به جوانگرایی آورده و با اضافه کردن جوانانی مثل کارجو، فرامرزی، خواجه ییان و زارعی نشان دادند که خطر حضور تیمی جدید مثل شاهین را احساس کرده اند. در این میان شاید بتوان نخستین شهرآورد بزرگ فوتبالی کشور را در دیدارهای شاگردان دهداری در تیم شاهین و محمود زارع در تیم کارگر جستجو کرد. رقابت های سنگین ورزشی که این سنگینی را تنها و فقط در مستطیل سبز احساس می کرد و بعد از آن هر چه بود دوستی بود و نزدیکی. همه گیری فوتبال از کوچه تا باشگاه حالا دیگر فوتبال برای آبادان در سبد روزمرگی قرار گرفته بود. از کوچه های تنگ کنار شیروانی های تانکی دو تا آرزوی بازی کردن در گران(گراند) شاپوری همه را بر آن می داشت تا بدوند؛ بدوند به دنبال گردی سرنوشت ساز یک توپ. در کنار همین جوان های عاشق دویدن، مردانی حضور داشتند که می دیدند تا بشناسند، بسازند و رو کنند و در این میان فرقی هم نداشت که منوچهری کتاب فروش، عیسی نجیبی شهرداری چی و یا حتی محمد آقاجری نابینا باشند؛ مهم فوتبال بود، که بود. البرز، کیان، تاج، سازمان جوانان، سپه، دارایی، کارگرجوان، دیهیم، بندر، آزاد، ایرانگاز، داریوش، کورش، جاوید، پیروز به مرور آمدند تا آبادان برای فوتبالیست داشتن سقفی را تعیین نکند. همه این داشته ها و این بودن ها در مقابل یک اتفاق فوتبالی بزرگ کم آورد و «صنعت نفت» آمد. طبقه ۱۴ وزارت نفت و سرنوشت فوتبال آبادان یک باستانی کار و یک کشتی گیر اراکی، که در زادگاهش به «غلام شیرزاد» معروف بود بانی تغییر سرنوشت فوتبال آبادان از تکثرگرایی تیمی تا تک قطبی شدن شد، هر چند غلامحسین واقف در واقع مجری سیاستی بود که وزارت نفت و در کل فدراسیون وقت فوتبال برای آبادان رقم زده بود. واقف، شکل گیری تیم فوتبال صنعت نفت آبادان را اینگونه روایت کرد: «یک روز در خانه نشسته بودم که تماس گرفتند و گفتند؛ سریع خودت را به تهران و طبقه ۱۴ وزارت نفت برسان. طبقه ای که اتاق امیر نویدی در آن قرار داشت. در روزهایی که نائب رئیس هیئت فوتبال آبادان بودم، جعفر نامدار دبیر این هیئت بود و او بود که در خصوص من با نویدی صحبت کرده بود، به طبقه ۱۴ معروف و اتاق نویدی رفتم. برای دقایقی صحبت کردیم و در نهایت گفتم که اگر قرار است آبادان یک نماینده در مسابقات کشور داشته باشد و آن نماینده هم وزارت نفتی باشد چرا تیم کارگر را راهی بازی ها نکنیم، قبول نکردند و گفتند که می خواهیم تیم صنعت نفت ایران را داشته باشیم و باید تیمی منتخب از آبادان را بسازیم.» وی ادامه داد: «از هر تیمی، پنج یا ۶ بازیکن را انتخاب کردم. فضای بدی در فوتبال آبادان در آن سال ها حاکم شده بود. همه با هم اختلاف پیدا کرده بودند. این تفکر که قرار است بازیکن دزدی در تیم ها شکل بگیرد بوجود آمده بود.» و صنعت نفت متولد شد تا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان فوتبال منطقه بعد از این اتفاق، مرگ تدریجی فوتبال در آبادان محقق شود. تیمی که ماحصل فیلترینگ کیفیت فنی و شالوده فوتبال آبادانی بود در مجموع پنج دوره حضور خود در لیگ تخت جمشید، ۴۱ برد، ۴۷ تساوی و ۴۶ باخت را در پرونده کاری دید و بهترین عنوان کسب شده اش را به پنجمی در همین مسابقات ختم کرد. خاطرات تلاقی جنگ و فوتبال آخرین دوره مسابقات لیگ تخت جمشید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیمه کاره ماند تا فوتبال آبادان پیش از جنگ تحمیلی دوباره در محلات این شهر داغ شود. فوتبال در آبادان در کوچه ها هنوز هم جریان داشت تا اینکه ۳۱شهریور ۱۳۵۹بیاید و سرنوشت فوتبال را نیز همانند عاقبت مردمان این منطقه تغییر بدهد. با آغاز یورش رژیم بعث به منطقه، برخی از فوتبالیست های آبادانی مجبور به مهاجرت از شهر شدند و برخی دیگر نیز ماندند تا فوتبال را ابزاری کنند برای حفظ روحیه. خاطرات بسیاری از فوتبالیست هایی که در سالهای جنگ تحمیلی نیز در آبادان حضور داشتند روایت می شود؛ خاطراتی که گواه این موضوع هستند که فوتبال در هیچ زمانی در آبادان ایستایی نداشته، حتی در اوج باریدن آتش و گلوله. لیلا دهداری همسر شهید ناصر شاملی، فوتبالیست تیم های صنعت نفت و استقلال آبادان لحظه شهادت وی را در آبادان و در زمین فوتبال اینگونه روایت می کند: «بر خلاف دفعات قبل آخرین باری که خواست به آبادان بازگردد از من درخواست کرد تا او را به ترمینال برسانم. شاید باور نکنید که زمان خداحافظی ناصر را روی آسمان می دیدم روز شهادتش با من تماس گرفت و گفت که ناهار نخورید من تا ظهر برمی گردم. برادر من دنبالش رفته که به بهانه ای با وی همراه نشد. به محمدعلی ملک زاده از دوستان نزدیکش گفته بود باید باشم، اصرار مرحوم اسفندیار دوستانی را برای عزیمت به ماهشهر نپذیرفت. بعدازظهرها در قالب تیم بهداری تمرین می کردند که توپ دوربرد عراق محل فعالیت آنها را هدف قرار می دهد. همه به سمت سنگر می روند به غیر از ناصر. شاهدان عینی روایت می کنند که ناصر در همان لحظه گفت که این توپ دنبال من می گردد و توپ دوم واقعاً به دنبال ناصر شاملی بود.» عبدالواحد بزمه؛ دیگر پیشکسوت فوتبال آبادان که او نیز در سال های دفاع مقدس در این شهر حضور داشت از آن روزهای پرخاطره می گوید: «به خوبی یادم می آید که در روزهای جنگ، آنهایی که از بیرون وارد آبادان می شدند، وقتی فوتبال بازی کردن ما را می دیدند باورشان نمی شد که در منطقه ای جنگی حضور دارند. در یکی از مسابقات آن سالها در حین مسابقه شاهد اصابت یک گلوله به دیرک دروازه بودیم که بعد از این اتفاق به شوخی می گفتیم، تیر به تیر خورد.» بانو رستمی همسر مرحوم علی نکویی از بازیکنان سابق تیم فوتبال صنعت نفت آبادان و از جانبازان جنگ تحمیلی نیز از خاطرات سال های دفاع مقدس و حضور همسرش در آبادان اینچنین می گوید: «در آن روزها شاید در طول یک سال تنها سه یا چهار بار او را می دیدیم، جالب اینجاست در اوج بمباران ها هم فوتبال را در آبادان رها نکرد.» در این میان شنیدن خاطره فرخ (فاروق) فتاحی دروازه بان سالهای دور تیم فوتبال شاهین آبادان از زمان جنگ نیز شنیدنی ست: «همزمان با بمباران آموزش و پرورش آبادان در سال ۵۹، قرار بود در جلسه ای در این محل حاضر باشم که به خاطر اتفاقاتی در آن نشست شرکت نکردم، آموزش و پرورش به خون کشیده شد. غلامحسین مصیبی، علی صیادی و محمد خواستگار شهید شدند. روزنامه های دنیا و کیهان ورزش اعلام کردند که بنده هم شهید شده ام. در برنامه ورزش و مردم خبر شهادت فاروق فتاحی را پخش کردند حتی در اصفهان مسابقات گل کوچک به خاطر بزرگداشت من برپا کردند. پنج ماه طول کشید تا توانستم ثابت کنم که زنده ام.» پویایی فوتبال آبادانی در بیرون از آبادان مهاجرت در فضای جنگی نیز باعث نشد که فوتبال آبادانی بمیرد و در کنار آنهایی که بودند و زیر گلوله هم فوتبالیست ماندند، برخی دیگر نیز رفتند تا برای آنهایی که آوارگی آوار سنگینی برای روحیه شان بود، تسلی باشند. بدون شک و بی مبالغه باید منوچهر سالیا را یکی از منجیان نام فوتبال آبادان در سال های جنگزدگی نامید. سالیا نام آبادان و صنعت نفت فوتبال آن را در شیراز حافظ بود، اتفاقی که به صورت مشابه و توسط دیگر آبادانی ها در لوای تیم های «مهاجرین جنگ تحمیلی» رقم خورد. سالیا فوتبال آبادان را در آغوش گرفت تا جنگ آن را نکشد. سالیایی که بعد از آوارگی، همین صنعت نفت را به آبادان آورد و تحویل داد. تحویل داد و اعتراض نکرد حتی در روزهایی که نبود و بهتر آنکه بنویسم؛ خواسته نشد. امروز... از خرداد سال ۱۳۶۸ که سالیا هدایت تیم فوتبال صنعت نفت آبادان را بر عهده علیرضا فیروزی گذاشت تا خرداد ۱۳۷۸ را شاید بتوان آخرین روزهای خوش فوتبال آبادانی که دیگر به صورت کامل در صنعت نفت خلاصه شده بود نامید. فوتبالی که بعد از آن دیگر هیچوقت آبادانی نشد. شاید لیگ برتری بود، شاید قطره چکانی آبادانی ها در آن حضور داشتند، اما دیگر نه خبری از رضایت قلبی کامل سکونشین ورزشگاه بود و نه اثری از ثبات. به مثال ایست های آنی قلبی و بدون شرح اضافه، نوشتن از فوتبال آبادانی را در خرداد ۱۳۷۸متوقف می کنم، فوتبالی که دیگر «سالیا» ندارد. مرجع / مـهـر
شنبه ، ۴مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خوزنیوز]
[مشاهده در: www.khouznews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]
-
گوناگون
پربازدیدترینها