تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820772631
صنعت گاز ایران در پساتحریم- صحبت کاربوز*
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: صنعت گاز ایران در پساتحریم- صحبت کاربوز* ایران همواره سودای تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز دنیا را در ذهن می پرورانده است. جایگزینی گاز به جای فرآورده های نفتی در داخل کشور، استفاده از خوراک گاز در پتروشیمی ها، بهره گیری از گاز در صنایع کشور، افزایش سهم گاز طبیعی در صنعت حمل و نقل و سرمایه گذاری در تولید LNG و کاهش فلرینگ، همگی بیانگر جلوه هایی از همین سوداست.
ایران به روایتی بزرگ ترین ذخایر گازی دنیا را در اختیار دارد اما آیا این مهم، به تنهایی می تواند ایران را به اهداف عالیه ی خود در صنعت گاز برساند؟شاید در نگاه اول، جواب این سؤال «منفی» باشد. اما چرا ؟در این زمینه باید به مجموعه ای از دلایل و عوامل «داخلی» و «بیرونی» توجه داشت که اهم آن ها عبارتند از عوامل فنی، مالی، قراردادی، سیاسی و تکنولوژیک.تا این زمان، همه ی این عوامل دست به دست هم داده بودند تا فرآیند سرمایه گذاری در توسعه ی میادین دچار رکود گردد و برنامه های تولید و صادارت گاز ایران نیز از رشد بطئی برخوردار باشد. از سوی دیگر دسترسی به فن آوری ها و تعاملات با شرکت ها و کشورهای دارای تجهیزات مدرن نیز به شکل مطلوبی صورت نمی گرفت.اما اینها همه در گذشته بوده است. اکنون با رفع تحریم ها و در دوران آینده، فی الواقع فرصت مناسبی برای ایران فراهم آمده تا به برنامه های خود در صنعت گاز، رنگ و بوی واقعیت داده و نقش خود را در بازار جهانی گاز، بازیابی کند.شرکت های معظم نفتی مذاکرات خود را با ایران آغاز کرده اند، اما مقامات ایرانی به خوبی می دانند که نباید از این وضع؛ ذوق زده شوند. با رفع تحریم ها، می توانیم سه مقطع زمانی را شناسایی کنیم که عبارتند از مقطع «آغاز پساتحریم»؛ مقطع «پساتحریم میان مدت» و مقطع «پساتحریم بلندمدت».مقطع اول در واقع یک جور «دوران آزمون» است و ایران به تدریج پس از این مقطع، وارد دو مقطع دیگر می شود که مسلماً در طول آن دوران به جایگاه قدرتمند خود در تولید و تجارت گاز نزدیک تر خواهد شد.اما همزمان نباید فراموش کرد که نیل به این جایگاه، الزاماً«محتوم» نخواهد بود؛ بدان معنا که نمی توان دیگر همه چیز را به گردن تحریم ها انداخت؛ بلکه عامل مهم در این دوره، همانا «عدم اطمینان» است.حال سؤال اصلی این است که بهترین اقدام فراروی ایران چیست و اولویت های ایران برای توسعه ی صنعت گاز کدامند؟ اگر ایران به دنبال توسعه ی پایدار و متنوع سازی اقتصاد خود است؛ آیا باید به دنبال افزایش صادرات گاز باشد؟ و یا باید روش های بهینه تری را برای مصارف گازی خود انتخاب کند؟جواب به این سؤالات واقعاً کار سختی است و نمی توان پاسخ شفاف و قطعی ارائه کرد.رسانه های گروهی معتبر در این میان فقط به اظهارات مقامات توجه کرده و به دلایل نامشخصی از ارائه ی تحلیل های فنی طفره می روند وسعی دارند همه چیز را ذیل عنوان «استراتژی گازی» طبقه بندی کنند.برای مثال مقامات ایرانی ادعا کرده اند که تولید گاز کشور تا سال 2020 به میزان دو برابر افزایش خواهد یافت. تعدادی از پروژه های تولید گاز ایران در مراحل مختلف پیشرفت بوده و یا در نوبت توسعه قرار دارند (مانند میدان سردار جنگل در دریای خزر). به طور کلی توسعه ی کامل پارس جنوبی می تواند نقش تعیین کننده و مهمی در تحقق اهداف گازی ایران داشته باشد.شکی نیست که در آینده میزان تولید گاز ایران به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت. با این وجود هنوز هم حجم عمده ای از گازهای همراه نفت به شکل « فلرینگ» از مدار تولید خارج می شود که دلیل آن همانا ضعف زیرساخت ها است. همچنین بخش قابل توجهی از گاز تولیدی در داخل کشور به مصارف یارانه ای (شامل تجاری و خانگی و صنایع) می رسد.همین مصارف داخلی است که ایران را در رده ی«چهارمین مصرف کننده ی بزرگ گاز در جهان» نشانده است. این روند به مناسبت های مختلف نیز استمرار خواهد یافت. مثلاً-- حجم زیادی از افزایش تولید گاز ایران در سال گذشته در اختیار نیروگاه های تولید برق گذاشته شد.-- توسعه و تکمیل شبکه های انتقال گاز به معنای بهره مندی تعداد بیشتری از خانوارهای شهری و روستایی(و ایضاً صنایع) است که به معنای دامن زدن به مصارف داخلی است. این مصارف عمدتاً «یارانه ای» هستند.-- میزانی از گازهای تولیدی به مصرف تزریق در میادین و چاه های نفتی می رسد (با این هدف که ضریب بازیافت نفت ارتقا یابد)و خیلی از موارد دیگر اما حتی اقداماتی مانند اصلاحات یارانه ای هم باعث نشد تا رشد مصارف داخلی گاز در کشور متوقف گردد و همچنان این «نرخ» در حال «رشد» است.اساساً سرعت رشد تقاضا به مثابه ی کاهش و محدودیت «صادرات» است؛ مگر آنکه فکری به حال «مهار مصارف یارانه ای و داخلی» صورت گیرد. اگر تمام تحریم ها نیز برداشته شود، آنگاه ایران فرصت دارد تا صادرات گاز خود را به میزان قابل توجهی افزایش بدهد.هدف گذاری برنامه ی ششم توسعه ایران آن است که نرخ رشد صادرات به مرز «شش برابر»برسد که البته هدف چالش انگیزی است. به عبارت دیگر هرچند توان صادرات گاز طبیعی ایران تا حدودی متاثر از وضع زیرساخت ها است اما در هر حال دستیابی به جهش صادراتی، قبل از هرچیز نیازمند بازنگری جامع و جدی در احجام مصارف داخلی است.متاسفانه رسانه های بین المللی (و حتی ایرانی) به جای پرداختن به این چالش ها، عمدتاً شیفته ی پروژه های صادرات گاز ایران هستند و به نظر می رسد کانون توجه خود و مخاطبان شان را از این چالش ها دور نگاه می دارند. در عوض سعی دارند که تصویرهای غیرواقعی از صنعت گاز ایران ارائه بدهند. مثلاً اینکه گاز ایران« در چه زمانی» و با «چه حجمی» روانه ی بازارهای دور (منظورشان اروپاست)خواهد شد؟ به طور کلی لازم است تمام رسانه ها از این رویکردهای فضایی دست بردارند.ایران فهرست مطولی از پروژه های عرضه و صادرات گاز به کشورهای مختلف دارد (از خاورمیانه بگیرید تا آسیا و اروپا). از بین این پروژه ها اخیراً پروژه ی صادرات به عراق، نهایی و اجرایی شده است. بقیه ی کشورهای این فهرست نیز:** یا در مرحله ی برنامه ریزی و مطالعه هستند.** یا در مرحله ی مذاکره و چانه زنی هستند.** یا دچار معضل مالی و نقدینگی و اعتبار هسند.** یا درگیر مسائل امنیتی و سیاسی هستند.با این اوصاف بعد از رفع تحریم ها، به احتمال زیاد گشایش هایی اتفاق خواهد افتاد مانند: * پروژه ی صادرات گاز به عمان، نهایی می شود.* پروژه ی صادرات گاز به اروپا از طریق ترکیه یا آذربایجان، دوباره مطرح خواهد شد.ذکر این نکته لازم است که ایران از مدت ها قبل در حوزه ی LNG برنامه هایی داشته است. اساساً از دیرباز نقش ایران در بازار جهانی LNG نیز محل توجه زیادی بوده که البته منوط به چگونگی تصمیم مقامات ایرانی در مورد پیشرفت و راهبری این حوزه از صنعت گاز است.نکته ی مهم در خصوص صادرات LNG آن است که ایران می تواند پروژه ی «ایران ال.ان.جی» را با کمک شرکت های اروپایی به اتمام برسند، اما در عین حال صادرات احجام سنگین گاز در قالب LNG نیز کار پرهزینه و بسیار پیچیده ای است. به همین خاطر باید توجه داشت که حتی در صورت اتمام این پروژه، مسلماً رقابت سختی در بخش صادرات و بازرگانی LNG پدید خواهد آمد، چرا که هم اکنون چندین پروژه ی احداث تاسیسات LNG در اقصی نقاط جهان در حال اجراست که تا پنج سال آینده به مرحله ی اتمام و بهره برداری می رسد. تا آن موقع چه بسا مدل قراردادهای گازی تغییر کند و روش های قراردادی از انعطاف بیشتری برخوردار گردد. حتی گفته می شود که در آینده، پدیده ی «قیمت گذاری گاز بر حسب قیمت نفت» یا همان OIL INDEXATION منسوخ گردد.از سوی دیگر، حرف و حدیث هایی در مورد نقش ایران در ترانزیت گاز ترکمنستان بر سر زبان ها افتاده است. در هر حال تمام پروژه های صادرات گاز ایران در معرض چالش هایی قرار دارند.برای مثال «دو برابر شدن» میزان صادرات گاز به ترکیه، کمی اغراق آمیز به نظر می رسد و حداقل در کوتاه مدت، قابل تحقق نیست. مقامات ترکیه ای می گویند که گاز ایران، قیمت گرانی دارد(گران ترین نرخی که ترکیه وارد می کند)و مقامات ایرانی هم تمایل چندانی برای ارائه ی تخفیف های قیمتی ندارند. در عین حال کشور ترکیه هم مشکلات زیادی برای صادرات گاز از مسیر خود به اروپا دارد (مشکلات اقتصادی، تجاری و حتی رگولاتوری).شاید به همین دلیل باشد که برخی معتقدند بهترین استراتژی ایران، همانا «کسب سهم» و «کسب نقش» در پروژه ی «کریدور گازی جنوب»شامل TANAP و یا TAP است؛ گو آنکه شرکت «نیکو» حدود 10 درصد در میدان«شاه دنیز» سهم دارد. همچنین در مورد پروژه هایی که به نحوی با کشورهای پاکستان و عمان و هند مرتبط است؛ خواه ناخواه معضلات ژئوپولیتیکی رخ خواهد داد.توضیح مترجم: منظور از TANAP همان خط لوله ی «ترانس آناتولی» و منظور از TAP نیز خط لوله ی «ترانس آدریاتیک» است.اگر ایران با دقت و منطق حرکت کند، آنگاه این امکان وجود دارد که پروژه های صادرات گاز ایران، علاوه بر منافع خود، عملاً فرصت های فراوان دیگری را نیز فراهم بیاورد (مانند توسعه ی فعالیت های تجاری و بازرگانی، ایجاد چشم انداز مطلوب برای همکاری های اقتصادی، کاهش تنش و افزایش امنیت منطقه ای، برقراری و استحکام پیوندهای سیاسی، تنوع بازارهای صادراتی، ایجاد بازارهای جدید در شرق و ....).از منظر سرمایه گذاران بین المللی، دوران پساتحریم بسیار وسوسه انگیز و جذاب است. ایران ثابت کرده که در حوزه ی پروژه های نفتی و گازی، رویکرد خصمانه و ماجراجویانه ندارد. اما باید در داخل کشور، به فکر «ترک اعتیاد مصرف انرژی» باشد. شرکت ها در صورتی سرمایه گذاری می کنند که اولاً نرخ بازدهی مناسبی داشته باشند و دوماً محیط تجاری و سرمایه گذاری امن و باثباتی در انتظارشان باشد.هرچند ممکن است مدل جدید قراردادهای نفتی ایران (IPC)، مدل پیشرفته و خوبی باشد، اما باید در کنار آن به موارد دیگری هم توجه کرد. از آن جمله می توانیم به بوروکراسی، ناکارآیی بخش بانکی، ساختار تامین مالی، چارچوب های رگولاتوری، سیستم مالیاتی و موارد دیگر اشاره کرد. مناسبات حاکم بر این بخش ها الزاماً در ساختار صنعت نفت ایران تعریف نشده و بلکه به سازمان های دیگری مربوط است. لذا برای توسعه ی صنعت گاز در دوران پساتحریم، لازم است که تمام سازمان ها و ارکان مربوطه، توجه کافی و لازم را نسبت به موارد فوق الذکر داشته باشند.مسلماً دوران فوق، فرصت مناسبی برای شرکت های ایرانی است تا بتوانند در خارج از کشور فعالیت کرده و تجارب ذی قیمتی از حضور در عرصه های جهانی و بین المللی کسب نمایند.این ها همگی نمودی از دیپلماسی انرژی است و گذشت زمان نشان خواهد داد که راهبردها و استراتژی ها و اساساً دیپلماسی های مقامات نفتی ایرانی تا چه اندازه از بوته ی آزمایش با موفقیت بیرون خواهند آمد.*مدیر دپارتمان هیدروکربن؛ مؤسسه فرانسوی مطالعاتی انرژی مدیترانه
03/07/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها