تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835856561
هر میدانی برای سپاه مثل کیسه بوکس بود/ من نخستین بار نام خودم را در رادیو عراق شنیدم
واضح آرشیو وب فارسی:افکار نیوز: به گزارش افکارخبر ، 35 سال از آخرین روز شهریور 1359 که عراق با 192 فروند هواپیمای جنگی از پایگاه های مختلف این کشور به قصد بمباران اهداف مشخص در ایران به پرواز در آمد و ظرف کمتر از 3 ساعت فرودگاه اهواز، تبریز، مهرآباد، پایگاه شکاری همدان، دزفول، شیراز، پالایشگاه و نیروگاه تبریز،کرمانشاه، اصفهان، امیدیه بمباران کردند، می گذرد. رژیم بعث در آن روز و با برنامه ریزی بلند مدت قبلی، جنگی 8 ساله را به ایران تحمیل کرد که پیامدهای آن دهه های بعدی و تاکنون را نیز تحت تاثیر قرار داد. جنگ ایران و عراق زوایای پنهان بسیاری دارد که هنوز پس از گذشت نزدیک به 4 دهه آشکار نشده و رسانه های معاند و ضد انقلاب تلاش گسترده ای را جهت مخدوش کردن حماسه بزرگ ملت ایران آغاز کرده اند و از طریق ایجاد شبهات متعدد در قالب گزارش، مستند تصویری و جعل تاریخ سعی در القای شبهاتی دارند که شاید در دراز مدت ذهن نسل های امروز و آینده را که این دوران را درک نکرده اند، به انحراف بکشانند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال 1385 در دیدار با فرماندهان دفاع مقدس درباره «مقوله ی خاطرات و تاریخ جنگ» فرمودند: «جا دارد که کار هنری بشود، ثبت و ضبط بشود و کار تخصصی انجام بگیرد. الان مراکزی هست و دوستانی کارهای حرفه ای و تخصصی خوبی انجام میدهند. در آنِ واحد دو کار: هم کار حرفه ای و تخصصی و مدیریت مطلع و عالمانه ی بر جمع آوری خاطرات، هم در کنار آن، استفاده از عموم کسانی که در جاهای مختلف خاطراتی از جنگ دارند و منحصر نکردن آن به یک کانال خاص که موجب محدودیت نشود.» آنچه در زیر می خوانید بخش اول گفتگوییست جالب و خواندنی میان 2 فرمانده موثر سالهای دفاع مقدس یعنی سردار سرلشکر غلامعلی رشید و امیر دریابان علی شمخانی که اولی در سالهای دفاع مقدس از فرماندهان اصلی سپاه و فرمانده قرارگاه فتح و دومی فرمانده سپاه خوزستان در سالهای ابتدای جنگ بود. این 2 هم اکنون نیز از مقامات عالیرتبه نظام جمهوری اسلامی هستند؛ سردار رشید جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و دریابان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی است. این گفتگو در پاییز 83 و با حضور سردار درودیان سردبیر وقت فصلنامه تخصصی جنگ ایران و عراق انجام شده است، یعنی زمانی که امیر شمخانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بود. *** * بچه های ژاندارمری می گفتند این عراقی ها، عراقی های قدیم نیستند رشید: آقای شمخانی فرض کنید سال 1358 است. حالا یک ماه از انقلاب گذشته، جنابعالی هم فرمانده سپاه خوزستان هستید و 10 نفر آدم هم در خوزستان دارید. (جهان آرا و رشید و برادرانی که در شهرهای مختلف استان هستند). شما آن زمان هم که جلسه تشکیل می دادید، از ما دعوت می کردید و ما کمابیش، اخبار و اطلاعات مرزی را به آگاهی شما می رساندیم، من هم گزارشهایی را می نوشتم و به غلام کیانی، فرماندار شهرستان دزفول، می دادم تا به مدنی، استاندار، دهد؛ چون، من درست در فروردین ماه سال 1358 یعنی 2ماه پس از انقلاب به همراه رئوفی و با جیپ به راه افتادم و از مهران تا چزابه را بازدید کردم، در حین حرکت دیدیم بعضی از پاسگاهها مانند پاسگاه مرزی چم سری (واوی) خالی است و نیرو ندارد. این موضوع را به ژاندارمری ایلام گزارش دادیم. ژاندارمری هم گفت که نیرو ندارد. گفتیم: ما آن را پر کنیم؟ گفتند: پر کنید. سپس، مسئولیت پاسگاه چم سری را بر عهده گرفتیم. 50 نفر سپاهی را در این پاسگاه گذاشتیم و به رئوفی حکم فرماندهی دادیم. به وی گفتم: تو فقط حافظ این پاسگاه نیستی، مدام در این محدوده از بیات و موسیان تا فکه گشت بده و ببین چه خبر است، عوارض زمین را شناسایی کن، دم مرز برو و پاسگاههای عراقی را زیر نظر بگیر، اخبار و اطلاعات را جمع آوری کن، با نقشه آشنا شو و.... هر هفته که می رفتیم، می گفتند در مرز التهاب است. بچه های ژاندارمری هم می گفتند اصلاً این عراقی ها، عراقی های قدیم نیستند. برای نمونه، تانک می آمد. به یاد دارم برای جلسه ای به استانداری آمدم. آن زمان، مدنی رفته و غرضی آمده بود. * فرمانده ارتشی گفت: مگر بچه شده ای؟ من اخبار چزابه و فکه را دادم و گفتم این اخبار را حتّی چوپان ها نیز به ما داده اند. فرمانده پایگاه چهارم شکاری ارتش هم نشسته بود که فکر می کنم باقری نام داشت. نمی دانم چه کسی این را یاد من داد، گفتم: حالا نمی شود یک عکس هوایی بگیرید؟ یکدفعه این فرد به ما تعرض کرد و گفت: مگر بچه شده ای؟ اولاً در مورد عکس هوایی فرمانده کل قوای مملکت باید تصمیم بگیرد، دوم آنکه، برای این کار هواپیما و دوربین عکاسی ویژه لازم است بعد هم عکس را باید به تهران ببرند و دو تا سه هفته، حتی یک ماه تفسیر کنند، شما فکر کرده اید، تنها کار با یک دوربین عکاسی انجام می شود؟ بدین ترتیب، همه از انجام این پیشنهاد منصرف شدند. شمخانی: البته، مکانیسم اداری عکس هوایی همین بود. رشید: بله، اما خیلی سنگینش کرد، طوری که اصلاً همه منصرف شدند و گفتند این پیشنهاد را کنار بگذاریم. می خواهم بگویم همین طور آرام آرام، اخبار و اطلاعات به شما و همهِ ما می رسید، حالا من دو پرسش را مطرح می کنم، نخست اینکه آیا شما فکر می کردید که جنگ اتفاق بیفتد؟ پاسخ مثبت است، با این وضعی که بود، تمامی ما احتمال وقوع جنگ را می دادیم. بعید است که کسی بگوید این احتمال داده نمی شد. دوم اینکه با این مشکلات متعددی که بود و در راس سیستم سیاسی - نظامی کشور بنی صدر و این تیپ آدمها بودند، آیا فکر می کردید که بتوانیم بازدارندگی ایجاد کنیم؟ می توان گفت که پاسخ این پرسش نیز منفی است. درودیان: به نظر من بهتر است این دو پرسش مقدمه ای باشد تا اگر آقای شمخانی می خواهد نکته ای را بگوید، از آنها آغاز کند: 1- آیا ما فکر می کردیم که جنگ اتفاق می افتد؟ 2- آیا فکر می کردیم می توانیم ایجاد بازدارندگی کنیم تا جنگ نشود؟ شمخانی: بازدارندگی بشود یا اینکه جنگ نشود؟ این دو با هم فرق می کند. رشید: هر دو منظور است، حالا یک قدم جلوتر بیاییم. گفتیم به نظر می رسید که جنگ اتفاق بیفتد، حالا که به فضای جنگ می رسیم، پرسشی که آقای درودیان می گوید، مطرح می شود. خود شما در آن سن و سال به عنوان یک سپاهی و به عنوان فرمانده سپاه خوزستان پیش بینی و تصورتان چه بود؟ فکر می کردید اگر عراق به حرکت درآید، چه می شود؟ عراق حمله می کند تا چه کار بکند و ما باید چه کار بکنیم؟ البته، هر چه می توانستیم بکنیم، انجام دادیم، اما واقعاً، باید چه می کردیم؟ اصلاً شما دوست داشتید که جنگ نشود؟ یعنی با فرض اینکه فکر می کردید جنگ می شود، آیا مایل بودید اقدامی انجام دهید که جنگ نشود یا اینکه از جنگ استقبال می کردید؟ * نمی خواستیم جنگ آغاز شود شمخانی: این اصلاً در حیطهِ من نبود. من هیچ اقدام تحریک آمیزی که به جنگ منجر شود، انجام نمی دادم، اما آنها اقدام تحریک آمیزی که به تحریک ما منجر بشود، انجام می دادند. دشمن روی مرز تحرک و تجمع داشت، پاسگاه های ما را می زد، در خطوط نفتی ما بمب گذاری می کرد، در ریل راه آهن ما بمب گذاری می کرد، آدم ربایی انجام می داد، شبکه های اطلاعاتی اش فعال بود و جریان های سیاسی و اجتماعی را در استان و در مناطق عرب نشین راه اندازی کرده بود. در واقع، دشمن اقداماتی انجام می داد تا ما را به نشان دادن واکنش وادارد و در نهایت بتواند از آن بُل بگیرد، اما ما هیچ اقدامی نمی کردیم که به درگیری منجر بشود. در واقع، او آغاز کننده بود. درودیان: شما واقعاً نمی خواستید؟ شمخانی: نه، عراق آغاز کننده بود. * بنی صدر معتقد بود ما دشمن را تحریک می کنیم رشید: ما پشتیبانی ضعیف از گروههایی، مانند «منظمة العمل» می کردیم و آنها کار مخفی و آرامی انجام می دادند، یعنی التهاب ایجاد نمی کردند، برای نمونه، می خواستند عضوگیری بکنند، پول یا حداکثر یک قبضه کلت به داخل عراق برسانند و آمادگی ایجاد بکنند، یعنی در دورهِ فعالیت مخفی به سر می بردند. شمخانی: در هر حال، ما اقدامی نمی کردیم که دشمن را تحریک بکنیم، البته، تحلیل بنی صدر این بود که سر مرز اقدامات تحریک آمیز صورت می گیرد. رشید: می گفت در مرز اقدامات تحریک آمیز صورت می گیرد؟ شمخانی: بله، یعنی این اقدام را من انجام می دهم. درودیان: آیا خودش به این نتیجه رسیده بود؟ شمخانی: نه، ارتشی ها به او گزارش و اطلاعات داده بودند. برای نمونه، در پاسگاهی، 50نفر پاسدار مستقر شده بودند؛ زیرا، آن پاسگاه خالی شده بود. در ضمن، ما تحرکاتی در حین گشت داشتیم و با یکی دو نفر گشت می زدیم. رشید: فکر کنم تحرکاتی هم حول و حوش پاسگاه سعیدیه -چسبیده به هور- داشتیم که بچه های بهبهانی بودند. شمخانی: بله، ما این تحرک را داشتیم، اما این تحرکات در سرزمین خودی و برای شناسایی بود و هیچ اقدامی در حوزهِ عراق نمی کردیم، اما او این اقدامات را تحریک آمیز قلمداد می کرد. پس ما اقدامات تحریک آمیز نمی کردیم. این بازدارندگی که می گویید، هر جنگی دو طرف دارد و وقتی دشمن تصمیم به حمله گرفت شما مجبور به جنگیدن هستید. رشید: چه موقع تصمیم گرفت؟ شمخانی: همان روزی که حمله کرد، یعنی روزی که شورش علیه ما آغاز شد. درودیان: کی؟ یعنی همان زمان که خرمشهر بحرانی شد، احساس می کردید که پشت آن جنگ رخ خواهد داد؟ شمخانی: نه، ما احساس نمی کردیم.ما از جنگ تلقی درستی نداشتیم، خود صدام در خاطراتش می گوید من به ایران پیام تبریک دادم، اما امام (ره) طور دیگری جوابم را داد. نگاه کنید! زمانی که محمدباقر صدر را شهید کرد... درودیان: تابستان 1358 بود. * مدنی می خواست قهرمان ملی شود شمخانی: ایرانیهای مقیم عراق را اخراج و شیعیان را به هجرت از عراق وادار کرد، هم زمان اقدامات روانی و عملیاتی را نیز علیه ما انجام داد که برخی، مانند مدنی او را تحریک می کردند. دریادار مدنی مدنی طرحی داشت مبنی بر اینکه قهرمان ملی شود، راهش هم این بود که مخالف تراشی کند، مخالف تراشی خلق عرب خوزستان بود. صدام به اندازه یک دکمه ما را تحریک می کرد، اما مدنی از این تهدید کت و شلوار می ساخت. به خاطر اینکه خود را قهرمان ملی جلوه بدهد و تأثیر و انعکاس این امر در مردم، مبهم بود. درودیان: واقعاً، مدنی این هدف را داشت یا اینکه نظامی بود و چیزی درک می کرد؟ شمخانی: نه، او با این هدف کار می کرد. اگر نامزد ریاست جمهوری نمی شد، من این را نفی می کردم، اما چون نامزد شد، دلیلی برای نفی آن نمی بینم. اصلاً، شعار او «نجات ایران» بود. * می گفتند مدنی را به کردستان بیاورید درودیان: در مورد نجات ایران و نجات خوزستان شعار می داد. رشید: اصلا،ً در مسئله کردستان تبلیغ شد و این شعار در حال جا افتادن بود که مدنی را به کردستان بیاورید، عین خوزستان مسئله را تمام می کند. شمخانی: در حالی که اصلاً، در خوزستان آنچنان تهدید گسترده ای نبود. تهدید در خوزستان تشکیلا تی و قابل شناسایی و قابل تفکیک از مردم بود. * عراق وقتی حمله کرد که ما از بازدارندگی افتاده بودیم ما هرگز، در خوزستان جریان مردمی نداشتیم، هیچ وقت هم پیدا نمی کنیم و من در این تردید ندارم. خلاصه هنگامی که دشمن تصمیم گرفت اقدام نظامی بکند، بازدارندگی ما شکست خورده بود، یعنی دشمن تفسیری از وضع داخلی ما داشت. هم در نهاد قدرتمان اختلاف بود، هم اینکه نیروی مسلح مجهز و آماده در اختیار نداشتیم. او قسمتی از نیروی مسلح را به عنوان جریانی در خدمت کودتا می دید. در واقع، تحلیلی که دشمن از اوضاع داخلی ایران داشت، ما را از بازدارندگی انداخته بود، یعنی ما به عنوان یک فرمانده محلی نمی توانستیم کاری بکنیم که بازدارندگی را در پی داشته باشد، این از نظر نظامی بود. رشید: نه ما، بلکه منظور سران نیروهای مسلح و به طور خاص، ارتش است؛ زیرا، سپاه را خاص تهدید خارجی درست نکردند، سپاه برای کشف کودتا، مقابله با محاربین و حفاظت تشکیل شد. * هر میدانی برای سپاه مثل کیسه بوکس بود شمخانی: من آن زمان می گفتم، سپاه در هر میدانی که قرار می گیرد، آن میدان برایش کیسه بوکس می شود تا در میدان بالاتری قرار بگیرد. برای نمونه، در حوزه سرکوب جریانهای ضد انقلابی در استان، دریافتیم چگونه می توان با شورشهای مسلحانه در کردستان، مقابله کرد و این موضوع کمک کرد تا در جنگ حضور پیدا کنیم. اتفاقاً، یادم هست که آن زمان، اینها را تحلیل می کردم و می گفتم که آموزش سپاه پادگانی نیست، بلکه آموزش میدانی است و در هر میدان، خود را برای میدان آتی آموزش می دهد. رشید: من می گویم آن زمان، ما تصوری از ارتش و سیستم سیاسی - نظامی کشور داشتیم. آیا فکر می کردید این قدرت نظامی و سیاسی بتواند بازدارندگی ایجاد کند؟ شمخانی : یکبار بنی صدر در تهران جلسه ای درباره تهدید عراق گذاشت آن زمان آقای محسن رضایی و من هم به عنوان فرمانده سپاه خوزستان حضور داشتیم. در این جلسه، من عنوان کردم که شرایط تغییر یافته و عراق تقویت شده است. درودیان: چه تاریخی بود؟ شمخانی: تاریخش یادم نیست. درودیان: حدودش را بگویید! شمخانی: پیش از جنگ بود. درودیان: 1358 یا 1359؟ رشید: پس از کودتا بود یا پیش از آن؟ شمخانی: پس از کودتا. درودیان: پس شما در آستانهِ جنگ بودید. رشید: احتمالاً، مرداد ماه سال 1359 بود. درودیان: بین تیر تا شهریور ماه بود. * به بنی صدر اطلاعات غلط می دادند شمخانی: پس از کودتا به آنجا آمدیم، بنی صدر در بالا و محسن(رضایی) هم این طرف نشسته بود، من طوری پشت میز قرار گرفته بودم که افرادی که این طرف بودند، دیده نمی شدند و مدام محسن مرا کنار می کشید. بالاخره، آنجا شرایط را به بنی صدر توضیح دادیم و همان موقع بود که او گفت اقدامات تحریک آمیزی صورت می گیرد، یعنی در همان جلسه این را گفت، بعد من برایش توضیح دادم که جریان چیست، البته، به او اطلاعات غلط می دادند. رشید: منظورش سپاهی ها بودند؟ شمخانی: بله، منظورش سپاهی ها بودند. رشید: آیا می توان گفت که ارتش و ژاندارمری اطلاعات را به او می دادند؟ شمخانی: این دو سازمان سیستم اطلاعاتی داشتند. به هر حال، آن زمان، آمادگی رژیم عراق را برای حمله گزارش دادیم و او تقریباً پذیرفت که خبرهایی هست. به همین دلیل، وقتی به اهواز رفتیم، فردی به نام سرهنگ عطاریان حدود یک هفته پیش از آغاز جنگ، از طرف ستاد مشترک ارتش به اهواز آمد که بعد، فرمانده غرب کشور شد. * ماجرای نامه تاریخی شمخانی درودیان: او همان فرد توده ای بود که بعداً او را دستگیر کردند. منبع اطلاعات او روسها بودند. شمخانی: به هرحال، او به آنجا آمد و توضیح داد که عراق قصد حمله به ایران را دارد و طرحهایی با نام عقاب و... را مطرح کرد. به یاد دارم که به او گفتم: شما به ما آر.پی.جی بدهید. او گفت: آر.پی.جی نداریم. در حالی که آن زمان، ارتش خیلی آر.پی.جی داشت، در هر حال در آن جلسه، به ما ابزار ندادند؛ موضوعی که به نوشتن آن نامه تاریخی منجر شد که به داد ما برسید. در آن جلسه، به او خیلی اصرار کردیم که امکانات تسلیحاتی بگیریم و شهید بقایی را به عنوان نماینده خودمان در اتاق جنگ لشکر 92 گذاشتیم. این جلسه در اتاق جنگ لشکر92 تشکیل شد. من و آقای غرضی استاندار خوزستان، و دیگر دوستان هم حضور داشتیم. او در آنجا طرح داد و گفت عراق می خواهد این کار را بکند و فلش های عملیاتی عراق را مشخص کرد. البته، ما آنها را درک نمی کردیم، یعنی از آنجا که من نظامی نبودم، درک نمی کردم که او می خواهد چه بگوید، اما می دانستم که ما به تجهیزات نیاز داریم. * صدام در هر صورت حمله می کرد بنابراین در مورد بحث بازدارندگی، باید بگویم که از نظر نظامی، دشمن به این تحلیل رسیده بود و ضد انقلاب هم به او اطلاعات می داد که نخست، جمهوری اسلامی ایران آمادگی مقابله ندارد و دوم اینکه، عراق مأموریت داشت جبههِ شرقی اعراب را حفاظت کند، یعنی حتی اگر از نظر قدرت نظامی نیز، بازدارنده بودیم، این عملیات و این جنگ را انجام می داد؛ زیرا، در بغداد احساس می کرد تهدیدهای ناشی از موج انقلاب اسلامی همه جا را فرو می شکند، و کشورهای منطقه و فرامنطقه، حمله او را به اشکال مختلف تأیید می کردند. به همین دلیل، این الفاظ را به کار می گرفت. رشید: این الفاظ را از کجا می آورد؟ الفاظی، مانند جبههِ شرقی و ویرانی دروازه های شرق، الفاظ جالبی است. شمخانی: آن زمان، این الفاظ را به کار می برد و می گفت عراق مدافع جبههِ شرقی اعراب است. * رادیو عراق می گفت شمخانی «عرب» نیست درودیان: آن زمان، شما رادیو عراق را گوش می کردید؟ شمخانی: اصلا من نخستین بار نام خودم را در رادیو عراق شنیدم می گفت! کسی به نام شمخانی هست که خلق عراق را سرکوب می کند. آن زمان، عراقیها علیه من کار روانی می کردند. یکبار هم رادیو نامم را خواند. در واقع، اوایل، عراق مرتب نام مرا در رادیو می خواند که شمخانی این کارها را انجام می دهد، این عرب نیست و فلان است، اما اصلاً، تأثیری در روحیه ما نمی گذاشت. درودیان: آقای رشید! ایشان به نکته خیلی خوبی اشاره کرد که ما در بحثهای پیشین بدان توجه نداشتیم. اگر در بازدارندگی مسئله اساسی اعتبار بازدارندگی بر اساس نوع باور و قدرت است، ایشان می گوید عراق برداشتی از ما داشت که اصلاً ممکن نبود بتوانیم آن را تغییر بدهیم؛ بنابراین، معادله بازدارندگی، مطلقاً وجود نداشته و این نکته بسیار مهمی است. شمخانی: عراق زمانی به این نقطه رسید که چاره اندیشی دیگری بکند، یعنی باج را به حداقل ممکن برساند که در خوزستان گیر کرد. درودیان: نه، روی آغاز جنگ نرویم. * وقتی اولین خمسه خمسه روی خرمشهر پایین آمد، فهمیدیم جنگ قطعیست شمخانی: بناست پیش از جنگ را بگوییم؟ رشید: شما حدوداً، از چه تاریخی احساس کردید که احتمال وقوع جنگ وجود دارد ؟ شمخانی: از زمانی که نخستین خمسه خمسه در خرمشهر پایین آمد. درودیان: ببینید آقای رشید! اینها با آغاز جنگ، جنگ را ادراک کردند. حالا، باورهای عراق یک ضلعش بود، اما باورها و فهمی هم که خودمان از جنگ داشتیم، بازدارندگی را برای ما امکان پذیر نمی کرد، کسی که جنگ را با جنگ بفهمد، دیگر برایش امکان پذیر نیست که پیش از جنگ بازدارندگی ایجاد کند. * عراق روی بسیج حساب نمی کرد شمخانی: البته، ما بسیج مستضعفان هم داشتیم، اما عراقی ها خیال می کردند که این نیرو آمادگی پیدا نمی کند. اصلاً بسیج مستضعفان در آن مقطعی که تشکیل شد، واقعاً، بازدارنده نبود. درودیان: 13 آبان ماه سال 1358 بعد از تصرف سفارت امریکا بود. شمخانی: یعنی، بیشتر یک نمایش بود، دوم اینکه باید ببینیم در اختیار چه کسی بود؟ به یاد دارم وقتی بسیج مستضعفان شکل گرفت، مراکز آموزشی اش را نشان می دادند، یک سرهنگ داشت دختری را به شکل خیلی بدی آموزش می داد. اصلاً، بسیج نمی توانست در خدمت یک نیروی کلاسیک، مؤثر باشد؛ بدین ترتیب، این موضوع بازدارندگی ایجاد نمی کرد. درودیان: یعنی با نیروی شبه نظامی نمی توان بازدارندگی کلاسیک داشت؟ شمخانی: بله، با آن شکلی که داشت نمی توانست بازدارندگی ایجاد کند. درودیان: با آن اختلافاتی که آقای مجد، مسئول بسیج و سپاه داشتند این کار امکان پذیر نبود. شمخانی: بله، مجد و سپاه هم اختلافاتی داشتند. نگاه کنید، وی اصلاً، روی این حساب نمی کرد که مقاومت مردمی شکل بگیرد که غیر از آن موارد رسمی و کلاسیک باشد و بعد همین مقاومت مردمی آن موارد رسمی را نیز در درون خودش هضم کند، اما این واقعه رخ داد. بعدها، این را در صحبتهایم خواهم گفت؛ بنابراین، صدام زمانی که احساس کرد، به طور قطع، پیروز است، یعنی معادله بازدارندگی شکست خورده است، جنگ را آغاز کرد. به دلیل اینکه در خرمشهر بیشتر از دیگر مناطق عرب نشین، نوعی همراهی توسط شبیر وجود داشت، در ضمن هیاتی نیز تشکیل شد. * صدام از خرمشهر انتظار همراهی داشت درودیان: خب، آن که تابستان شکست خورد، یعنی تابستان 1358 دیگر تمام شد. شمخانی: بله، اما صدام خیال می کرد در دفاع از یک همسایه متجاوز زمینه ای مردمی وجود دارد؛ همین تفکری که امریکا در مورد مردم عراق داشت که با گل از آنها استقبال می کنند، وی نیز چنین تصوری داشت، اما وقتی آمد و دید با گلوله از او استقبال می کنند، تحلیلش به هم خورد. او هرگز فکر نمی کرد در خرمشهر؛ در محلی که انتظار همراهی داشت، بیشترین مقاومت صورت بگیرد، این نکته درخور توجهی است! رشید: این نکتهِ مهم و جمله ای تاریخی است که آقای شمخانی بیان می کند، من تا به حال، اصلاً، بدین نکته توجه نکرده بودم. شمخانی: این تفکر هم از این ناشی بود که می دید یک هیئت قومی تشکیل شد و به تهران آمد که برای گرفتن حق اعراب مذاکره کند، چنین بحث هایی هم شکل گرفت. رشید: بله، یکی از آنها هم شبیر بود. * مدنی آدم می کشت تا قهرمان شود شمخانی: او خیال می کرد این هیئت در دفاع از یک متجاوز، پشتوانه ای اجتماعی دارد، حال آنکه این بحث داخلی و محدود بود. به نظرم، این هم دو تا وجهه داشت که یک وجهه اش حق و وجههِ دیگرش باطل بود. حقش کجا بود؟ ظلمی که مدنی به آنها می کرد. مدنی تحریک می کرد و آدم می کشت تا قهرمان شود، اما آنها به حساب نظام می گذاشتند و برای طرف مقابل سربازگیری می کرد. اما از یک طرف ناحق بود و سیاست ما این بود که آنها را از یکدیگر تفکیک کنیم، یعنی همزمان هم بگوییم خواست نظام این نیست که مدنی می کند و هم بگوییم شعار شما غلط است و ما با این شعار برخورد می کنیم. در حقیقت، این کاری بود که در نهایت، موفق شدیم آن را انجام بدهیم، درودیان: شما چطور این موضوع را می فهمیدید و مدیریت می کردید؟ خود این نکته ای است. شمخانی: من با مدنی ارتباط نزدیک داشتم. درودیان: چگونه؟ * شیخ علی تهرانی شبانه از اهواز خارج شد شمخانی: در جلسه شورای تأمین من با او ارتباط داشتم. افرادی را دستگیری می کرد و به حاکم شرع اعلام می کرد آنها را اعدام کن. برای نمونه، یک بار که خلخالی پیشش آمد، به او گفت این 7 نفر را اعدام کن. بعد خلخالی رفت و شیخ علی تهرانی حاکم شرع خوزستان شد. بعد از انفجاری که در خرمشهر پیش آمد، یک بّنا را با پسرش و 5 نفر دیگر گرفتند. مدنی گفت اینها را اعدام کن، اما شیخ علی تهرانی ساعت یک بامداد با خودرو از اهواز خارج شد و به من زنگ زد و گفت: شمخانی! من رفتم، من لااله را بلدم، ولی الا الله را بلد نیستم. درودیان: نیمه شب؟! شمخانی: بله، به دلیل اینکه او فرد دینداری بود از اهواز خارج شد و حاضر نشد این کار را بکند. ما می دانستیم که مدنی دنبال این بود که بگوید من اینها را گرفتم و سرکوب کردم. در واقع، تمام این وقایع را خودش ایجاد می کرد تا قهرمان ملی بشود؛ بنابراین، صدام با چنین دیدگاهی حمله را آغاز کرد. درودیان: آقای رشید! این گونه که آقای شمخانی توضیح می دهند، مسئله جنگ و مناقشه امنیت در خوزستان نیز سیاسی بود، یعنی تمامی تفسیرها، سیاسی است. چه مدنی هدف داشته باشد، چه ایشان از کار مدنی این را درک بکند، یعنی وقتی مسئله ما در خوزستان، به عنوان پیشانی جنگی مان در برابر عراق سیاسی است، از این منظر هم توانایی بازدارندگی را نداشتیم. شمخانی: تازه برای اینکه ما رشد نکنیم، کمیته ای به نام کمیته استحفاظی تشکیل داد. ما کمیته پرستو بودیم و او کمیته استحفاظی را درست کرد و آن را به یک استوار ارتشی سپرد که با ما اصلاً، هماهنگ نبود. رشید: احتمالاً، همین گردان تکاور نیروی دریایی ارتش بود که از خرمشهر و آبادان آن را به اهواز آورده بود. شمخانی: بله، اما کمیته ای به نام کمیته استحفاظی درست کرد تا نقش ما را در استان کم و آنها را عمده کند، اما موفق نشد. * تکاورها از طرف مدنی به عشایر برنج و روغن می دادند رشید: من 3 ماه پیش، همین فرمانده گردان تکاور به نام صمدی را که در خرمشهر جنگیده بود و در بازار بزاز است، پیدا کردم و به او گفتم: وقتی جنگ شد، شما کجا بودی؟ گفت: در اهواز بودم. گفتم: چرا در اهواز بودی؟ گفت: مدنی ما را احضار کرد، گردان ما در اهواز بود، 3 گروهان داشتیم و یک گروهان ارکان. به هر حال، وقتی من به اهواز می آمدم، حول و حوش استانداری همین تفنگداران تکاور نیرو دریایی را می دیدیم. آقای شمخانی! این نیروها می آمدند و به نام مدنی روغن و شکر و برنج به عشایر می دادند، در غرب کرخه، یعنی در چنانه، عین خوش و دشت عباس این کارها را می کرد که بعد معلوم شد برای انتخابات است و در فکر انتخابات آینده است. من تعجب می کردم، نیروی تکاور برای چه برنج و روغن به عشایری دهد؟ شمخانی: او می خواست از استان به یک ناجی ملی تبدیل بشود. این هم از تفکر نظامی اش ناشی می شد، خیال می کرد که ایران به این ناجی نیازمند است. درودیان: یعنی یک رضاخان جدید. شمخانی: بله، اما نمی دانست خورشید امام(ره) آن قدر قوی است که این به اصطلاح، لامپهای 60 وات هیچ تأثیری در جااندازی یک چهره و شخصیت جدید ندارند، همان طور که رای هم نیاورد. * مدنی از تهران حمایت می شد رشید: او در نیمه سال 1358 به ملاقات امام(ره) رفت، بعد تیتر بعضی از روزنامه ها نوشتند، «مدنی: امام (ره) به من گفته تو دست راست من هستی». معلوم نبود امام (ره) چه گفته بودند و چه برداشت شده بود! شمخانی: خب، در تهران از او حمایت می کردند. درودیان: در تهران، هم شما مدنی را تخریب کردید. شمخانی: بله دیگر، ما به تهران می آمدیم و... درودیان: مدنی در تهران نماد امنیت بود. رشید: در قم، بیشتر مغازه ها عکسش را داشتند. شمخانی: همین طور بود، یعنی این موضوع داشت جا می افتاد. بعد ما آمدیم و گفتیم بحث امنیت در خوزستان اصلاً، آن بحثی نیست که او می گوید. وی ناامنی ایجاد می کند تا قهرمان امنیت بشود و بالاخره، توانستیم موفق بشویم. ما جمعیتی را از اهواز خدمت امام(ره) آوردیم و همه چیز را توضیح دادیم. رشید: تقریباً، 20 روز پیش از انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری، کیانی از حرفهای خود مدنی اطلاعیه ای را آماده کرد، کیانی گفت: در یک جمع محدود و خصوصی بودیم که من هم در آن جمع بودم. مدنی حرفهایی زد که من یقین کردم علیه امام و اسلام است. او گفته بود: :اگر من رئیس جمهور بشوم، این کارها را می کنم. هفت، هشت نفر از این دانشجویان را جلوی سر در دانشگاه اعدام می کنم و می گویم خفه شوید. بروید و به درستان برسید. درودیان: این از امنیت دانشگاه! رشید: همچنین گفته بود «به امام هم می گویم برو، در قم بنشین و به کارهای حوزهِ علمیهِ قم رسیدگی کن»، یعنی در حد یک واتیکان. خلاصه، ما اینها را تایپ کردیم و کیانی نزدیک 20هزار نسخه را به قم برد و بین مردم و علما پخش کرد، آل اسحاق هم که پدرزنش بود، خیلی به آقای کیانی کمک کرد. * مدنی از لفظ «برادر» بدش می آمد شمخانی: مدنی از لفظ برادر بسیار بدش می آمد، خب، این لفظ اول انقلاب رایج بود. من هم هر موقع نامه ای می نوشتم، او را مدنی خطاب می کردم. در ضمن، او از اینکه ما را تحصیل کرده خطاب بکنند، بسیار متنفر بود. برای نمونه، من می نوشتم مهندس علی شمخانی و امضا می کردم و او نامه را پاره می کرد، یعنی هر نامه ای که بود، پاره می کرد و می گفت: باز هم نوشت! باز هم نوشت مهندس! او مسئول دفتری به نام شیثیان داشت که رفیق ما بود و اطلاعات و تحرکات مدنی را به ما گزارش می داد و می گفت که فرضاً، این نامه ات را پاره کرد، این کار را انجام داد و این تلفن را زد. در واقع، ما از کارهای او آگاه بودیم، یعنی می دانستیم که در حال چه کاری است. به هر حال، این طوری بود. رشید: آقای درودیان شما گفتید که موضوع در خوزستان هم سیاسی بوده است؟ درودیان: بله، می خواهم همین را بگویم، آقای رشید ... رشید: اینکه ما بیاییم و نتیجه دیگری بگیریم، زود نیست؟ درودیان: نه، عین داستان امروز، شما امروز، یک بحث بازدارندگی از نظر امنیت ملی و بحث معادلات قدرت را تعریف می کنید. این مواضع، ابزار و رفتارش جداگانه است. حالا اگر در این داستان همین موضوع تهدیدها یا موضوعاتی که درگیرش هستید، به دعوایی سیاسی تبدیل بشود که کسی بر اساس آن بخواهد به مقام ریاست جمهوری برسد و این مسئله شما بشود، دیگر نمی توانید به بازدارندگی بپردازید. من می گویم شما این جمع بندی را می پذیرید یا نه؟ شما می گویید می توانستیم بازدارندگی کنیم یا نه؟ من می گویم بر اساس توضیحات ایشان، شما به 2 دلیل نمی توانستید. یکی اینکه کسی که جنگ را با جنگ می فهمد، یعنی درکی از ماهیت جنگ ندارد، نمی تواند به بازدارندگی بپردازد؛ زیرا، کسی بازدارندگی را انجام می دهد که جنگ را درک کند. نکته دوم اینکه کسی که مسئله و دغدغه اصلی اش مسائل سیاسی و امنیتی در داخل است، نمی تواند روی موضوع و مسئله جنگ تمرکز کند. رشید: خب، این به مدنی و اطرافیان او مربوط می شود، اما ما سپاهی ها که طور دیگری عمل می کردیم. مثل اینکه شما دارید ما را هم متهم می کنید. می گویید پس شما هم سیاسی نگاه می کردید! درودیان: شما و اینها همه یکی هستید، حالا من برعکس می گویم، شما که از مهران تا پایین آمدید، انصافاً، فکر می کردید که جنگ می شود؟ یعنی نگرانی شما جنگ بود؟ رشید: ما نگران بودیم و تهدید را احساس می کردیم، اما از آنجا که جنگ حادثه بسیار بزرگی بود و هرگز آن را لمس نکرده بودیم، نمی توانستیم فکر کنیم که جنگ می شود، اما می گفتیم حوادثی اتفاق خواهد افتاد. وقتی می رفتیم و حوادث مرز را می دیدیم، واقعاً، وحشت می کردیم. درودیان: ببینید! شما که نیروی انقلابی بودید، این گرفتاری را داشتید، ارتش هم فکر می کرد این قدر بزرگ و قدرتمند است که عراق اصلاً، جرات نگاه کردن به ما را ندارد. به نظر من، امام(ره) هم تصور نمی کردند که جنگ بشود؛ زیرا، ایشان در جامعه شیعه عراق زندگی کرده بودند و احساس می کردند صدام در آنجا پایگاهی ندارد و جرات نمی کند به انقلابی مردمی حمله کند و از طرفی هم، معادلات امریکا و شوروی و پیروزی انقلاب را که می دیدند، احساس می کرد امکان ندارد که جنگ بشود. * از سپاه تهران هم برای کمک نمی آمدند شمخانی: به نظر من، آن روز، در تمام سطوح هیچ کس از جنگ ادراکی نداشت. البته، به یاد دارم دو سه ماه پس از جنگ، سپاه سمیناری گذاشت. من جایی نوشتم یا به صورت شفاهی گفتم که صدام با همه عراق و همه اعراب به ایران حمله کرده است، در حالی که من در خوزستان، تنها به کمک سپاه خوزستان مقابل او ایستاده ام، یعنی سپاه تهران هم برای کمک نمی آمد و به طور قطع، ما در چنین معادله ای بازنده بودیم . رشید: فکر می کنم پنج، شش ماه طول کشید تا اینکه سپاه آمد. درودیان: می گفتند منطقه ای - محلی است. رشید: محسن رضایی هم که آمد و من پیش او رفتم. گفت چه باید بکنیم؟ گفتم: آقا محسن باید از سراسر کشور سالی پنج هزار نفر بسیج بکنید و به خوزستان بفرستید! درودیان: یعنی سال 1360. رشید: بله، تا ما بتوانیم کاری بکنیم، همان طور که آقای شمخانی می گوید آن زمان ما حداکثر با 500نفر می جنگیدیم.
چهارشنبه ، ۱مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: افکار نیوز]
[مشاهده در: www.afkarnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها