تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1814868776
در گفتگو با فارس عنوان شد اشعار شهریار ساده و روان، سهل و ممتنع و گیرا است
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در گفتگو با فارس عنوان شد
اشعار شهریار ساده و روان، سهل و ممتنع و گیرا است
یک کارشناس ادبیات و شهریارشناس می گوید: مکتب شهریار کلاسیک بود، اشعارش ساده و روان و سهل و ممتنع و گیرا و از صناعات ادبی و آرایه‌های لفظی در اشعارش بسیار استفاده کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، ادبیات و فرهنگ ایران با قدمت هزاران ساله‌اش، نویسندگان و شاعران قدر و توانمند زیادی را به چشم دیده است. گرچه از لحاظ جهانی شدن تعداد این نویسندگان و شاعران کم بوده، اما همین تعداد اندک آثار قابل تاملی را از خود ارائه کردهاند. روز فرهنگ و ادب فارسی را مطابق با سال‌روز درگذشت شهریار شاعر خوش ذوق و دلداده تبریزی نام گذاری کردهاند. اکنون شهریار نماد شاعران ایران است، اما این شاعر بزرگ تا چه حد آثارش ارزشمند و بی‌نقص است که نماینده این خیل عظیم شاعران توانمند و ریشه‌دار باشد؟ شهریار در سال 1285 در روستای خوش آب وهوای، خوشکناب در قراچمن بزرگ شد و تا دوران نوجوانی در همانجا ساکن بود. بزرگ شدن در روستا و صفا و سادگی و یکرنگی‌اش، به او خلق و خوی روستایی داده بود. چیزی که بعدها رقبای مغرض شعری‌اش گاهی به تمسخر او را شاعر دهاتی خطاب می‌کردند. پدر شهریار وکیل عدلیه بود و مادر و مادربزرگش قلب و روحی مملو از داستان‌های زیبای محلی و عاشقانه‌هایی مانند بیژن ومنیژه و شیرین وفرهاد داشتند و این تاثیری معنوی بسیاری در رشد او گذاشت. شهریار با پایان یافتن دوران ابتدایی به تبریز رفت و بعد از گرفتن دیپلم در تهران به تحصیل طب دردارالفنون مشغول شد. تحصیلی نافرجام که به سبب عشقی شورانگیز ناتمام می‌ماند. شهریار به روایت پسرش عاشق دختری میشود و گویا رقیب عشقی او پسرعموی رضا شاه است. شهریار شکست خورده و مغلوب به ناچار، مجبور به کوچ اجباری و تبعید به دیار خراسان میشود. این ماجرا شهریار را افسرده و ناتوان و عاجز از انجام هرکاری بجز شعر سرودن کرده بود. اکنون دلدادگی به شهریار نیروی معجزه آسای سرودن زیباترین اشعار رمانتیک را داده بود. همان‌گونه که شفیعی کدکنی او را بزرگ‌ترین شاعر رمانتیک ایران می‌نامد. دوره رمانتیسم گرچه در ایران بیش از سی سال عمر نکرد، اما شهریار از مادر رمانتیک زاده شده بود و غم عشق آن را شعله‌ورتر کرده بود. او در خیال زیست و با تخیل شاعرانه‌اش به فضاهایی رفت که شاعران پیش از او کمتر به آن پرداخته بودند. صحبت درباره شهریار را باید تخصصی دنبال کرد برای این مهم با جمال احمدی‌آیین کارشناس ادبیات فارسی و محقق در ادبیات کردی به عنوان یک فرد شهریارشناس مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید. فارس: اشعار شهریار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ احمدی‌آیین: به قول خود شهریار مکتب او کلاسیک بود. اشعارش ساده و روان و سهل و ممتنع و گیرا است، شهریار از صناعات ادبی و آرایه‌های لفظی در اشعارش بسیار استفاده کرده است، اما نه به اندازه پیشینیانش. از تعمق و اندیشه گسترده شاعران بزرگ کلاسیک در اشعارش خبری نیست. اما تا اندازه‌ای مهارت مضمون‌سازی و قافیه‌پردازی و تصویرسازی آنان را دارد. هرچند آگاهانه از افتادن به دام پردازش آرایه‌های ادبی خود را دور می‌کرد، اما باز آرایه‌های ادبی در اشعارش کم نیست. شهریار از آن دسته از شاعران بود که وسواس و سختگیری زیادی در اشعارش به خرج نمی‌داد. از آنجا که به شدت ذهن منظوم و توانایی در بدیهه‌سرایی داشت به راحتی از شعر تازه سروده‌اش فاصله می‌گرفت و به همان روایت اول بسنده می‌کرد. وجودش سراسر مهر به زادگاه و خانواده‌اش و بخصوص پدرش بود و این در اشعارش هویداست. اشعار شهریار در دوران عاشقی و نیز تا اندکی بعد از شکست عشقی‌اش، به نحو بارزی درخشان‌تر و ارزشمندتر است. با این‌همه آنچه او را تا آخر عمر از نظر احساس شعری سرپا و تا اندازه‌ای پرشور نگاه داشت حس نوستالژی قوی او نسبت به عشق ناکامش و نیز به خاطرات کودکی و پدر و زادگاهش در قراچمن و خشکناب بود. فارس: شاعران و بزرگان هم دوره او چه کسانی بودند؟ شهریار هنگام ورود به تهران با انبوهی از شاعران استخوان‌دار و نام‌آور روبرو شد که هر کدام برای خود داعیه‌دار بودند. شاعرانی مانند ایرج میرزا، عارف قزوینی، ملک‌الشعرای بهار، میرزاده عشقی، وحید دستگردی، نظام وفا، پژمان بختیاری و شاعران دیگری که درباره نام‌شان حضور ذهن ندارم. اما شهریار توانست اعتنا و توجه آنان را به خود جلب کند و با مضامین تازه و بیان تازه و خصوصا با بدیهه‌سرایی‌هایش جایی در میان آنان برای خود باز کند و توانست نشان دهد از نظر سرایش شعری وصناعات ادبی مشکلی ندارد و مطالعاتی نیز در ادبیات کهن دارد و می‌تواند مضامین بکر و تازه‌ایی در ادبیات فارسی ایجاد کند. فارس: از آشنایی او با نیما یوشیج بگویید؟ می‌توانم بگوییم، آشنایی شهریار با نیما از نظر تئوری شعر تاثیری بر روی او نداشت. رابطه آن دو بیشتر یک رابطه عاطفی و انسانی و توأم با احترام فراوان نسبت به یکدیگر بود؛ اما نیما دغدغه‌های متفاوتی داشت از جمله حل مشکلات شعر فارسی در زبان و بیان و قافیه و وزن. او اعتقاد داشت که فارسی در قالب و تا اندازه‌ای محتوا به بن بست خواهد رسید و این راه را نمی‌توان ادامه دهد و باید در آن تحولی ایجاد کرد. نیما قالب و وزن را در شعر کلاسیک شکست و توانست با این سنت شکنی که مخالفت بسیارهم با آن شد راه را برای ابداعات و نوآوری‌های خود و شاگردانش باز کند. اما شهریار این دغدغه‌ها را نداشت. او در بیان هیچ مشکلی در خود احساس نمیکرد و خیال نازک و مهربانش را علایق فراوان او پر و لبریز کرده بود. نوستالژی‌های خانوادگی، زادگاهش و پدر ومادرش و دغدغه دیگرش عشق ناتمام او بود که به شدت او را درگیر کرده بود. با همه احترامی که نیما و شهریار برای هم قائل بودند هیچکدام از دیگری تأثیر نگرفتند. فارس: روحیات شاعر را بیشتر در کدامیک از آثارش می‌توان شناخت؟ تک تک ابیات هر شاعر نمایانگر روحیات او است اگر منظورتان برای شناخت بیشتر او کدام اشعار بیشترین برآیند را دارند، باید از هذیان دل نام برد. برای اینکه بهتر از روحیات شهریار سر در بیاوریم شعری را که کمتر به آن توجه شده و در ادبیات فارسی مجال نقد نیافته را باید مورد بررسی قرار داد. شعر هذیان دل را می‌توان جدا از ارزش‌های شعری بالایی که دارد عصاره‌ای از تفکر و روحیات شهریار دانست. شهریار بعد از شکست عشقی اجبارا به خراسان می‌رود و در اداره ثبت اسناد آنجا به کار می‌پردازد. سرخورده از آنجا به تهران باز می‌گردد و در گوشه اتاقی که خود را در آن حبس کرده و فارغ از دنیا و مافیها بود افسرده حال و پریشان مشغول سرودن آن میشود آنهم در شرایطی که پدرش را از دست داده و تحصیل او در طب منجر به شکست شده و بیماری شخصی‌اش وجود او را احاطه کرده است. هذیان دل آینه تمام نمای صادقانه‌ای از وجود شاعرانه شهریار است، با استقبال عمومی از شعر طولانی هذیان دل، به فکر سرودن حیدربابا افتاد. هذیان دل داستان چند شب و روزی است که شهریار نوجوان و سخت خو کرده با طبیعت زیبای آنجا را به زور یا به رضا با کاروانی از خوشکناب به سمت تبریز بردند. این منظومه شامل دیده‌ها و شنیده‌ها و وابستگی‌های او به عناصر طبیعی و مردمان آنجاست، این منظومه به صورت ترکیب‌بند است و هر بند استقلال معنایی و تصویری خاص خود را دارد. شهریار در این منظومه به اعتراف صادقانه خود و باورهایش و تمام ماحصل زندگی‌اش نشسته است. در داستان دیگری از هذیان دل شهریار از دختری به نام سارا یاد می‌کند که او را به زور وادار به ازدواج با خان پیر و ظالم آبادی می‌کنند و سارا علاقه‌ایی به این ازدواج ندارد در هنگام بردنش به نزد داماد در هنگام عبور از رودخانه خود را از کجاوه به رودخانه می‌اندازد و آب جسد او را با خود به دریا می‌برد. سارا گل و ماه کوهپایه /در خانه ی زین عروس می‌رفت سیلش بربود و اژدهایی / تند و خشن وعبوس می‌رفت گل دسته بر آب و شیون خلق / بر گنبد آبنوس می رفت / سارا تو شدی عروس دریا .... شهریار در دو بند آخر این منظومه که هنگام رسیدن کاروان همراهان او به شهر است درباره پدرش، اندوهناک و زیبا می‌گوید: در راه درشکه چی نشانم/یک نقطه به گوشه ی افق داد گفت: ار پدر تو سازم او را/خواهی چه به من به مشتلق داد؟ من آب نبات دادم او را/او نیز پکی به من چپق داد/وان نقطه نهفت در پس کوه .... کم کم پدرم خدا بیامرز/دیدم سر کوه رسته چون کاج؛ چون بال ملک عبایش افشان/دستار سیادتش به سر تاج، وز کوُه همی شود سرازیر/چون نور محمدی ز معراج ... / دیگر مگرش به خواب بینم ... فارس: حضور شهریار در تهران چه تاثیری بروی شعر او داشت؟ قطعا بی‌تاثیر نبوده است او را با فضای اشعار آن دوران آشنا کرد. دسترسی او به اشعار شاعران معاصر خودش و متاخرینش مانند شعرای دوره بازگشت در تهران صورت گرفت دوران حضور شهریار در تهران از نظر غنای شعری، طلایی‌ترین دوران زندگی شهریار است، یعنی اشعار سروده شده او در تهران به دلیل همان عشق شورانگیزش عالی‌ترین نمونه‌های شعر شهریار هستند. صور خیال در ایام حضورش در تهران بی‌اندازه در اوج است و مانند مینیاتوری در شعر فضاها را توصیف می‌کند،کمتر شعری در ادبیات ایران وجود دارد که تا این اندازه رنگارنگ و قدرتمند و لطیف باشد. فارس: نظر شاعران هم دوره شهریار در مورد او چگونه بود؟ شهریار توانست در بین شاعران بزرگ آن زمان جای پایی برای خود باز کند. برخورد شاعران در مورد اشعار او متفاوت بود مثلا ملک‌الشعرای بهار در مورد اشعار او همیشه به دیده تحسین می‌نگریست و نوید ظهور شاعر بزرگی را به دنیای ادب فارسی داد. اما برخی شاعران دیگر او را به این راحتی قبول نکردند و گاهی به طعنه او را شاعر روستایی خطاب می‌کردند. چون خلق وخوی صفا و یکرنگی روستایی داشت و شهریار نیز هیچگاه از روستایی بودنش فرار نمیکرد: شهریارا من دهاتی دوستان اهل گذشت گیرم آدابی ندانستم چکارم می‌کنند؟ بیشترین اقبال شهریار در تهران آشنایی با موسیقی‌دانان نام‌آور آن زمان مانند صبا و تهرانی و شهناز و حبیب سماعی و غیره بود که شهریار در میانشان اقبال و سعادتی تمام داشت. تهران با وجود این عزیزان برایش بهشت برین بود. تصور می‌کنم بیماری شخصی یعنی اعتیاد شهریار در اثر همنشینی با آنان پیش آمد. دلیل ترک تحصیل شهریار چه بود؟ ترک تحصیل شهریار در سال آخر رشته طب مربوط به ماجرای عشقی او میشود. او در دوران تحصیلش در رشته پزشکی در تهران، عاشق دختری به نام ثریا میشود. اما نهایتا ثریا با فردی که مورد پسند خانواده بود و ثروت مقام و پست وجایگاه بالایی داشت ازدواج می‌کند. در کل اگر شهریار ترک تحصیل هم نمیکرد نمی‌توانست پزشک خوبی شود چون روح لطیفی داشت و بادیدن بیماران و شرایط آنها به شدت متاثر می‌شد. فارس: شهریار چگونه از اشعار عاشقانه به اشعار مذهبی و عرفانی روی آورد؟ شهریار مدت‌ها بعد از شکست عشقی مریض میشود و ناامید از عشق مجازی، به عرفان و عشق حقیقی روی می‌آ‌‌‌‌‌ورد. عرفان شهریار، نشستن درگوشه‌ایی و چله‌کشی و روزه‌گرفتن و ریاضت کشیدن بود،عارف در نظر شهریار کسی است که در خلوتی بنشیند و پشت پا بزند به همه زیبایی‌ها ولذت‌های دنیا و تفکر شهریار سال‌ها در این حالت بود و در این دوره اشعار عاشقانه و درخشان از او دیده نمی‌شود و بیشتر اشعار عرفانی ومذهبی است که مخاطبان خاص خود را در آن زمان داشت و عملا شهریار در دهه چهل که مصادف با روحیات عرفانی‌اش بود جز چند شعر مذهبی و عارفانه شعر درخشانی ارائه نداد. -شیعیان بار دیگر هوای نینوا دارد حسین/روی دل با کاروان کربلا دارد حسین - دلم جواب بَلیٰ می‌دهد صلای تو را/ صلا بزن که به جان می‌خرم بلای تو را. - علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را. که به ماسوا فکندی همه سایه‌ی هما را فارس: در مورد مجموعه حیدر بابایه بگویید؟ بعد از هذیان دل و کمی قبل از اینکه دوران عرفانی شهریار شروع شود، شهریار حیدربابایه را سرود که کاملا نزدیک به هذیان دل بود اما به زبان ترکی .حیدر بابایه همان کوهی است که شهریار در زمان کودکی از آن خاطرات زیادی داشت و نوستالژی دوران کودکی او و بسیاری از اذربایجانی‌ها بود.این مجموعه اکنون به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است این مجموعه شاهکار عظیمی است که حتی ترجمه‌هایش خالی از تاثیر نیست. فارس: سال‌های پایانی عمر شهریار چگونه گذشت؟ شهریار بعد از مرگ مادرش که پرستار دایمی او بود و بعد از بازنشستگی به تبریز بازگشت و در آنجا با یکی از بستگان مادرش ازدواج کرد و صاحب چند فرزند شد و تقریبا 40 سال آخر عمرش خانه نشین بود و از خانه بیرون نمی‌رفت. در هیچکدام از جریان‌های ریز و درشت اجتماعی و سیاسی آن روزگار که کم هم نبودند مانند 20 شهریور، جریان نفت و مصدق، جریان‌های روشنفکری و سیاسی دهه چهل وارد نشد و همه را به سکوت گذراند. دوستان و همه شاعران هم دوره‌اش همه مرده بودند و اوقات خود را با جوانان عاشق ادبیات می‌گذراند. مردم و جامعه ادبی و برخی دانشگاهیان سنت‌گرا به دیدنش می‌رفتند. در میان مردم حرمتی به سزا داشت. شهریار شعری را در وصف حال و احوال آن زمان خود سرود. از من چه طالعی است که با این شتاب عمر بازم بپرود لب بام آفتاب عمر من روی چرخ و پره هنوز و به پیچ و تاب جایی که آب ریخته از آسیاب عمر سائیده رشته‌ای است که تابیده به گلو من تاب می‌خورم به نخی از طناب عمر چهل سال آزگار به زندان روزگار حبس ابد چگونه نهی در حساب عمر و حرف آخر... تردیدی نیست که شهریار شاعر در خور اعتنایی است و اشعارش بارقه‌ای بود در شعر کلاسیک ایران، او دائما در دریای عارفانه‌ها و عاشقانه‌های خود غوطه‌ور بود وشعرش نوای روح خسته و آزرده و قلب پراز رنج و دردش بود. اما بی‌شک شاعران توانا و عظیم و پرفروغ بسیاری چه در شعر کلاسیک و چه در شعر معاصر ازاو پیشی گرفته‌اند وچشم‌پوشی از این واقعیت انکار نشدنی است، که این ذره‌ای از اهمیت شهریار نمی‌کاهد. شهریار سرانجام در 27 شهریور سال67، در سن 83 سالگی رنج‌ها و غم‌های انبوهش را وداع گفت و با خاک تبریز قرین گشت. انتهای پیام/79001
94/06/28 - 15:04
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]
-
گوناگون
پربازدیدترینها