واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : جغرافياي ديرينه منطقه خليج فارس در دورههاي مختلف زمين شناسي sonbol256115th December 2007, 08:18 AMدوره پرمين ـ بطوريكه از نقشه هم ضخامت دوره پرمينديده ميشود ضخامت طبقات دولوميتي و آهكي پرمين بنام سازند دالان (خوف در عربستان)بين 1000 تا 2000 پا متغير اس تو بيشترين ضخامت در تنگه هرمز و ناحيه قشم ميباشد. و حدود قطر و بحرين بين 1000 تا 1500 پا است. و تغييرات ضخامت پرمين بعلت رسوبات كمعمق پلاتفوري خيلي كم است و سازند دالان در دوره پرمين در درياي كم عمق بصورت سنگآهكي و دولوميتي رسوب نموده است. sonbol256115th December 2007, 08:20 AMدوره ترياس ـ در نواحيقشم و شمال بندرعباس پائين رفتگي ادامه داشته و حداكثر ضخامت رسوبات ترياس در شمال بندرعباس ديده ميشود و در ناحيه قطر بطرف شمال و ناحيه شيراز ضخامت كمتري از ترياسوجود دارد حركات قارهاي و حركات نمكي از ترياس شروع شده است. دوره ژوراسيك ـ در دورهژوراسيك حركات قارهائي و حركات نمكي باعث بالا آمدن منطقه فارس را بوجود آورده استو در دوره ژوراسيك ضخامت كمتري در ناحيه خليج فارس رسوبنموده است ولي در مناطق كويت،بيطرف و شمال عربستان در اثر پائين رفتگي بيشترين ضخامت حدود 4000 پا رسوباتژوراسيك ديده ميشود. sonbol256115th December 2007, 08:21 AMدوره كرتاسه ـ در اين دوره در اثر حركات قارهاي و حركات نمكي ناحيهدالان، بوشهر ، كنگان بحرين، قطر و قوار بالا آمده و كمترين ضخامت دوره كرتاسه دراين نواحي ديده ميشود و بر عكس در نواحي سروستان، شيراز، دزفول و لرستان در شمال وناحيه هرمز و عمان در قسمت جنوب شرقي خليج فارس پائين رفتگي پيدا نموده و ضخامتحداكثر كرتاسه بيش از 8000 پا رسوب نموده است اولين بالا زدگي كوههاي گنبد نمكي دركرتاسه ظاهر شده و از دانههاي سازند هرمز در سنگهاي كرتاسه ديده شدهاست. sonbol256115th December 2007, 08:22 AMدورانسوم ـ در دوران سنوزوئيك برعكس دروه كرتاسه نواحيدرالان، بوشهر، كنگان پائينرفته و رسوبات دوران سوم بيش از 12000پا ضخامت در اين نواحي رسوب كرده است. در قسمتجنوبي خليج فارس (عربستان، قطر و بحرين) و در شمال خليج فارس نواحي شيراز وسروستان، دزفول و لرستان ضخامت كمتري در دوران سوم رسوب نموده است . بطور كلي در تمام دورههااز پرمين تا اوايل ميوسن درياي كم عمق در تمام منطقه خليج فارس وجود داشته و دراواسط ميوسن دريا پسروي نموده و كم كم رسوبات تبخيري نمك و گچ سازند گچساران و سپسرسوبات دريائي كم عمق و قارهاي آغاجاري رسوب نمودهاند. سنگ مادر مخازن پرمين ـسنگ مادر ميدان هاي گازي پرمين كه از جمله بزرگترين ميدانهاي گازي روي زمين هستنداحتمالاً از شيلهاي سيلورين و سنگهاي آهكي و دولوميتي پرمين بوده و از قسمت عميقحوزه رسوبي در اثر فشار و حرارت زياد مواد آلي موجود در رسوبات تبديل به گاز شده وبطرف طاقديسهاي بالشي كه در قسمت بالا آمده پلاتفرم فارس يعني ميدانهاي قطر ـ پارسـ كنگان ـ نار و بحرين مهاجرت جانبي و اوليه نموده است. سنگ مادر مخازن ژوراسيكـ سنگ مادر مخزن آهكي ژوراسيك را بايستي در قسمت عميق حوزه رسوبي در طرف شمال خليجفارس و در قسمتهاي شيلي كه از ناحيه مسجد سليمان شروع و بطرف شمال غربي ادامه داردجستجو نمود مثل شيل سازند سارگلو در مسجد سليمان و امام حسن سنگ مادر مخازن كرتاسهـ سنگ ماسه سازند بورگان و زبير به ترتيب بطرف شرق شمال شرقي به شيل كژدمي و گدوانتبديل ميگردند كه از بهترين سنگ مادرها ميباشند و پس از تشكيل طاقديسهاي بالشي دراثر حركات نمكي و مهاجرت اوليه نفت و گاز انجام گرفته و قبل از عمل دياژنز خلل وفرج داخل سنگ ماسه سيمان نشده از نفت و گاز پر و اشباع گرديده است بطوريكه وقتي نفتاز داخل سنگ ماسه بورگان خارج ميشود ماسه شروع به ريزش مينمايد. سنگ ما درمخازن اوليگوميوسن ـ سنگ مادر سنگ مخزن آسماري سازندههاي مارني و شيلي پابده و گورپي ميباشندكه در زير سنگ آهك آسماري قرار دارند و پس از كوهزائي آلپن و بوجود آمدن طاقديسهايبزرگ دامنه جبال زاگرس نفت و گاز تشكيل شده در سنگ مادر پابده و گوربي بطرف سنگمخزن آهك آسماري مهاجرت ثانوي نموده و ميدانهاي بزرگ نفتي ايران را به وجود آوردهاست. سنگپوشش ـ وجود سنگ پوشش ايندريتي در روي سنگ مخزنهاي پرمين ژوراسيك و آسماري بهترينسنگ پوشش را بر روي اين مخازن بوجود آورده است ولي سنگ پوشش سنگ ماسه بورگانشيلهاي روي آن ميباشد كه باز هم توانسته نفت و گاز جمع شده در آن را حفظ نمايد ويكي از بزرگترين مخازن نفتي روي زمين را بوجود آورد. اهميت حركات نمكي ومهاجرت اوليه در تجمع نفت و گاز ايجاد ميدانهاي عظيم نفت و گاز بزرگ ناوديس خليجفارس ـ بدلايل زير بزرگترين ذخيره نفتي و گازي دنيا در حوزه رسوبي خليج فارس متمركزشده است. 1 - رسوبات مداوم دريائي بيش از 2500 پا در اين حوزه رسوبي باعث تشكيل و مهاجرتهيدروكربورها از دوره پرمين تا ميوسن گرديده است. 2 - تناوب سنگهاي مناسبسنگ مادر و سنگ مخزن عالي و همچنين سنگ پوشش مناسب در دورههاي مختلف زمين شناسيكمك زيادي به تشكيل نفت و گاز نموده است. حركات نمكي كه از دوره ترياس شروع شده،باعث تشكيل ساختمانهاي بالشي بزرگ گرديده است. در حين تشكيل طاقديسهاي بالشي تبديلمواد آلي رسوبات سنگ مادر به هيدروكربن انجام گرديده و مهاجرت اوليه و جانبيهيدروكربورهاي بوجود آمده به طاقديسهاي بالشي تشكيل شده در پلاتفرم فارس و عربستانشروع گرديده و باعث پرشدن تخلخل سنگ مخزن اين طاقديسها شده است. 3 - قبل از حركات كوهزائيآلپن پسين و نفت و گاز تشكيل شده در قسمت عميق حوزه رسوبي (بخش مارني و شيلي) بعلتفشار زياد رسوبات روي آنها به طرف طاقديسهاي بالشي در قسمتهاي بالاتر و پلاتفرم كهدر اثر حركات نمكي بوجود آمدهاند مهاجرت اوليه نموده و خلل و فرج سنگ مخزن را پركرده و باعث حفظ تخلخل اوليه سنگ مخزن گرديده است. در ناحيهاي كه ضخامت رسوباتكرتاسه كم بوده و بين 2000 تا 4000 پا متغير است و طاقديسهاي بالشي بزرگي در زيراين قسمت بوجود آمده است، در اثر مهاجرت اوليه گاز متشكله در پرمين و طبقات زير آنبه طرف سنگهاي آهكي و دولوميتي پرمين در نواحي كم ضخامت كرتاسه باعث پرشدن مخزنسازند دالان در پرمين گرديده، بزرگترين ميدانهاي گازي را بوجود آورده است. چنانچهبه نقشه هم ضخامت دوران سنوزوئيك دقت نمائيم ديده ميشود كه ضخامت رسوبات سنوزئيكبه طرف سير ثابت عربستان و كرتاسه در شمال خليج فارس باعث مهاجرت اوليه نفت وگازهاي تشكيل شده در ژوراسيك و كرتاسه به طرف طاقديسهاي بالشي بزرگ در پلاتفورمخليج فارس و عربستان گرديده است و بزرگترين ميدانهاي نفتي خشكي (ميدان گاوار) وفلات قاره (سافانيا) را در سنگ مخزنهاي آهكي و دولوميتي ژوراسيك و در بورگان وزبير و روميلا در سنگ ماسهاي كرتاسه را در روي زمين بوجود آورده است. 5ـ بعد از حركات كوهزائيآلپن پسين و بوجود آمدن طاقديسهاي بزرگ و نسبتاً پرشيب را در دامنه رشته جبالزاگرس، نفت و گاز تشكيل شده در سنگ مادر پابده و گورپي در زير سنگ مخزن آهك آسماريدر ناحيه فرورفتگي دزفول به طاقديسهاي بزرگ دامنه جنوبي زاگرس مهاجرت نموده وذخيره هاي بزرگي را به وجود آورده است. حال اگر وضعيت زمينشناسي حوزهرسوبي بزرگ ناوديس خليج فارس را با حوزههاي رسوبي مشابه دنيا مقايسه كنيم ديدهميشود كه علت اينكه در حوزههاي ديگر رسوبي چنين ذخاير عظيمي به وجود نيامده است،شرايط استثنائي است كه در اين منطقه وجود داشته است. باتوجه به جدول ذخيره ميدانهاي نفتي منطقه پلاتفورمي بزرگ ناوديس خليج فارس ديدهميشود كه فقط 12 درصد ذخيره نفتي اين منطقه در طاقديسهاي تشكيل شده پس از كوهزائيآلپن در دامنه كوههاي زاگرس شده است و بيش از 88 درصد ذخيره نفتي منطقه در نواحيپلاتفورمي و طاقديسهاي بالشي تشكيل شده در اثر حركات نمكي تجمع پيدا كرده است وبزرگترين ميدانهاي نفتي جهان در اين منطقه كشف شده است. درباره ذخاير گازي حوزهخليج فارس مانند ذخاير نفتي، حركات نمكي و قارهاي كه از ترياس شروع شده و باعثبوجود آمدن پلاتفورم قطر فارس گرديده و باعث تشكيل طاقديسهاي بالشي بسيار بزرگي درزير اين منطقه پلاتفورمي گرديده است و بيشترين گاز بوجود آمده در كل اين منطقه درسنگ مادر پالئوزوئيك بطرف طاقديسهاي بالشي مهاجرت اوليه و جانبي نموده و بزرگترينميدانهاي گازي زمين را در اين ناحيه به وجود آورد مانند ميدان گازي عظيم چند صدتريليون پاي مكعبي قطر ـ پارس. اگر مقدار ذخاير گازي منطقه رابررسي نمائيم ديده ميشود كه حدود 90 درصد ذخيره گازي اين منطقه در قسمت پلاتفورميو بالا آمده در اثر حركات نمكي و قاره تشكيل شده است. منبع : nafttimes.com سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1848]