واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: زبان میدان ژاله تهران - ایرنا - خبرگزاری خبرآنلاین، موضوع یادداشت خود را به مبارزه انقلابیون به درخواست روحانیون پیشروی تهران در 17 شهریور 57 اختصاص داد.
در این یادداشت که روز یکشنبه به قلم هدایت الله بهبودی منتشر شد، آمده است: حادثه 17 شهریور 1357 از مقاطع ناگفته یا گفته انقلاب اسلامی نیست. در یادکرد این روز سرخ، بسیار گفته اند و بسیار شنیده ایم. قطعه 17 بهشت زهرا، آرامگاه شهدای میدان ژاله، تا ابد خواهد گفت. به ظاهر ساکت میدان شهدا و خیابان های اطراف آن نگاه نکنید. این میدانگاه کوچک، هراس بزرگ آن روز را که از دهان تفنگ ها و مسلسل ها شلیک می شد فراموش نخواهد کرد. پمپ بنزین آن سوی میدان، اداره پست، برق منطقه ای، راهنمایی و رانندگی، ایوان های مشرف به میدان، دهانه خیابان خورشید، گلوگاه فرح آباد ژاله و شهباز، تقاطع سقاباشی، جوی های این خیابان ها و کرکره همه مغازه های دور میدان با ما حرف می زنند. آنها چه می گویند؟ شاید این نوشته، ترجمه بخشی از حرف های آنها باشد.ماه رمضان سال 57 (15 مرداد تا 13 شهریور) یکی از دوره های بی نظیر مخالفت های مردمی با حکومت محمدرضا پهلوی بود. شب ها و روزهای این ماه شاهد تظاهرات کوچک و بزرگ مردم در شهرهای گوناگون بود. این تظاهرات منجر به راهپیمایی بزرگ عید فطر شد. فطر تهران دیدنی تر بود. رود مردم روز سیزدهم شهریور در خیابان های پایتخت جاری شد و آشکارا خواستار برچیده شدن نظام سلطنتی و جایگزینی حکومتی نوین گردید. در این روز نظامیان مسلح بی آنکه با مردم درگیر شوند غرق محبت آنان شدند. مردم به سربازها و درجه دارهای ارتش گل هدیه کردند و آنان را برادران خود خواندند. آنچه در عید فطر رخ داد پایمال شدن علنی مشروعیت حکومت بود.به خواست روحانیان پیشرو تهران بنا شد بار دیگر راهپیمایی بزرگی روز شانزدهم صورت گیرد. دولت شاه که عرصه نفوذ خود را در جامعه از دست رفته می دید، در همین روز اطلاعیه ای نوشت که به مسئولان انتظامی دستور داده است از تشکیل بدون اجازه اجتماعات در معابر عمومی جلوگیری کنند. اما پنجشنبه در تهران همان روی داد که دوشنبه (عید فطر) رخ داده بود. این در حالی بود که روحانیان تهران پس از آن اطلاعیه دولت، از بیم درگیری مأموران حکومتی با مردم در اعلامیه ای راهپیمایی پنجشنبه را لغو کردند. اما مردم از همه نقاط شهر راه افتادند و بیشتر آنان در میدان شهیاد - که بعدها نام آزادی گرفت - آمدند. در این میدان دکتر بهشتی قطعنامه ای را که نوشته شده بود برای مردم خواند و در پایان یادآور شد که روحانیت برای فردا هفدهم شهریور برنامه ای تدارک ندیده است. اما شعاری که پس از پایان تجمع دهان به دهان می گشت این بود: فردا صبح، هشت صبح، میدان ژاله.شورای امنیت ملی پس از راهپیمایی روز شانزدهم تشکیل جلسه داد. نخست وزیر، رئیس ستاد ارتش، رئیس ساواک، رئیس شهربانی، فرمانده ژاندارمری و وزیر کشور دور هم جمع شدند. ارتشبد غلامرضا ازهاری رئیس ستاد ارتش که گزارش های استقبال مردم از نظامیان را خوانده بود و پیوند آنان با مردم را انفعال ارتش در برقراری نظم تلقی می کرد به همراه سپهبد ناصر مقدم رئیس ساواک برپایی حکومت نظامی را تنها راه پیش رو دانستند. خبرهای مأموران دستگاه امنیتی حکایت از آن می کرد که روز جمعه نیز راهپیمایی ها و گردهمایی ها ادامه خواهد داشت و مملکت به هم خواهد ریخت. نظر این دو مسئول بلندپایه با تأیید دیگر اعضا همراه شد. در آخرین ساعات روز شانزدهم هیأت دولت به دستور شاه تشکیل جلسه داد که تصمیم شورای امنیت ملی را تأیید کند که کرد.بسیاری از مردم که صبح جمعه راهی میدان شهدا شدند از اعلام حکومت نظامی آگاه نبودند. رادیو برای اولین بار ساعت شش صبح روز هفدهم اطلاعیه برپایی حکومت نظامی را خواند.ساعت 30/8 صبح، میدان ژاله - که چند روز پیش از آن به خاطر شهادت چند تن در خیابان های اطراف آن به میدان شهدا معروف شده بود - پر از جمعیت بود. آنان ناباورانه کامیونها، زره پوش ها و نظامیان مسلحی را که آرایش حمله گرفته بودند تماشا می کردند. همه درخواست ها برای پراکنده شدن مردمی که روی زمین نشسته بودند بی اثر ماند. ساعت 15/9 صدا رگبار مسلسل ها بلند شد و آن کشتار بزرگ آغاز گردید.تیمسار اویسی فرماندار نظامی تهران در اطلاعیه ای که صادر کرد تعداد کشته شدگان را 58 نفر نوشت و تأکید کرد که این عده با پول و نقشه خارجی درصدد برپا کردن آشوب بودند که با آنان مقابله شد. چند روز بعد منابع رسمی شمار شهیدان میدان شهدا را 122 نفر اعلام کردند. پزشکانی که در بیمارستان های اطراف این محل بی وقفه در حال مداوای مجروحین بودند کشته شدگان را 300 تا 400 نفر و تعداد مجروحین را 3000 تا 4000 نفر برآورد کردند. برخی از شهیدان توسط مردم به بهشت زهرا برده شدند. اما بخش عمده جنازه ها با کامیونها به بیمارستان شهربانی و پزشکی قانونی حمل شد. تعدادی از آنها توسط پزشکی قانونی، مخفیانه دفن شدند. از غروب 17 شهریور به بعد هر شب پس از اتمام کار اداری بهشت زهرا 10 تا 12 جنازه از بیمارستان شهربانی به این قبرستان می رفت و در قطعه 17 دفن می شد.مردم باور نمی کردند لوله اسلحه نظامیانی که شاخه های میخک در آن گذاشته بودند، به طرف شان نشانه رود. به همین دلیل خیلی زود این شایعه در سراسر کشور پیچید که سربازان اسرائیلی - که از طرف حکومت پهلوی به ایران آمده اند - مردم را به گلوله بسته اند نه نظامیان ایرانی.فاجعه 17 شهریور همه بافته های دولت آشتی ملی را که جعفر شریف امامی آن را تشکیل داده بود پنبه کرد و روز پیروزی را بیش از پیش جلو انداخت.میدان شهدا حرف های شنیدنی بسیاری دارد که باید منتظر شد و از زبان تاریخ شنید.منبع: خبرگزاری خبرآنلایناول**1577
16/06/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]