تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  ghhhhhh
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819526585




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

از اصلاح طلبان ایدئولوژیک تا اصلاح طلبان طرفدار اکت سیاسی


واضح آرشیو وب فارسی:الف: از اصلاح طلبان ایدئولوژیک تا اصلاح طلبان طرفدار اکت سیاسی
احسان رستگار؛ 15 شهریور 94

تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۵ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۹:۱۱
از آن جا که جایگزین کردن کلمات انگلیسی به جای کلمات فارسی، یک رخنه ی فرهنگی و از راه های نفوذ دشمن به قلب فرهنگ محسوب می شود و بسیار آفت زاست، لازم است این توضیح در مقدمه ذکر شود که تا کنون نگارنده در هیچ یک از مطالب، این گونه از یک کلمه ی انگلیسی استفاده نکرده است، آن هم در عنوان یادداشت، اما لا جرم در این مورد،‌ جهت تبیین دقیق این واژگان شناسی و منظر اصلاحات و ادبیات خاص مفهوم مورد نظر (یا به اصطلاح انگلیسی «ترمینولوژی» محل بحث)، از لغت انگلیسی اکت که به معنای کنش و یا کنش گری است استفاده شد که در ادامه شان نزول کاربرد این کلمه ی خاص به طور ملموس تر بیان خواهد شد.هرچه به اسفند ۹۴ نزدیک تر می شویم، مباحث مفهومی و مصداقی حول نحوه ی ورود جریان های مختلف به انتخابات، بیش از پیش موضوعیت می یابند. همه ی طیف های سعی می کنند به بهترین نحو ممکن، خود را آماده ی رقابت انتخابات مجلس دهم کرده و با طراحی راه ها و نقشه های متنوع و جامع، بیش از این که توسط رقیب یا رقبا غافلگیر شوند، آن ها را غافلگیر بکنند و نهایتا بتوانند تا آن جا که ممکن است، سهم بیشتری از صندلی ها توسط جریان نزدیک به آن ها تصاحب شود.از این رو عرصه ی تحلیل ها و اظهار نظرات، هر روز داغ تر از دیروز می شوند و کنش گری ها و مشارکت جریان ها، به طور محسوس، روند تشکیلاتی تر شدن و سازمان یافتگی بیشتر را چه در قالب ائتلاف ها و به سبک سنتی تر و چه در چارچوب احزاب رسمی و به صورت سازمانی تر طی می کنند.از ان جا که قاعده ی «سخن نو آر که نو را حلاوتی دگر است»‌ همواره یک اصل لایتغیر در ذهن نویسنده ی این سطور بوده و هست و خواهد بود، از منظری شاید متفاوت و مفهومی تر به تحلیل های پیرامون نحوه ی ورود جریانات به انتخابات نگاه خواهد شد.در این مطلب، به بررسی جنس کنش گری جریان های اصلاح طلب برای ورود به انتخابات مجلس دهم پرداخته خواهد شد. در این باره، ذکر نکات ذیل، مفید به نظر می رسند: ۱- مفهومی فلسفی وجود دارد به نام نقطه ی داغ یا نقطه ی عطف داغ یا اتفاق داغ که به تعابیر مختلف از آن یاد می شود. به این معناست که در زیست هر انسان، اتفاقات شالوده ی شخصیتی او را به طور ویژه و شدید و عمیق شکل می دهند یا بازتولید می کنند یا به کلی استحاله می کنند. به این اتفاقات، تعبیر اتفاقات یا نقاط داغ اطلاق می شود. چه در عالم سیاست و چه در عالم زندگی شخصی، این نقاط داغ، همواره بستر حوادث و اتفاقات مهم بوده و هست. اتفاق داغی که برای همه داغی اش حس شد و موثر بود، فتنه ی ۸۸ است.فتنه ی ۸۸ برای همه فتنه بود؛ حال اگر شخصی با نگاهی سخیف و کوته فکرانه، می گوید ما مفهومی به نام فتنه را باور نداریم، مشخص نیست دقیقا از چه منظری به آن اتفاق نگاه کرده که توانسته آن را فتنه نبیند. مثل این است که مثلا ما بگوییم به نظر ما طوفانی که در تهران اتفاق افتاد، به نظر ما طوفان نبود. فتنه دانستن اتفاقات بعد از انتخابات دهم ریاست جمهوری، به معنای جاسوس بودن میرحسین موسوی و مهدی کروبی نیست،‌ بلکه به مفهوم غبارآلود شدن فضا و سردرگم شدن طرفین دعوا و مردم در تشخیص درست و دقیق حق و باطل است که باعث تحمیل هزینه هایی جبران ناپذیر به جامعه و مردم و نیز نظام شد.اما حتی ان ها که فتنه ی ۸۸ را فتنه نمی دانند، در رفتار و کنش گری هایشان تفاوت هایی کاملا محسوس و ملموس مشاهده می شود. گویی زاویه ی دید آنان به کلی تغییر کرده. انگار مثلا قبلا کوه را از رو به رو و پایین به بالا می دیده اند و حالا رفته اند و از روی یک ارتفاع مجاور و مشرف به کوه،‌ دارند آن قله را تماشا می کنند. اتفاق داغ این بحث که فتنه ی ۸۸ است، باعث شده تا منظر اصلاح طلبان تغییر کند و این همان بحث اصلی و مبنایی است که خیلی فراتر و مهم تر از مصادیق است.اکت سیاسی،‌ مفهومی است که اصلاح طلبان،‌ به آن پناهنده شده اند. مفهوم اکت سیاسی، بسیار مفصل و بسیط است،‌ اما می توان در چند جمله صرفا جهت تقریب به ذهن، اکت سیاسی را تبیین و تعریف کرد. اکت سیاسی به زبان ساده، یعنی شما کنش گری سیاسی را فارغ از هر ایدئولوژی، به عنوان مجموعه و بسته ای از رفتارها و عکس العمل ها در نظر بگیرید که در ان مفاهیم خوب و بد رنگ باخته اند و از درجه ی اهمیت به کلی ساقطند؛ در این چارچوب نظری ی به اصطلاح انگلیسی پارادایم، خوب و بد جای خود را به درست و غلط و به کارآمد یا ناکارآمد و به هزینه و فایده داده است. در این نگاه، خیلی ساده انگارانه است اگر کسی بگوید که «من این حرفو می گم،‌ این موضعو اتخاذ می کنم، هزینشم می دم، برام هم اصلا هم مهم نیست که چی می شه؛‌ حرف حقه پس من می گم، همون طور که امام علی (ع) گفته حقو بگو اگرچه تلخ باشه.» و این جملات به عنوان شعارهایی فاقد شعور، نخ نماشده و حماقت آمیز و بلکه متظاهرانه ارزیابی می شوند و یا به عنوان ناپختگی سیاسی و جو زدگی و عقب ماندگی تلقی می شوند. دیگر جایی برای بررسی پدیده ها،‌ موضع گیری ها،‌ تصمیمات و کنش گری ها و واکنش ها در دو قطبی حق و باطل یا خوب و بد وجود ندارد. در این نگاه خیلی نامانوس و احمقانه است اگر کسی بگوید «می دونم اگه این حرفو بزنم، رد صلاحیت می شم ولی من اینو می گم برای ثبت در تاریخ و برای این که خدا از من راضی باشه و مردم چه امروز و چه فردا بدونن که کسانی بودن که فقط برای حق موضع گیری می کردن.» و اگر هم این ها را بگوید، باز هم در همان چارچوب و نقشه ی طراحی شده است نه به عنوان اظهار نظراتی مخلصانه جهت جلب رضای الهی. به این ترتیب که مثلا این ها را گفته تا بتواند سبد رایش را از فلان طیف پر کند و خلاصه در این جهان بینی و پارادایم، این تفکر حاکم است که گربه برای رضای خدا موش نمی گیرد و هیچ سیاست مداری هم برای رضای خدا موضع گیری نمی کند، در حالی که در نگاه اسلامی و در پارادایم «سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست»، سیاست ابزار و وسیله ای است جهت تحقق اهداف متعالی و رسالتی که خداوند بر دوش بشر و حاکمان نهاده است.نگاه اکت سیاسی به تعبیر عامیانه تر و ملموس این طور خود را معرفی می کند «ما یه زمین بازی داریم، تعدادی بازیگر داریم و مجموعه ی رفتارهای ما و حریف و داور باعث می شه که چه کسی گل بزنه یا گل بخوره. ما باید سعی کنیم هر طور شده بازی رو ببریم ولو با وقت کشی ولو اگه لازمه خودمونو تو محوطه ی جریمه بندازیم زمین تا از داور پنالتی بگیریم و خلاصه اگرچه ما قائل به رشوه دادن به داور نیستیم ولی داخل زمین و وسط دعوا،‌ هر کاری ممکنه بکنیم و هدف برده. همه هم اومدن که ببرن. برد غایته، پیروزی هدفه. این که به داور رشوه نمی دیم هم به این دلیله که این یک اکت غلطه، نه این که چون در احادیث اومده رشوه دهنده و رشوه گیرند در آتش جهنمند، نه، ما رشوه نمی دیم چون بالاخره گندش در می آد و آبرومون می ره.»تعاریف فوق از اکت سیاسی، نگاه خیلی عریان به این مفهوم است و شاید به مذاق برخی باورمندان یا عمل گران مبتنی بر این چارچوب نظری خوش نیاید، اما نگاه غربی که مبدع این مفهوم است، این طور عمل می کند و همین طور هم این مفهوم را تبیین می کند و ابایی از گفتنش هم ندارد، اما ما چون در چارچوب نظری تشیع و انقلاب اسلامی ایران به فعالیت سیاسی می پردازیم، کمی تعارف داریم که اکت سیاسی را همان طور که هست معرفی کنیم. در اکت سیاسی این یک شوخی بزرگ است اگر مثلا یک سیاست مدار بگوید این چنین کردم یا آن چنین گفتم چون فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ ؛ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ یا کله اش بوی قرمه سبزی می دهد و به زودی می فهمد کجا آمده و یا به زودی از صحنه ی سیاست حذف خواهد شد.برخی عکس العمل های تند پس از فتنه ی ۸۸ با طیفی از اصلاح طلبان، به کلی جهان بینی آنان را تغییر داد و بعضا به این نگاه یعنی اکت سیاسی ایمان آوردند. پس از چند سال بعد فتنه و مخصوصا در نزدیکی انتخابات ۹۲، دیگر نمی گفتند که ما چنین می کنیم چون به حق نزدیک تر است بلکه می گفتند ما از حسن روحانی حمایت می کنیم به عنوان رحم اجاره ای، به عنوان مرحله ی گذار، به عنوان گزینه ای که در این وضعیت بیابانی ما، نعمتی است. نگاه پراگماتیستی و پوزیتیویستی پس از فتنه ی ۸۸ بسیار در بین اصلاح طلبان رایج شد و بعضا بیش از این که حق گرا شوند، نتیجه گرا و منفعت گرا شده بودند و دیگر طاقت نداشتند که بخواهند هزینه دهند تا به ازای آن در مسیر احقاق حق قدم بردارند. ۲- تشکیل حزبی مانند اتحاد ملت ایران فی النفسه اقدامی مثبت است؛ چون نفس تحزب در جمهوری اسلامی ایران باعث برکات فرهنگی،‌ عقیدتی، سیاسی و اقتصادی فراوان خواهد شد. به این ترتیب که لا اقل مانیفست و مرام نامه ی احزاب، معرف نگاه و منش آن هاست و شناسنامه دار بودن جریان ها، باعث می شود تا نهادهای نظارتی بتوانند از اتفاقات غیرقانونی و ورود و خروج پول های کثیف و بادآورده به عرصه های انتخاباتی جلوگیری به عمل آورند. اما نمی توان این حزب را نومشارکتی ننامید چون اکثر اعضای شورای مرکزی آن و نیز دبیر کلش، از اعضای حزب منحله ی مشارکت بوده اند. بسیاری از اعضای این حزب معتقد بودند که پس از فتنه ی ۸۸ حرام است که در چارچوب جمهوری اسلامی ایران و ذیل نظام، کسی فعالیت کند یا در انتخابات های بعد از ۸۸ شرکت نماید، اما می بینیم که مبتنی بر همان تغییرات درونی و روحی-روانی ناشی از اثرات عمیق و شدید پسافتنه ای و با لحاظ کردن بحث پناه بردن به نگاه اکت سیاسی، امروز همگی بسیار مایلند تا سهمی در قدرت جمهوری اسلامی ایران داشته باشند؛‌ این به عقیده ی نگارنده جرم نیست ولی به هر حال بسیاری از این افراد بر اساس مواضع خودشان که پس از ۸۸، مشارکت در مشروعیت بخشی به نظام و فعالیت ذیل نظام و شرکت در انتخابات های بعدی را حرام و ظلم می دانستند و نظام را متقلب و نامشروع معرفی می کردند، رفتارشان مشمول استاندارهای دوگانه و عمل یک بام و دو هوا ارزیابی می شود. سال ۷۶ که خاتمی نامزد ریاست جمهوری شد، رسما و علنا می گفت که «من نیامده ام که حتما پیروز شوم، بلکه آمده ام تا حرفم را به گوش نظام و مردم برسانم. همین که حرفمان را بزنیم کافی است. حال اگر مردم به ما رای هم دادند و پیروز شدیم چه بهتر (نقل به مضمون)». این نگاه، همان نگاه چپ های سنتی و مذهبی است که کاملا رفتار و رویکرد ایدئولوژیک داشتند و تفاوتشان با راست ها در نوع جهان بینی شان نبود بلکه در برخی اصول و شاخص هایشان بود. خاتمی هم معتقد بود که مبتنی بر سنت های الهی باید عمل کند و باید حق را بگوید و باید آن چه را حق می داند احقاق کند و خلاصه، رویکرد،‌ ایدئولوژیک بود،‌ ولو غلط. اما امروز اصلاحات و جریان های ذیل آن، می آیند تا قدرت به دست گیرند. اصلاحات دیگر نمی آید تا فقط حرف بزند و برود. احمدی نژاد هم اتفاق داغ دیگری بود که اصلاح طلبان را به این نتیجه رساند که هر طور شده باید همواره سهم قابل توجهی از قدرت را در اختیار داشته باشند، وگرنه هم خودشان و هم تفکرشان ریشه کن خواهند شد. تنها وجه ایدئولوژیک نگاه اکت سیاسی اصلاح طلبان، همین وجهش است که نشان از بومی شدگی نگاه اکت سیاسی دارد. یعنی یک اصلاح طلب، در پس نگاهش،‌ این است که ما از راه رفته می گوییم و به این نتیجه رسیده ایم که چاره ای جز این نیست و برای حفظ آن نگاه که خیرالموجودینش می دانیم، بهترین رویکرد همین رفتار مبتنی بر اکت سیاسی است.با لحاظ کردن این نگاه،‌ قطع به یقین اصلاح طلبان دیگر نگاه امثال عبدالله نوری که معتقد بود که ما باید تندترین گزینه های اصلاح طلب را معرفی کنیم و اگر هم نظام آن ها را احراز صلاحیت نکند،‌ پس ما می توانیم به ازای احراز صلاحیت نشده ها به نظام هزینه تامین کنیم، دیگر محبوب اصلاح طلبان نیست،‌ بلکه کار به آن جا رسیده که اصلاح طلبان حاضرند با لاریجانی اصول گرا به توافق برسند ولی عارف را چون پیروزی اش را محتمل نمی دانند برای تصدی ریاست مجلس،‌ فراموش کنند. وقتی آش نتیجه گرایی و پراگماتیزم و نگاه غلیظ اکت سیاسی این قدر شور می شود، شکی نیست که از بین اصلاح طلبان، مجمع اصلاح طلبان و شورای مشورتی و همه، پشت کسانی می روند که حاکمیت آن ها را به رسمیت بشناسند و دیگر خبری از نگاه قهرمان بازی یا «من رد صلاحیت می شوم، پس اصلاح طلب ترم» در کار نیست؛اما مهم ترین سوال در این بین این است که با این نگاه،‌ اصلاح طلبان باید صادق خرازی را ولو با انتقادات عدیده ای که به اصلاح طلبان مطرح می کرد، به عنوان یک فرصت به شمار می آوردند،‌ اما وی را که از بهترین گزینه های قابل سرمایه گذاری بود را غیرخودی تلقی کرده و به سمت اصول گرایان هل داده اند. چه بسا که خرازی با هر عنوانی وارد شود، می تواند وارد مجلس شود، اما اگرچه نگاه اکت سیاسی از نظر نگارنده غلط و غیرنگاه سیاست اسلامی است، اما به نظر اصلاح طلبان هنوز به لوازم رفتار مبتنی بر اکت سیاسی هم خیلی آشنا نیستند و بین اکت سیاسی و رفتار چپ و تند در حال رفت و برگشتند؛ یک روز لاریجانی را می توانند به عنوان رئیس مجلسشان تصور کنند اما روز دیگر خرازی که از یاران دیرین رئیس جمهور اصلاحات بوده را هم به عنوان اصلاح طلب نمی توانند تحمل و قبول کنند!این بزرگ ترین چالش اصلاح طلبان است که ناشی از تناقضات درونی نظری و عملی آن هاست و شدیدا به آن ها لطمه خواهد زد و اصول گرایان برای آن برنامه های مفصلی در نظر دارند.*** این یادداشت با قدری تغییرات در شماره ۲۷۷ هفته نامه مثلث منتشر شده است.







این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]
[مشاهده در: www.alef.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


سیاسی

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن