واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
5 درسيکه ازآنفلوآنزاي خوکي گرفتيم ترجمه: بهاره مرتضيزاده از 7 سال پيش تاکنون بيماريهاي مهمي مثل SARS،H5N1 و H1N1 خسارتهاي زيادي به جا گذاشتهاند اما درسهايي نيز به ما آموختهاند حدودا يک سال پيش بود که ويروس H1N1 بر سر زبانها افتاد و تقريبا هيچ روزنامه و مجلهاي نبود که عکس يا خبري در مورد آنفلوآنزاي خوکي چاپ نکرده باشد. در آوريل سال 2009 محققان مرکز کنترل و پيشگيري از بيماريهاي آمريکا متوجه شدند دو کودک در ايالت کاليفرنيا مبتلا به شکل جديدي از بيماري آنفلوآنزا شدهاند. عامل اين بيماري گونه ناشناختهاي ويروس بود که شباهت زيادي به ويروس عامل آنفلوآنزاي فصلي داشت. اين بيماري در ابتدا آنفلوآنزاي خوکي و سپس بيماري H1N1 نام گرفت. با تحقيقات بيشتر مشخص شد محل شروع اين بيماري کشور مکزيک بوده ولي با گذشت يک ماه حقيقت وحشتناکتري کشف شد. اين ويروس به همه نقاط دنيا رسيده بود: هر روز افراد جديدي در کانادا، اروپا و در سرتاسر آمريکا به ليست مبتلايان به اين بيماري اضافه ميشدند. سازمان جهاني بهداشت (WHO) به سرعت اعلاميهاي در مورد اين بيماري صادر کرد. مارگارتچان، رييس WHO در اين اعلاميه H1N1 را به عنوان پاندمي معرفي کرد و به همه مسوولان بهداشتي در سرتاسر دنيا هشدار داد که قدرت سرايت اين ويروس بسيار بالا است. در پايان فصل بهار تعداد مبتلايان به H1N1 در کشور آمريکا به حدي رسيده بود که دولت براي جلوگيري از گسترش بيشتر بيماري مجبور به تعطيل کردن مدارس شد. در کشور مکزيک حتي برگزاري گردهماييهاي معمولي هم ممنوع شد و بالاخره در چين تمام مسافراني که از کشورهاي آلوده به ويروس ميآمدند و علايمي شبيه به سرماخوردگي داشتند، مجبور ميشدند مدتي را در قرنطينه بمانند. البته پزشکان از همان ابتدا اعلام کردند که H1N1 در اکثر موارد باعث ايجاد بيماري خفيف ميشود اما چون قدرت سرايت بسيار بالايي دارد بايد فورا از گسترش بيشتر آن جلوگيري کرد. شرکتهاي داروسازي در طرحهايي فوق سريع شروع به ساخت واکسن H1N1 کردند و اکثر کشورهاي پيشرفته دنيا هم برنامهريزيهايي براي جلوگيري از ايجاد موج دوم پاندمي H1N1 انجام دادند. در واقع اکثر متخصصان معتقد بودند با شروع فصل پاييز موج جديدي از مبتلايان به اين بيماري ايجاد خواهد شد و وضعيت فاجعهآميزي در جهان به بار ميآيد. اما همه اين محاسبات و پيشگوييها غلط از آب درآمدند تا جايي که آمار قربانيان H1N1 در کشور آمريکا فقط 13 هزار نفر بود، در حالي که هر ساله 36 هزار نفر در اين کشور فقط به دليل ابتلا به آنفلوآنزاي فصلي جان ميسپارند. اين پيشبينيهاي غلط باعث شد ميليونها دوز از واکسني که به سرعت و با هزينه بسيار زياد عليه H1N1 توليد شده بود، بيمصرف باقي بماند و کمکم فاسد شود. سوالي که در حال حاضر در مجامع بهداشتي مطرح ميشود، اين است که آيا براي مقابله با H1N1 به چنين تدابير سفت و سختي نياز بود يا نه؟ متخصصان معتقدند که H1N1 حقيقتا تهديد بزرگي براي کل جهان بوده و هست و پاندمي H1N1 در سال 2009 پنج درس بزرگ براي بشر همراه داشت. اهميت H1N1 در چيزي غير از تعداد تلفات آن بود با شروع پاندمي، متخصصان متوجه شدند، اين ويروس با سرعت بسيار زيادي منتقل ميشود. تعداد مبتلايان هر روز بيشتر و بيشتر ميشد. فقط چند هفته پس از تشخيص اولين بيماران، ويروس به هر چهار گوشه دنيا رسيده بود اما در اين شرايط هنوز پزشکان نميدانستند ميزان مرگ و مير اين بيماري چهقدر است. حتي در پاندميهاي قديمي هم بعضي موارد کشتار کمي به جا ميگذاشتند اما برخي ديگر مثل پاندمي آنفلوآنزاي سال 1918 تلفات بسيار زيادي به همراه داشتند. در واقع چون H1N1 گونهاي جديد بود، نوع رفتار آن هنوز مشخص نشده بود. حالا با گذشت يک سال همه ميدانند که پاندمي H1N1 سال 2009 تا 2010 در اکثر موارد بيماري خفيفي ايجاد ميکرد اما هنوز هم يک بررسي دقيق و آگاهانه نشان ميدهد که خفيف بودن به هيچ عنوان باعث کماهميت بودن اين پاندمي نميشود. بيماري H1N1 درست برخلاف آنفلوآنزاي معمولي، باعث مرگ افراد سالم و جوان ميشود. طبق آمارهاي مجله BMC که در آمريکا چاپ ميشود، 75 درصد از مبتلايان به H1N1 در ماههاي اول پاندمي افراد زير 30 سال بودند. همين مساله باعث وحشت سيستم بهداشتي آمريکا شد. توماس فريدن، رييس اداره کنترل و پيشگيري از بيماريهاي آمريکا (CDC)در آن زمان مقابله با H1N1 را نبردي عظيم توصيف کرده بود. بيمارياي که آماده مبارزه با آن هستيم، هميشه همهگير نميشود درست زماني که پاندمي H1N1 از راه رسيد، سازمان جهاني بهداشت (WHO) خود را براي مقابله با پاندمي ديگري آماده ميکرد. متخصصان WHO در آن موقع فکر ميکردند قرار است بيماري آنفلوآنزاي پرندگان که از آسيا شروع شده بود تبديل به پاندمي جهاني شود. سال 2003 براي اولين بار ويروس H5N1 شناسايي شد. اين ويروس قادر است از پرندگان به انسان منتقل شود و مرگ و مير زيادي هم ايجاد ميکند. از سال 2003 به بعد دانشمندان به طور مرتب اين ويروس را تحت بررسي و آزمايش قرار ميدهند تا در صورت ايجاد جهش ژنتيکي در ساختار H5N1 غافلگير نشوند چون اگر اين ويروس جهش ژنتيکي خاصي پيدا کند، ممکن است بتواند از انسان به انسان هم منتقل شود که در اين صورت خطر ايجاد پاندمي مرگباري وجود دارد. اما سال گذشته در کمال ناباوري ويروس جديد H1N1 با منشأ خوکي در کشور مکزيک پيدا شد و به دليل قدرت سرايت بالا به سرعت در همه جهان منتشر شد. البته مکزيک در اين مورد واقعا مسوولانه عمل کرد و هيچگاه وجود اين ويروس را از جهانيان مخفي نکرد. درسي که از اين واقعه به جا مانده اين است که قرار نيست همه بيماريها از يک نقطه دنيا شروع شوند و نبايد همه توجه و دقت فقط معطوف به يک بيماري خاص باشد. البته نکته بسيار مهم و ظريفي هم همينجا وجود دارد: مطالعه روي ويروس عامل آنفلوآنزاي پرندگان نبايد متوقف شود چون خطر بروز پاندمي H5N1 هنوز به قوت خود باقي است. پيشگيري باعث نجات شد اين بيماري قبل از H1N1 به آنفلوآنزاي خوکي معروف شده بود چون اکثر ژنهاي اين ويروس با ژنهاي ويروس عامل آنفلوآنزا در خوک مشترک بودند اما واژه خوکي تا حدي گمراهکننده بود چون اين ويروس قادر به سرايت از انسان به انسان بود و درواقع لازم نبود حتما خوکي هم در ارتباط با فرد بيمار وجود داشته باشد ولي در مورد آنفلوآنزاي پرندگان قضيه کاملا متفاوت بود و فرد مبتلا حتما سابقهاي از تماس با پرنده بيمار داشت. اما حقيقت مشترکي بين اين دو بيماري وجود دارد. محل زندگي اوليه ويروس بيماريزا در هر دو مورد بدن يک حيوان بوده نه يک انسان. اين به آن معناست که به وسيله برخورد صحيح با بيماريهاي حيوانات و بررسي ويروسهاي بالقوه خطرناک در بدن آنها شايد بتوان از جهش ژنتيکي اين ويروسها و قابليت انتقال آنها به انسان جلوگيري کرد. از هفت سال پيش تاکنون بيماريهاي مهمي مثل SARS،H5N1 و H1N1 خسارتهاي مالي و جاني زيادي به جا گذاشتهاند. همه اين بيماريها به نوعي منشأ حيواني داشتهاند. پس شايد لازم باشد افرادي را که تماس بسيار زيادي با حيوانات دارند، به طور مرتب تحت نظر گرفت. مثلا سازمانهايي وجود داشته باشند که شکارچيان آفريقايي را هرچند وقت يکبار از نظر وجود ويروسهاي جديد در بدن آنها بررسي کنند. با اين روش در صورت جهش جديد در هر ويروس دانشمندان فرصت کافي براي پيشگيري از پاندميهاي بزرگ را خواهند داشت. واکسن کمک بزرگي است اما تنها راه مقابله با بيماري نيست ساخت واکسن H1N1 از لحاظ تکنيکي کار خيلي سختي محسوب نميشد چون روش ساخت آن دقيقا شبيه روش ساختن واکسن آنفلوآنزاي فصلي بود اما مشکلي که در آن زمان وجود داشت، مساله سرعتعمل و کمبود وقت بود. همان زمان که پاندمي H1N1 سرتاسر جهان را فراگرفت، خط توليد کارخانههاي بزرگ داروسازي براي ساخت واکسن آنفلوآنزاي فصلي مشغول بودند. اکثر اين کارخانهها مجبور شدند سرعت توليد خود را به شدت افزايش دهند تا بتوانند تعداد کافي واکسن H1N1 توليد کنند اما با فروکش کردن بيماري H1N1 بسياري از اين واکسنها دست نخورده باقي ماندند و فاسد شدند. درواقع بهتر بود براي پيشگيري از اين بيماريها به جاي سفارش بيش از حد واکسن از روشهاي سادهتري مثل شستن دستها، رعايت بهداشت و حفظ فاصله از افراد بيمار قادرند تا حد زيادي از گسترش سريع ويروس جلوگيري کنند. صداقت در اطلاعرساني مهمترين درسي که هر پاندمي به بشر ميدهد، نحوه برخورد با پاندمي احتمالي بعدي است. در مورد بيماري H1N1، جنجال رسانهها و همچنين تعداد بيش از حد واکسنهايي که توليد شد اعتماد جمعيت عمومي را به توصيههاي متخصصان اندکي پايين آورده است. در واقع آمار دانشگاه هاروارد نشان ميدهد که تمايل مردم براي دريافت واکسن آنفلوآنزاي فصلي نسبت به سال گذشته کاهش چشمگيري پيدا کرده است. به گفته متخصصان CDC رسانهها براي جالبتر شدن ماجرا هر خبري را با بزرگنمايي به مردم ميرسانند و همين مساله باعث ترس و وحشت عمومي ميشود. منبع:www.salamat.com /ج
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 395]