واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: سقّز دیروز و چویینگ گام امروز / مفید تا مضر زاهدان- ایرنا- سقّز به عنوان یکی از قدیمی ترین جویدنی های سنتی ایران هم اینک جای خود را به آدامس های جویدنی مختلف یا به عبارت دیگر Chewing Gum داده است که اکثر افراد بدون در نظر گرفتن مضرات و فواید، از آن استفاده می کنند.

داستان من این است که هر روز صبح وقتی از دکه روزنامه فروشی روزنامه می خرم بقیه پولم را به اجبار آدامس دریافت می کنم و با این تفکر که آدامس جویدن بهتر از سیگار کشیدن است راه می روم و آدامس را استفاده می کنم.تا پیش از این حتی یک بار هم به اینکه آدامسی که می گیرم ساخت کجاست یا علامت استاندارد دارد فکر نکرده بودم تنها مزه و نرم بودن برایم مهم بود.تا اینکه یک روز صبح از خواب که بیدار شدم برای رفع بوی بد دهانم آدامس را در دهان گذاشتم و با اولین گاز قسمتی از دندانم که آن را به تازگی پر کرده بودم کنده شد، از هر چه آدامس بود بدم آمد.با کمی تحقیقات و پرس و جو فهمیدم که آدامس نوعی جویدنی مصنوعی است که برای تازه کردن دهان یا بوبری یا سرگرمی به کار می رود، در قدیم به گونه ای آدامس رایج در ایران سَقِّز گفته می شد، نام آدامس تلفظ فارسی شده نام مارک آدمز (Adams) است که برروی سقّزهای وارداتی اولیه به ایران دیده می شد.این آدامس ها توسط توماس آدامز آمریکایی تولید شده بود که از نخستین سازندگان آدامس ها به شکل امروزی بود، وی آدامس تولیدی خود را سقّزِ جویدنیِ نیویورکیِ آدمز (Adams New York Chewing Gum) نام گذاشت.پیشینه آدامس های امروزی به دهه 1860 میلادی باز می گردد، هنگامی که ماده ای به نام چیکله (chicle) تولید شد.در قدیم صمغ به دست آمده از قطران پوست درخت غان را می جویند، پارافین هم یک پایه آدامس رایج دیگر بود، گرچه نمی توان آن را تا زمانی که در دهان گرم و مرطوب شود، جوید. مواد تشکیل دهنده آدامس عبارتند از پایه آدامس (30٪)، شیرین کننده ها (59٪)، شیرین کننده های قوی (0٫5٪)، نرم کننده ها (2٪)، شیرۀ ذرت (10٪)، طعم دهنده ها (4٪)، اجزاء فعال (5٪) و رنگ های غذایی و رنگ های خوراکی نیز به آن اضافه می شوند.صدها سال است که از آدامس برای تمیز کردن دهان یا خوشبو کردن تنفس استفاده می شود و اولین روش آدامس سازی نیز در سال 1869 ابداع شد و 59 سال بعد، یعنی در سال 1928، آدامس هایی تولید شد که مواد دارویی به آنها اضافه می شد تا هنگام جویدن، مصرف کننده آنها را دریافت کند.امروزه اغلب از شیرین کننده های مصنوعی از قبیل ساخارین، آسپارتام، آس سولفام و سیکلامات برای طعم دار کردن آدامس ها استفاده می شود.از آن جایی که مقدار اضافه کردن چنین شیرین کننده هایی در برخی مواد شیرین از جمله نوشابه های رژیمی و آدامس ها بیشتر از حد مجاز نیست، بنابراین خطری مصرف کنندگان را تهدید نمی کند.توجه داشته باشید که استفاده از برخی خمیر دندان ها و آدامس ها علاوه بر تشدید خرابی دندان ، باعث انتقال و حفظ باکتری ها شده و عفونت ایجادشده توسط آن باکتری ها در بدن، در نهایت موجب ایجاد یا تشدید بیماری های قلبی می شود.جویدن برخی آدامس ها باعث افت فشار خون پایین و افزایش ضربان قلب در بیماران قلبی می شود و احتمال خطر را در آنها افزایش می دهد.گاهی جویدن آدامس های شیرین شده با برخی شیرین کننده ها باعث بروز واکنش های حساسیتی در برخی افراد می شود.پژوهشگران اعلام کرده اند که جویدن آدامس در بعضی افراد حساس و مستعد، موجب تحریک دستگاه گوارش می شود، مطالعه ای دیگر نیز ثابت کرده است که افرادی که از آدامس های طعم دارچین استفاده می کنند احتمال خطر سرطان زبان در آن ها بیشتر است.مصرف آدامس های حاوی کافئین (ماده تسکین دهنده موجود در قهوه) ممکن است به قدری بر خواب افراد اثر کند که موجب بی خوابی آنها شود.افزون بر زیان هایی که شماری از پژوهشگران برای جویدن آدامس یاد می کنند، مواردی از پریدن آدامس به ریه افراد و خطرات گوناگون برای آن نیز گزارش شده است.برخی از پژوهشگران بیان کرده اند که جویدن آدامس برای کسانی که بیهوشیِ پیش از جراحی در پیش دارند بسیار خطرناک است و همچنین این کار ممکن است باعث مسدود شدن ریه شود، بنابراین افرادی که قرار است جراحی لوزه انجام دهند، باید از جویدن آدامس در روزِ جراحی خودداری کنند. همچنین، جویدن آدامس قبل از جراحی گوارشی باعث افزایش ترشحات گوارشی و در نتیجه افزایش احتمال خطر می شود.اما مزیت هایی نیز از جویدن آدامس وجود دارد که گفتن آن خالی از لطف نیست.بهبود حافظه عملی و افزایش توان یادگیری کوتاه مدت و بلندمدت از آن جمله است.نکته قابل توجه دیگر این است که برخی از محققان اعلام کرده اند جویدن آدامس، بخش جلوی شبکه مغزی را فعال تر می کند و موجب پردازش بهتر اطلاعات در مغز انسان می شود.محققان معتقدند که نه تنها عضلات دهانی، بلکه فعالیت عضله زبان نیز، هنگام جویدن آدامس افزایش یافته و به دفع برخی مواد سمی از عضلات بدن کمک می کند.نتایج بعضی دیگر از تحقیقات، نشانگر تاثیر مثبت جویدن آدامس در کاهش موارد رفلاکس بوده است.جویدن آدامس درحین پیاده روی نیز از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری می کند.به نظر برخی از محققان، استفاده از آدامس موجب کاهش احتمال خون ریزی لثه و تشکیل پلاک های دندانی می شود.معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آدامس های امروزی از نوعی صمغ نیمه مصنوعی ساخته می شوند که با توجه به ترکیبات آن، هم می تواند مضر باشد و هم مفید.دکتر علیرضا مبارکی افزود: آدامس برای افرادی که به دلیل داشتن بیماری دیابت از بوی بد دهان رنج می برند یا افرادی که به دلیل استفاده از داروهای اعصاب دچار خشکی دهان هستند باعث می شود تا بزاق بیشتری ترشح شود و خشکی و بوی بد دهان را از بین ببرد.وی ادامه داد: مشکل اصلی که در این زمینه وجود دارد مضر یا مفید بودن کلی آدامس نیست، زیرا عموما در ساخت آن از ماده زیان آوری استفاده نمی شود، بلکه مشکل اصلی ورود برخی آدامس های قاچاق است که به دلیل نبود نظارت بر ساخت آن ها و نیز اضافه کردن برخی اسانس های غیر مجاز باعث ایجاد سرطان در بدن مصرف کننده ها می شود.وی توصیه کرد: تا جایی که امکان دارد سعی کنید مواد غذایی و تنقلات را از فروشگاه های مجاز تهیه کنید.تا چند روزی روزنامه نخریدم تا شاید عادت آدامس جویدن از سرم بیافتند اما متاسفانه آدامس، این پول خرد در تاکسی هم استفاده می شود، پس تصمیم گرفتم نیمه پر لیوان را ببینم و باز هم به این تفکر که آدامس به هر حال از سیگار بهتر است تکیه کنم، هر روز روزنامه ام را بخرم و آدامس جویدن را ادامه دهم، حال خود به اختیار انتخاب کنید: جویدن یا نجویدن آدامس را.7311 / 6081
31/05/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]