واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روياي فتح فضا بازنشستگي شاتلهاي فضايي در آينده خيلي نزديک، جدي شدن تحقيقات درباره مريخ، پروژه مارس 500 و ... همگي خبر از يک رويداد بزرگ دارند. رويداد بزرگي که ذهنها را به سمت عظيمترين پروزه فضايي نوع بشر هدايت ميکند. به همين مناسبت برآن شديم تا نگاهي اجمالي بر شکلگيري طرح آپولو بياندازيم. مأموريتهاي چندگانهاي که در نهايت پاي نوع بشر را به سطح جرم فضايي ديگري غير از زمين رساند. پنجاه سال پيش در چنين روزهايي حدود يک ماه از پرواز تاريخي يوري گاگارين گذشته بود و جامعه آمريکايي سرخورده از شکستي جانانه به دنبال کاري سترگ و عظيم بود تا حس برتريجويانه خود را ارضاء نمايد. شکست از رفقاي روسي به طرز فجيعي دموکراتها را که در آن روزها کنترل دولت را به تازگي در دست گرفته بودند تحت فشار قرار داده بود.
همين موضوع باعث شد تا جان اف کندي رزيدنت وقت ايالات متحده آمريکا در 25 مي 1961 راهي کنگره اين کشور شود تا نمايندگان ملت آمريکا را براي گشادهدستي و ولخرجي در پروژهاي آنقدر بزرگ که ديگر کسي را ميل رقابت با آن نباشد ترغيب کند. سخنراني تاريخي پرزيدنت کندي در کنگره آمريکا که نيازهاي ملي فوري ناميده شد دريچه جديدي به روي بشريت گشود که ميوه آن در کمتر از 10 سال بعد رسيده و خوش عطر و بو شده بود وقتي براي نخستين بار بشري از سياره زمين رد پاي خود را براي هميشه بر سطح ماه باقي گذاشت.اجازه دهيد قدري زمان را به عقب برگردانيم به چهارم اکتبر 1957 زماني که رقيب اصلي ايالات متحده آمريکا در بازي کودکانهاي که جنگ سرد ناميده ميشد برگ برندهاي رو کرد که بازي را به نفع او برميگرداند. بيپهاي منظم و قطعنشدني اسپوتنيک 1 اولين ماهواره دنيا جهان را وارد عرصه جديدي نمود و خواب از چشمان ابرقدرت غربي ربود. آمريکاييها که به نوعي خود را برادر بزرگتر دنياي غرب ميدانستند با اين قدم بزرگ شورويها به شدت تحقير شده بودند. اما هنوز چشم از ضربه نخست باز نکرده بودند که روسها ضربات بعدي را محکمتر وارد کردند. اولين موجود زنده زميني در فضا که سگي به نام لايکا بود و بعداْ اولين انسان را نيز روسها به فضا فرستادند. افتخار ارسال اولين بانوي فضانورد دنيا را نيز آنها کسب کردند. اولين کشف علمي در فضا اولين سفر بين سيارهاي اولين کاوشگر فضايي به مقصد ماه و مريخ و زهره اولين تصوير از سمت به اصطلاح تاريک ماه و اولين و تنها تصوير ارسالي از سطح سياره ناهيد (زهره) و ... همچنان ليست افتخارات رفقا در کاخ کرملين پر تعدادتر و فشارهاي سياسي و اجتماعي بر کابوهاي کلبه عموسام فزوني مييافت. آمريکاييها بايد کاري مي کردند تا اين تحقير روزافزون جايي متوقف ميشد.اما داستان اصلي ما از روزهاي پاياني سال 1960 زماني که جان اف کندي به عنوان سي و پنجمين رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا قسم ياد کرد آغاز ميشود. کندي که با شعار برتري موشکي و فضايي نسبت به رقيب اصلي جنگ سرد قدم به رقابتهاي انتخاباتي گذاشته بود تنها پس از چند ماه از تحويل گرفتن اتاق خود در کاخ سفيد با خبر ويران کننده پرواز مداري يوري گاگارين نخستين فضانورد دنيا روبرو شد. کندي يادداشتي براي معاون خود ليندون بي جانسون نوشت و در آن از وي خواست که وضعيت ايالات متحده آمريکا را در زمينه تکنولوژي فضايي بررسي نمايد و طرحي براي برتري اين کشور در دسترسي به فضا ارائه کند. يک هفتهاي طول کشيد تا جانسون پاسخ خود را به پرزيدنت ايالات متحده آمريکا بنويسد. پاسخي که سرنوشت فعاليتهاي فضايي بشر را به شدت دگرگون کرد. در آن نامه جانسون قيد کرده است: سفر سرنشيندار به ماه آنقدر بزرگ و دستنيافتني است که بتواند سالها آمريکا را در حاشيه امنيت برتري در صنعت فضايي دنيا قرار دهد.کمي بعد و پس از مذاکرات و مشورتهاي مفصل با کارشناسان و خبرگان و تنها کمي بيش از يک ماه پس از سفر تاريخي يوري گاگارين به فضا، رئيس جمهور وقت ايالات متحده آمريکا حمايت قاطع خود را از پروژهاي آنقدر عظيم و مشکل که از نظر او برتري آمريکا را در سفر به فضا اثبات نمايد اعلام نمود و از نمايندگان کنگره درخواست کرد تا با طرح او براي سفر سرنشيندار به ماه موافقت نمايند.
کار عظيم پروژه سفر به ماه اکنون رسما آغاز شده بود و طبق وعده کندي ميبايستي تا قبل از سال 1970 تحقق مييافت.در آن زمان ناسا تنها توانسته بود آلن شپرد را از طريق پرواز زير مداري به فضا بفرستد و فناوري فضايي آنها براي ارسال فضانوردي به مانند يوري گاگارين که سفر به فضا را از طريق يک پرواز مداري تجربه کرده بود بسيار عقبافتاده محسوب ميشد. نخست وزير وقت اتحاد جماهير شوروي پرواز فضايي آلن شپرد نخستين فضانورد آمريکايي را در مقايسه با پرواز مداري يوري گاگارين به پرش يک کک تشبيه کرده بود. حتي کارمندان و مهندسان ناسا نيز در آن زمان به آرزوي بلندپروازانه رئيس جمهور کشورشان با ديده ترديد مينگريستند. اما داشتن هدف بزرگ خود هميشه راهگشا است. کنگره آمريکا با بودجه 25 ميليارد دلاري ناسا موافقت کرد و بدينسان جنبش ملي بزرگي به راه افتاد تا آرزوي برتريجويانه يک ملت برآورده شود. در اوج اين فعاليتها حدود 400 هزار نفر به طور مستقيم و غير مستقيم در استخدام ناسا بودند و 20 هزار شرکت، دانشگاه، مرکز تحقيقاتي و واحد صنعتي مختلف براي ناسا کار ميکردند. در دوازدهم سپتامبر 1962 جان اف کندي در نطقي تاريخي در دانشگاه رايس رسما استراتژي فضايي ايالات متحده آمريکا براي ارسال و بازگرداندن فضانورد به ماه تا پايان دهه 60 را ارائه نمود.آرزوي جان اف کندي سرانجام در 20 جولاي 1969 زماني که نيل آرمسترانگ از ماه نشين ايگل خود فرود آمد و بر سطح ماه قدم گذاشت به حقيقت پيوست. بيشک اين قدم کوچک نيل آرمسترانگ و فضانورد همراهش باز آلدرين گامي بزرگ براي بشريت بود که آينده جهان را به شدت تحت تاثير خود قرار داد.
بسياري لحظهي تاريخي قدم گذاشتن نيل آرمسترانگ بر سطح ماه را در 20 ام جولاي 1969 زمان پايان مسابقهي فضايي ميدانند که با برتري آمريکا در آخرين و مشکلترين مرحله اين مسابقه توأم بود. اما برخي نيز با به رخ کشيدن تواناييها و جلوداري چند سالهي شوروي، اين کشور را پيروز سر به زير و آرام اين چشم و همچشمي فضايي ميدانند.به نظر مي رسد که نوع بشر امروز درحال طراحي آينده فضايي خود است. درخبرها مطالب زيادي درباره شبيهسازي زندگي در مريخ بهرهبرداري از فضا ايستگاههايي ساخته شده بر خردهسيارکها? نگاه به اقمار مشتري و زحل (سياره کيوان) و حتي فراتر از آنها کاوش اجرام سماوي واقع در مرزهاي منظومه شمسي و جستجو براي يافتن سيارات فراخورشيدي و در نهايت اسکن دقيق کيهان براي يافتن همدمي ديگر در بيکران آسمانها ميخوانيم و ميشنويم. هيچ حد و مرزي براي کاوشهاي فضايي امروزه بشر نمي توان قائل شد. از کاوش سطح سياره زمين توسط ماهوارهها تا جستجو براي يافتن موجودات هوشمند فضايي و يا کاوش حيات از نوع ابتدايي آن در ساير سيارات تلاش براي ارسال گياه به مريخ و مسکوني سازي اين سياره مرده همه و همه نشان از يک عزم جدي و حرکتي برنامه ريزي شده دارد.شکي نيست که عقب ماندن از اين قافله دانايي و توانايي به منزله از دست دادن بسياري از منافع و تصميمگيريها در آينده دارد. نوع بشر امروزه در لحظهاي تاريخي ايستاده است که کولهباري از اندوختههاي علمي و فناوري راه او را هموارتر از پنجاه سال پيش کردهاند. حال آرزوها بزرگتر و رؤياها دستنيافتنيتر به نظر ميرسند. شرکتهاي خصوصي امروز آماده هستند تا دستاوردهاي پنجاه ساله بشر را درباره سفر به فضا با مبلغي که حتما روز به روز کاهش خواهد يافت در اختيار همه علاقمندان قرار دهند. خبرهاي مربوط به ساخت فضاپيماهاي شخصي و فرودگاههاي فضايي مخصوص توريستهاروز به روز افزايش مييابند. بلنداي آرزوها و تصورات نوع بشر را مرزي محدود نکرده است. شايد پنجاه سال بعد از طرحهايي سخن بر زبان آوريم که امروزه فقط در داستانهاي علمي تخيلي غير قابل باور دربارهاشان ميخوانيم و مينويسيم. بخش دانش و زندگي تبيانشهرام يزدان پناه _ دانش فضايي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 435]