واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
درباره کتاب جدید دکتر بهروز یاسمی امروز، صبح ساعت 10 نامهات رسید روزی دربــاره دوســت فقیـــد فراموشنشدنیام حسین منزوی گفتم: «غزل منزویوار زیبا بود» و الحق آن زندهیاد از شاعرانی بود که قالب غزل را یک بار دیگر به نحو دلپسند و ارجمندی برای بیان عشق و بیتابی و دوستی و دوست داشتن به کار گرفت. از آن زمانها تا کنون غزل در میان نسل جوان با رویکردی عاطفی، هنری و پراشتیاق مواجه بوده است.
یکی از این افراد دکتر بهروز یاسمی است که من او را از دوران دانشجویی اش در دانشگاه شهید چمران اهواز می شناسم؛ ایلامی باغیرت و عاشقی که باوجود رشته تحصیلی اش دامپزشکی – هرگز از شعر و غزل غافل نمانده و من قبلا در بررسی اولین مجموعه شعرش با عنوان «همان گناه همیشه» حرف هایم را درباره استعدادهای او در غزل و ابتکاراتش به گمانم در صفحه به یادماندنی «بشنو از نی» روزنامه اطلاعات که توسط علیرضا قزوه دوست عزیز شاعرم اداره می شد، زده ام و فعلا نیازی به تکرار نیست. اما به هر حال باید بگویم خوشبختانه بهروز یاسمی طی این سال ها تاکنون که کم کم موهایش رو به سفید شدن گذاشته اند نه تنها عقبگرد نکرده یا ساکن نمانده بلکه مجدانه کوشیده است تا بهتر غزل – با همه ویژگی های دلنشین اش – بسراید، مجموعه شعر جدید دکتر یاسمی «تقویم گناهان تازه» نام دارد که انتشارات دالاهوی تهران آن را در 100 صفحه آراسته و منتشر نموده است. هر چند محتوای قالب های دیگر مورد استفاده بهروز یاسمی نیز بسیار عاطفی و عاشقانه هستند، اما بد نیست بگویم: غزل، یاسمی وار زیبا بود... 82 صفحه از این کتاب همان طور که انتظار می رود به غزل اختصاص دارد: 35 قطعه غزل، دو مثنوی (که شاعر در این قالب هم از خود توانایی شادی انگیزی بروز داده) و نیز دو چارپاره. اما به هر حال بهروز یاسمی را به عنوان شاعری غزلسرا و بسیار جدی و عاشق درکار غزلسرایی شناخته ایم و می شناسیم و هر چند که محتوای قالب های دیگر مورد استخدامش نیز بسیار عاطفی و عاشقانه هستند، اما باید این بار بگویم: غزل، یاسمی وار زیبا بود»... اولین غزل کتاب نامه نام دارد با مطلع بعد از دو ماه چشم به راهی ـ و ناامید ـ امروز صبح، ساعت 10 نامه ات رسید او در تعدادی از این سروده ها از کرمانشاهی بودن خود سخن می گوید: یک شاعر عاشق زیبایی شناس کرد با همان روحیه دالاهویی سرشار از عشق به میهن و مردم و معشوق: مواظب خود باش ای غزال قشنگم/ دوباره بوی تو افتاده در مشام پلنگم (که البته نوعی سکته در مصرع اول دیده می شود) بعضی اصطلاحات کوچه و بازار را به کار می برد که با نوع غزل و با واژگان قبلی آن سروده همخوانی ندارد: به باد رفت غزل های عاشقانه من که تور من نشدی تو، غزال من نشدی در همین غزل می گوید: امید با تو پریدن بلند بود و دراز ولی دریغ که «هم جفت» بال من نشدی آیا ترکیب «هم جفت» درست است؟! جفت از به هم برآمدن دو واحد جدا از هم به وجود آمده و با هم بودن در واژه جفت کاملا مستتر است و نیازی به پیشوند «هم» ندارد و نه تنها حشو بلکه زائد است. در غزل 8 با عنوان بم، فاجعه زلزله چند سال پیش بم را به رسایی نشان می دهد. با مطلع: چه تلخ سر زدی از شرق، آفتاب امروز متاب بر دل ویرانه ها متاب امروز چراغ های اهالی تمام خاموشند تو نیز سر مزن از روزنت، متاب امروز (البته آوردن واژه اهالی به تنهایی به رسایی شعر لطمه می زند. اهالی کجا؟ درست است که عنوان شعر بم است اما به یاد بیاوریم که در غزل هر بیت استقلال خودش را دارد یا لااقل با بیت قبل یا بعد خود تنها می تواند مرتبط باشد.) او از به کار بردن استعارات، تلمیحات، ارسال المثل ها و آرایه های دیگر رایج در شعر بخصوص غزل بهره ای هوشمندانه می گیرد، مثلا در همین غزل: بخواب تا تب این ماجرا فرو خوابد/ و آب ها همه افتند از آسیاب امروز (ضرب المثل آب ها از آسیاب افتادن) خروس سرخ اجل بی محل نمی خواند/ دمیده صبح قیامت در این سراب امروز (اصطلاح خواندن خروس بی محل که بسیار متداول است) یاسمی، شاعر غزلسرای هنوز جوان ایران «مانیفست» خود را در مورد غزل در غزلی با عنوان بازگشت (شعر شماره 10) چنین بیان می کند: در من بگیر بار دگر ای دم غزل/ من بازگشته ام به تو ای عالم غزل ای عالم عزیز که تقدیر روزگار/ چندی گرفت از تو مرا، از غم غزل که وابستگی گریزناپذیر خود را با قالب و محتوای غزل به طور موثری بیان می کند. به هر حال نکات زیادی در این مجموعه شعر هست که می توان ذکر کرد، زیبایی های آن را باز نمود و البته با بعضی ضعف تالیف ها، اغتشاشات وزن، ناهمخوانی واژه هایی با واژگان غالب غزل و قالب غزل .... . اما در اینجا که هم مجال کوتاه است و هم ممکن است صحبت ها تکراری باشند به همین بسنده کرده و برای دکتر یاسمی عزیز آرزوی توفیق روزافزون دارم. ای کاش... ـ کاش عنوان کتاب خواناتر و مشخص تر روی جلد کتاب نگاشته می شد. ـ کاش نام مجموعه شعر قبلی شاعر یعنی «همان گناه همیشه» که چند بار در کتاب حاضر به ابیات یا مصرع هایی از آن استناد شده یا به اشاره آمده اند می آمد تا خواننده شاید ناآشنا با سوابق شعری یاسمی بداند این عبارت همان گناه همیشه به چه انگیزه آمده. کاش شاعر درباره بعضی از اصطلاحات، زبانزدها، اسطوره ها، تلمیحات و استقبال ها بیشتر می نوشت. ـ کاش در ویرایش شعرها دقت بیشتری می شد تا بعضی لغزش های املایی مثل زجه به جای ضجه یا طیمو به جای تیهو (نام پرنده ای معروف) در کتاب نبود. سید محمود سجادی جام جم
 
پنج شنبه 8 مرداد 1394 ساعت 03:20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 78]