واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ترکیه، جنگ تمام عیار یا عملیات محدود تهران - ایرنا- روزنامه همشهری در یادداشتی نوشت: در روزهای اخیر مسئله حملات ترکیه به داخل مرزهای سوریه و عراق مورد توجه قرار گرفته و این پرسش مطرح شده که چرا ترکیه که خود سال ها متهم به مماشات در برابر داعش بوده و حتی توافق نانوشته آتش بس با پ ک ک داشته، اقدام به عملیات محدود نظامی کرده است؟
این یادداشت به قلم سیامک کاکائی در ادامه می افزاید: مهم ترین دلیل و احتمال در این رابطه را می توان در چارچوب روش و رویکردهای سیاسی داخل ترکیه بررسی کرد و به نظر می رسد که اقدامات دولت ترکیه در مناطق مرزی سوریه و عراق و تهدیدهایی که در هفته های اخیر علیه تحرکات کردها در سوریه صورت گرفته، یک محتوای سیاسی دارد.
یک وجه مهم این رویکرد کنونی ترکیه از منظر شرایط برگزاری انتخابات زودهنگام است. حزب عدالت و توسعه در عرصه سیاست خارجی با نقد جدی از سوی احزاب رقیب مواجه بوده و خیلی ها اعتقاد داشتند که این کشور در رابطه با سوریه در حاشیه قرار گرفته است.
از طرف دیگر احزابی چون حرکت ملی، دولت ترکیه را به همکاری یا سهل انگاری در فعالیت های پ ک ک متهم کرده اند. از سوی دیگر حزب جمهوری خلق به عنوان یک حزب مخالف دیگر، دولت را بارها به مماشات و همکاری با داعش و شورشیان در سوریه متهم کرده است.
این مسائل به پاشنه آشیلی برای سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه تبدیل شده که روی آرای این حزب هم تأثیر داشته است. هنگامی که پارلمان ترکیه حدود 2سال پیش اقدام عملیات برون مرزی را به تصویب رساند دولت این کشور از همان زمان مجوز اقدام نظامی در مناطق برون مرزی را در دست داشت اما اکنون اقدام به استفاده از آن کرده است.
در شرایط کنونی، حزب عدالت و توسعه از یک سو به دنبال جلب افکار عمومی داخلی به تحرک سیاست خارجی این کشور و ربط دادن آن به مسائل امنیت مناطق مرزی است و از سوی دیگر به شکلی مقام هایی مانند رجب طیب اردوغان این هدف را مدنظر دارند که در مناظق مرزی ترکیه و سوریه شکلی از منطقه حائل را به وجود آورند. دولت ترکیه از این طریق می خواهد تحرک کردها در مناطق شمال سوریه را محدود کند.
مقام های این کشور بارها اعلام کرده اند که تشکیل اقلیم کردی در سوریه خط قرمز این کشور است و به این شکل می خواهند با داشتن کنترل و نظارتی در این منطقه، توانایی مدیریت بحران را در شرایط متشنج داشته باشند.
به نظر می رسد کشمکش های اخیر و درگیری ها در مناطق مرزی بخش عمده اش معطوف به مسائل سیاسی و اجتماعی داخلی ترکیه و بهره گیری انتخاباتی از آن است. اگر عدالت و توسعه به این اجماع رسیده باشد که در انتخابات زودهنگام هم نمی تواند اکثریت لازم آرا برای تشکیل دولت تک حزبی را به دست آورد در تلاش است تا نظر احزاب رقیب را برای تشکیل دولت ائتلافی با دادن کمترین امتیاز جلب کند و حتی نیم نگاهی به چگونگی ترکیب بندی دولت جدید دارد. بستر امنیتی کنونی به وجود آمده در مرزهای ترکیه و فضاسازی رسانه ای داخل این کشور مبتنی بر وضعیت سیاسی حاکم داخلی است.
البته نباید از نظر دور داشت که اهداف ترکیه از عملیات نظامی چندوجهی است. حزب عدالت و توسعه هم به دنبال مسائل داخلی و جلب نظر در انتخابات و هم بهره گیری از شرایط محیط بیرونی برای عقب نشاندن تفکرات ایجاد اقلیم کردی در سوریه و هم به چالش کشاندن پ ک ک است. حزب عدالت و توسعه از قدرت گرفتن کردها و حزب حامی آنها در پارلمان این کشور ناراضی است و این نارضایتی را بارها نشان داده است. عملیات ترکیه تنها معطوف به داعش نیست و نگاه امنیتی و راهبردی این کشور در سوریه و محیط بیرونی خودش را نشان می دهد.
این مسئله را هم باید درنظر داشت که این اقدام ها به دنبال انفجار شهر سوروچ و در میان جوانان کرد می تواند به تهییج کردها در داخل ترکیه منجر شود؛ به خصوص که در روزهای گذشته دامنه اعتراض ها علیه حزب عدالت و توسعه گسترش یافته و معترضان شخص اردوغان را متهم به همکاری با داعش کرده اند. مقام های ترکیه طی روزهای اخیر تمایزی میان گروه های فعال در مرزهای این کشور قائل نشده اند.
در ارتباط با پ ک ک نیز، ارتش ترکیه در کوهستان های عراق بارها عملیات مشابهی پیش از توافق آتش بس داشته که اکنون با عملیات در سوریه همزمان شده است. با این حال بعید است که دولت ترکیه وارد درگیری گسترده در سوریه یا عراق شود و این کشور تا آنجا پیش خواهد رفت که بتواند نوعی کنترل در فضای فیزیکی محیطی منطقه داشته باشد و برآیند لازم سیاسی از این مسئله را به دست آورد. دولت ترکیه علاوه بر نگاه داخلی می خواهد به کردهای سوریه نشان دهد که این کشور درباره هرگونه تحرک سیاسی و محیطی آنها بی تفاوت نخواهد بود.
با توجه به واکنش های منطقه ای، ترکیه وارد یک کارزار تمام عیار نخواهد شد و به احتمال زیاد این مسئله به صورت درگیری محدود مرزی باقی می ماند. ترکیه برای ورود به یک جنگ تمام عیار اهدافی را متصور نیست اما طرح و نقشه ویژه ای برای حملات محدود نظامی دارد.
در واقع این اقدام مقدمه و زمینه ای برای تکرار عملیات مشابه ترکیه در شرایط مقتضی برای دولت این کشور هم خواهد بود و آن را به مصالح امنیت ملی خودش گره می زند.
* منبع: روزنامه همشهری
** اول ** 1337
05/05/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]